Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 17

Etawɔ ekimanyielo ka Jehowa dia nshika tanga la ntondo k’ɛdiɛngɛ

Etawɔ ekimanyielo ka Jehowa dia nshika tanga la ntondo k’ɛdiɛngɛ

“Tekɔ lo ndɔ ta . . . la ɛdiɛngɛ wa l’ahole wa l’olongo.”​—ƐF. 6:12.

OSAMBO 55 Tanyowaokake wɔma!

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Oko wolembetshiyamidiɔ lo Ɛfɛsɔ 6:10-13, naa yoho mɔtshi yoleki tshɛ yatɛnya Jehowa dia nde ndjakiyanyaka dikambo diaso? Lembetshiya.

YOHO mɔtshi yoleki tshɛ yatɛnya Jehowa dia nde ndjakiyanyaka dikambo diaso sho ekambi ande ele, lo tokimanyiya dia nshika tanga la ntondo k’atunyi aso. Satana la ɛdiɛngɛ mbele atunyi aso woleki tshɛ. Jehowa tɔhɛmɔlaka lo dikambo di’atunyi asɔ ndo nde toshaka kɛnɛ keso l’ohomba dia nshika tanga la ntondo kawɔ. (Adia Ɛfɛsɔ 6:10-13.) Naka sho mbetawɔ ekimanyielo ka Jehowa ndo ndjaɛkɛ tshɛ lo tshɛ le nde, kete tayotondoya dia ndɔshana la Diabolo. Tayonga l’eshikikelo kakɔ kaamɛ kaki l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Nde akafunde ate: “Naka Nzambi ekɔ lo wedi aso, akɔna ayokoka tɔlɔsha?”​—Rɔmɔ 8:31.

2. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

2 Oko weso Akristo wa mɛtɛ, hatoleke nkotola yambalo yaso le Satana ndo ɛdiɛngɛ. Sho ndekaka mbidja yimba dia mbeka akambo wendana la Jehowa ndo mbokambɛ. (Os. 25:5) Koko, sho pombaka mbeya toho tɔmɔtshi takamba la Satana. Lande na? Diaha sho ndjokesama oma le nde. (2 Kɔr. 2:11; nɔtɛ) Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola yoho yoleki woke yakamba la Satana la ɛdiɛngɛ dia minganyiya anto. Tayɔsɛdingola nto woho wakokaso ntondoya dia nshika tanga la ntondo kawɔ.

WOHO WANGANYIYA ƐDIƐNGƐ ANTO

3-4. a) Diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ kɛdikɛdi na? b) Kakɔna kɛnya dia monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ ambokokanɛ?

3 Yoho yoleki woke yakamba la Satana la ɛdiɛngɛ dia minganyiya anto ele, diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ. Wanɛ wele la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ sɛmaka dia vɔ mbeyaka kana nɔmbɔlaka akambo wahakoke anto k’anto mbeya kana nɔmbɔla. Ɛnyɛlɔ, amɔtshi sɛmaka dia vɔ kokaka mbeya akambo wa lo nshi yayaye lo nkamba la diendja kana diendja dia tɔɔtɔ. Akina koka nsala oko vɔ wakasawodi la wanɛ wakavu. Amɔtshi wekɔ wetshi kana ase maji ndo vɔ koka kaanga nsenga onto okina. *

4 Kakɔna kɛnya dia tshelo ya monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ yambokokanɛ? Ɛkɔnya ɛmɔtshi wakasalema lo wedja 18 lo Amérique Latine ndo lo Caraïbes wakɛnya dia oko k’asato ɔtɔi k’anto wakawakɔnya mbetawɔka awui wa maji, wetshi, kana dɔka ndo suke la vɔ tshɛ mbetawɔka ɔnɛ anto kokaka nsawola la nyuma ya kɔlɔ. Ɛkɔnya ekina wakasalema lo wedja 18 wa lo Afrikɛ. Lɛkɔ, lo ndjela lofulo la l’atei atei, ndekana k’ahende ɔtɔi k’anto wakawakɔnya mbutaka dia vɔ mbetawɔka awui wa wetshi. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, lo dihole tshɛ diadjasɛso sho pombaka ndjakokɛ di’aha monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ. Laadiko di’awui tshɛ, Satana ekɔ lo nyanga dia minganyiya “nkɛtɛ k’otondo.”​—Ɛny. 12:9.

5. Ngande wayaoka Jehowa lo kɛnɛ kendana la monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ?

5 Jehowa ekɔ “Nzambi k’akambo wa mɛtɛ.” (Os. 31:5) Ko ngande wayaokande lo kɛnɛ kendana la monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ? Nde petshaka! Jehowa akatɛ ase Isariyɛlɛ ate: “Onto latshumba ɔnande la pami kana la womoto lo dja atotanemake l’atei anyu, oyadi onto lasala diendja, onto lasala awui wa maji, kanga alɔhɔ, kanga dɔka, onto lakeleka lɔsɛnɔ l’anto akina la sengi, onto latɛkɛtsha dimu, wetshi, kana onto latɛkɛta la wanɛ wakavu. Nɛ dia onto tshɛ lasala awui asɔ ekɔ wɔnɔnyi le Jehowa.” (Eoh. 18:10-12) Akristo bu l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ wakasha Jehowa ase Isariyɛlɛ. Koko, sho mbeyaka dia tokanyi tande lo dikambo dia diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ tatatshikitana.​—Mal. 3:6.

6. a) Ngande wakamba Satana la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ dia salɛ anto kɔlɔ? b) Lo ndjela Ondaki 9:5, kakɔna kele mɛtɛ lo dikambo dia eongelo ka wanɛ wavɔ?

6 Jehowa tɔhɛmɔlaka lo kɛnɛ kendana la monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ nɛ dia nde mbeyaka dia Satana ekɔ lo nkamba la diɔ dia salɛ anto kɔlɔ. Satana kambaka la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ dia nsukɛ awui wa kashi, mbidja ndo kashi k’ɔnɛ wanɛ wavɔ wekɔ lo nsɛna l’andja okina. (Adia Ondaki 9:5.) Satana kambaka nto la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ dia mbotsha anto wɔma ndo dia mbaanganya oma le Jehowa. Oyango ande ele anto wele la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ ndjaɛkɛ le nyuma ya kɔlɔ koko aha le Jehowa.

WOHO WA NSHIKA TANGA LA NTONDO K’ƐDIƐNGƐ

7. Kakɔna katotɛ Jehowa?

7 Oko wakatɛnyi oma l’etatelo, Jehowa totɛka kɛnɛ keso l’ohomba diaha sho minganyiyama oma le Satana la ɛdiɛngɛ. Tɔsɛdingole wanya amɔtshi shikaa wakokaso ntakola lo ta dialɔshanaso la Satana la ɛdiɛngɛ.

8. a) Naa yoho yoleki dimɛna yakoka tokimanyiya dia nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ? b) Ngande watondja Osambo 146:4 kashi ka Satana kendana la nyɔi sɛkɛ?

8 Adiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo kanaka yimba la wɔ. Ɔsɔ ekɔ yoho yoleki dimɛna yakoka tokimanyiya dia ntona kashi yasukɛ nyuma ya kɔlɔ. Ɔtɛkɛta wa Nzambi wekɔ oko lokuwa la ta la mpɛmɔ lakoka ntondja kashi ya Satana sɛkɛ. (Ɛf. 6:17) Ɛnyɛlɔ, Ɔtɛkɛta wa Nzambi tondjaka sɛkɛ kashi k’ɔnɛ anto wakavu koka nsawola l’anto wasɛna. (Adia Osambo 146:4.) Vɔ toholaka nto ɔnɛ paka le Jehowa oto mbakokaso ndjaɛkɛ dia totɛ akambo wa lo nshi yayaye. (Isa. 45:21; 46:10) Naka sho mbadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo kanaka yimba la wɔ mbala la mbala, kete tayoyalɔngɔsɔla dia ntona ndo mpetsha kashi yalanga nyuma ya kɔlɔ dia sho mbetawɔ.

9. Ditshelo diakɔna dionga l’anto la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ diahombaso mbewɔ?

9 Tona dia nsala dui tshɛ diele la losambi la ɛdiɛngɛ. Oko weso Akristo wa mɛtɛ, sho hatonge pondjo la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ lo toho tshɛ. Ɛnyɛlɔ, sho hatotshu dia toyaendja le atɛkɛtshi wa dimu kana nyanga dia nsawola la wanɛ wakavu lo yoho kina. Oko wakatɛnyi lo sawo dietshi, sho mbewɔka mbekelo yendana l’okundelo yohikami lo dietawɔ di’ɔnɛ anto wakavu wekɔ lo nsɛna dihole dimɔtshi. Ndo hatokambe la tɔɔtɔ, kana wetshi dia mbeya akambo wa lo nshi yayaye. (Isa. 8:19) Sho mbeyaka ɔnɛ ditshelo sɔ tshɛ diekɔ waale efula ndo ɔnɛ diɔ koka tokonya dia monga la losambi la Satana ndo l’ɛdiɛngɛ.

Okoya Akristo wa lo ntambe ka ntondo lo minya ɛngɔ tshɛ ondo kele la yɛ kele la losambi la ɛdiɛngɛ ndo tona tɔkɛnyɔ tele la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ (Enda odingɔ 10-12)

10-11. a) Kakɔna kakasale anto amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo etena kakaweke akambo wa mɛtɛ? b) Lo ndjela 1 Kɔrɛtɔ 10:21, lande na kahombaso mbokoya ɛnyɛlɔ k’Akristo wa lo ntambe ka ntondo, ndo ngande wakokaso nsala dui sɔ?

10 Kakitɔna la diangɔ tshɛ diele la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ. Anto amɔtshi wakadjasɛka lo Ɛfɛsɔ lo ntambe ka ntondo waki la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ. Etena kakaweke akambo wa mɛtɛ, vɔ wakɔshi yɛdikɔ ya woke. “Anto efula wakasalaka akambo wa maji wakatshumanya abuku awɔ ndo wakaatshumbe la ntondo k’anto tshɛ.” (Ets. 19:19) Anto asɔ wakasale kɛnɛ tshɛ kakawakoke nsala dia nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ. Abuku awɔ wendana l’awui wa maji waki oshinga wolo. Koko lo dihole dia vɔ kahɛ anto akina abuku asɔ kana mbasondja, vɔ wakaatshumbe. Vɔ wakaleke ndjakiyanya dia ngɛnyangɛnya Jehowa, dui sɔ diakaleke lofulo la falanga laki l’abuku asɔ nɛmɔ.

11 Ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ k’Akristo wa lo ntambe ka ntondo asɔ? Ayonga dui dia lomba dia minya ɛngɔ tshɛ kele ondo tekɔ la tɔ kele la losambi la ɛdiɛngɛ. L’atei wa diangɔ sɔ mbele ndo mpako, tɔshɛnɛtɛ, kana diangɔ dikina dialɔta anto kana diele la wɔ dia ndjakokɛ oma le nyuma ya kɔlɔ.​—Adia 1 Kɔrɛtɔ 10:21.

12. Ambola akɔna wahombaso onto l’onto ndjaoka lo dikambo dia tɔkɛnyɔ?

12 Sɛdingola tɔkɛnyɔ tayɛ dimɛna. Yambola ɔnɛ: ‘Onde dimi mbadiaka abuku, tojurnalɛ, kana asawo wa lo Ɛtɛrnɛtɛ wendana la ɛdiɛngɛ? Kayotota lo dikambo dia mishiki wahokamɛmi, filmɛ ndo emisiɔ wa televiziɔ wendami kana tɔkɛnyɔ ta lo vidɛo takɛnyami? Onde tɔkɛnyɔ tami tɔmɔtshi mongaka la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ? Onde tɔ mendanaka l’awui wele oko okishi, asombo kana edimu? Onde tɔ mɛnyaka awui wa maji, wa sengana kana mbidjana etshii oko awui wele bu kɔlɔ?’ Lo mɛtɛ aha tɔkɛnyɔ tshɛ tele la awui wa lɔfɔnya kana toshimu mbele la diɔtɔnganelo la ɛdiɛngɛ. Etena kasɛdingolayɛ tɔkɛnyɔ ta kɛnya, yashikikɛ dia nsala ɛsɔnwɛlɔ wayokokimanyiya dia kakitɔna la dui tshɛ diahetsha Jehowa. Sho nangaka nsala la wolo dia “monga la nkum’otema ka pudipudi” la ntondo ka Nzambi kaso.​—Ets. 24:16. *

13. Kakɔna kahombaso mbewɔ?

13 Ewɔ dia mbuta ɛkɔndɔ wendana la ɛdiɛngɛ. Lo dikambo sɔ, sho pombaka mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso. (1 Pe. 2:21) Ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ, Yeso akasɛnaka l’olongo ndo nde akeyaka awui efula wendana la Satana ndo l’ɛdiɛngɛ. Koko nde kɔkɔndɔlaka ɛkɔndɔ wendana la awui wakasale nyuma ya kɔlɔ shɔ. Yeso akalangaka monga Ɔmɛnyi wa Jehowa, koko aha onto latasalɛ Satana piblisite. Sho koka mbokoya Yeso lo mbewɔ dianganya ɛkɔndɔ wendana l’ɛdiɛngɛ. Koko, sho mɛnyaka oma l’ɛtɛkɛta aso ɔnɛ “otema [aso] wambonandema la dui dimɔtshi dia dimɛna,” mbuta ate akambo wa mɛtɛ.​—Os. 45:1.

Tatokake nyuma ya kɔlɔ wɔma. Jehowa, Yeso ndo andjelo mbaleka wolo la fwa (Enda odingɔ 14-15) *

14-15. a) Lande na kahatahombe mboka nyuma ya kɔlɔ wɔma? b) Naa tolembetelo tɛnya dia Jehowa ekɔ lo nkokɛ ekambi ande ɛlɔ kɛnɛ?

14 Tokake nyuma ya kɔlɔ wɔma. L’andja wele bu kokele ɔnɛ, akambo wa kɔlɔ koka tokomɛ. Aksida, hemɔ kana nyɔi koka tokomɛ la shashimoya. Koko tatɔfɔnyake ɔnɛ nyuma yahɛnama mbele lo kiɔkɔ ya dui sɔ. Bible mbutaka ɔnɛ “tena ndo awui wa shashimoya” koka komɛ onto tshɛ. (Ond. 9:11) Lo dikambo di’ɛdiɛngɛ, Jehowa ambɛnyaka dia nde mbaleka wolo la fwa. Ɛnyɛlɔ, Nzambi kombetawɔ dia Satana ndjaka Jɔbɔ. (Jɔbɔ 2:6) Lo nshi ya Mɔsɛ, Jehowa akɛnya dia wolo ande ndeka w’ɛlɔmbɛdi w’ase Edjibito wakasalaka awui wa maji. (Eto. 8:18; 9:11) Diɛsɛ la wolo wakawosha Jehowa, Yeso lakatombɔma akɛnya wolo ande laadiko dia Satana la ɛdiɛngɛ etena kakawakashema oma l’olongo oya la nkɛtɛ. Ndo kem’edja nto, vɔ wayokashema lo difuku diaha l’ekomelo lɛnɛ ahawatokoka salɛ ndooko onto kɔlɔ.​—Ɛny. 12:9; 20:2, 3.

15 Tekɔ lo mɛna tolembetelo efula tɛnya dia Jehowa kokɛka ekambi ande ɛlɔ kɛnɛ. Tɔshi ɛnyɛlɔ: Tekɔ lo nsambisha ndo tekɔ lo mbetsha akambo wa mɛtɛ lo ahole tshɛ wa la nkɛtɛ. (Mat. 28:19, 20) Etombelo wele la dui sɔ ele, tekɔ lo ntondja etsha wa kɔlɔ wa Diabolo sɛkɛ. Lo mɛtɛ, otondonga Satana ekɔ l’akoka, tshike nde ambemɛka elimu aso tshɛ, koko nde bu l’akoka. Diakɔ diele, tatokake nyuma ya kɔlɔ wɔma. Sho mbeyaka dia “washo wa Jehowa watendaka lo nkɛtɛ dia mɛnya wolo ande lo wahɔ wa wanɛ wele etema awɔ tshɛ wekɔ le nde.” (2 Ɛk. 16:9) Naka tekɔ la kɔlamelo le Jehowa, kete ɛdiɛngɛ hawokoke tosalɛ kɔlɔ ka pondjo.

WANƐ WETAWƆ EKIMANYIELO KA JEHOWA TSHƆKWAMAKA

16-17. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya dia nɔmbamaka dihonga dia nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ.

16 Nɔmbamaka dia monga la dihonga dia nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ, djekoleko etena katɔlɔsha angɛnyi kana ewotɔ aso wele la tokanyi t’amɛna. Koko Jehowa tshɔkɔlaka wanɛ wakɛnɛmɔla dihonga. Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka kadiyɛso Erica, kadjasɛ la Ghana. Erica aki l’ɛnɔnyi 21 etena kakandetawɔ mbeka Bible. Lam’ele she aki ɔlɔmbɛdi wakasalaka awui wa maji, nde akalongamɛka dia nde ayɔsɛngiyama dia ndjasha lo mbekelo kele la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ kendana la ndɛ nyama yakawalambola tozambizambi ta she. Etena kakatone Erica, nkumbo kande wakɔshi ɔnɛ nde ambɔtɛnga tozambizambi takɔ. Ase nkumbo kande wakataka ɔnɛ tozambizambi takɔ tayowasha dilanya lo mbatatsha hemɔ ya lo ɛtɛ ndo ya lo alemba.

17 Ase nkumbo ka Erica wakotshutshuya dia ndjela mbekelo kɛsɔ, koko nde akatone kaanga mbele dui sɔ diakɔlɔmbaka dia nde mimɔ oma lakawɔ. Ɛmɛnyi wa Jehowa ɛmɔtshi waketawɔ dia nde todjasɛ la wɔ. Ngasɔ mbakatshɔkɔla Jehowa Erica lo mbosha nkumbo kekina, mbuta ate asekande ambetawudi wakayonga oko anango l’akadiyɛnde. (Makɔ 10:29, 30) Kaanga mbakɔsɛkɛ ewotɔ ande ndo mbakawotshumbɛ diangɔ diande, Erica akatshikala la kɔlamelo le Jehowa, akabatizama ndo ekɔ ombatshi mboka wa pondjo nshi nyɛ. Nde hoke ɛdiɛngɛ wɔma. Ndo Erica mbutaka lo dikambo di’ase nkumbo kande ate: “Lekɔ lo nɔmba lushi la lushi di’ase nkumbo kami nkondja diɛsɛ dia mbeya Jehowa ndo monga la lotshungɔ laya lo kambɛ Nzambi kaso ka ngandji.”

18. Ɛtshɔkɔ akɔna wakondjaso lo ndjaɛkɛ le Jehowa?

18 Aha sho tshɛ mbayohomana l’ohemba wa ngasɔ wendana la mbetawɔ kaso. Koko, sho tshɛ pombaka nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ ndo ndjaɛkɛ le Jehowa. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayokondja ɛtshɔkɔ efula ndo hatotonganyiyama la kashi ya Satana. Laadiko dia laasɔ, hatotoka ɛdiɛngɛ wɔma. Laadiko di’awui tshɛ, tayokeketsha diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa. Ombeki Jakɔba akafunde ate: “Nyoyakitshakitsha la ntondo ka Nzambi; nyɔlɔshane la Diabolo, ko nde ayonyolawɔ. Nyoyasukanya la Nzambi, ko nde ayoyasukanya la nyu.”​—Jak. 4:7, 8.

OSAMBO 150 Yanga Nzambi dia nde kotshungola

^ od. 5 Jehowa tɔhɛmɔlaka la ngandji tshɛ lo dikambo dia nyuma ya kɔlɔ ndo lo kɔlɔ kakokawɔ tosalɛ. Ngande wanganyiya nyuma ya kɔlɔ anto? Wanya akɔna wakokaso ntakola dia nshika tanga la ntondo ka nyuma ya kɔlɔ? Lo sawo nɛ tayɔsɛdingola woho watokimanyiya Jehowa diaha sɛngiyama oma le wɔ.

^ od. 3 ELEMBETSHIELO W’AWUI AMƆTSHI: Diɔtɔnganelo dia la ɛdiɛngɛ mendanaka la waetawɔ ndo ditshelo diele la losambi la ɛdiɛngɛ. Dui sɔ mendanaka la tshelo ya mbetawɔ ɔnɛ nyuma ya wanɛ wavɔ tetemalaka nsɛna l’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka demba ndo ɔnɛ vɔ sawolaka l’anto wasɛna djekoleko l’ekimanyielo k’onto ɔmɔtshi (latɛkɛtsha dimu). L’atei wa ditshelo diɛnya di’onto ekɔ la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ mbele ndo wetshi ndo diendja. Lo sawo nɛ, maji mendanaka la ditshelo diɔtɔnɛ l’ɛdiɛngɛ kana la wolo woleki w’anto. Dui sɔ koka mendana la mbidja etshii ndo nsenga kana sengola. Ɔsɔ hendana la tshelo ya mayɛlɛ ya mbetshetsha anya esadi esadi yasala anto amɔtshi tsho lo tɔkɛnyɔ.

^ od. 12 Dikumanyi bu la lotshungɔ la mbidja ɛlɛmbɛ lo dikambo dia tɔkɛnyɔ. Koko, Okristo tshɛ pombaka nkamba la nkum’otema kande kakekiyama la Bible etena kasɔnande awui wa mbadia, wa menda kana wa nkɛnya. Ɛtɛ wa nkumbo wele la lomba ndjashikikɛka dia tɔkɛnyɔ takɛnya ase nkumbo yawɔ mbɔtɔnɛka la atɔndɔ wa lo Bible.—Enda sawo dia lo jw.org® diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Y a-t-il des films, des livres ou des chansons qui sont interdits aux Témoins de Jéhovah ? lam’ofundjiwɔ ɔnɛ QUI SOMMES-NOUS ? > QUESTIONS FRÉQUENTES.

^ od. 54 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Osato wɛnya Yeso alɔmbɔla alembe w’andjelo oko wende Nkumekanga kaso ka l’olongo kele la wolo efula. Kiti ka lowandji ka Jehowa kekɔ la diko diawɔ.