1-2. Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa Ondaki 11:6 l’olimu w’esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo?

LO WEDJA ɛmɔtshi, anto ngɛnangɛnaka etena kokawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ. Ekɔ oko kɛsɔ mbakawakongɛɛka. Lo wedja ekina, anto hawoleke ndjasha le Nzambi kana lo Bible. Kakɔna kasala anto efula wa lɛnɛ adjasɛyɛ? Oyadi kɛnɛ tshɛ kasalawɔ, Jehowa nongamɛka dia sho ntetemala nsambisha polo lam’ayondota ɔnɛ ambokoka.

² Olimu w’esambishelo wayotetemala polo lam’ayota Jehowa ɔnɛ ambokoka, ko “ekomelo kayoya.” (Mat. 24:14, 36) La ntondo k’etena kɛsɔ koka, ngande wakokaso nkitanyiya ɛtɛkɛta wata ɔnɛ: “Toshake lonya layɛ momuya”? *​—Adia Ondaki 11:6.

3. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

³ Lo sawo dietshi, takasɛdingola awui anɛi wahombaso nsala l’oyango wa sho monga “amundji w’anto” w’eshika. (Mat. 4:19) Lo sawo nɛ tayɔsɛdingola toho tosato takokaso nkeketsha yɛdikɔ yaso ya nsambisha, oyadi ekakatanu akɔna wahomana la so. Tayeka lande na kele ekɔ ohomba 1) ntetemala ndjasha l’esambishelo, 2) monga la solo dia lotutsha, ndo 3) ntetemala monga la mbetawɔ ka wolo.

4. Lande na kahombaso ntetemala ndjasha l’olimu wakatosha Jehowa dia nsala?

⁴ Yeso akate akambo ndo tolembetelo tayɛnya dia tekɔ lo nsɛna lo nshi y’ekomelo ndo wakoka mbekola yimba y’ambeki ande  dia ntetemala ndjasha l’olimu w’esambishelo. Nde akatɛ ambeki ande ate: “Nyosungukalake.” (Mat. 24:42) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo mpomana l’akambo wekola yimba wafɔna la wanɛ waki l’anto wa lo nshi ya Nɔa wakaakonya diaha mbidja yimba l’ɔhɛmwɛlɔ wa Nɔa. (Mat. 24:37-39; 2 Pe. 2:5) Diakɔ diele, sho nangaka ntetemala ndjasha l’olimu wakatosha Jehowa dia nsala.

5. Ngande wɛnya Etsha 1:6-8 polo lɛnɛ ayokoma olimu w’esambishelo?

⁵ Nɔmbamaka mbidja yimba efula l’esambishelo ka Diolelo ɛlɔ kɛnɛ. Yeso akate di’olimu ɔsɔ wayokokanɛ ndo wayotetemala edja efula l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kande. (Jni. 14:12) L’ɔkɔngɔ wa nyɔi ka Yeso, ambeki ande amɔtshi wakakalola l’olimu wa munda nse. L’ɔkɔngɔ wa eolwelo kande, Yeso akakimanyiya ambeki ande amɔtshi dia munda nse lo dihindo. Nde akakambe la diaaso sɔ dia mbashikikɛ dia olimu awɔ wa munda anto ndeka elimu ekina tshɛ ohomba. (Jni. 21:15-17) Yema tshitshɛ la ntondo ka nde mbidɛ l’olongo, nde akatɛ ambeki ande di’olimu w’esambishelo wakandatatɛ wayokoma polo l’ahole woleki etale ndekana Isariyɛlɛ. (Adia Etsha 1:6-8.) Ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ, Yeso akɛnya ɔpɔstɔlɔ Joani ɛnɛlɔ ka kɛnɛ kayosalema lo “lushi la Nkumadiɔndjɔ.” * L’atei w’awui akina wakɛnyi Joani, mbele ndo dui dia diambo diakasambiyama nɛ: Nde akɛnyi l’ɛlɔmbwɛlɔ k’andjelo, “lokumu l’ɔlɔlɔ la pondjo” lasambishama lo “wedja tshɛ ndo waoho tshɛ ndo ɛtɛkɛta tshɛ ndo weho w’anto tshɛ.” (Ɛny. 1:10; 14:6) Mbokɛmaka hwe dia, lolango la Jehowa ele dia sho ndjasha ɛlɔ kɛnɛ l’olimu w’esambishelo polo ndo lam’ayondota ɔnɛ ambokoka.

6. Akokaso nsala dia ntetemala ndjasha l’olimu w’esambishelo?

⁶ Sho koka ntetemala ndjasha l’olimu w’esambishelo naka sho nkana yimba l’akambo efula watosalɛ Jehowa dia tokimanyiya. Ɛnyɛlɔ, nde ekɔ lo tosha mbo ya ndɛ ya lo  nyuma efula yatondjama l’akatshi, ya l’Ɛtɛrnɛtɛ, yakadjama l’eshinga lo tovidɛo ndo JW Televiziɔ. Ohokana yimba la dui nɛ: Lo sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ awui wekɔ lo mbidjama l’ɛtɛkɛta ndekana 1000! (Mat. 24:45-47) L’andja ɔnɛ wambatɔna l’awui wa pɔlitikɛ, w’ɔtɛmwɛlɔ ndo w’ekondjelo, ekambi wa Nzambi ndekana miliyɔ enanɛi wekɔ lo kaamɛ ka mɛtɛ ndo lo nkumbo k’onto l’ɔnango ka l’andja w’otondo. Ɛnyɛlɔ, Lushi la tanu, Ngɔndɔ ka nɛi 19, 2019, Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo wakasangana dia nsɛdingola divɛsa dia lushi la lushi. La dikɔlɔ dia lushi lɔsɔ, olui w’anto 20 919 041 wakasangana dia nsala Eohwelo ka nyɔi ka Yeso. Sho nangaka ntetemala ndjasha l’esambishelo ka Diolelo etena kakanyiyaso diɛsɛ diele laso dia mɛna akambo wa diambo asɔ ndo mbisha lonya lɔkɔ.

7. Ngande watokimanyiya ɛnyɛlɔ ka Yeso dia sho ntetemala ndjasha l’esambishelo?

⁷ Yoho kina yakokaso ntetemala ndjasha l’esambishelo ele, lo ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso. Nde kombetawɔ kaanga ɛngɔ ɔtɔi mbekola yimba yande dia nsambisha akambo wa mɛtɛ. (Jni. 18:37) Nde kɔɔkɔ l’ohemba etena kakawosha Satana “waolelo tshɛ wa l’andja ɔnɛ la lotombo lawɔ”; ndo nde kɔɔkɔ l’ohemba etena kakalange anto akina mbodja nkumekanga. (Mat. 4:8, 9; Jni. 6:15) Nde kɔsɛngiyama la nsaki ka lomombo, ndo nde kɔkɔmɔ l’ɔtɛ w’ɔlɔshamelo wa wolo. (Luka 9:58; Jni. 8:59) Etena kahembama mbetawɔ kaso, sho koka ntetemala ndjasha l’esambishelo naka sho mbohɔ dako di’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Nde akakeketsha Akristo dia ndjela ɛnyɛlɔ ka Yeso diaha vɔ “nɛmba ndo mpekɔ”!​—Hɛb. 12:3.

8. Solo dia lotutsha kɛdikɛdi na, ndo lande na kediɔ ohomba djekoleko nshi nyɛ?

⁸ Solo dia lotutsha ekɔ dikoka dia kongɛɛ la ki dia dui dimɔtshi ntshikitana. Oyadi tekɔ lo kongɛɛ dia dui dimɔtshi dia kɔlɔ nkomɛ kana tekɔ lo kongɛɛ ekotshamelo ka dui dimɔtshi diambotokongɛɛ edja, sho pombaka monga la solo dia lotutsha. Omvutshi Habakuka akakombolaka di’awui wa ngala nkomɛ la Juda. (Hab. 1:2) Ambeki waki Yeso wakalongamɛka dia Diolelo “mɛnama ko etena kɛsɔ” ndo dia nde mbatshungola oma le ase Rɔmɔ wakahɛnyahɛnyaka. (Luka 19:11) Tekɔ lo nongamɛ lushi layonya Diolelo diaki Nzambi awui wa kɔlɔ ndo mbela andja w’oyoyo wa losembwe. (2 Pe. 3:13) Koko, sho pombaka monga la solo dia lotutsha lo kongɛɛ etena kakashikikɛ Nzambi. Tɔsɛdingole toho tɔmɔtshi tatetsha Jehowa dia monga la solo dia lotutsha.

9. Bɛnyɛlɔ diakɔna diɛnya dia Jehowa ekɔ la solo dia lotutsha?

⁹ Jehowa ekɔ ɛnyɛlɔ ka kokele k’onto lele la solo dia lotutsha. Nde akasha Nɔa etena kahombama dia nsɛla waato ndo dia mbokambɛ oko “osambisha w’akambo w’ɛlɔlɔ.” (2 Pe. 2:5; 1 Pe. 3:20) Jehowa akahokamɛ Abrahama etena kakandawombolaka ambola mbala la mbala lo kɛnɛ kendana la yɛdikɔ yande ya ndanya anto wakadjasɛka l’osomba wa kɔlɔ wa Sɔdɔma la Ngɔmɔra. (Eta. 18:20-33) L’edja ka ntambe efula, Jehowa akɛnya solo dia lotutsha di’efula otsha le wodja w’Isariyɛlɛ waki komonga la kɔlamelo. (Nɛh. 9:30, 31) Sho mɛnaka djembetelo ya solo dia lotutsha dia Jehowa ɛlɔ kɛnɛ lo woho washande anto tshɛ etena ka “nkondja diaaso dia ndjatshumoya.” (2 Pe. 3:9; Jni. 6:44; 1 Tim. 2:3, 4) Ɛnyɛlɔ ka Jehowa toshaka ɔkɔkɔ w’oshika wa monga la solo dia lotutsha etena katetemalaso nsambisha ndo mbetsha anto. Nde tetshaka nto dia monga la solo dia lotutsha lo tshimbo ya ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi katanaso l’Ɔtɛkɛta ande.

10. Oko wofundamidiɔ lo Jakɔba 5:7, 8, wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ k’okambi w’ekambɔ?

 ¹⁰ Adia Jakɔba 5:7, 8. Ɛnyɛlɔ k’okambi w’ekambɔ wonɛ diononɛ tetshaka woho wa monga la solo dia lotutsha. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele diononɛ dimɔtshi mbolaka esadi. Koko diononɛ efula, djekoleko nɛ diatɔ elowa, mbɔsaka etena k’otale dia ndjotshunda. L’Isariyɛlɛ, eleko kakawonɛka diangɔ aki oko ngɔndɔ shamalo. Okambi w’ekambɔ akonɛka ntɔngɔ l’ɔkɔngɔ w’avula wa ntondo wa l’eleko kɔɔlɔ akatshi ndo nde akanaka ntɔngɔ yakɔ l’ɔkɔngɔ wa mvula y’ekomelo ya l’eleko kamɔnga akatshi. (Makɔ 4:28) Nyɛsɔ tokoya la lomba tshɛ solo dia lotutsha di’okambi w’ekambɔ. Koko, dui sɔ koka monga wolo nsala.

11. Ngande wayotokimanyiya solo dia lotutsha l’olimu w’esambishelo?

¹¹ Anto wele keema kokele nangaka nkondja mbala kakɔ ɔtɔi etombelo w’oma l’olimu awɔ. Koko, naka sho nangaka dia diangɔ ngɔna lo jardɛ yaso, kete sho pombaka ndjidjaka yimba mbala la mbala, ndjibondola, monɛ, mɔmbɛka adiyo ndo mbitɛka ashi. Olimu wa mbetɛ anto ambeki vɔ lawɔ nɔmbaka dia ntetemala mbidja welo. Nɔmbamaka etena dia nkimanyiya ambeki aso wa Bible diaha monga la shɔnɔdi ndo dia monga la ngandji. Solo dia lotutsha ayotokimanyiya diaha nkɔmɔ etena kahomanaso l’ekakatanu. Etena ketawɔ anto amɔtshi dia tohokamɛ ndo dia mbeka, sho pombaka ntetemala monga la solo dia lotutsha. Hatohombe ntshutshuya ombeki wa Bible dia nde monga la mbetawɔ. Lo tena dimɔtshi, kaanga ambeki wa Yeso koshihodia esadi eto wetshelo ande. (Jni. 14:9) Tohɔ dia sho koka monɛ ndo mbitɛ ashi, koko Nzambi mboodia.​—1 Kɔr. 3:6.

12. Ngande wakokaso nkɛnɛmɔla solo dia lotutsha etena kasambishaso ewotɔ aso wele bu ambetawudi?

¹² Diaaso dikina diakokaso monga l’okakatanu dia monga la solo dia lotutsha ele etena kasambishaso ewotɔ aso wele bu ambetawudi. Tɔndɔ diele lo Ondaki 3:1, 7 koka  tokimanyiya. Diɔ mbutaka ɔnɛ: ‘Ekɔ etena ka mbɔlama la etena ka ntɛkɛta.’ Sho koka nsala dia lɔkɛwɔ laso la dimɛna monga tshondo y’esambishelo, ko nyangaka tena tshɛ waaso wa mbaasambisha akambo wa mɛtɛ. (1 Pe. 3:1, 2) Tongake la solo dia lotutsha otsha le anto tshɛ, mbidja ndo ase nkumbo kaso, etena kasambishaso ndo ketshaso l’ohetoheto.

13-14. Naa bɛnyɛlɔ dimɔtshi di’anto waki la solo dia lotutsha diakokaso mbokoya?

¹³ Sho koka mbeka dia monga la solo dia lotutsha oma lo bɛnyɛlɔ di’anto waki la kɔlamelo watɛkɛtama lo Bible ndo di’anto wa lo nshi yaso nyɛ. Habakuka akakombolaka di’akambo wa kɔlɔ nkomɛ, koko l’eshikikelo tshɛ nde akate ate: “Dimi layotetemala memala lo dihole diami dia djamu.” (Hab. 2:1) Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akakɛnɛmɔla nsaki kande k’oma ka tshina di’otema ka “nshidiya” olimu ande w’esambishelo. Koko la solo dia lotutsha tshɛ, nde akatetemala “nsambisha dimɛna dimɛna lokumu l’ɔlɔlɔ.”​—Ets. 20:24.

¹⁴ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka wadi l’omi amɔtshi wakalongola dipɔlɔmɛ lo Ngiliyadɛ ndo wakatomama lo wodja waki komonga l’Ɛmɛnyi wa Jehowa efula ndo anto efula wa lɛkɔ waki l’ɔtɛmwɛlɔ waki komonga w’Akristo. Anto efula wa lɛkɔ konangaka mbeka Bible. Koko asekawɔ wakɔtɔ lawɔ kalasa ka Ngiliyadɛ wakakambaka lo wedja ekina wakaatomɛka nsango ɔnɛ waki l’ambeki efula wa Bible wakatahamaka. Kaanga mbaki ohamelo ɔkɔkɛ l’ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ, la solo dia lotutsha tshɛ wadi l’omi asɔ wakatetemala nsambisha. L’ɔkɔngɔ wa vɔ nsambisha ɛnɔnyi enanɛi l’ɛtshi ka nkɛtɛ kakɛnamaka oko ohamelo bu, vɔ wakayɔngɛnangɛna dia mɛna di’ombeki awɔ ɔmɔtshi wa Bible ambobatizama. Bɛnyɛlɔ dia lo nshi y’edjedja ndo dia nshi nyɛ sɔ atetshadiɔ? Anto waki la kɔlamelo asɔ kɔkɔmɔ kana mbisha lonya lawɔ momuya ndo Jehowa akaafute l’ɔtɛ wa solo diawɔ dia lotutsha. Nyɛsɔ “tokoya wanɛ wakita alaka lo woho wewɔ la mbetawɔ ndo la solo dia lotutsha.”​—Hɛb. 6:10-12.

15. Naa yoho mɔtshi yakeketsha mbetawɔ yɛdikɔ yaso ya nsambisha?

¹⁵ Tekɔ la mbetawɔ lo losango laso lasambishaso, diakɔ diele sho nomɔlomɔka mbitɛ anto efula losango lakɔ. Sho ndjaɛkɛka l’alaka watanema l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. (Os. 119:42; Isa. 40:8) Tekɔ lo mɛna ekotshamelo wa prɔfɛsiya ya lo Bible lo nshi yaso nyɛ. Tekɔ lo mɛna woho watshikitanya anto nsɛnɔ yawɔ etena kakambawɔ l’alako wa lo Bible. Djembetelo shɔ fudiaka wɛkamu aso ɔnɛ lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo mbele losango lahomba onto tshɛ mboka.

16. Lo woho wɔtɔnɛ la Osambo 46:1-3, ngande wele monga la mbetawɔ le Jehowa ndo le Yeso keketshaka yɛdikɔ yaso ya nsambisha?

¹⁶ Tekɔ nto la mbetawɔ le Jehowa, Ɔnɛ lele Kiɔkɔ ya losango lasambishaso ndo le Yeso ɔnɛ lakandasɔnɛ oko Nkumekanga ka Diolelo. (Jni. 14:1) Oyadi kɛnɛ tshɛ kakoka tokomɛ, Jehowa ayoyalaka tena tshɛ eshamelo ndo wolo aso. (Adia Osambo 46:1-3.) Laadiko dia laasɔ, tekɔ l’eshikikelo dia Yeso ekɔ lo nɔmbɔla olimu w’esambishelo oma l’olongo, lo nkamba la wolo ndo la lowandji lakawosha Jehowa.​—Mat. 28:18-20.

17. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya lande na kahombaso ntetemala nsambisha.

¹⁷ Mbetawɔ fudiaka eshikikelo kaso k’ɔnɛ Jehowa ayɔtshɔkɔla welo wadjaso, tena dimɔtshi lo toho tahatalongamɛ. (Ond. 11:6) Ɛnyɛlɔ, lushi tshɛ nunu di’anto mbetaka la mɛsa wanɛso ekanda. Onde yoho y’esambishelo shɔ yekɔ l’etombelo w’ɛlɔlɔ? Eelo! Olimu aso wa Diolelo wa Ngɔndɔ ka dikumi l’ɔtɔi 2014 akatɛkɛta dikambo di’osekaseka ɔmɔtshi wakɔtɔka lo kalasa y’adidi wakalangaka  mfunda awui amɔtshi wendana l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Nde kokoka ntana Mbalasa ka Diolelo, koko nde akatane mɛsa wanɛwɔ ekanda wakawakitsha la kalasa yawɔ, ko nde akakondja ekanda wakinde l’ohomba. L’ekomelo, nde akayonga Ɔmɛnyi wa Jehowa wambobatizama ndo ekɔ lo nkamba oko ombatshi mboka wa pondjo. Ɛnyɛlɔ kɛsɔ totshutshuyaka dia ntetemala nsambisha, nɛ dia tɔ mɛnyaka ɔnɛ anto wele l’ohomba wa mpokamɛ losango la Diolelo wekekɔ.

18. Lande na keso l’eshikikelo ɔnɛ olimu w’esambishelo ka Diolelo wayokomɛ etena kayolanga Jehowa?

¹⁸ Sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ olimu w’esambishelo ka Diolelo wayokomɛ l’etena kakashikikɛma. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakasalema lo nshi ya Nɔa. Jehowa akɛnya dia nde kele ɔnɛ loleki mbeya deko l’ɛnɔnyi. Ɛnɔnyi oko 120 la ntondo, Jehowa akashikikɛ etena kakahombe Mvula k’elola ntatɛ. Ɛnɔnyi akumi l’ɔkɔngɔ, Jehowa akasha Nɔa ɔkɛndɛ wa nsɛla waato. Ondo ɛnɔnyi 40 kana 50 la ntondo ka Mvula k’elola ntatɛ, Nɔa akatetemala nkamba olimu wa wolo. Kaanga mbaki anto kombohokamɛ, nde akatetemala nsambisha losango l’ɔhɛmwɛlɔ polo l’etena kakate Jehowa ɔnɛ etena kambokoka ka mbɔtshiya waa nyama lo waato. Oma laasɔ, l’etena kahombama, “Jehowa akadihe lokuke la waato wa luudu.”​—Eta. 6:3; 7:1, 2, 16.

19. Kakɔna kakokaso nongamɛ naka hatosha lonya laso momuya?

¹⁹ Keem’edja, Jehowa ayanga nkomiya olimu w’esambishelo ka Diolelo; nde ayanga ndjiha lokuke la dikongɛ di’akambo dia Satana ndo ayanga mbela andja w’oyoyo wa losembwe. Polo l’etena kɛsɔ, nyɛsɔ tokoya Nɔa, Habakuka, ndo anto akina wanɛ waki kombisha lonya lawɔ momuya. Nyɛsɔ totetemale nsambisha, monga la solo dia lotutsha ndo totetemale monga la mbetawɔ ka wolo le Jehowa ndo l’alaka ande.