Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

WEKELO 03

Onde wɛ mbetawɔka dia kɛnɛ kata Bible kekɔ mɛtɛ?

Onde wɛ mbetawɔka dia kɛnɛ kata Bible kekɔ mɛtɛ?

Bible mbishaka alaka ndo alako efula. Kaanga mbakokayɛ nanga mbeya kɛnɛ ketshatɔ, ondo wɛ koka nto monga la yema ya wengengo. Onde wɛ pombaka mbetawɔ alaka ndo alako watanema lo dibuku di’edjedja sɔ? Onde wɛ koka mɛtɛ mbetawɔ kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia lɔsɛnɔ la nshi nyɛ ndo la lo nshi yayaye? Miliyɔ y’anto mbetawɔka dui sɔ. Tende dia kana ndo wɛ lawɔ koka mbetawɔ dui sɔ.

1. Onde Bible ekɔ dibuku diata mɛtɛ kana dia toshimu?

Bible mbutaka dia tɔ kekɔ la “tɔtɛkɛta t’eshika ta mɛtɛ.” (Ondaki 12:10) Tɔ tɛkɛtaka di’awui wa mɛtɛ wakasalema wendana l’anto wakasɛnɛ mɛtɛ. (Adia Luka 1:3; 3:1, 2.) Ambeyi w’ɛkɔndɔ efula ndo anyanginyangi w’emindo shikikɛka mɛtɛ kata Bible lo dikambo di’adatɛ w’ohomba, di’anto, di’ahole ndo di’awui wakasalema watɛkɛtama lo Bible.

2. Lande na kahatahombe mbuta dia Bible ekɔ dibuku diambeta loowe?

Lo toho efula, Bible tɛkɛtaka di’awui waki kombeyamaka l’etena kakawafundama. Ɛnyɛlɔ, tɔ tɛkɛtaka di’awui wa siansɛ. Efula k’awui wa siansɛ watɛkɛtatɔ kombetawɔmaka dia wekɔ mɛtɛ le anto efula etena kakawafundama. Koko awui wa siansɛ wa nshi nyɛ shikikɛka dia kɛnɛ kata Bible kekɔ mɛtɛ. Awui wata Bible “sunganaka mbɛkɛ otema, kakianɛ ndo pondjo pondjo.”​—Osambo 111:8.

3. Lande na kakokaso mbetawɔ kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia nshi yayaye?

Bible kekɔ la prɔfɛsiya a yakatatshi “akambo wahatasalema.” (Isaya 46:10) Tɔ kakatatshi mɛtɛ awui efula edja efula la ntondo ka vɔ ndjosalema. Tɔ kakatatɛkɛtshi nto dimɛna dimɛna di’awui weta l’andja ɛlɔ kɛnɛ. Lo wekelo ɔnɛ, tayɔsɛdingola prɔfɛsiya mɔtshi yele lo Bible. Okotshamelo ayɔ ekɔ dui dia diambo!

NYOMOTSHIMOLA

Sɛdingola woho wɔtɔnɛ awui wa siansɛ wa nshi nyɛ la Bible ndo eka prɔfɛsiya mɔtshi ya diambo yele lo Bible.

4. Bible mbutaka mɛtɛ l’awui wa siansɛ

Lo nshi y’edjedja, anto efula waketawɔka dia nkɛtɛ mbahema laadiko di’ɛngɔ kɛmɔtshi. Nyende VIDƐO.

Enda kɛnɛ kakafundama lo dibuku dia Jɔbɔ ambeta ɛnɔnyi oko 3 500. Nyadia Jɔbɔ 26:7, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya dimbola nɛ:

  • Lande na kele woho wakate Jɔbɔ dia nkɛtɛ kekɔ lo nɛndalɛnda lam’aha ndooko ɛngɔ ekɔ dui dia diambo?

Paka lo ntambe ka 18 mbakayoshihodiaka anto awui wendana l’otshimbelo w’ashi. Koko tende kɛnɛ kakatatshi Bible ambeta ɛnɔnyi oko 3 500. Nyadia Jɔbɔ 36:27, 28, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya ambola anɛ:

  • Kakɔna kakambiya lo kɛnɛ katɛkɛtama lo dikambo di’otshimbelo w’ashi?

  • Onde avɛsa wadishayɛ keketshaka wɛkamu ayɛ lo Bible?

5. Bible kakatatshi awui w’ohomba wayosalema

Nyadia Isaya 44:27–45:2, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya dimbola nɛ:

  • Awui akɔna wakatatshi Bible ɛnɔnyi 200 la ntondo k’ɔkwɛlɔ wa Babilɔna?

Ɔkɔndɔ shikikɛka dia Kurɔ, nkumekanga ka Pɛrɛsiya nde l’asɔlayi ande wakalɛndja osomba wa Babilɔna lo 539 N.T.D. b Vɔ wakɛtɔya ashi wakakokɛka osomba ɔsɔ. L’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔtɔ l’osomba lo asoko wakatshikala nkuke hwe, vɔ wakɔshi osomba aha la ndɔ ta. Ɛlɔ kɛnɛ, ɛnɔnyi ndekana 2 500 l’ɔkɔngɔ, Babilɔna ekɔ paka tɔngɔ to. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakatatshi Bible.

Nyadia Isaya 13:19, 20, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya dimbola nɛ:

  • Ngande wele kɛnɛ kakakomɛ Babilɔna shikikɛka okotshamelo wa prɔfɛsiya kɛnɛ?

Tɔngɔ dia Babilɔna lo Iraq wa nshi nyɛ

6. Bible kakatatshi awui wɛnaso ɛlɔ kɛnɛ

Bible mbelɛka nshi yaso nyɛ ɔnɛ “nshi y’ekomelo.” (2 Timɔte 3:1) Tende kɛnɛ kakatatshi Bible lo dikambo dia nshi y’ekomelo:

Nyadia Mateo 24:6, 7, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya dimbola nɛ:

  • Ngande wakɔndɔla Bible woho wayonga nshi y’ekomelo?

Nyadia 2 Timɔte 3:1-5, ndo oma laasɔ, nyɔkɛtshanya ambola anɛ:

  • Naa waonga wayonga l’anto efula lo nshi y’ekomelo wakatatshi Bible?

  • Waonga akɔna l’atei wa waonga asɔ wɛnayɛ?

ANTO AMƆTSHI MBUTAKA ƆNƐ: “Bible kekɔ dibuku dia toshimu ndo di’ɛkɔndɔ wa kashi.”

  • Oko le yɛ, kakɔna kaleka tshɛ koshikikɛ dia sho koka ndjaɛkɛ lo Bible?

LO TSHENA PE

Ɔkɔndɔ, awui wa siansɛ ndo prɔfɛsiya, awui asɔ tshɛ mɛnyaka dia sho koka ndjaɛkɛ lo Bible.

Ovuswelo

  • Onde Bible ekɔ dibuku diata awui wa mɛtɛ kana toshimu?

  • Lo akambo akɔna wɔtɔnɛ awui wa siansɛ la Bible?

  • Onde wɛ mbetawɔka dia Bible mbutaka awui wayosalema lo nshi yayaye? Lande na kakadimolayɛ ngasɔ?

Oyango

SALA EYANGELO

Onde kɛnɛ kata Bible ntshikitana la kɛnɛ kata ase siansɛ?

“Onde awui wa siansɛ mbɔtɔnɛka la Bible?” (Sawo dia l’Ɛtɛrnɛtɛ)

Eka woho wakakotshama prɔfɛsiya ya lo Bible yendana la diolelo dia Ngirika.

Wakakeketshama oma lo “ɔtɛkɛta wa prɔfɛsiya” (5:22)

Shola woho wakakimanyiya prɔfɛsiya ya lo Bible pami kɛmɔtshi dia ntshikitanya kanyi yaki la nde lo dikambo dia Bible.

“Le mi, Nzambi komongaka” (Tshoto y’Etangelo No. 5 2017)

a Prɔfɛsiya ekɔ nsango y’oma le Nzambi yendana l’akambo wayosalema lo nshi yayaye.

b N.T.D. nembetshiyaka “ntondo ka tena diaso nɛ,” ndo T.D. nembetshiyaka “tena diaso nɛ.”