Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

TSHAPITA 111

Apɔstɔlɔ wambombola djembetelo

Apɔstɔlɔ wambombola djembetelo

MATEO 24:3-51 MAKƆ 13:3-37 LUKA 21:7-38

  • AMBEKI ANƐI WAMBOMBOLA DJEMBETELO

  • OKOTSHAMELO LO NTAMBE KA NTONDO NDO L’ƆKƆNGƆ

  • SHO POMBAKA NTETEMALA MAMBALƐKA

Taya Lushi la hende l’ɔkɔngɔ a midi, ndo Nisana 11 otatshu otsha l’ekomelo. Ndo nto, taya otsha l’ekomelo ka nshi y’olimu wa wolo wakakambe Yeso lanɛ la nkɛtɛ. La yanyi, nde aketshaka lo tɛmpɛlɔ, ndo l’otsho nde akatshɔka tolala l’andja w’osomba. Anto wakayashaka efula lo wetshelo ande, wanɛ “wakayaka le nde la pindju ka pɛɛ lo tɛmpɛlɔ dia ndjoohokamɛ.” (Luka 21:37, 38) Kakianɛ, awui ɔsɔ aya awui wambeta, Yeso ambodjasɛ lo Dikona di’esongo w’Ɔlivɛ nde la apɔstɔlɔ anɛi, mbuta ate Petero, Andɛlɛ, Jakɔba ndo Joani.

Apɔstɔlɔ asɔ anɛi wakaye le nde lo shɔpɔ. Vɔ wakayakiyanyaka lo dikambo dia tɛmpɛlɔ, nɛ dia Yeso oma la mbuta dia ndooko dive diayotshikala laadiko dia dive. Koko aha kɛsɔ keto mbakawakanyiyaka. Yeso akaakeketsha ntondo ate: “Nyoyalɔngɔsɔlɛ, nɛ dia Ɔna onto ayoya lo wonya wahanyafɔnya.” (Luka 12:40) Nde akatɛkɛta nto dikambo dia “lushi layɛnama Ɔna onto.” (Luka 17:30) Onde awui asɔ mendanaka la kɛnɛ k’oma la mbuta Yeso lo dikambo dia tɛmpɛlɔ? Apɔstɔlɔ waki la nsaki k’efula ka mbeya. Vɔ wakawombola vate: “Ototɛ, etena kakɔna kayosalema akambo asɔ, ndo djembetelo yakɔna yayɛnya woongelo ayɛ ndo etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo?”​—Mateo 24:3.

Ondo vɔ wakakanyiyaka dia elanyelo ka tɛmpɛlɔ kakawakokaka mɛna suke la wɔ. Ndo nto, vɔ wakambola lo kɛnɛ kendana la woongelo w’Ɔna onto. Vɔ wakakoke mbohɔ dia Yeso akasha wɛɛla wendana la “pami kɛmɔtshi ka lokumu” ɔnɛ ‘lakande lɔkɛndɔ dia tahenyama l’okudi wa nkumekanga ko nde nkalola.’ (Luka 19:11, 12) Ndo l’ekomelo, vɔ wakayambola kakɔna kayolembetshiya “etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.”

Lo okadimwelo ande w’otale, Yeso akasha djembetelo yakɛnya etena kayokomɛ dikongɛ di’akambo di’ase Juda, mbidja ndo tɛmpɛlɔ. Koko nde kokomɛ laasɔ. Djembetelo shɔ yayokimanyiya Akristo lo nshi yayaye dia vɔ mbeya dia wɔsɛna l’etena ka “woongelo” ande ndo waya suke l’ekomelo ka dikongɛ di’otondo di’akambo la nkɛtɛ.

Lam’akatetaka ɛnɔnyi, apɔstɔlɔ wakɛnyi woho wakakotshama prɔfɛsiya ka Yeso. Eelo, akambo efula wakandatatshi wakatatɛ nkotshama lo nshi yakiwɔ la lɔsɛnɔ. Kɛsɔ akakimanyiya Akristo wakayɔsɛna ɛnɔnyi 37 l’ɔkɔngɔ, mbuta ate 70 T.D., diaha elanyelo kaki suke ka dikongɛ di’ase Juda ndo tɛmpɛlɔ kadiɔ mbakumɛ lokumɛ. Koko, aha kɛnɛ tshɛ kakate Yeso mbakakotshama l’etena kakakomɛ lo 70 T.D. Laasɔ, djembetelo yakɔna yayɛnya woongelo ande lo lowandji la Diolelo? Yeso akasha apɔstɔlɔ okadimwelo.

Yeso akate dia “awui w’ata ndo nkumu y’ata” ndo ɔnɛ “wodja wayɔlɔsha wodja okina ndo diolelo diayɔlɔsha diolelo dikina.” (Mateo 24:6, 7) Nde akate nto dia “adidimu wa nkɛtɛ wa wolo wayoyala, ndjala ya kasha ndo elando lo dihole la dihole.” (Luka 21:11) Yeso akahɛmɔla ambeki ande ate: “Anto wayonyonda, wayonyɔhɛnyahɛnya.” (Luka 21:12) Amvutshi wa kashi wayotomba ndo wayonganyiya anto efula. Ɛɔnywɛlɔ k’ɛlɛmbɛ kayofula, ngandji k’anto efula kayɔla. Ndo nto, nde akate dia “lokumu l’ɔlɔlɔ lɔnɛ la Diolelo layosambishama lo nkɛtɛ k’otondo oko ɔmɛnyi le anto wa lo wedja tshɛ, ko oma laasɔ ekomelo kayoya.”​—Mateo 24:14.

Kaanga mbele awui amɔtshi wa lo prɔfɛsiya ka Yeso wakakotshama la ntondo ndo l’etena kakalanyema Jɛrusalɛma oma le ase Rɔmɔ, onde Yeso akatɛkɛtaka ndo dia ekotshamelo kayosalema l’ɔkɔngɔ, lo yoho yoleki woke? Onde wɛ ekɔ lo mɛna tolembetelo tɛnya dia prɔfɛsiya ka diambo ka Yeso kekɔ lo nkotshama lo yoho yoleki lo nshi yaso nyɛ?

Dui dimɔtshi diakatɛkɛta Yeso lo djembetelo ya woongelo ande ele ɛnamelo ka “ɛngɔ ka wɔnɔnyi katonga elanyelo.” (Mateo 24:15) Lo 66 T.D., ɛngɔ ka wɔnɔnyi kɛsɔ akɛnama lo woho ‘wakadingama Jɛrusalɛma l’asɔlayi’ w’ase Rɔmɔ waki la adalapo awɔ wa dikishi. Ase Rɔmɔ wakadinge Jɛrusalɛma ndo wakatatɛ nyukola mpele diayɔ dimɔtshi. (Luka 21:20) Laasɔ, “ɛngɔ ka wɔnɔnyi” kakemala lo dihole diahatahombe memala lo dihole diakɔsaka ase Juda ɔnɛ “dihole di’ekila.”

Yeso akakotsha ate: “Mfɔnu ka woke kayoyala woho wahatayalaka oma ko etatelo k’andja polo ndo kakianɛ ndo woho wahayalaki nto.” Ase Rɔmɔ wakalanya Jɛrusalɛma lo 70 T.D. Woho wakalanyema ‘osomba w’ekila’ w’ase Juda mbidja ndo tɛmpɛlɔ aki mfɔnu ka woke kele nunu efula di’anto wakadiakema. (Mateo 4:5; 24:21) Tɔ kakaleke la fwa elanyelo tshɛ k’osomba ndo kele ase Juda watɛnaka ndo tɔ kakakomiya yoho y’ɔtɛmwɛlɔ yakakongɛma yakayelaka ase Juda l’edja k’ɛnɔnyi nkama. Diakɔ diele, okotshamelo tshɛ wayosalema l’ɔkɔngɔ ndo woleki woke w’ɛtɛkɛta wa prɔfɛsiya wa Yeso ayonga mɛtɛ dui dioleki tshɛ kɔlɔ.

AKAMBO WAYONGA DIMƐNA LO NSHI Y’EKOMELO

Sawo dia Yeso la apɔstɔlɔ ande diendana la djembetelo ya woongelo ande lo lowandji la Diolelo ndo y’ekomelo ka dikongɛ di’akambo kokomɛ laasɔ. Kakianɛ, nde ambahɛmɔla lo kɛnɛ kendana la ndjela “Kristo ya kashi ndo amvutshi wa kashi.” Nde akate dia vɔ wayoyanga dia “minganyiya kaanga asɔnami, naka kokaka.” (Mateo 24:24) Koko asɔnami asɔ hawotonganyiyama. Kristo ya kashi yayɛnama. Otshikitanyi lawɔ, woongelo wa Kristo hawotɛnama la washo.

Lo ntɛkɛta dikambo dia mfɔnu ka woke koleki kayosalema l’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo, Yeso akate ate: “Wonya ayokadimɔ wodjima, ngɔndɔ hatosha osase atɔ, tɔɔtɔ tayɔkɔ oma l’olongo ndo diangɔ dia wolo dia l’olongo diayosutshasutshama.” (Mateo 24:29) Apɔstɔlɔ wakoke ɛtɛkɛta wa wɔma ɛsɔ kombeya mɛtɛ kɛnɛ kayotomba, koko ayonga mɛtɛ dui dia wɔma efula.

Shɛngiya yakɔna yayonga l’akambo wa wɔma asɔ le anto? Yeso akate ate: “Anto wayɔkɔ hohakayi l’ɔtɛ wa wɔma ndo wa elongamelo k’akambo wayosalema lo nkɛtɛ k’otondo, nɛ dia diangɔ dia wolo dia l’olongo diayosutshasutshama.” (Luka 21:26) Eelo, Yeso akatɛkɛtaka dia kɛnɛ kayonga mɛtɛ etena ka kɔlɔ efula ka l’ɔkɔndɔ w’anto.

Dui di’ekeketshelo ele, Yeso akokiya apɔstɔlɔ hwe dia aha anto tshɛ mbayolela lo etena ‘kayoya Ɔna onto la wolo ndo la lotombo l’efula.’ (Mateo 24:30) Nde akashile mɛnya dia Nzambi ayekɛ lonya “l’ɔtɛ w’asɔnami.” (Mateo 24:22) Laasɔ, kakɔna kayosala ambeki wa kɔlamelo asɔ etena kayosalema akambo wa kɔlɔ wakatɛkɛtaka Yeso? Yeso akakeketsha ambeki ande ate: “Lam’ayotatɛ akambo asɔ salema, kanyokeketale ndo kanyonge la dihonga, nɛ dia etshungwelo kanyu kaya suke.”​—Luka 21:28.

Ko ngande wayokoka ambeki wa Yeso wayɔsɛna l’etena kakandatatshi kɛsɔ shikikɛ di’ekomelo kaya suke? Yeso akasha wɛɛla wendana l’osongo wa fingo ate: “Kam’atondjawɔ sɔngusɔngu yawɔ y’ashashi ndo kam’atondjayɔ akatshi, nyu teyaka nyate eleko k’ɔwɔ kaya suke. Woho akɔ waamɛ mbele nyu la wɔ, lam’ayonyɛna akambo asɔ tshɛ, kanyeye dia nde aya suke, aya ka asoko. Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, lɔlɔnga lɔnɛ hateta paka akambo asɔ tshɛ wambosalema.”​—Mateo 24:32-34.

Laasɔ, etena kayɛna ambeki ekotshamelo k’awui efula wa lo djembetelo shɔ, vɔ wayoshikikɛ dia ekomelo kaya suke. Lo ndaka ambeki wayɔsɛna l’etena ka diambo kɛsɔ, Yeso akate ate:

“Lo kɛnɛ kendana la lushi kana la wonya akɔ, ndooko onto leya, kaanga andjelo wa l’olongo, kaanga Ɔna, paka Papa ndamɛ. Nɛ dia oko waki lo nshi ya Nɔa mbayonga woongelo wa Ɔna onto. Nɛ dia lo nshi shɔ, la ntondo ka Mvula k’elola, anto wakalɛka, wakanɔka, apami wakatshukaka ndo wamato wakatshukamaka polo ndo lushi lakɔtɔ Nɔa lo waato wa luudu, vɔ kombidja yimba edja ndo lam’akaye Mvula k’elola, ko tɔ kakawakumɛ vɔ tshɛ. Ngasɔ mbayonga ndo woongelo wa Ɔna onto.” (Mateo 24:36-39) Dui diakatombe diakatɛkɛta Yeso dia diayɔfɔna la diɔ, mbuta ate Mvula k’elola ka lo nshi ya Nɔa, ekɔ dui diakasalema l’andja w’otondo.

Aha la taamu, apɔstɔlɔ wakahokamɛka Yeso lo Dikona di’esongo w’Ɔlivɛ wakahombe mɛna ohomba wa mambalɛka. Yeso akate ate: “Nyoyalame diaha etema anyu monga wotsho la deshi dia tshambandeko ndo la nɔshi dia tshambandeko ndo la ekiyanu wa lo lɔsɛnɔ, ko mbala kakɔ ɔtɔi lushi lɔsɔ ndjonyokumɛ la shashimoya oko shunyi ya djonga. Nɛ dia lɔ layoya le anto tshɛ wodjashi laadiko dia nkɛtɛ k’otondo. Ɔnkɔnɛ, nyɔsɛnake ndo nyɔlɔmbake l’ɔsɛngɔsɛngɔ tena tshɛ dia nyu ndjohanda l’akambo asɔ tshɛ wahomba salema ndo dia nyu ndjemala la ntondo k’Ɔna onto.”​—Luka 21:34-36.

Yeso akɛnyaka nto dia kɛnɛ kakandataka kayosalema ndo lo nshi yayaye. Nde kɔtɛkɛtaka di’awui wayosalema l’ɛnɔnyi akumi engana eto ndo wayendana paka l’osomba wa Jɛrusalɛma oto kana wodja w’ase Juda. Keema, nde akatɛkɛtaka dia awui wayoya “le anto tshɛ wodjashi laadiko dia nkɛtɛ k’otondo.”

Nde akate dia ambeki ande pombaka mambalɛka, vɔ pombaka sungukalaka ndo monga suke. Yeso akayedianya ɔhɛmwɛlɔ ɔsɔ la wɛɛla okina ate: “Nyeye dia, naka kanga luudu mbeya wonya wayoya wovi, kete nde ayɔsɛnaka ndo hatetawɔ dia vɔ ntondola luudu lande. Ɔnkɔnɛ, ndo nyu lawɔ nyɛnya dia nyekɔ suke, nɛ dia Ɔna onto ayoya lo wonya wahanyafɔnya.”​—Mateo 24:43, 44.

Yeso akatetemala mbisha ambeki ande ɔkɔkɔ wahombawɔ monga l’eshikikelo ɔnɛ akambo wayeta dimɛna. Nde akaashikikɛ dia etena kayokotshama prɔfɛsiya kande, “ɔhɔmbɔ” ɔmɔtshi wele la yambalo ndo wayokambaka olimu ayoyala. Yeso akakotola yambalo lo dui dimɔtshi diakoka apɔstɔlɔ mboka esadi eto ate: “Akɔna mɛtɛ ele ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ wele nkumɛnde akookitsha laadiko di’anto wa lo luudu lande dia mbashaka mbo ya ndɛ yawɔ lo etena kahombama? Diɛsɛ le ɔhɔmbɔ ɔsɔ naka nkumɛnde mbotana asala dui sɔ lam’ayondoya! Lo mɛtɛ kanyotɛmi nte, nde ayowokitsha laadiko wa diangɔ diande tshɛ.” Ko naka “ɔhɔmbɔ” ɔsɔ aya la dionga dia kɔlɔ ndo ɔhɛnyahɛnya asekande, kete owandji ande “ayowosha dilanya dioleki wolo.”​—Mateo 24:45-51; ɛdika la Luka 12:45, 46.

Koko, Yeso kombuta dia olui ɔmɔtshi wa ambeki ande wayonga la dionga dimɔtshi dia kɔlɔ. Ko laasɔ, naa wetshelo wakalange Yeso mbisha ambeki ande? Nde akalange dia vɔ mambalɛka ndo monga l’ohetoheto oko wakandɛnya hwe lo wɛɛla okina.