Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

TSHAPITA 88

Kanga ɔngɔnyi la Lazaro

Kanga ɔngɔnyi la Lazaro

LUKA 16:14-31

  • WƐƐLA WA KANGA ƆNGƆNYI LA LAZARO

Yeso akasha ambeki ande alako w’amɛna wendana la okambelo wa l’ɛngɔnyi wa l’emunyi. Koko aha ambeki ande ato mbakahokamɛka. Ndo Afarisɛ waki la wɔ ndo vɔ wakahombe ndjela la yambalo tshɛ alako wa Yeso. Lande na? Nɛ dia vɔ “wakalangaka falanga.” Lam’akawoke kɛnɛ kakataka Yeso, vɔ “wakatatɛ mbɔɔla.”​—Luka 15:2; 16:13, 14.

Koko dui sɔ kombokiya Yeso wɔma. Nde akawatɛ ate: “Nyu toyaɛnyaka dia nyekɔ anto w’ɛlɔlɔ la ntondo k’anto, koko Nzambi mbeyaka etema anyu. Nɛ dia kɛnɛ kele la nɛmɔ lo washo w’anto kekɔ ɛngɔ k’anyanya lo washo wa Nzambi.”​—Luka 16:15.

Oma k’edjedja, Afarisɛ wakɔsamaka la “nɛmɔ lo washo w’anto,” koko etena k’akambo tshikitana kakakoke, etena ka ngala nkadimɔ. Wanɛ wakɔsamaka la nɛmɔ di’efula waki la lomombo la l’andja ɔnɛ, waki ewandji wa pɔlitikɛ ndo waki la shɛngiya ya wolo l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ wakahombe kitshakitshama. Anto k’anto wakeyaka ehomba awɔ wa lo nyuma wakahombe mbidiyama. Yeso akɛnya hwe dia otshikitanu wa woke wekɔ lo tasalema lo mbuta ate:

“Ɛlɛmbɛ la amvutshi wakikɔ polo le Joani. Oma l’etena kɛsɔ, lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo dia Nzambi lekɔ lo mbewoyama ndo weho tshɛ w’anto wekɔ lo mbidja welo w’efula dia mbɔtɔ lɔkɔ. Lo mɛtɛ, oyadi kaanga olongo la nkɛtɛ wayeta, ndooko vuiwui ya l’Ɛlɛmbɛ yayeta aha la kotshama.” (Luka 3:18; 16:16, 17) Ngande wakɛnya ɛtɛkɛta wa Yeso dia otshikitanu wekɔ lo tasalema?

Ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda wakafunaka dia vɔ kitanyiyaka Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Tohɔ dia etena kakasɛnya Yeso pami ka tshungu la Jɛrusalɛma, Afarisɛ wakate la lotamanya tshɛ ɔnɛ: “Sho tekɔ ambeki wa Mɔsɛ. Sho mbeyaka dia Nzambi akatɛkɛtaka la Mɔsɛ.” (Joani 9:13, 28, 29) Oyango ɔmɔtshi wa Ɛlɛmbɛ wakashama lo tshimbo ya Mɔsɛ aki dia nkonya anto wele l’okitshakitsha le Mɛsiya mbuta ate Yeso. Joani Obatizanyi akate dia Yeso ekɔ Ɔna Ɔkɔkɔ wa Nzambi. (Joani 1:29-34) Tatɛ oma l’olimu w’esambishelo wa Joani, ase Juda waki l’okitshakitsha djekoleko ase wola wakahokamɛka akambo wendana la “Diolelo dia Nzambi.” Eelo, “losango l’ɔlɔlɔ” lakikɔ dikambo dia wanɛ tshɛ wakalangaka monga ambolami wa Diolelo dia Nzambi ndo nkondja wahɔ oma lɔkɔ.

Aha ɔnɛ Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ kokotshama; koko vɔ wakakonya le Mɛsiya. Ndo nto, didjango dia kitanyiya Ɛlɛmbɛ akɔ diakakomɛ. Ɛnyɛlɔ, Ɛlɛmbɛ waketawɔka dia ndjaka diwala l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ wotshikitanyi, koko kakianɛ, Yeso ambolembetshiya dia “onto tshɛ ladiaka diwala la wadɛnde ko ntshuka womoto okina ambosala loseka. Ndo onto tshɛ latshuka womoto lodiaki diwala l’omɛnde ambosala loseka.” (Luka 16:18) Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakomadia mɛtɛ Afarisɛ wanɛ wakadjaka ɛlɛmbɛ lo vuiwuyi tshɛ!

Kakianɛ Yeso ambosha wɛɛla wɛnya woke woke wa otshikitanu wakasalema. Wɛɛla akɔ tɛkɛtaka dikambo dia apami ahende, wele yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ kana awui awɔ wakatshikitana. Etena kasɛdingolaso wɛɛla ɔnɛ, tohɔ dia l’atei w’anto wakahokamɛka wɛɛla akɔ mbaki ndo Afarisɛ waki anangi wa falanga, wanɛ wakɔsamaka la nɛmɔ lo washo w’anto.

Yeso akate ate: “Pami kɛmɔtshi aki kanga ɔngɔnyi ndo akalɔtaka ahɔndɔ w’ebelabela ndo w’oshinga wolo wa swaswa ndo akangɛnangɛnaka lushi la lushi la ɔngɔnyi ande. Koko wakakitshaka pami kɛmɔtshi kakalɔmbanaka diangɔ la soko diande, lokombo lande Lazaro. Nde aki la mpota demba di’otondo ndo akakombolaka ndɛ mfusa yakakɔka oma lo mɛsa wa kanga ɔngɔnyi. Eelo, ndo mfɔ yakayaka ko yakalɔmbɔlaka mpota yande.”​—Luka 16:19-21.

Afarisɛ waki anangi wa falanga, laasɔ onde sho koka mbidja taamu lo woho wakawaɛdika Yeso la “kanga ɔngɔnyi”? Ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ w’ase Juda asɔ wakalangaka nto ndɔta ahɔndɔ w’oshinga wolo, wakawotake. Ndo laadiko wa ɔngɔnyi wele la wɔ kakianɛ, vɔ wakɛnamaka ɛngɔnyi lo waɛsɛ wakawangɛnangɛnaka la wɔ ndo lo waaso waki la wɔ. Eelo, lo mbata oko pami kɔlɔtshi ahɔndo wa nkumekanga w’ebelabela mɛnyaka dihole dia nɛmɔ diele la wɔ ndo dihɔndɔ dia linɛnɛ dia swaswa mɛnyaka woho wayaɔsawɔ vɔamɛ oko anto w’ɛlɔlɔ.​—Danyɛlɛ 5:7.

Ngande wakɔsaka ewandji w’ɔngɔnyi waki la lotamanya asɔ ase wola, anto k’anto? La diɔnyɔ tshɛ vɔ wakawaɔsaka oko wa ‛am ha·’aʹrets, kana anto wa lo wodja (nkɛtɛ) waheye Ɛlɛmbɛ ndo wahakoke mbetshama Ɛlɛmbɛ. (Joani 7:49) Ngasɔ mbaki “pami kɛmɔtshi kakalɔmbanaka diangɔ lokombo lande Lazaro,” lakakombolaka ndɛ kaanga mfusa “yakakɔka oma lo mɛsa wa kanga ɔngɔnyi.” L’ɛnyɛlɔ ka Lazaro laki la mpota demba di’otondo, anto k’anto wakɔnyɔmaka watekana oko vɔ hawɔngɛnyangɛnya Nzambi.

Dui dia kɔlɔ sɔ diakayala l’etena kɛmɔtshi, koko Yeso akeyaka dia etena ka otshikitanu wa woke wendana la wanɛ waki oko pami k’ɔngɔnyi kana wanɛ waki oko Lazaro wayosalema.

OTSHIKITANU LO DIKAMBO DIA KANGA ƆNGƆNYI NDO LAZARO

Yeso akɛnya otshikitanu wa woke ɔsɔ. Nde akate ate: “L’ɔkɔngɔ diko, pami kakalɔmbanaka diangɔ kɛsɔ akavu ko andjelo wakɔɔtɔlɛ suke la Abrahama. Kanga ɔngɔnyi nde lawɔ akayovɔ ndo wakookundɛ. Nde aki lo Diombo ndo lam’akandasowaka, nde akedia washo ndo akɛnyi Abrahama oma l’etale ndo Lazaro ele suke la nde.”​—Luka 16:22, 23.

Wanɛ wakahokamɛka Yeso wakeyaka dia Abrahama ambovɔka deko aha nɛ ndo ekɔ lo Diombo. Afundelo mɛnyaka hwe dia ndooko onto lele lo Diombo kana Sheɔlɛ lakoka mɛna kana ntɛkɛta mbidja ndo Abrahama. (Ondaki 9:5, 10) Ko ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ asɔ akawakanyiya lo kɛnɛ kakalange Yeso mbuta lo wɛɛla ɔsɔ? Kakɔna ondo kakandɛnyaka lo dikambo dia anto k’anto ndo lo dikambo di’ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ wakalangaka falanga?

Yeso oma la mɛnya otshikitanu lo mbuta dia ‘Ɛlɛmbɛ la Amvutshi wakikɔ polo le Joani Obatizanyi, koko oma l’etena kɛsɔ, lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo dia Nzambi lekɔ lo mbewoyama.’ Ɔnkɔnɛ, oma l’esambishelo ka Joani ndo ka Yeso Kristo mbakatshikitana lɔsɛnɔ la Lazaro ndo la pami k’ɔngɔnyi.

Aya edja efula kele ehomba wa lo nyuma, djekoleko w’anto waki l’okitshakitsha kana ase wola kokotshamaka. Koko vɔ wekɔ lo kimanyiyama oma lo losango lendana la Diolelo lakasambishama ntondo oma le Joani Obatizanyi ndo l’ɔkɔngɔ oma le Yeso ndo wekɔ lo lietawɔ. Ntondo, vɔ wakahombaka ndɛ paka ‘mfusa yakakɔka oma lo mɛsa wa lo nyuma’ wa ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ. Kakianɛ, vɔ wolotshama l’akambo wa mɛtɛ w’ohomba w’oma l’Afundelo, djekoleko akambo wa diambo wakalembetshiyaka Yeso. Ekɔ oko vɔ waya lo dihole dia nɛmɔ efula la ntondo ka Jehowa Nzambi.

Koko, akanga w’ɛngɔnyi ndo ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ wakɔsamaka la nɛmɔ wakatone mbetawɔ losango la Diolelo lakasambisha Joani ndo lakasambishaka Yeso l’ɛtshi ka nkɛtɛ k’otondo. (Mateo 3:1, 2; 4:17) Laasɔ losango lɔsɔ lakawaomadia kana lakaahɛnyahɛnyaka nɛ dia lɔ lakɛnyaka dilanya dia kɔlɔ efula diayoya oma le Nzambi. (Mateo 3:7-12) Ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ wakalangaka falanga wotoyaoka dimɛna otondonga Yeso la ambeki ande wakatshike mbewoya losango la Nzambi. Ewandji ɛsɔ wekɔ oko pami k’ɔngɔnyi ka lo wɛɛla, ɔnɛ lakataka ate: “Papa Abrahama, omboke kɛtshi ndo toma Lazaro dia nde ntambiya shɔdi ya lohita lande l’ashi kele ambɔdia lolemi, nɛ dia lekɔ lo diɛnɛ lendo lo dja nyɛ yahɛta.”​—Luka 16:24.

Koko dui sɔ hadiokoke salema. Efula k’ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ hawotosala etshikitanu. Vɔ wakatone “[mp]okamɛ Mɔsɛ la amvutshi,” wanɛ wele efundelo awɔ wakahombe mbakonya dia vɔ mbetawɔ Yeso oko Mɛsiya wa Nzambi ndo Nkumekanga. (Luka 16:29, 31; Ngalatiya 3:24) Kana vɔ kondjakitshakitsha ndo konanga mbetawoyama oma le ase wola asɔ waketawɔ Yeso ndo wetawɔma kakianɛ le Nzambi. Koko ambeki waki Yeso lo wedi awɔ, hawokoke ntshika kana ntɛwɔla akambo wa mɛtɛ dia ngɛnyangɛnya ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ asɔ ndo dia vɔ ndjaoka dimɛna. Lo wɛɛla ande, Yeso akɛnya dikambo sɔ oma l’ɛtɛkɛta wakatɛ “Papa Abrahama” pami k’ɔngɔnyi ate:

“Ɔna, ohɔ dia wɛ akɔkaka lo diɛngɔ etena kakiyɛ la lɔsɛnɔ, koko Lazaro, akadiɛnɛka. Wonya ɔnɛ, nde ambotana esambelo, koko wɛ aya lo sui. Ndo laadiko di’akambo asɔ tshɛ, lowenga la woke lekɔ lam’asaso la nyu diaha anto mimɔ oma lanɛ ko ndja le nyu, kana oma le nyu oya le so.”​—Luka 16:25, 26.

Aki mɛtɛ dimɛna dia otshikitanu wa diambo ɔsɔ salema! Vɔ wakɛnya woho wakatshikitana akambo wa lam’asa ewandji w’ɔtɛmwɛlɔ waki la lotamanya la anto waki l’okitshakitsha waketawɔ osembe wa Yeso ndo wekɔ kakianɛ lo keketshama ndo ndeshama lo nyuma. (Mateo 11:28-30) Otshikitanu ɔsɔ akahombe nyomoleka mɛnama ngɔndɔ ngana la ntondo etena kayɔhɛna sheke y’oyoyo sheke y’Ɛlɛmbɛ. (Jɛrɛmiya 31:31-33; Kɔlɔsayi 2:14; Hɛbɛru 8:7-13) Etena kakahombe Nzambi tshulola nyuma kande lo Pɛntɛkɔsta 33 T.D., akahombe mɛnama hwe dia wanɛ wetawɔma le Nzambi ekɔ ambeki wa Yeso koko aha Afarisɛ ndo wanɛ wakaasukɛka l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ.