Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ

Mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ

Ondo wɛ ekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mboka lokumu l’ɔlɔlɔ. Ekɔ losango lɔmɔtshi la dimɛna efula lo dikambo diayɛ ndo dia wakiyɛ wa ngandji.

Lokumu l’ɔlɔlɔ lɔsɔ tanemaka lo Bible, dibuku diele Otungi w’andja, Jehowa Nzambi mbakasale dia diɔ fundama ambeta ɛnɔnyi efula. Lo ehomɔ kɛnɛ, tayokamba l’abuku anɛi wa lo Bible wele la nsango y’amɛna efula le so sho tshɛ. Abuku asɔ mbeyamaka oma lo nkombo y’apami anɛi wele Nzambi akakambe lawɔ dia mbafunda, mbuta ate Mateo, Makɔ, Luka ndo Joani.

Anto efula mbelɛka abuku anɛi asɔ ɔnɛ Evanjiliɔ. Abuku akɔ anɛi asɔ kɔndɔlaka evanjiliɔ kana losango l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso, ɔnɛ lele ehomɔ kakamba la Nzambi dia mbisha panda ndo oko Nkumekanga ka Diolelo dia Nzambi dia l’olongo. Yeso ayela ɛtshɔkɔ wa pondjo le anto tshɛ wonga la mbetawɔ le nde.​—Makɔ 10:17, 30; 13:13.

LANDE NA EVANJILIƆ ƐNƐI?

Wɛ koka ndjambola ɔnɛ lande na kele Nzambi akasambiya abuku anɛi watɛkɛta dikambo dia lɔsɛnɔ la Yeso ndo dia wetshelo ande.

Ekɔ tshondo ya wahɔ dia nkondja abuku wotshikitanyi asɔ watɛkɛta dikambo dia Yeso ndo kɛnɛ kakandasale. Ɛnyɛlɔ, tɔshi dia apami anɛi wemadi suke l’ombetsha ɔmɔtshi wa lokumu. Pami kemadi la ntondo ka ombetsha ɔsɔ ekɔ la biro wafutshanyande elambo. Ɔnɛ lemadi lo lonya l’omi, ekɔ dɔkɔtɛlɛ. Pami kahokamɛ lo lonya la lɔmɔsɔ ekɔ omundji wa nse ndo ekɔ ɔngɛnyi wa ma ma waki ombetsha ɔsɔ. Ndo pami ka nɛi kele l’ɔkɔngɔ, keenda, mboleki dikɛnda. Naka apami akɔ anɛi asɔ mfunda ɔkɔndɔ wendana l’ɛtɛkɛta ndo elimu wasala ombetsha ɔsɔ, ondo ɛkɔndɔ akɔ ɛnɛi wayotshikitana. Lo nkamba la ɛkɔndɔ akɔ ɛnɛi, lo nama lo yimba kɛnɛ kendana la elongamelo kana eyango wotshikitanyi ɛsɔ, sho koka monga la kanyi ya shikaa lo kɛnɛ kakate ndo kakasale ombetsha ɔsɔ. Dui sɔ mɛnyaka woho wakokaso nkondja wahɔ lo monga la ɛkɔndɔ wotshikitanyi wendana la lɔsɛnɔ laki Ombetsha w’oleki woke, mbuta ate Yeso.

Lo ntetemala l’ɔkɔndɔ ɔsɔ, teye dia ofutshanyi w’elambo nangaka kotola yambalo y’ase Juda, diakɔ diakandafunde wetshelo ɛmɔtshi ndo awui lo yoho yakakoke mbakimanyiya. Dɔkɔtɛlɛ akake epole ɔsɛkɛ lo ɛkɔnwɛlɔ wa hemɔ kana wa dikɔmɔ, diakɔ diele nde kofunda akambo amɔtshi kana kombalɔnga l’ɔnɔngɔ oko wakafunde ofutshanyi w’elambo. Ɔngɛnyi wa ma ma w’ombetsha ɔsɔ akaleke tɔtɔmiya nsaki ndo waonga waki ombetsha akɔ. Awui wa ɔnɛ lakaleke dikɛnda wakafundama lo tshena pe. Koko, ɛkɔndɔ awɔ tshɛ wekɔ mɛtɛ. Awui asɔ mɛnyaka di’ɔnɛ naka sho monga la ɛkɔndɔ akɔ ɛnɛi wendana la lɔsɛnɔ la Yeso, tayofudia eokelo kaso kendana la elimu ande, wetshelo ande ndo lonto lande.

Anto ntɛkɛtaka dia ‘Evanjiliɔ wa Mateo’ kana ‘Evanjiliɔ wa Joani.’ Dui sɔ bu mɛtɛ, nɛ dia abuku asɔ tshɛ wekɔ la “lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso Kristo.” (Makɔ 1:1) Koko, lo yɛdikɔ y’ɛfula, tekɔ paka l’Evanjiliɔ ɔtɔi kana lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la Yeso lɔkɔndwami lo abuku anɛi asɔ.

Ambeki efula w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakɛdika ndo wakɔtɔnganyiya awui ndo akambo watanema lo Mateo, Makɔ, Luka, ndo Joani. Oya lo 170 T.D. ofundji w’ose Suriya Tatien akayange dia nsala dui sɔ, lo dibuku dielamɛ Diatessaron, nde akafunde ɔkɔndɔ wa lɔsɛnɔ la Yeso ndo olimu ande w’esambishelo.

Dibuku Yeso ekɔ, mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ diekɔ woho akɔ waamɛ, koko diɔ ndeka monga mɛtɛ ndo mbokɛma hwe. Ekɔ ngasɔ nɛ dia nshi nyɛ kambotoleka nshihodia ekotshamelo wa prɔfɛsiya efula yaki Yeso ndo wɛɛla ande. Eokelo kɛsɔ mɛnyaka hwe awui wakandate ndo wakandasale, mbidja ndo yoho yakayahɔnaka akambo. Emindo wakashɔma wakasha elembetshielo ɛmɔtshi ndo ekanelo kaki l’afundji asɔ. Lo mɛtɛ, ndooko onto lakoka ndjela nna lo nna yoho yakayasalemaka akambo. Koko, dibuku Yeso ekɔ mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ mbutataka akambo lo yoho yele la wɛdimo ndo yɔtɔnɛ.

MBOKA, MƐTƐ NDO LƆSƐNƆ

Etena kadiayɛ ndo kangɛnangɛnayɛ dibuku nɛ, kanyiya ntondo dikambo dia losango lendana la yɛ ndo la wakiyɛ wa ngandji. Ohɔ dia Yeso Kristo akatɛ ɔpɔstɔlɔ Tɔma ate: “Dimi lekɔ mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ. Ndooko onto laya le Papa paka lo tshimbo yami.”​—Joani 14:6.

Dibuku Yeso ekɔ mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ diayokokimanyiya dia wɛ mbeya woho wele Yeso ekɔ mɛtɛ “mboka.” Paka lo tshimbo yande mbakoka onto ndjasukanya la Jehowa Nzambi lo dɔmbɛlɔ. Ndo nto, Yeso ekɔ mboka kakokaso ndjaokanya la Nzambi. (Joani 16:23; Rɔmɔ 5:8) Laasɔ, paka lo tshimbo ya Yeso mbakokaso monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Nzambi.

Yeso ekɔ “mɛtɛ.” Nde akatɛkɛta ndo akasɛnɛ lo yoho yɔtɔnɛ la mɛtɛ; dui sɔ aki oko mɛtɛ kakaye lo lonto la Yeso. Nde akakotsha prɔfɛsiya efula ndo yɔ yakayala “‘eelo’ lo tshimbo yande.” (2 Kɔrɛtɔ 1:20; Joani 1:14) Prɔfɛsiya shɔ tokimanyiyaka dia mbeya ɔkɛndɛ wa woke wele la Yeso lo sangwelo diaki Nzambi.​—Ɛnyɛlɔ 19:10.

Yeso Kristo ekɔ “lɔsɛnɔ.” Lo tshimbo y’oshinga w’etshungwelo, lo nkimɔ olambo wa lɔsɛnɔ la kokele ndo dikila diande, nde akatosha akoka wa nkondja “lɔsɛnɔ l’oshika,” mbuta ate “lɔsɛnɔ la pondjo.” (1 Timɔte 6:12, 19; Ɛfɛsɔ 1:7; 1 Joani 1:7) Nde ayɛnya nto dia nde ekɔ “lɔsɛnɔ” le miliyɔ y’anto wakavu ndo wayolwama wele l’elongamelo ka ndjɔsɛna lo Paradiso pondjo pondjo.​—Joani 5:28, 29.

Sho tshɛ nɔmbamaka dia nshihodia ndo mbɔsa la nɛmɔ ɔkɛndɛ wele la Yeso lo sangwelo dia Nzambi. Wɛ koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbeka awui efula wendana la Yeso lele “mboka, mɛtɛ ndo lɔsɛnɔ.”