Lo lɔkɛndɔ lakalɔngɔsɔla ɛnɔmbɔdi ɛmɔtshi wa kalasa, wakafunde ana w’apami wele l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi ɔnɛ, wakalange mbeyana l’osekawɔ ombeki la pami la wolo. Vɔ tshɛ wakɔtɔka lo kalasa mɔtshi ya lokumu ya la Canada. L’ɔkɔngɔ wa dui sɔ, yɔnɛ Leonard Stern akafunde lo Jurnalɛ mɔtshi (Ottawa Citizen) ɔnɛ: “Monga la yimba, mbɔtɔ kalasa y’amɛna kana monga ɔngɔnyi hashimbe ɛlɔngɔlɔngɔ dia nsala awui wa kɔlɔ.”

Stern mbutaka nto ate: “Ondo wɛ nongamɛka dia dui dioleki ohomba diakoka ambutshi nsala ele, mbetsha anawɔ woho wa vɔ mbeya ntshikitanya lɔkɛwɔ l’ɔlɔlɔ la la kɔlɔ. Koko, mɛnamaka di’ambutshi efula ndjakiyanyaka di’anawɔ mbɔtɔ kalasa y’amɛna ndo nkondja elimu w’amɛna l’oyango wa vɔ nkondja falanga efula.”

Lo mbuta mɛtɛ, mbɔtɔ kalasa ekɔ ohomba. Koko oyadi wetshelo woleki dimɛna wakoka onto mbeka lo kalasa, vɔ hawokoke mbokimanyiya dia ndɔshana la nsaki ndo la tokanyi ta kɔlɔ. Ko laasɔ, lende akokaso ntana wetshelo washa ɛlɔmbwɛlɔ ka dimɛna kendana la lɔkɛwɔ?

Bible kekɔ oko talatala. Etena kayaendaso lɔkɔ, sho ndekaka mɛna elelo ndo wɛɔdu aso. (Jakɔba 1:23-25) Koko Bible salaka akambo akina efula oleki laasɔ. Tɔ tokimanyiyaka dia nsala etshikitanu wahombama, dia monga la waonga wakimanyiya dia wɔladi wa mɛtɛ ndo kaamɛ monga. L’atei wa waonga asɔ mbele ndo, ɔlɔlɔ, ɔlɔlɔ w’otema, solo dia lotutsha, ndjakimɛ ndo ngandji. Ngandji mbelamɛka nto ɔnɛ: “Dimama dia kokele.” (Kɔlɔsayi 3:14) Lande na kele ngandji dionga dia laande? Lembetɛ kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia dionga sɔ.

• “Ngandji ekɔ la solo dia lotutsha ndo ɔlɔlɔ. Ngandji bu la kandjema. Tɔ hayasɛmɛ, hayadiya [bu l’otako], hasale akambo lo yoho ya fumbɔ nsɔnyi, hayange wahɔ ande hita, hoke nkɛlɛ esadi. Tɔ hadia akambo wa kɔlɔ wosalɛwɔ. Tɔ hangɛnangɛna lo akambo wa kɔlɔ, koko ngɛnangɛnaka lo mɛtɛ. Tɔ kukumɛka akambo tshɛ, . . . mbikikɛka akambo tshɛ. Ngandji hakomɛ pondjo.”​—1 Kɔrɛtɔ 13:4-8.

• “Ngandji hasalɛ osekande akambo wa kɔlɔ.”​—Rɔmɔ 13:10.

• “Laadiko di’akambo tshɛ, nyonge la ngandji k’efula lam’asanyu, nɛ dia ngandji kombaka lokema la pɛkato.”​—1 Petero 4:8.

Ngande wayaokayɛ etena keyɛ kaamɛ l’anto wakoka ngandji? L’ekokelo? Lo wɔladi? Wɛ ndjaokaka dimɛna? Ekɔ ngasɔ, nɛ dia wɛ mbeyaka dia vɔ nangaka kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ lo dikambo diayɛ ndo vɔ hawotokosalɛ pondjo l’okonda dui dimɔtshi diakoka kosalɛ kɔlɔ.

Ngandji kokaka nto ntshutshuya anto dia ndjahondja, kaanga ntshikitanya yoho yawɔ ya lɔsɛnɔ lo wahɔ w’anto akina. Ɛnyɛlɔ, etena kakonge papa kɛmɔtshi kelɛwɔ George la okana, nde akakombolaka monga kaamɛ la okana ande lakandokaka ngandji ɔsɔ. Koko okakatanu ɔmɔtshi wakikɔ. George akanɔka mfɔka woho w’anyanya ndo okilo ande wa pami konangaka nde nnɔ mfɔka la le ɔna. Kakɔna kakasale George? Kaanga mbakandanɔka mfɔka l’edja k’ɛnɔnyi 50, nde akatshike mbekelo  kɛsɔ lo wahɔ w’okana ande. Ande wolo wele la ngandji lee!

Ngandji ekɔ dionga diekaso dia monga la diɔ. Ambutshi wekɔ l’ɔkɛndɛ wa woke wa mbetsha anawɔ woho wa vɔ mbokana ngandji. Vɔ ndeshaka, kokɛka ndo kimanyiyaka anawɔ etena kewɔ l’ekakatanu kana kewɔ la hemɔ. Ambutshi w’ɛlɔlɔ sawolaka l’anawɔ ndo mbaetshaka. Ndo nto vɔ pokolaka anawɔ, mbuta ate mbaetshaka atɔndɔ w’ohomba wa lo Bible waakimanyiya dia ntshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ. Ndo nto, ambutshi w’ɛlɔlɔ mbishaka anawɔ ɛnyɛlɔ ka dimɛna.

Lonyangu ko, ambutshi amɔtshi hawokotsha ɛkɛndɛ awɔ. Onde kɛsɔ nembetshiyaka di’anawɔ hawongaki pondjo anto w’ɛlɔlɔ? Ndooko! Kaanga epalanga efula, mbidja ndo wanɛ wakodiama lo nkumbo yahadjana yimba wakasale etshikitanu wa diambo lo nsɛnɔ yawɔ ndo wakakome anto wadjana yimba ndo wɛkɛwɔ otema. Oko wayotodiɛna lo sawo diayela, dui sɔ mendanaka ndo l’anto amɔtshi wakɔsamaka dia hawotshikitanaki pondjo!