1. Lo ndjela Kɔlɔsayi 2:4, 8, ngande wasala Satana la wolo dia minda tokanyi taso oko mfumbe?

SATANA nangaka dia sho nsɛka Jehowa. Dia nde nkotsha oyango ande, nde salaka la wolo dia nsɛngiya tokanyi taso, mbuta ate tinda oko mfumbe. Nde salaka la wolo dia tetawoya kana tokesa dia sho mboyela lo nomialomia nsaki yaso.​—Adia Kɔlɔsayi 2:4, 8.

2-3. a) Lande na kahombaso mbidja yimba lo ɔhɛmwɛlɔ wele lo Kɔlɔsayi 2:8? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

² Onde sho mɛtɛ tekɔ lo waale w’efula wa kesama oma le Satana? Eelo! Tohɔ dia Pɔɔlɔ kofundɛ anto wele bu ambetawudi ɔhɛmwɛlɔ wele lo Kɔlɔsayi 2:8. Nde akafundɛ Akristo wakakitama nyuma k’ekila. (Kɔl. 1:2, 5) Akristo wa l’etena kɛsɔ waki lo waale wa kesama, ndo sho la wɔ tamboleka monga lo waale ɛlɔ kɛnɛ. (1 Kɔr. 10:12) Lande na? Satana akakashema la nkɛtɛ ndo nde amboleka ndjasha dia minganyiya ekambi wa Nzambi wele la kɔlamelo. (Ɛny. 12:9, 12, 17) Laadiko dia laasɔ, tekɔ lo nsɛna l’etena kele anto wa kɔlɔ ndo akanga wa lokeso wamboleka “mpama lo kɔlɔ.”​—2 Tim. 3:1, 13.

³ Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola woho wakamba Satana la “awui w’anyanya wa lokeso” dia nsɛngiya tokanyi taso. Tayeya “totshelo ta mayɛlɛ” kana “dikongelo” sato diakamba la nde. (Ɛf. 6:11; nɔtɛ) Oma laasɔ, lo sawo diayela, tayɔsɛdingola woho wa minya tɔsɛngiya ta kɔlɔ takoka monga la totshelo takamba  la nde lo timba taso. Koko, tayanga nsɛdingola ntondo wetshelo wakokaso nkondja oma lo woho wakanganyiya Satana ase Isariyɛlɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka.

4-6. Lo ndjela Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 11:10-15, etshikitanu akɔna wendana la toho ta nkamba dikambɔ wakahombe ase Isariyɛlɛ nsala etena kakiwɔ lo Nkɛtɛ ya Daka?

⁴ Satana akahembe ase Isariyɛlɛ la mayɛlɛ tshɛ dia vɔ ntɛmɔla dikishi. Ngande wakandasale dui sɔ? Nde akeyaka dia vɔ waki l’ohomba wa mbo ya ndɛ ndo nde akakambe la dui sɔ dia mbakonya dia vɔ nsala lolango lande. Etena kakɔtɔ ase Isariyɛlɛ lo Nkɛtɛ ya Daka vɔ wakahombe ntshikitanya toho takakambaka la wɔ dia monɛ diononɛ. Etena kakiwɔ l’Edjibito, ase Isariyɛlɛ wakakambaka l’ashi w’oma lo ɔkɛdi wa Nilɛ dia mbitɛ lo dikambɔ diawɔ. Koko, dikambɔ dia lo Nkɛtɛ ya Daka diakalɔyamaka aha l’ɔkɛdi wa woke, koko la mvula ndo la lɔpɔpɔ latɔlɔyaka diononɛ. (Adia Eohwelo k’Ɛlɛmbɛ 11:10-15; Isa. 18:4, 5) Diakɔ diele ase Isariyɛlɛ wakahombe mbeka toho tokina ta nkamba dikambɔ. Dui sɔ komonga wɔdu nɛ dia akambi wa dikambɔ efula waki la diewo wakavu l’oswe wa shɛnga.

⁵ Jehowa akɛnya wodja ande ɔnɛ awui awɔ wakatshikitana. Oma laasɔ nde akakotsha ɔhɛmwɛlɔ wayela wele wakɛnamaka oko vɔ kɔmbɔtɔnɛka l’awui wa dikambɔ, vɔ mbutaka ɔnɛ: “Nyende dimɛna diaha nyu mbetawɔ dia etema anyu nyokonya dia nyu ntakɔ mboka ndo ntɛmɔla tozambizambi tokina ndo tikusamɛ.” (Eoh. 11:16, 17) Lande na kakahɛmɔla Jehowa diaha ntɛmɔla tozambizambi ta kashi etena kele nde akawatɛka dia mbeka toho tokina ta nkamba dikambɔ?

⁶ Jehowa akeyaka dia ase Isariyɛlɛ wayohembama dia mbeka oma le apanganu  wakaadinge toho tɔmɔtshi ta nkamba dikambɔ takakambaka lawɔ. Lo mɛtɛ, asukanyi w’ase Isariyɛlɛ wakaleke monga la diewo ndo ekambi wa Nzambi wakakoke mbeka toho tɔmɔtshi t’amɛna oma le wɔ, koko waale ɔmɔtshi wakikɔ. Akambi wa dikambɔ w’ase Kanana asɔ wakatɛmɔlaka Baala ndo wakasɛngiyamaka la dietawɔ sɔ. Vɔ wakɔsaka dia Baala mbakanga olongo ndo nde mbakalɔshaka mvula. Jehowa konanga di’ekambi ande kesama la dietawɔ dia l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi sɔ. Koko, mbala la mbala ase Isariyɛlɛ wakatɛmɔlaka Baala. (Wal. 25:3, 5; Emb. 2:13; 1 Ku. 18:18) Kakianɛ tende woho wakonge Satana l’akoka wa minda ase Isariyɛlɛ oko mfumbe.

7. Ohemba akɔna wendana la mbetawɔ wakonge l’ase Isariyɛlɛ lam’akawɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka?

⁷ Yoho ya ntondo yakakambe la Satana ele nomialomia nsaki kaki la wɔ k’ɔnɛ nkɛtɛ yawɔ yalɔyame la mvula. Lo Nkɛtɛ ya Daka mvula kondekaka ndɔ lo ekomelo ka Ngɔndɔ ka nɛi polo lo Ngɔndɔ ka divwa ɔnɔnyi tshɛ. Lɔsɛnɔ ndo woho wa ndjasɛnya akalemanɛka la mvula yakatatɛka ndɔ mbala efula otsha lo Ngɔndɔ ka dikumi. Satana akakese ase Isariyɛlɛ dia mbetawɔ ɔnɛ dia vɔ monga la mbo ya ndɛ efula, vɔ wakahombe mbetawɔ totshelo takasalaka asukanyi awɔ w’apanganu. Asukanyi asɔ waketawɔka ɔnɛ paka nsala mbekelo mɔtshi dia tozambizambi tawɔ mbasalɛ dui dimɔtshi ndo mbalɔshɛ mvula. Wanɛ waki komonga la mbetawɔ le Jehowa wakayetawɔ ɔnɛ ɔsɔ aki yoho yaamɛ ya mbewɔ dia taloya ɔwɔ, diakɔ diele vɔ wakayosala mbekelo y’apanganu dia nɛmiya Baala laki jambizambi ya kashi.

8. Naa yoho ya hende yakakambe la Satana? Lembetshiya.

⁸ Satana akakambe la yoho ya hende dia mpemba ase Isariyɛlɛ. Nde akalomialomia nsaki y’awui wa mindo. Wedja w’apanganu wakatɛmɔlaka tozambizambi tawɔ lo ndjasha lo totshelo t’awui wa mindo wa wɔnɔnyi. L’atei w’awui wa mindo wakawasalaka l’ɔtɛmwɛlɔ ɔsɔ mbaki ndo wamato la apami wakasalaka kinumba lo tɛmpɛlɔ. Vɔ waketawɔka dieyanelo dia lam’asa pami la pami kana womoto la womoto ndo weho ekina w’awui wa mindo ndo vɔ wakɔsaka di’awui asɔ bu kɔlɔ! (Eoh. 23:17, 18; 1 Ku. 14:24) Apanganu waketawɔka ɔnɛ awui asɔ wakakeketshaka tozambizambi tawɔ dia tɔ nsala dia nkɛtɛ monga la ɛtɛtɔ. Ase Isariyɛlɛ efula wakakotɔ lo mbekelo y’awui wa mindo wa dieyanelo wakasalaka apanganu ndo waketawɔ kambɛ tozambizambi ta kashi. Lo mɛtɛ, Satana akawande oko mfumbe.

9. Lo ndjela Hɔsɛya 2:16, 17, ngande wakakonya Satana ase Isariyɛlɛ dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa?

⁹ Satana akakambe la yoho ya sato. Nde akakonya ase Isariyɛlɛ dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa. Lo nshi ya omvutshi Jɛrɛmiya, Jehowa akate dia amvutshi wa kashi wakakonyaka wodja Ande dia mbohɛ lokombo Lande “l’ɔtɛ wa Baala.” (Jɛr. 23:27) Mɛnamaka dia ekambi wa Nzambi wakayotshika nkamba la lokombo Jehowa ndo wakayolihɛnya la lokombo la Baala laki la kitshimudi ɔnɛ “Ɔnɛ lakanga” kana “Nkumi.” Tshelo shɔ yakakonya ase Isariyɛlɛ dia monga l’okakatanu dia ntshikitanya Jehowa la Baala ndo yakaakonya esadi eto dia nsanganya mbekelo ya l’ɔtɛmwɛlɔ wa Baala la ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa.​—Adia Hɔsɛya 2:16, 17 ndo nɔtɛ.

10. Toho takɔna takamba la Satana ɛlɔ kɛnɛ?

¹⁰ Satana ekɔ lo nkamba la toho takɔ taamɛ ɛlɔ kɛnɛ. Nde mindaka anto lo nomialomia nsaki yawɔ, lo nkeketsha awui wa mindo wa  dieyanelo ndo lo nkonya anto dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa. Tayanga nsɛdingola yoho y’ekomelo shɔ ntondo.

11. Ngande wakonya Satana anto dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa?

¹¹ Satana konyaka anto dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa. L’ɔkɔngɔ w’apɔstɔlɔ wa Yeso mvɔ, anto amɔtshi wakataka dia waki Akristo wakatatɛ dianganya wetshelo wa kashi. (Ets. 20:29, 30; 2 Tɛs. 2:3) Apɔsta asɔ wakatatɛ mbohiya anto lokombo la Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ. Ɛnyɛlɔ, vɔ kokamba la lokombo la Nzambi lo Bible yawɔ ndo wakaleke nkamba la titrɛ “Nkumadiɔndjɔ.” Lo minya lokombo la Nzambi ko lihɛnya la “Nkumadiɔndjɔ,” vɔ wakakonya ambadi wa Bible dia monga l’okakatanu dia mbeya otshikitanu wele lam’asa Jehowa la “nkumadiɔndjɔ” nkina yɔtɛkɛtami lo Afundelo. (1 Kɔr. 8:5) Vɔ wakakambe la titrɛ kakɔ kaamɛ ka “Nkumadiɔndjɔ” lo dikambo dia Jehowa ndo dia Yeso. Dui sɔ mongaka tshondo y’okakatanu di’anto mbeya ɔnɛ Jehowa la Ɔnande wekɔ l’ɛkɛndɛ wotshikitanyi. (Jni. 17:3) Okandokando ɔsɔ wakakonya lo wetshelo wa Losato l’osanto waheetsha Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Etombelo wambonga la dui sɔ ele, anto efula mbɔsaka dia Nzambi ekɔ ehekesa ndo mbutaka ɔnɛ hatokoke mbeeya. Ɔsɔ ekɔ kashi ka mamba!​—Ets. 17:27.

12. Ɛtɛmwɛlɔ wa kashi sukɛka awui akɔna, ndo lo ndjela Rɔmɔ 1:28-31, dui sɔ diambonga l’etombelo akɔna?

¹² Satana nomialomiaka nsaki y’awui wa mindo. Lo nshi y’ase Isariyɛlɛ w’edjedja, Satana akakambe l’ɔtɛmwɛlɔ wa kashi dia nsukɛ awui wa mindo. Ɛlɔ kɛnɛ, nde salaka woho akɔ waamɛ. Ɛtɛmwɛlɔ wa kashi mbetawɔka ndo sukɛka lɔkɛwɔ la mindo. Diakɔ diele, anto efula wata dia wekɔ lo kambɛ Nzambi wakatshike nkitanyiya atɔndɔ ande wokɛma hwe wendana la lɔkɛwɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akalembetshiya ase Rɔmɔ lo mukanda ande etombelo wakonge la dui sɔ. (Adia Rɔmɔ 1:28-31.) L’atei wa “akambo wahasungana” mbele ndo weho tshɛ w’awui wa mindo wa dieyanelo, mbidja ndo dieyanelo dia lam’asa pami la pami kana womoto la womoto. (Rɔmɔ 1:24-27, 32; Ɛny. 2:20) Ekɔ ohomba efula sho ndjaɛkɛ lo wetshelo wokɛma hwe wa lo Bible!

13. Naa yoho kina yakamba la Satana?

¹³ Satana nomialomiaka nsaki yokongaka l’anto. Oma ko mbotwelo, tokongaka la nsaki ka mbeka awui wakoka tokimanyiya dia  ndjakotshɛ ehomba aso ndo wa nkumbo yaso. (1 Tim. 5:8) Mbala efula, sho koka mbeya awui asɔ lo mbɔtɔ kalasa ndo mbeka l’etete. Koko sho pombaka monga la yewo. Lo wedja efula vɔ mbetshaka ambeki la kalasa aha awui w’ohomba ato koko ndo awui wa filozofi. Ambeki keketshamaka dia mbidja taamu dia kana Nzambi ekɔ ndo diaha mbɔsa Bible la nɛmɔ. Vɔ mbatɛka ɔnɛ anto tshɛ wele la timba mbetawɔka dia lɔsɛnɔ lakatatɛ oma l’ohilwelo. (Rɔmɔ 1:21-23) Wetshelo ɛsɔ ndɔshanaka la ‘lomba la Nzambi.’​—1 Kɔr. 1:19-21; 3:18-20.

14. Filozofi y’anto keketshaka awui akɔna?

¹⁴ Filozofi y’anto minyaka yimba kana ndɔshanaka l’atɔndɔ wosembwe wa Jehowa. Yɔ hayokeketsha anto dia monga la olowa wa nyuma ka Nzambi, koko “etsha wa demba.” (Ngal. 5:19-23) Yɔ keketshaka anto dia monga la lotamanya ndo la ndjadiya ndo etombelo wele la dui sɔ ele ‘anto ndjalangaka.’ (2 Tim. 3:2-4) Waonga asɔ ndɔshanaka la memakana ndo okitshakitsha wakeketshama ekambi wa Nzambi dia monga lawɔ. (2 Sa. 22:28) Akristo amɔtshi wakɔtɔ lo kalasa y’adidi wakatatɛ nkanyiya oko ase andja ɔnɛ koko aha oko Nzambi. Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi kɛnya etombelo wakoka monga.

15-16. Wetshelo akɔna wamboyokondja oma lo dui diakakomɛ kadiyɛso kɛmɔtshi?

¹⁵ Kadiyɛso kɛmɔtshi kaki lo olimu wa lo tena tshɛ ɛnɔnyi ndekana 15 mbutaka ate: “Oko Ɔmɛnyi wa Jehowa wakabatizama, lakadiaka ndo lakokaka waale wendana la mbɔtɔ kalasa y’adidi, koko lakanyaka ɛhɛmwɛlɔ ɛsɔ yimba. Lakafɔnyaka ɔnɛ alako asɔ komendanaka la mi.” Ekakatanu akɔna wakahomana la nde? Nde mbutaka ate: “Mbɔtɔ kalasa shɔ akambɔsɛka wenya ndo lakadjaka welo  efula woho wele lakayonga l’awui efula ko kondjotana kaanga etena ka nɔmba Jehowa, lakalɛmbaka efula ko dimi kokokaka nsala ɔkɛtshanyelo wa lo Bible l’anto akina ndo dimi kokokaka nɔngɔsɔla nsanganya dimɛna. Diɛsɛ ko kam’akamayoshihodia ɔnɛ woho wakamaleke ndjasha lo kalasa shɔ akafukutanyaka diɔtɔnganelo diasami la Jehowa, lakeye dia lakahombe ntshika. Ndo kɛsɔ mbakamasale.”

¹⁶ Shɛngiya yakɔna yakonge la kalasa ya laadiko lo tokanyi ta kadiyɛso kɛsɔ? Nde kadimolaka ate: “Laki la sɔnyi dia mbetawɔ ɔnɛ kalasa yakamɔtɔka yakambetsha dia mɔnyɔlaka anto akina djekoleko anangɛso l’akadiyɛso, dia nongamɛ akambo efula oma le wɔ ndo dia ndjanganya la wɔ. Akambɔsɛ etena k’otale dia minya awui asɔ lo yimba yami. Etena ka lo lɔsɛnɔ lami kɛsɔ kakamɛnya dia ekɔ waale minya yimba lo ɛhɛmwɛlɔ watosha Shɛso lele l’olongo lo tshimbo y’okongamelo ande. Jehowa akambeyaka dimɛna efula ndekami ndo dimɛ. Aki mɛtɛ ohomba dia dimi pokamɛ ɛhɛmwɛlɔ ɛsɔ!”

17. a) Kakɔna kahombaso ndjashikikɛ dia nsala? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

¹⁷ Yashikikɛ diaha mbetawɔ pondjo mindama oko mfumbe “lo tshimbo y’akambo wa filozofi, ndo awui w’anyanya wa lokeso” wa l’andja wa Satana. Tetemala ndjalama oma lo toho takamba la Satana. (1 Kɔr. 3:18; 2 Kɔr. 2:11) Tetawɔke pondjo dia nde kokonya dia mbohɛ ele mɛtɛ Jehowa. Sɛnaka lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ wa Jehowa wendana la lɔkɛwɔ. Ndo tetawɔke dia Satana kokesa dia minya yimba oma l’alako wa Jehowa. Ko ahombayɛ nsala naka wɛ ambɛna dia wɛ amboshilaka sɛngiyama la tokanyi ta l’andja ɔnɛ? Sawo diayela diayɛnya woho wakoka Ɔtɛkɛta wa Nzambi tokimanyiya dia mbitola kaanga tokanyi la mbekelo “[y]ohikami wolo.”​—2 Kɔr. 10:4, 5.