Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Ambola w’oma le ambadi

Ambola w’oma le ambadi

Kakɔna kalembetshiya ɔlɛmbɛ wele lo Akambo w’ase Lɛwi 19:16 wata ɔnɛ: “Toyangake dia nshisha lɔsɛnɔ” l’onto okina, ndo wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lɔkɔ?

Jehowa akatɛ ase Isariyɛlɛ dia monga wodja w’ekila. Dia mbaakimanyiya dia vɔ monga ekila, nde akawatɛ ate: “Tetetake l’atei w’ase wodja ayɛ dia mpandjola awui w’emamatanya. Toyangake dia nshisha lɔsɛnɔ la wonyayɛ onto. Dimi kele Jehowa.”​—Lɛw. 19:2, 16.

Etelo k’ɔnɛ “toyangake dia nshisha” ekɔ okadimwelo wa dimɛna wa etelo k’oma l’Afundelo wa lo Hɛbɛru wa ntondotondo. Ko alangatɔ nembetshiya mɛtɛ? Dibuku di’ase Juda diatɛkɛta awui wa l’Akambo w’ase Lɛwi mbutaka ɔnɛ: “Etenyi ka divɛsa kɛsɔ kekɔ . . . wolo nshihodia nɛ dia ekɔ wolo mbeya woho wakawakambaka la etelo ka lo Hɛbɛru kɛsɔ. Tɔ nembetshiyaka tshɛkɛta lo tshɛkɛta ɔnɛ: ‘Temalake laadiko dia, oya la le, suke la.’”

Waa nomb’ewo mɔtshi fɔnyaka ɔnɛ etelo kɛsɔ mbɔtɔnɛka la divɛsa 15 diata ɔnɛ: “Kanyolomboshake la losembwe. Tongake la shɔnɔdi otsha le ose wola kana ndeka ndjasha le kanga ɔngɔnyi. Kolomboshake wonyayɛ onto la losembwe.” (Lɛw. 19:15) Lanɛ, ɔlɛmbɛ watanema lo divɛsa 16 wata ɔnɛ “toyangake dia nshisha lɔsɛnɔ” l’onto ɔmɔtshi wakalembetshiyaka di’ekambi wa Nzambi takawahombaka salɛ osekawɔ ose olimu kɔlɔ l’awui wa dombo, l’awui w’okanda kana l’awui wa lo nkumbo ndo vɔ kokokaka mengesola akambo paka dia nkondja wahɔ awɔ hita. Ekɔ mɛtɛ dia hatohombe nsala akambo asɔ, koko ekɔ yoho yoleki dimɛna ya nshihodia etelo kele lo divɛsa 16.

Tɔsɛdingole etenyi ka ntondo ka divɛsa sɔ. Nzambi akadjangɛ wodja ande diaha mbeteta ko mpandjola awui w’emamatanya. Ekɔ mɛtɛ dia etena kata onto ɔmɔtshi awui wa vate vate lo dikambo di’anto akina, dui sɔ koka ntondja ekakatanu, koko etena kamamatanyɛnde onto ɔmɔtshi, dui sɔ koka ndeka kɔlɔ. (Tok. 10:19; Ond. 10:12-14; 1 Tim. 5:11-15; Jak. 3:6) Mbala efula, mamatanyɛ onto ɔmɔtshi mongaka l’ɛtɛkɛta ndo dui sɔ mongaka l’oyango wa mboolanyɛ lokumu lande. Onto lamamatanyɛ onto okina koka monga ɔmɛnyi wa kashi lo dikambo diande, oyadi kaanga dui sɔ diayokoka ndjaka onto. Tohɔ amamanyishi amɔtshi wakate kashi lo dikambo dia Nabɔta ndo dui sɔ diakakonya dia vɔ mbooka ave polo ndo nde mvɔ aha la nde nsala dui dia kɔlɔ. (1 Ku. 21:8-13) Lo mɛtɛ, kanga emamatanya koka nyanga lɔsɛnɔ l’onto okina dia mboodiaka, oko wɔtɛkɛtamidiɔ l’etenyi ka hende ka Akambo w’ase Lɛwi 19:16.

Ndo nto, onto ɔmɔtshi koka mamatanyɛ onto okina l’ɔtɛ wohetshande. Lo 1 Joani 3:15, sho mbadiaka ɔnɛ: “Onto tshɛ lahetsha ɔnango ekɔ ondjakanyi, ndo nyu mbeyaka dia ndooko ondjakanyi wele lɔsɛnɔ la pondjo tshikalaka le nde.” Ekɔ ohomba sho nembetɛ dia l’ɔkɔngɔ wa Nzambi mbuta ɛtɛkɛta wele lo divɛsa 16, nde akakotsha ɔnɛ: “Tohetshake ɔnanyɔ l’otema ayɛ.”​—Lɛw. 19:17.

Ɔnkɔnɛ, etelo kele lo Akambo w’ase Lɛwi 19:16 mbishaka Akristo ɔhɛmwɛlɔ wa wolo. Sho pombaka ntshika tokanyi ta kɔlɔ tshɛ ndo hatohombe mamatanyɛ onto okina akambo. Lo tshena pe, naka sho ‘nyanga dia salɛ onto ɔmɔtshi kɔlɔ,’ lo mbetawɔ dia lotunu kana ɔkɔmiya totshutshuya dia mbomamatanyɛ, kete dui sɔ koka mɛnya dia sho mbohetshaka. Akristo pombaka mbewɔ tshɛ lo tshɛ diaha mpetsha ndooko onto.​—Mat. 12:36, 37.