Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

TSHAPITA 17

“Dimi layanga kɔlɔsha wɛ Ngɔngɔ”

“Dimi layanga kɔlɔsha wɛ Ngɔngɔ”

ƐZƐKIYƐLƐ 38:3

DUI DIOLEKI OHOMBA: Elembetshielo wa ɔnɛ lele “Ngɔngɔ” ndo “wodja” wayondɔtwɛ la ta

1, 2. Ta diakɔna dia woke diaya k’emembe ndo ambola akɔna wambɔma lo dikambo dia diɔ? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

L’EDJA k’ɛnɔnyi nunu, nkɛtɛ kɛnɛ kakalole la dikila di’anto wakadiakema oma lo ata w’ana w’anto, mbidja ndo wanɛ wakadiakema l’ata ahende wa l’andja w’otondo lo ntambe ka 20. Koko ta dioleki woke dia l’ɔkɔndɔ w’ana w’anto diaya k’emembe. Koko ta sɔ hatonga ewanu w’ana w’anto wa lam’asa wedja wa la nkɛtɛ walɔshana lam’asawɔ paka l’ɔtɛ w’eyango wa lokaki. Ta diayaye sɔ diayonga “ta dia lushi la woke la Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ.” (Ɛny. 16:14) Otunyi ɔmɔtshi wele l’otako ayɔhɔhɔla ta sɔ ndo ayɔtwɛ wodja wele la nɛmɔ lo washo wa Nzambi la ta, wɔtwɛlɔ ɔsɔ wayotshutshuya Nkum’Olongo Nkumadiɔndjɔ Jehowa dia mɛnya wolo ande wa ndanya lo yoho yahatɛnamaka ndooko lushi la nkɛtɛ.

2 Ambola amɔtshi w’ohomba mimbɔmaka: Ele otunyi ɔsɔ? Wodja akɔna wayondɔtwɛ la ta? Etena kakɔna, lande na ndo ngande wayondɔtwɛ wodja akɔ la ta? Lam’ele awui wayosalema lo nshi yayaye asɔ mendanaka la so sho ekambi wa Jehowa wele l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi la nkɛtɛ, tekɔ l’ohomba wa mbeya ekadimwelo wa ambola asɔ. Sho koka ntana ekadimwelo ɛsɔ lo prɔfɛsiya ka diambo kele lo Ɛzɛkiyɛlɛ tshapita 38 ndo 39.

Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ mbele otunyi

3. Lembetshiya awui woleki ohomba wa lo prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ kendana la Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ.

 3 Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 38:1, 2, 8, 18; 39:4, 11. Awui woleki ohomba wa lo prɔfɛsiya kɛnɛ vɔ anɛ: “L’etenyi k’ekomelo k’ɛnɔnyi,” otunyi ɔmɔtshi welamɛ “Ngɔngɔ ka lo . . . Mangɔngɔ” ayɔtwɛ “wodja” wa ekambi wa Nzambi la ta. Koko, ɔlɔshamelo ɔsɔ wayokonya dia ‘nkɛlɛ k’efula’ ka Jehowa mbidɔdɔ ndo Jehowa ayekɛ lonya dia ndanya Ngɔngɔ. * Lam’ele Jehowa mbayodja otshumba, nde ayosha otunyi ande wayɔlɛndjama la wanɛ tshɛ wele lo wedi ande “oko mbo ya ndɛ le weho tshɛ wa tofudu talɛ emunyi ndo le nyama ya l’okonda.” L’ekomelo, Jehowa ayosha Ngɔngɔ “diombo.” Dia nshihodia woho wayanga kotshama prɔfɛsiya kɛnɛ keema edja, sho pombaka ntondotondo mbeya ele Ngɔngɔ.

4. Kakɔna kamboteka l’odingɔ ɔnɛ lo dikambo dia Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ?

4 Ko, akɔna ele Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ? Lo ndjela elembetshielo wa Ɛzɛkiyɛlɛ, sho koka mbuta ɔnɛ Ngɔngɔ ekɔ otunyi w’atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. Onde Ngɔngɔ ekɔ lokombo la prɔfɛsiya la Satana, mbuta ate otunyi woleki woke tshɛ w’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ? L’edja k’ɛnɔnyi akumi, ekanda aso wakataka ngasɔ. Koko, ɔsɛdingwelo wa lotshimola wa prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ ambotokonya dia sho ntshikitanya eokelo kaso. Tshoto y’Etangelo mɔtshi yakalembetshiya dia titrɛ ka Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ hendana la etongami ka lo nyuma kahɛnama, koko mendanaka l’onto lɛnama lele otunyi, mbuta ate osanga wa wedja wayɔlɔsha ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. * La ntondo ka sho mvusola ɛkɔkɔ watokonya lo eshikikelo kɛsɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole ntondo akambo ahende w’ohomba wa lo prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ wɛnya dia Ngɔngɔ bu etongami ka lo nyuma.

5, 6. Ngande wɛnya prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ dia Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ bu etongami ka lo nyuma?

5 “Dimi layokokimɔ oko mbo ya ndɛ le weho tshɛ wa tofudu talɛ emunyi.” (Ɛzk. 39:4) Mbala efula Afundelo kambaka l’ɛnyɛlɔ ka tofudu talɛ emunyi w’edo oko ɔhɛmwɛlɔ wa kilombo ka Nzambi. Nzambi akasha wodja w’Isariyɛlɛ ndo wedja waki komonga ase Isariyɛlɛ ɛhɛmwɛlɔ wa ngasɔ. (Eoh. 28:26; Jɛr. 7:33; Ɛzk. 29:3, 5) Tolembete dia ɛhɛmwɛlɔ wa Nzambi ɛsɔ wakashama aha le ditongami dia lo nyuma, koko le anto wele l’emunyi la dikila. Laadiko dia laasɔ, tofudu la nyama ya ngala yalɛ emunyi ndɛka emunyi koko aha demba dia lo nyuma. Ɔnkɔnɛ, ɔhɛmwɛlɔ wa Nzambi wele lo prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ mɛnyaka dia Ngɔngɔ bu etongami ka lo nyuma.

6 “Dimi layosha Ngɔngɔ diombo . . . lo Isariyɛlɛ.” (Ɛzk. 39:11) Afundelo hawɔtɛkɛta dia ditongami dia lo nyuma diayokundɛma la nkɛtɛ. Koko, Satana l’ɛdiɛngɛ ande wayodjama lo difuku diaha l’ekomelo l’edja k’ɛnɔnyi 1 000, ndo l’ekomelo wayodjama l’oduwa wa dja wa didjidji dia mɛnya elanyelo kawɔ ka pondjo. (Luka 8:31; Ɛny. 20:1-3, 10) Lam’ele mbutamaka dia wayosha Ngɔngɔ “diombo” la nkɛtɛ, sho koka mbuta ɔnɛ Ngɔngɔ bu etongami ka lo nyuma.

7, 8. Etena kakɔna kayokoma “nkumekanga ka nɔrdɛ” ewo, ndo ngande wɔtɔnɛ dui sɔ la kɛnɛ kayokomɛ Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ?

7 Ko naka Ngɔngɔ bu etongami ka lo nyuma, ko laasɔ akɔna kana kakɔna kele Ngɔngɔ, otunyi wayela ɔlɔshamelo w’ekomelo le atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi? Nyɛsɔ tɔsɛdingole prɔfɛsiya hiende ya lo Bible yayotokimanyiya dia mbeya ele Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ.

8 “Nkumekanga ka nɔrdɛ.” (Adia Danyɛlɛ 11:40-45.) Danyɛlɛ akatatshi dia ɛnamelo ka mandji ya l’andja ɔnɛ ntatɛ lo nshi yande polo ndo nshi yaso nyɛ. Prɔfɛsiya kakɔ mbutaka nto dikambo dia atunyi wa pɔlitikɛ mbuta ate, “nkumekanga ka sidɛ” ndo “nkumekanga ka nɔrdɛ” wanɛ wele onto l’onto akatshikitanya lonto lande l’edja k’ɛnɔnyi nkama oko walɔsha wedja efula wa la nkɛtɛ dia nyanga lowandji. Lo kɛnɛ kendana la kapanyɛ k’ekomelo ka nkumekanga ka nɔrdɛ “lo etena k’ekomelo,” Danyɛlɛ akate ɔnɛ: “Nde ayotomba la nkɛlɛ k’efula dia toshila oshiki ndo dia tolanya anto efula.” Atɛmɔdi wa Jehowa wekɔ anto wa ntondo wayɔlɔshama oma le nkumekanga ka nɔrdɛ. * Koko, oko Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ, nkumekanga ka nɔrdɛ ‘ayokoma ewo’ l’ɔkɔngɔ wa nde nkita tatala dia ndɔsha ekambi wa Nzambi.

9. Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa kɛnɛ kayokomɛ Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ la kɛnɛ kayokomɛ “nkumi ya dikanga ya lo nkɛtɛ k’otondo”?

9 “Nkumi ya dikanga ya lo nkɛtɛ k’otondo.” (Adia Ɛnyɛlɔ 16:14, 16; 17:14; 19:19, 20.) Dibuku dia Ɛnyɛlɔ diakatatshi dikambo dia ɔlɔshamelo w’oma le “nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ” la “Nkumekanga ka nkumi ya dikanga,” mbuta ate Yeso lele l’olongo. Koko lam’ele nkumi ya dikanga hawotokoka ndɔshana la Yeso lam’ele nde ekɔ l’olongo, ɔnkɔnɛ vɔ wayɔlɔsha wanɛ wele la nkɛtɛ wasukɛ Diolelo. Nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ hawotɔlɛndja lo ta dia Aramangɛdɔna. Tolembete dia vɔ wayokoma ewo l’ɔkɔngɔ wa vɔ ndɔsha ekambi wa Jehowa. Kɛsɔ mbatama ndo lo dikambo dia Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ. *

10. Akokaso mbuta lo kɛnɛ kendana la ɔnɛ lele Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ?

10 Lo menda kɛnɛ kambotɔsɛdingola, onde sho koka mbuta ele Ngɔngɔ? Ntondotondo, Ngɔngɔ bu etongami ka lo nyuma. Dui dia hende, Ngɔngɔ mendanaka la wedja wa la nkɛtɛ wayɔlɔsha ekambi wa Nzambi keema edja. Aha la taamu, wedja ɛsɔ wayonga kaamɛ oko osanga wa wedja. Lande na? Lam’ele ekambi wa Nzambi tanemaka lo nkɛtɛ k’otondo, wedja ɛsɔ pombaka monga kaamɛ l’oyango wa mbalɔsha. (Mat. 24:9) Kaanga mbele wedja ɛsɔ mbayɔlɔsha, ekɔ Satana mbakongɛ ɔlɔshamelo ɔsɔ. Aya edja efula kele Satana ekɔ lo nsɛngiya wedja wa l’andja w’otondo dia ndɔsha ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. (1 Jni. 5:19; Ɛny. 12:17) Koko ɛtɛkɛta wa lo prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ kendana la Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ mbikaka epole ɔsɛkɛ lo ɔkɛndɛ wele la wedja wa la nkɛtɛ wayɔlɔsha ekambi wa Jehowa. *

Ele “wodja”?

11. Ngande wakɔndɔla prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ “wodja” wele Ngɔngɔ ayowɔtwɛ la ta?

11 Oko wakatadiɛnyi l’ odingɔ 3, Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ ayɔtwɛ wodja wele la nɛmɔ lo washo wa Jehowa la ta ndo kɛsɔ ayokonya dia Jehowa momala nkɛlɛ k’efula. Ko wodja akɔna ɔsɔ? Nyɛsɔ tokalole lo prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ. (Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 38:8-12.) Tɔ mbutaka dia Ngɔngɔ “ayɔtwɛ wodja w’anto wakakaloyama” ndo “anto wambotshumanyema nto oma lo wedja.” Tolembete nto dia tɔ mbutaka lo dikambo dia atɛmɔdi wakakaloyama wadjasɛ lo wodja ɔsɔ ɔnɛ: Vɔ “mbidjasɛ lo lotui tshitshi.” Ngelo yadjasɛwɔ yekɔ “ngelo yahakokame la mpele, tokengete kana asoko,” ndo vɔ ‘wekɔ lo ndjamɔtshɛ ɔngɔnyi.’ Ɔsɔ ekɔ wodja wadjasɛ wanɛ wele l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wa Jehowa wa l’andja w’otondo. Ngande wakokaso mbeya wodja ɔsɔ?

12. Okaloyelo akɔna wakasalema lo wodja wa Isariyɛlɛ lo nshi yakafundamaka Bible?

12 Ekɔ ohomba sho nsɛdingola okaloyelo wakasalema lo Isariyɛlɛ w’edjedja, lo wodja wakadjasɛka anto wakasɔnama oma le Nzambi, lɛnɛ akawakambaka ndo lɛnɛ akawatɛmɔlaka l’edja k’ɛnɔnyi nkama. Etena kaki ase Isariyɛlɛ komonga la kɔlamelo, Jehowa akatewoyisha lo tshimbo ya Ɛzɛkiyɛlɛ dia wodja awɔ wayolanyema ndo wayotshikala tɔngɔ to. (Ɛzk. 33:27-29) Koko Jehowa akatatshi nto prɔfɛsiya dia atshikadi wayoyoyatshumoya wayokalola oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna ndo wayokaloya ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi lo wodja. Diɛsɛ la ɛtshɔkɔ wa Jehowa, wodja wa Isariyɛlɛ wakahombe nsala etshikitanu, ngɔna “oko ekambɔ ka Ɛdɛna.” (Ɛzk. 36:34-36) Okaloyelo ɔsɔ wakatatɛ lo 537 N.T.D. etena kakakalola ase Juda wakandama lo lɔhɔmbɔ otsha la Jɛrusalɛma dia tokaloya ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ lo wodja awɔ wa lootɔ wakawalangaka.

13, 14. a) Ele wodja wa lo nyuma? b) Lande na kele wodja ɔsɔ la nɛmɔ le Jehowa?

13 Lo nshi yaso nyɛ, ekambi wa Nzambi wele l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wekɔ lo mɛna okaloyelo wa woho akɔ waamɛ. Oko wakatɛnyi lo tshapita 9 ya dibuku nɛ, oma ko 1919, ekambi wa Nzambi wakatshungɔ oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna ka Woke lakaviya edja efula. L’ɔnɔnyi ɔsɔ, Jehowa akela ekambi ande wakakaloyama lo wodja wa lo nyuma. Wodja ɔsɔ ekɔ paradiso ka lo nyuma, mbuta ate dihole di’ekokelo, dihole dia lo nyuma dia dimɛna efula, wodja wasalema olimu lɛnɛ atɛmɔlaso Nzambi ka mɛtɛ. Lo wodja ɔsɔ, sho mbidjasɛka kaamɛ lo lotui tshitshi, lo monga la wɔladi wa lo yimba ndo wa l’otema. (Tok. 1:33) Sho nongolaka mbo ya ndɛ y’efula ya lo nyuma ndo tekɔ l’olimu washa ɔngɛnɔngɛnɔ wa mbewoya losango la Diolelo dia Nzambi. Eelo, tekɔ lo mɛna mɛtɛ ka yokedi nyɛ: “Ɔtshɔkɔ wa Jehowa mbangɔnya onto, ndo Nde hakotsha kandji laadiko diawɔ.” (Tok. 10:22) Oyadi dihole diakɔna diasɛnaso lo nkɛtɛ kɛnɛ, sho tekɔ lo wodja ɔsɔ, mbuta ate paradiso ka lo nyuma l’edja tshɛ kasukɛso ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi l’ɛtɛkɛta ndo l’etsha aso.

14 Wodja wa lo nyuma ɔsɔ wekɔ la nɛmɔ lo washo wa Jehowa. Lande na? Nɛ dia lo washo ande, anto wadjasɛ lo wodja ɔsɔ wekɔ “diangɔ di’oshinga wolo dia wedja,” anto wakandakotola l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. (Han. 2:7; Jni. 6:44) Vɔ mbidjaka welo wa l’otema ɔtɔi dia ndɔta lonto l’oyoyo, lɔnɛ lakɛnɛmɔla waonga w’amɛna wa Nzambi. (Ɛf. 4:23, 24; 5:1, 2) Oko wewɔ atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi, vɔ ndjashaka tshɛ l’olimu ande, vɔ salaka dui sɔ lo toho tawotombola ndo tɛnya dia vɔ mbookaka ngandji. (Rɔmɔ 12:1, 2; 1 Jni. 5:3) Sho koka nkanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ wahomba ndola l’otema wa Jehowa etena kɛnande ekambi ande wasala la wolo awɔ tshɛ dia mbetɛ wodja wa lo nyuma olangala. Ohokanyiya yema: Lo mbetsha elimu wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi lo dihole dia ntondo lo lɔsɛnɔ layɛ, wɛ hetɛ tsho paradiso ka lo nyuma dihole di’olangala, koko wɛ ekɔ ndo lo ngɛnyangɛnya otema wa Jehowa!​—Tok. 27:11.

Oyadi dihole diakɔna dieso, tekɔ lo wodja wa lo nyuma l’edja tshɛ kasukɛso ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi l’ohetoheto (Enda odingɔ 13, 14)

Etena kakɔna, lande na ndo ngande wayɔtwɛ Ngɔngɔ wodja la ta?

15, 16. Etena kakɔna kayɔtwɛ Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ wodja aso wa lo nyuma wambokaloyama la ta?

15 Ekɔ dui dia dimɛna nkanyiya ɔnɛ keema edja osanga wa wedja wa la nkɛtɛ wayɔtwɛ wodja aso wa nɛmɔ wa lo nyuma la ta. Lam’ele ɔlɔshamelo ɔsɔ wakatatami mendanaka la so oko weso atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wa Jehowa, sho nangaka mbeya akambo efula wendana la dui sɔ. Tɔsɛdingole ambola asato anɛ.

16 Etena kakɔna kayɔtwɛ Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ wodja aso wa lo nyuma wambokaloyama la ta? Prɔfɛsiya kakɔ kadimolaka ɔnɛ: “L’etenyi k’ekomelo k’ɛnɔnyi, wɛ ayɔtwɛ wodja.” (Ɛzk. 38:8) Kɛsɔ mɛnyaka etena kele suke la ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo. Tohɔ dia mfɔnu ka woke kayotatɛ la elanyelo ka Babilɔna ka Woke, mbuta ate tshunda dia l’andja w’otondo di’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi. L’ɔkɔngɔ w’atshunda w’ɛtɛmwɛlɔ wa kashi ndanyema, ndo ntondo ka Aramangɛdɔna ntatɛ, Ngɔngɔ ayɔlɔsha atɛmɔdi wa mɛtɛ ta di’ekomelo.

17, 18. Ngande wayɔlɔmbɔla Jehowa akambo lo mfɔnu ka woke?

17 Lande na kayɔtwɛ Ngɔngɔ wodja wambokaloyama wa atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi wa Jehowa la ta? Prɔfɛsiya ka Ɛzɛkiyɛlɛ mɛnyaka akambo ahende, ntondotondo, ɛlɔmbwɛlɔ ka lonya la Jehowa ndo dikambo dia hende eyango wa kɔlɔ wele la Ngɔngɔ.

18 Ɛlɔmbwɛlɔ ka lonya la Jehowa. (Adia Ɛzɛkiyɛlɛ 38:4, 16.) Tolembete kɛnɛ kata Jehowa lo dikambo dia Ngɔngɔ ɔnɛ: “Dimi . . . layokodja tɔɔdi lo manga yayɛ” ndo ɔnɛ: “Dimi layokela dia ndjɔlɔsha wodja ami.” Onde ɛtɛkɛta ɛsɔ nembetshiyaka dia Jehowa mbayotshutshuya wedja ɛsɔ dia ndɔsha atɛmɔdi ande hita? Ndooko! Nde hongaki pondjo kiɔkɔ y’awui wa kɔlɔ le ekambi ande. (Jɔbɔ 34:12) Koko Jehowa mbeyaka atunyi ande, nde mbeyaka dia wayohetsha atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi ndo hawototondoya l’oseka diaaso tshɛ diayokamba la wɔ dia nyanga dia nshila ekambi wa Nzambi oshiki. (1 Jni. 3:13) Lo monga oko onto ladja tɔɔdi lo manga ya Ngɔngɔ ndo mbɔtɔla dihole dimɔtshi, Jehowa ayɔlɔmbɔla akambo dia awui kotshama lo ndjela lolango Lande ndo lo etena kakandashikikɛ. L’etena kɛmɔtshi l’ɔkɔngɔ wa elanyelo ka Babilɔna ka Woke, Jehowa ayotshutshuya wedja lo yoho mɔtshi dia vɔ nsala akambo wamboshilaka monga l’etema awɔ. Ɔnkɔnɛ Jehowa ayosala di’ɔlɔshamelo ɔsɔ nkonya lo Aramangɛdɔna, ta dioleki woke l’andja w’otondo. Oma laasɔ nde ayotshungola ekambi ande, ayɛnya lowandji lande ndo ayokidia lokombo lande l’ekila.​—Ɛzk. 38:23.

Wedja wayoyanga dia toshimba dia ntɛmɔla Jehowa l’ɔtɛ wahetshawɔ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi ndo wanɛ tshɛ wosukɛ

19. Kakɔna kayotshutshuya Ngɔngɔ dia toshimba diaha ntɛmɔla l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi?

19 Eyango wa kɔlɔ wele la Ngɔngɔ. Wedja ‘wayosangoya dia nsala dui dia kɔlɔ.’ Vɔ wayoyanga dia mɛnya nkɛlɛ ndo lohetsho lokongaka la wɔ oma ko edjedja otsha le atɛmɔdi wa Jehowa wanɛ wayɛnama oko vɔ bu l’ekokelo ndo oko vɔ “mbidjasɛ lo ngelo yahakokame la mpele, tokengete kana asoko.” Wedja wayolomɔlomɔ nto dia “[mb]ɔsa diangɔ efula dia lɔhɔtɔla ndo dia dimbo” oma le wanɛ “wayamɔtshɛ ɔngɔnyi.” (Ɛzk. 38:10-12) Ko “ɔngɔnyi” akɔna? Ekambi wa Jehowa wekɔ l’ɔngɔnyi efula wa lo nyuma ndo ɔtɛmwɛlɔ aso wa pudipudi mbele ɛngɔ koleki nɛmɔ kele la so kashaso Jehowa ndamɛ oto. Wedja wayosala kɛnɛ tshɛ kakokawɔ nsala dia toshimba diaha sho ntɛmɔla Jehowa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi, vɔ wayosala dui sɔ aha l’ɔtɛ wawɔsawɔ la nɛmɔ koko l’ɔtɛ woohetshawɔ ndo wahetshawɔ wanɛ tshɛ wele lɔkɔ.

Ngɔngɔ “ayosangoya dia nsala dui dia kɔlɔ” l’oyango wa kɔlɔ dia minya ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi (Enda odingɔ 19)

20. Ngande wayɔlɔsha Ngɔngɔ wodja wa lo nyuma, kana paradiso?

20 Ngande wayɔtwɛ Ngɔngɔ wodja wa lo nyuma kana paradiso la ta? Wedja koka mpemba dia fukutanya yoho yaso ya nsɛna ndo toshimba diaha sho ntɛmɔla. Dia nkotsha oyango ɔsɔ, ondo wayohemba nsala diaha sho ntetemala nkondja mbo ya ndɛ ya lo nyuma, toshimba dia sanganaka kaamɛ, ndanya kaamɛ kele lam’asaso ndo toshimba dia mbewoya l’ohetoheto tshɛ losango laki Nzambi. Awui asɔ tshɛ wekɔ awui wa lo paradiso ka lo nyuma. Satana ayotshutshuya wedja dia vɔ nyanga dia nshila atɛmɔdi wa mɛtɛ oshiki kaamɛ ndo nyanga dia ndanya ɔtɛmwɛlɔ awɔ la nkɛtɛ.

21. Lande na keyɛ la lowando lo woho watɔhɛmɔla Jehowa l’ɔtɛ wa kɛnɛ kele la ntondo?

21 Ɔlɔshɛlɔ wayaye wa Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ wayonga la shɛngiya le atɛmɔdi wa mɛtɛ tshɛ wele lo wodja wa lo nyuma wakawasha Nzambi. Ande lowando lele la so lo woho watɔhɛmɔla Jehowa l’ɔtɛ w’awui wele la ntondo kaso lee! Etena kakatakonge mfɔnu ka woke, nyɛsɔ toyashikikɛ dia nsukɛ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi ndo mbeetsha lo dihole dia ntondo lo nsɛnɔ yaso. Lo nsala ngasɔ, tayosha lonya dia wodja aso wambokaloyama monga olangala oma ko kakianɛ. Ndo tayoyadja l’ɔnɔngɔ wa wanɛ wayɛna dui dimɔtshi dia diambo mɛtɛ diayanga salema, mbuta ate woho wayemala Jehowa lo wahɔ w’ekambi ande ndo wa lokombo lande l’ekila lo Aramangɛdɔna oko wayotɛna lo tshapita yayela.

^ od. 3 Lo tshapita yayela ya dibuku nɛ, tayɔsɛdingola woho ndo etena kayodɔdɔ nkɛlɛ ka Jehowa k’efula otsha le Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ ndo kɛnɛ kayolembetshiya dui sɔ le atɛmɔdi wa l’ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi.

^ od. 4 Enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Ambola w’oma le ambadi” lo Tshoto y’Etangelo, Ngɔndɔ ka tanu 15, 2015, lk. 29-30.

^ od. 8 Danyɛlɛ 11:45 mɛnyaka dia nkumekanga ka nɔrdɛ ayɔsɔmana l’ekambi wa Nzambi nɛ dia divɛsa nɛ mbutaka dia nkumekanga kɛsɔ “ayohika mvudu yande y’apɛma ya lowandji lam’asa ndjale ka woke [Mediteraneya] la dikona di’ekila dia Ɔlɛngɛlɔ [lɛnɛ akikɔ tɛmpɛlɔ ka Nzambi ndo lɛnɛ akatɛmɔlaka ekambi wa Nzambi].”

^ od. 9 Bible tɛkɛtaka nto dia ɔlɔshamelo w’oma le “ose Asuriya” la nshi nyɛ, ɔnɛ layoyanga dia nshila ekambi wa Nzambi oshiki. (Mika 5:5) Ɛlɔshamelo ɛnɛi wakatatami wayɔlɔshama ekambi wa Nzambi oma le Ngɔngɔ ka la Mangɔngɔ, oma le nkumekanga ka nɔrdɛ, oma le nkumi ya dikanga ya la nkɛtɛ ndo oma le ose Asuriya koka mendana l’ɔlɔshamelo akɔ waamɛ wele la nkombo yotshikitanyi.

^ od. 10 Enda tshapita 22 ya dibuku nɛ dia mbeya ɔnɛ lele “Ngɔngɔ la Mangɔngɔ” kɔtɛkɛtami lo Ɛnyɛlɔ 20:7-9.