Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 48

“Nyu pombaka monga ekila”

“Nyu pombaka monga ekila”

“Nyoyale ekila lo dionga dianyu tshɛ.”​—1 PE. 1:15.

OSAMBO 34 Tɔkɛndɛkɛndɛ lo olowanyi

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Dako diakɔna diakasha ɔpɔstɔlɔ Petero asekande ambetawudi, ndo lande na kakoka dako sɔ mɛnama oko wolo nkitanyiya?

OYADI tekɔ l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo kana la nkɛtɛ, sho koka nkondja wahɔ oma l’ɔsɛdingwelo wa dako diakasha ɔpɔstɔlɔ Petero Akristo w’akitami wa lo ntambe ka ntondo. Petero akafunde ate: “Oko Ɔnɛ lele Ekila lakanyelɛ, nyoyale ekila lo dionga dianyu tshɛ, dikambo akafundama ɔnɛ: ‘Nyu pombaka monga ekila, nɛ dia dimi lekɔ ekila.’” (1 Pe. 1:15, 16) Oma l’ɛtɛkɛta ɛsɔ, sho mbekaka ɔnɛ sho kokaka mbokoya Jehowa, ɔnɛ lele ɛnyɛlɔ koleki tshɛ k’onto lele ekila. Sho kokaka ndo pombaka monga ekila lo lɔkɛwɔ laso. Dui sɔ koka mɛnama oko hadiokoke salema nɛ dia sho bu kokele. Petero ndamɛ akasale wandja efula, koko ɛnyɛlɔ kande mɛnyaka ɔnɛ sho kokaka “monga ekila.”

2. Ambola akɔna wayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

2 Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola ambola anɛ: Monga ekila kɛdikɛdi na? Kakɔna katetsha Bible lo kɛnɛ kendana la ekila ka Jehowa? Ngande wakokaso monga ekila lo dionga diaso? Ndo diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa monga ekila la diɔtɔnganelo diele lam’asaso la Jehowa?

MONGA EKILA KƐDIKƐDI NA?

3. Kakɔna kafɔnya anto efula lo dikambo dia woho wahomba monga onto lele ekila, ko lende akokaso ntana okadimwelo wa dimɛna?

3 Anto efula fɔnyaka ɔnɛ onto lele ekila ekɔ onto lahɔlɛ wɔlɔla pondjo, lalɔta ahɔndɔ w’ɛtɛmwɛlɔ ndo layaɔsa la kɛnɛmɔ wonya tshɛ. Koko dui sɔ bu ngasɔ. Jehowa lele ekila mbelamɛka ɔnɛ “Nzambi k’ɔngɛnɔngɛnɔ.” (1 Tim. 1:11) Wanɛ wɔtɛmɔla mbelamɛka ɔnɛ anto wele la “ɔngɛnɔngɛnɔ.” (Os. 144:15) Yeso akaanya wanɛ wakalɔtaka ahɔndɔ wakaatshikitanyaka l’anto akina ndo wakasalaka akambo w’ɛlɔlɔ dia mɛnama la ntondo k’anto. (Mat. 6:1; Makɔ 12:38) Lam’ele tekɔ Akristo wa mɛtɛ, sho mbeyaka kɛnɛ kalembetshiya monga ekila l’ɔtɛ wa kɛnɛ kata Bible. Sho mbeyaka dia Nzambi kaso k’ekila ndo katoka ngandji hakokaki pondjo totɛ dui dimɔtshi dieso bu l’akoka wa nsala. Ɔnkɔnɛ etena katotɛ Jehowa ɔnɛ: “Nyu pombaka monga ekila,” sho hatodje taamu ɔnɛ dui sɔ hadiokoke salema. Lo mɛtɛ, la ntondo ka sho ndjonga ekila lo lɔkɛwɔ laso, sho pombaka nshihodia kɛnɛ kalembetshiya monga ekila.

4. Kakɔna kalembetshiya tshɛkɛta “ekila”?

4 Monga ekila kɛdikɛdi na? Lo Bible, tshɛkɛta “ekila” mendanaka ntondotondo la lɔkɛwɔ ndo la pudipudi k’ɔtɛmwɛlɔ kana eongelo ka kɛnɛ kele ekila. Tshɛkɛta shɔ koka mbela nto kanyi ya kitshama laande dia kambɛ Nzambi. L’ɛtɛkɛta ekina, tayɔsama dia tekɔ ekila naka sho monga la lɔkɛwɔ la pudipudi, naka sho ntɛmɔla Jehowa lo yoho yetawɔnde, ndo naka sho monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la nde. Kanyi y’ɔnɛ sho kokaka monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Nzambi kaso k’ekila kokaka tokitshakitsha asolo, djekoleko etena kasɛdingolaso kɛnɛ katetsha Bible lo dikambo dia ekila ka Jehowa.

“EKILA, EKILA, EKILA MBELE JEHOWA”

5. Kakɔna kakokaso mbeka lo dikambo di’andjelo wa Jehowa wele la kɔlamelo?

5 Jehowa ekɔ pudipudi lo toho tshɛ. Sho mbekaka dui sɔ oma lo kɛnɛ kakate asarafu, mbuta ate andjelo wele suke suke la kiti kande ka lowandji lo dikambo diande. Amɔtshi l’atei awɔ mbutaka ɔnɛ: “Ekila, ekila, ekila mbele Jehowa kanga lolembelembe.” (Isa. 6:3) Lo mɛtɛ, dia vɔ monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Nzambi kawɔ k’ekila, andjelo vɔamɛ pombaka monga ekila ndo ngasɔ mbewɔ. Diakɔ diele, ɛnamelo tsho ka ondjelo ɔmɔtshi wa Jehowa lo dihole dimɔtshi dia lanɛ la nkɛtɛ, mbetɛka dihole sɔ ekila. Kɛsɔ mbakasalema etena kaki Mɔsɛ la ntondo ka dikombokombo diakalombalombaka la dja.​—Eto. 3:2-5; Jas. 5:15.

Ɛtɛkɛta w’ɔnɛ “Jehowa ekɔ kanga ekila” wakafundama lo lokaka la paonyi laki lo dihɔndɔ diakadingaka ɔlɔmbɛdi a laadiko l’ɔtɛ (Enda odingɔ 6-7)

6-7. a) Lo ndjela Etombelo 15:1, 11, ngande wakatɔtɔmiya Mɔsɛ ekila ka Nzambi? b) Kakɔna kakoholaka ase Isariyɛlɛ tshɛ ɔnɛ Nzambi ekɔ ekila? (Enda osato wele lo lohoso.)

6 L’ɔkɔngɔ wa Mɔsɛ nɔmbɔla ase Isariyɛlɛ lo Ndjale ka Beela, nde akaakɔkɔmɛ ɔnɛ Jehowa Nzambi kawɔ ekɔ ekila. (Adia Etombelo 15:1, 11.) Dionga di’atɛmɔdi wa tozambizambi t’ase Edjibito komonga ekila kaanga yema tshitshɛ. Ngasɔ mbakidiɔ ndo lo dikambo dia wanɛ wakatɛmɔlaka tozambizambi t’ase Kanana. L’ɔtɛmwɛlɔ awɔ, vɔ wakalambolaka ana ndo wakasalaka awui wa mindo wa dieyanelo wa kɔlɔ efula. (Lɛw. 18:3, 4, 21-24; Eoh. 18:9, 10) Otshikitanyi la wɔ, Jehowa halɔmbaki atɛmɔdi ande pondjo dia nsala dui dimɔtshi diakoka mbasalɛ kɔlɔ. Jehowa ekɔ ekila tshɛ lo tshɛ. Dui sɔ diakɛnamaka hwe oma lo efundelo wakafundama l’ohembo wa lokaka la paonyi la lo dihɔndɔ diakadingaka ɔlɔmbɛdi a laadiko l’ɔtɛ. Lo lokaka lakɔ, akafundama ɔnɛ: “Jehowa ekɔ kanga ekila.”​—Eto. 28:36-38.

7 Losango laki lo lokaka lɔsɔ lakashikikɛka onto tshɛ lakaliɛnaka ɔnɛ Jehowa ekɔ mɛtɛ ekila. Ko kayotota dikambo di’ose Isariyɛlɛ laki komonga l’akoka wa mɛna lokaka lakɔ l’ɔtɛ wakinde kokoka nsukana l’ɔlɔmbɛdi a laadiko? Onde nde akahandjaka losango l’ohomba lɔsɔ? Ndooko! Ose Isariyɛlɛ tshɛ akokaka losango lɔsɔ etena kakawadiaka Ɛlɛmbɛ la ntondo k’apami, wamato ndo ana. (Eoh. 31:9-12) Otondonga wɛ aki laawɔ, wɛ otoka ɛtɛkɛta wayela ɛnɛ: “Dimi kele Jehowa Nzambi kanyu. Nyu pombaka . . . monga ekila nɛ dia dimi lekɔ ekila.” “Nyu pombaka monga ekila le mi, nɛ dia dimi Jehowa lekɔ ekila.”​—Lɛw. 11:44, 45; 20:7, 26.

8. Lande na kahombaso ndjasha lo ɔsɛdingwelo wa Akambo w’ase Lɛwi 19:2 ndo 1 Petero 1:14-16?

8 Taanga ndeka mbidja yimba lo etelo ɔtɔi kele lo Akambo w’ase Lɛwi 19:2 kakawadiɛka anto tshɛ. Jehowa akatɛ Mɔsɛ ate: “Sawola l’olui w’otondo w’ase Isariyɛlɛ kele tɛwɔ wate: ‘Nyu pombaka monga ekila, nɛ dia dimi Jehowa Nzambi kanyu lekɔ ekila.’” Ondo Petero akashile ɛtɛkɛta ɛsɔ etena kakandakeketsha Akristo dia “monga ekila.” (Adia 1 Petero 1:14-16.) Lo mɛtɛ, sho bu l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ. Koko, kɛnɛ kakafunde Petero shikikɛka kɛnɛ kekaso oma lo Akambo w’ase Lɛwi 19:2, diata dia Jehowa ekɔ ekila ndo wanɛ woolanga pombaka nsala la wolo dia monga ekila. Dui sɔ diekɔ ngasɔ oyadi tekɔ l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo kana lo paradiso ka la nkɛtɛ.​—1 Pe. 1:4; 2 Pe. 3:13.

“NYOYALE EKILA LO DIONGA DIANYU TSHƐ”

9. Wahɔ akɔna wayotokondja lo nsɛdingola Akambo w’ase Lɛwi 19?

9 Lam’ele sho nangaka ngɛnyangɛnya Nzambi kaso k’ekila, sho nangaka mbeka woho wakokaso monga ekila. Jehowa toshaka alako w’eshika lo woho wakokaso nsala dui sɔ. Sho koka ntana alako asɔ lo Akambo w’ase Lɛwi tshapita 19. Marcus Kalisch, nomb’ewo k’ose Hɛbɛru akafunde ate: “Ondo tshapita ya diambo shɔ mboleki mbokɛma, mbele l’awui wotshikitanyi, ndo lo yɛdikɔ mɔtshi, yɔ mboleki ohomba lo dibuku di’Akambo w’ase Lɛwi, diele lo abuku atanu w’etatelo wa lo Bible.” Nyɛsɔ tende avɛsa amɔtshi wa lo tshapita shɔ wele la wetshelo w’ohomba wendana l’awui wa lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi. Etena katatasale dui sɔ, tohɔ dia tayokondja wetshelo w’ohomba oma l’ɛtɛkɛta wotate lo tshapita shɔ wata ɔnɛ: “Nyu pombaka monga ekila.”

Ɛlɛmbɛ wendana l’ambutshi watanema lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3 pombaka ntshutshuya Akristo dia nkana yimba lo dikambo diakɔna? (Enda odingɔ 10-12) *

10-11. Kakɔna kata Akambo w’ase Lɛwi 19:3 kahombaso nsala, ndo ngande wahombaso mbɔsa dako sɔ?

10 L’ɔkɔngɔ wa mbutɛ ase Isariyɛlɛ dia vɔ pombaka monga ekila, Jehowa akakotsha ɔnɛ: “Onto tshɛ l’atei anyu pombaka nɛmiya nyango la she . . . Dimi kele Jehowa Nzambi kanyu.”​—Lɛw. 19:2, 3.

11 Mbokɛmaka hwe dia, ekɔ ohomba sho nkitanyiya alako wa Nzambi watɔlɔmba dia nɛmiya ambutshi aso. Tohɔ dia lo diaaso dimɔtshi, pami kɛmɔtshi akambola Yeso ate: “Dikambo diakɔna di’ɔlɔlɔ diahombami nsala dia nkondja lɔsɛnɔ la pondjo?” Lo etenyi k’okadimwelo wa Yeso, aki dia pami kɛsɔ akahombe nɛmiya she la nyango. (Mat. 19:16-19) Kaanga Yeso akaanya Afarisɛ ndo afundji wakayangaka tɛkɛ nɛndɛ dia mbewɔ diaha nkokɛ ambutshi awɔ. Lo nsala ngasɔ, vɔ “[wakɔ]nyɔla ɔtɛkɛta wa Nzambi.” (Mat. 15:3-6) L’atei wa “ɔtɛkɛta wa Nzambi” ɔsɔ mbele ndo ɔlɛmbɛ wa tanu wa lo Ɛlɛmbɛ dikumi ndo kɛnɛ kadiaso lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3. (Eto. 20:12) Ndo nto, tohɔ dia dako diatanema lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3, dialɔmba onto dia nɛmiya she la nyango, tanemaka yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa etelo k’ɔnɛ: “Nyu pombaka monga ekila, nɛ dia dimi Jehowa Nzambi kanyu lekɔ ekila.”

12. Lo yoho yɔtɔnɛ la dako diele lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3, dimbola diakɔna diakokaso ndjaoka?

12 Lo yoho yɔtɔnɛ la dako dia Jehowa diatotɛ dia nɛmiya ambutshi aso, onto l’onto koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi nɛmiyaka ambutshi ami?’ Naka wɛ fɔnyaka dia wɛ akahombe nsala akambo efula lo nshi yakete lo dikambo sɔ, kete wɛ kokaka mbɔsa yɛdikɔ kakianɛ dia ndjalowanya. Wɛ hakoke ntshikitanya kɛnɛ kakete, koko wɛ kokaka mbɔsa yɛdikɔ ya nsala akambo efula wendana la dui sɔ ndo salɛ ambutshi ayɛ awui w’amɛna. Ondo wɛ koka ndjakongɛ dia ndeka mbetsha wenya efula kaamɛ la wɔ. Kana wɛ koka mbasukɛ efula lo demba, lo nyuma kana lo tokanyi. Naka sho nsala ngasɔ, kete tayokotsha kɛnɛ kata Akambo w’ase Lɛwi 19:3.

13. a) Naa dako dikina diatanaso lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3? b) Ɛlɔ kɛnɛ ngande wakokaso mbokoya ɛnyɛlɔ ka Yeso oko wofundamidiɔ lo Luka 4:16-18?

13 Akambo w’ase Lɛwi 19:3 tetshaka dui dikina diendana la monga ekila. Diɔ mɛnyaka ohomba wa nɛmiya Sabato. Akristo bu l’ɛse k’Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, diakɔ diele sho bu l’ohomba wa nkitanyiya ɔlɛmbɛ walɔmba dia salaka Sabato lomingu la lomingu. Koko, sho koka mbeka akambo efula oma lo woho wakakitanyiyaka ase Isariyɛlɛ ɔlɛmbɛ wa Sabato ndo woho wakawakondjaka wahɔ lo nsala dui sɔ. Sabato aki etena kakawomuyaka oma l’elimu wa wolo wakawakambaka ndo etena kakawalekaka mbidja yimba l’akambo wa lo nyuma. * Diakɔ diele, lushi la Sabato, Yeso akatshɔka lo shinangɔnga kaki l’osomba ande wa lootɔ dia tadia Ɔtɛkɛta wa Nzambi. (Eto. 31:12-15; adia Luka 4:16-18.) Ɔlɛmbɛ wa Nzambi watanema lo Akambo w’ase Lɛwi 19:3 wata ɔnɛ nyu “pombaka mbohɔka sabato ya[nde]” pombaka totshutshuya dia ntshungola etena oma l’elimu aso wa lushi la lushi l’oyango wa sho ndeka mbidja yimba l’akambo wa lo nyuma. Onde wɛ ndjaokaka dia wɛ pombaka nsala etshikitanu ɛmɔtshi lo dui sɔ? Naka wɛ tshungolaka etena mbala la mbala dia ndeka ndjasha l’akambo wa lo nyuma, kete wɛ ayonga la diɔtɔnganelo dia dimɛna kana dia wolo la Jehowa, ɔsɔ ekɔ dui di’ohomba efula dia monga ekila.

KEKETSHA DIƆTƆNGANELO DIELE LAM’ASAYƐ LA JEHOWA

14. Naa dui dia mɛtɛ di’ohomba diatama mbala la mbala lo Akambo w’ase Lɛwi 19?

14 Akambo w’ase Lɛwi tshapita 19 mbutaka mbala la mbala dui dia mɛtɛ di’ohomba diakoka tokimanyiya dia ntshikala ekila. Divɛsa 4 komɛka l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Dimi kele Jehowa Nzambi kanyu.” Etelo kɛsɔ kana ɛtɛkɛta wɔfɔnyi la wɔ tanemaka mbala 16 lo tshapita shɔ. Dui sɔ toholaka ɔlɛmbɛ wa ntondo wata ɔnɛ: “Dimi kele Jehowa Nzambi kayɛ . . . Toyalake la nzambi nkina laadiko diami.” (Eto. 20:2, 3) Okristo tshɛ walanga monga ekila, pombaka ndjashikikɛ dia ndooko ɛngɔ kana ndooko onto lahomba mbodjɛ wekamu lo diɔtɔnganelo diasande la Nzambi kande. Ndo lam’ele tekɔ lo tɛmbɛ lokombo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa, sho ndjashikikɛka dia mbewɔ dui tshɛ diakoka mɔnyɔla kana mbisha lokombo lande l’ekila sɔnyi.​—Lɛw. 19:12; Isa. 57:15.

15. Avɛsa watanema lo Akambo w’ase Lɛwi tshapita 19 watɛkɛta dikambo di’elambo pombaka totshutshuya dia nsala na?

15 Le ase Isariyɛlɛ, mbeya Jehowa oko Nzambi kawɔ akalɔmbamaka nkitanyiya ɛlɛmbɛ efula. Akambo w’ase Lɛwi 18:4 mbutaka ɔnɛ: “Kanyoyelake tɛdikɔ tami, kanyolamake wadjango ami ndo kanyowakitanyiyake. Dimi kele Jehowa Nzambi kanyu.” Tshapita 19 shilaka “wadjango” amɔtshi wakawasha ase Isariyɛlɛ. Ɛnyɛlɔ, divɛsa 5-8, 21, 22 tɛkɛtaka dikambo di’elambo wa nyama. Wanɛ wakalambolaka elambo ɛsɔ wakawalambolaka lo yoho yaki ‘kɔmɔnyɔlaka ɛngɔ k’ekila ka Jehowa.’ Wadielo w’avɛsa asɔ pombaka totshutshuya dia nanga ngɛnyangɛnya Jehowa ndo dia nkimɔ elambo wa lotombo wetawɔma, oko watokeketsha Hɛbɛru 13:15 dia nsala.

16. Tɔndɔ diakɔna diele lo Akambo w’ase Lɛwi 19 diakoka tohola otshikitanu wele lam’asa wanɛ wakambɛ Nzambi la wanɛ wahokambɛ?

16 Dia monga ekila, sho pombaka ntshikitana l’anto akina. Dui sɔ koka monga wolo. Lo tena dimɔtshi, asekaso wa la kalasa, wa l’olimu ndo ewotɔ aso wele bu ambetawudi koka totshutshuya dia nsala awui amɔtshi wahɔtɔnɛ l’ɔtɛmwɛlɔ aso. Etena kasalema awui asɔ, sho pombaka mbɔsa yɛdikɔ ya dimɛna. Kakɔna kayotokimanyiya dia nsala ɔsɔnwɛlɔ wa dimɛna? Tɔsɛdingole tɔndɔ dimɔtshi di’ohomba diatanema lo Akambo w’ase Lɛwi 19:19, diata etenyi kɛmɔtshi ɔnɛ: “Tɔlɔtake dihɔndɔ diakasalema la weho 2 w’eshinga.” Ɔlɛmbɛ ɔsɔ wakakimanyiyaka dia ntshikitanya ase Isariyɛlɛ la wedja wakaadinge. Ɛlɔ kɛnɛ, sho hatotone ndɔta ahɔndɔ wakasalema la weho w’eshinga wotshikitanyi, ɛnyɛlɔ eshinga wakasalema la nanda, la pɔliyɛstɛrɛ kana eshinga wakasalema la wɛɔsa wa nyama ndo eshinga wa nilɔ. Koko sho tonaka monga oko anto wele waetawɔ ndo ditshelo diawɔ ndɔshanaka la wetshelo wa lo Bible, oyadi anto asɔ wekɔ asekaso wa la kalasa, wa l’olimu kana ewotɔ aso. Lo mɛtɛ, sho nangaka ewotɔ aso ndo sho mbokaka wanyaso anto ngandji. Koko lo kɛnɛ kendana l’akambo w’ohomba wa lo lɔsɛnɔ, sho salaka la wolo dia nkitanyiya Jehowa, oyadi dui sɔ diayototshikitanya l’anto wotodingi. Tohɔ dia kitshama laande lo dikambo dia Nzambi ekɔ dui dimɔtshi diendana la monga ekila. Dui sɔ diekɔ ohomba efula nɛ dia naka tekɔ lo nsala la wolo dia monga ekila, kete sho pombaka kitshama laande lo dikambo dia Nzambi.​—2 Kɔr. 6:14-16; 1 Pe. 4:3, 4.

Wetshelo akɔna wakahombaka ase Isariyɛlɛ nkondja oma lo Akambo w’ase Lɛwi 19:23-25, ndo wetshelo akɔna wakondjayɛ oma l’avɛsa asɔ? (Enda odingɔ 17-18) *

17-18. Wetshelo akɔna w’ohomba wakokaso nkondja oma lo Akambo w’ase Lɛwi 19:23-25?

17 Etelo k’ɔnɛ “dimi kele Jehowa Nzambi kanyu” kakahombaka nkimanyiya ase Isariyɛlɛ dia mbetsha diɔtɔnganelo diaki lam’asawɔ la Jehowa lo dihole dia ntondo. Lo ngande? Akambo w’ase Lɛwi 19:23-25 mɛnyaka yoho mɔtshi. (Adia.) Tɔsɛdingole kɛnɛ kakalembetshiyaka ɛtɛkɛta ɛsɔ le ase Isariyɛlɛ etena kakawɔtɔ lo Nkɛtɛ ya Daka. Etena kakonɛka ose Isariyɛlɛ ɔmɔtshi esongo watɔ elowa walɛma, nde kopombaka ndɛ elowa w’oma l’esongo akɔ l’edja k’ɛnɔnyi esato. L’ɔnɔnyi wa nɛi, elowa ɛsɔ wakakitshamaka laande dia vɔ ndjokamba la wɔ olimu lo elambwelo ka Nzambi. Aki paka l’ɔnɔnyi wa tanu mbakahombaka kanga osongo w’elowa ndɛ elowa w’oma l’osongo akɔ. Ɔlɛmbɛ ɔsɔ wakahombaka nkimanyiya ase Isariyɛlɛ dia nshihodia ɔnɛ takawahombaka mbetsha wahɔ awɔ hita lo dihole dia ntondo. Vɔ wakahombaka ndjaɛkɛ le Jehowa oko Ombishi awɔ ndo wakahombaka mbetsha ɔtɛmwɛlɔ ande lo dihole dia ntondo. Nde akayashikikɛka dia vɔ waki la mbo ya ndɛ efula. Ndo Nzambi akaakeketshaka dia nkimɔ weshasha la lokaho lo tɛmpɛlɔ, mbuta ate dihole diakawɔtɛmɔlaka.

18 Ɛlɛmbɛ wofundami lo Akambo w’ase Lɛwi 19:23-25 toholaka ɛtɛkɛta wa Yeso wa lo Dako dia lo dikona. Nde akate ate: “Nyotshike ndjakiyanya . . . nyate: Ayotɔlɛ na? Kana ayotɔnɔ na?” Yeso akatetemala mbuta ate: “Shɛnyu lele l’olongo mbeyaka dia nyekɔ l’ohomba wa diangɔ sɔ tshɛ.” Nzambi ayotokotshɛ ehomba aso, oko wakotshɛnde tofudu ehomba atɔ. (Mat. 6:25, 26, 32) Sho ndjaɛkɛka le Jehowa ɔnɛ lele Ombishi aso. Ndo sho kimɔka lo woshɛshɛ “weshasha wa kɛtshi” dia nkimanyiya wanɛ wele lo dihombo. Sho mongaka nto suke dia nkimɔ weshasha dikambo di’adepasɛ wa l’etshumanelo. Jehowa mɛnaka weshasha wa ngasɔ wakimɔma la lokaho ndo nde ayotofuta. (Mat. 6:2-4) Etena kongaso la lokaho, sho mɛnyaka dia tekɔ lo nshihodia wetshelo wele lo Akambo w’ase Lɛwi 19:23-25.

19. Wahɔ akɔna wamboyokondja oma l’ɔsɛdingwelo w’avɛsa amɔtshi w’oma l’Akambo w’ase Lɛwi?

19 Tambɔsɛdingola akambo angana ato oma lo Akambo w’ase Lɛwi tshapita 19, ndo tambɛna toho takokaso monga ekila oko Nzambi kaso k’ekila. Dia mbookoya, sho salaka la wolo dia ‘monga ekila lo dionga diaso tshɛ.’ (1 Pe. 1:15) Anto efula wahakambɛ Jehowa mɛnaka la washo awɔ dionga dia dimɛna sɔ diele la ekambi ande. Diakɔ diele, amɔtshi l’atei awɔ wakatshutshuyama dia ntombola Jehowa. (1 Pe. 2:12) Koko ekɔ awui efula wakokaso mbeka oma lo Akambo w’ase Lɛwi tshapita 19. Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola avɛsa akina wa lo tshapita shɔ ndo diɔ diayotokimanyia dia mɛna awui akina wa lo lɔsɛnɔ laso wakokaso “monga ekila,” oko watokeketsha Petero.

OSAMBO 80 “Nyɔlɛtɛ ko nyayɛna dia Jehowa ekɔ ɔlɔlɔ”

^ od. 5 Sho mbokaka Jehowa ngandji efula ndo sho nangaka mbɔngɛnyangɛnya. Jehowa ekɔ ekila ndo nde nongamɛka di’atɛmɔdi ande monga ekila. Ko onde dui sɔ kokaka salema mɛtɛ le anto wele keema kokele? Eelo, diɔ kokaka salema. Ɔsɛdingwelo wa la yambalo tshɛ wa dako diakasha ɔpɔstɔlɔ Petero asekande ambetawudi ndo w’ɛlɛmbɛ wakasha Jehowa ase Isariyɛlɛ w’edjedja wayotokimanyiya dia mbeka woho wa monga ekila lo dionga diaso tshɛ.

^ od. 13 Dia mbeya awui efula wendana la Sabato ndo wetshelo wakokaso nkondja oma lo dui sɔ, enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Olimu la diomuyelo ‘wekɔ la etena kawɔ’” lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka dikumi l’ahende 2019.

^ od. 57 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Ɔna ɔmɔtshi la pami l’opalanga ekɔ lo mbetsha wenya kaamɛ l’ambutshi ande. Nde akaye la wadɛnde l’ɔnawɔ dia ndjowaenda ndo nde ambɔsa yɛdikɔ ya sawolaka la wɔ mbala la mbala.

^ od. 59 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Okambi wa dikambɔ ɔmɔtshi w’ose Isariyɛlɛ asɛdingola elowa ɛmɔtshi l’esongo wakandonɛ.