Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 39

Etena katshika onto ɔmɔtshi lokaso ngandji kambɛ Jehowa

Etena katshika onto ɔmɔtshi lokaso ngandji kambɛ Jehowa

“Ande mbala efula . . . yakawawosha paa.”​—OS. 78:40.

OSAMBO 102 “Tokimanyiya wanɛ wele wɛɔdu”

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Shɛngiya yakɔna yakoka monga la wotshanyemelo w’onto ɔmɔtshi lokama ngandji le anto amɔtshi?

 ONDE onto mɔtshi lokayɛ ngandji ambotshanyemaka oma l’etshumanelo? Dui sɔ koka mbisha paa l’asolo! Kadiyɛso kelɛwɔ Hilda, mbutaka ɔnɛ: “Etena kakavu olonganyi ami waki la kɔlamelo l’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi 41 wa diwala, lakɔshi dia ɔsɔ aki dui diakaleke kɔlɔ diakakomɛ. * Koko lam’akatshike ɔnami la pami etshumanelo, wadɛnde ndo anande, lakɔshi dia ɔsɔ aki dui diakaleke tshɛ kɔlɔ le mi.”

Jehowa shihodiaka paa konga l’onto etena katshanyema lakinde ɔmɔtshi lokande ngandji oma l’etshumanelo (Enda odingɔ 2-3) *

2-3. Lo ndjela Osambo 78:40, 41, ngande wayaoka Jehowa etena katshika ekambi ande ɛmɔtshi mbokambɛ?

2 Ohokanyiya woho wakonge Jehowa la paa l’asolo etena kakawoke andjelo wa lo nkumbo kande hita ɔkɔngɔ! (Judɛ 6) Ndo nto tokanyiya woho wakayaoke Jehowa etena kakandɛnyi ase Isariyɛlɛ, wodja wakandokaka ngandji wɔtɔmbɔkwɛ mbala la mbala. (Adia Osambo 78:40, 41.) Onga l’eshikikelo ɔnɛ Shɛso ka ngandji lele l’olongo nyangaka nto naka onto ɔmɔtshi lokayɛ ngandji ambotshika mbokambɛ. Nde shihodiaka lɔkɔnyɔ lele la yɛ. La kɛtshi tshɛ, nde ayokosha ekeketshelo ndo osukɔ wele la yɛ ohomba.

3 Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola kɛnɛ kakokaso nsala dia nongola ekeketshelo ka Jehowa naka onto ɔmɔtshi lokaso ngandji ambotshika mbokambɛ. Tayɔsɛdingola nto woho wakokaso nkimanyiya ase etshumanelo akina wambohomana l’okakatanu wa ngasɔ. Koko ntondotondo, nyɛsɔ tɔsɛdingole ekanelo ka kɔlɔ kahombaso mbewɔ.

EWƆ DIA NDJAƐNDJA ONONGO

4. Ngande wayaoka ambutshi efula naka ɔnawɔ ɔmɔtshi ambotshika kambɛ Jehowa?

4 Naka ɔnawɔ ɔmɔtshi la nɛmɔ ambotshika kambɛ Jehowa, mbala efula ambutshi ndjakiyanyaka dia kana wakakoke nsala akambo efula dia nkimanyiya ɔnawɔ dia ntshikala l’akambo wa mɛtɛ. L’ɔkɔngɔ w’ɔnawɔ la pami mbitshanyema, ɔnangɛso lelɛwɔ Luke mbutaka ate: “Lakayaɛndja onongo. Lakɛnyi alɔ wa kɔlɔ lo dikambo sɔ. Lo tena dimɔtshi lakalelaka ndo lakonge la paa l’asolo.” Elizabeth, kadiyɛso kakahomana l’okakatanu akɔ waamɛ, akate la lɔkɔnyɔ tshɛ ate: “Naa kɔlɔ kakamasale oko ombutshi wa womoto? Lakɔshi dia dimi kotondoya dia mbetsha ɔnami la pami akambo wa mɛtɛ.”

5. Naka onto ɔmɔtshi ambotshika kambɛ Jehowa, onto akɔna ele la munga?

5 Sho pombaka mbohɔka ɔnɛ Jehowa akasha onto tshɛ l’atei aso lotshungɔ la nsɔna. Dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ sho koka nsɔna dia mbokitanyiya kana bu. Ana amɔtshi wekɔ l’ambutshi waki kombasha ɛnyɛlɔ ka dimɛna, koko vɔ wakɔshi yɛdikɔ ya kambɛ Jehowa ndo ntshikala la kɔlamelo le nde. Ana akina wekɔ l’ambutshi wakasale la wolo dia mbaetsha dia mboka Jehowa ngandji, koko l’ɔkɔngɔ diko vɔ wakayotshika kambɛ Jehowa. Ɔnkɔnɛ, l’ekomelo a shimu onto ndamɛ mbɔsa yɛdikɔ ya kambɛ Jehowa. (Jash. 24:15) Diakɔ diele, nyu ambutshi wonga la lɔkɔnyɔ naka ɔna ɔmɔtshi ambotshika kambɛ Jehowa, nyotshike mfɔnya ɔnɛ ɔsɔ ekɔ munga kanyu!

6. Ngande wakoka ɔna ndjaoka naka ombutshi ɔmɔtshi ambotshika kambɛ Nzambi?

6 Lo tena dimɔtshi ombutshi ɔmɔtshi koka ntshika akambo wa mɛtɛ kana ntshika nkumbo kande. (Os. 27:10) Ɔsɔ koka monga paa efula le ana wɔsa ombutshi awɔ oko ɛnyɛlɔ. Esther, lele papa kande akatshanyema mbutaka ate: “Lakalelaka mbala la mbala nɛ dia lakashihodia ɔnɛ nde komimɔ tsho oma l’akambo wa mɛtɛ. La lolango lande, nde akɔshi yɛdikɔ yaha kambɛ Jehowa nto. Dimi mbokaka papa ngandji, diakɔ diele etena kakandatshanyema, lakayakiyanyaka mbala la mbala lo kɛnɛ kendana la yoonge yande. Lakoke wɔma w’ɔlɔshamelo.”

7. Ngande wayaoka Jehowa lo dikambo di’ɔna ɔmɔtshi lele ombutshi ande akatshanyema?

7 Ana, naka ombutshi anyu ɔmɔtshi akatshanyema, kete nyeye dia tekɔ la lɔkɔnyɔ lo dikambo dianyu! Lam’alanganyu, nyonge l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa nde la wɔ shihodiaka dimɛna paa kele la nyu. Nde nyokaka ngandji ndo mbɔsaka kɔlamelo yanyu la nɛmɔ, ndo ngasɔ mbediɔ le so sho anangɛnyu l’akadiyɛnyu. Nyohɔ nto dia aha nyu mbele l’onongo wa tɛdikɔ t’ambutshi anyu. Oko wakatatɛkɛtshi oma la diko, Jehowa akasha onto tshɛ lotshungɔ la nsɔna. Ndo onto tshɛ lakayakimɔ ndo lakabatizama “ayɛmba wotsho wa ɔkɛndɛ ande.”​—Ngal. 6:5, nɔtɛ.

8. Kakɔna kakoka ase nkumbo wele la kɔlamelo nsala etena kakongawɔ dia lakiwɔ ɔmɔtshi lokawɔ ngandji nkalola le Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Kalola le Jehowa.”)

8 Etena katshika onto ɔmɔtshi lokayɛ ngandji kambɛ Jehowa, wɛ mongaka l’elongamelo ɔnɛ lushi lɔmɔtshi nde ayokalola le Nde. Akokayɛ nsala l’etena kɛsɔ? Kokɛ yoonge yayɛ ya lo nyuma. Lo nsala ngasɔ, wɛ ayonga ɛnyɛlɔ ka dimɛna le ase nkumbo akina, ondo ndo le ɔnɛ lakatshanyema. Wɛ ayokondja nto wolo wele la yɛ ohomba dia mbikikɛ paa kele la yɛ lo yimba. Nyɛsɔ tɔsɛdingole wanya amɔtshi shikaa wakokayɛ ntakola.

KƐNƐ KAKOKAYƐ NSALA DIA NTSHIKALA LA LONYUMA LA WOLO

9. Lo toho takɔna takokayɛ nkondja wolo oma le Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Avɛsa wayokokeketsha naka onto ɔmɔtshi lokayɛ ngandji ambotshika kambɛ Jehowa.”)

9 Tetemala monga la mbekelo y’amɛna ya lo nyuma. Ekɔ dui di’ohomba efula dia wɛ ntetemala ndjakeketsha ndo nkeketsha ase nkumbo akina. Ngande wakokayɛ nsala dui sɔ? Kondja wolo oma le Jehowa lo ntetemala monga la mbekelo ka mbadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi, kanaka yimba la wɔ ndo lo mbɔtɔka nsanganya y’Akristo. Joanna, lele papa kande ndo kadiyɛnde wakatshike akambo wa mɛtɛ mbutaka ate: “Dimi mongaka la ki ka lo yimba etena kadiami awui wendana l’anto watɛkɛtama lo Bible, ɛnyɛlɔ oko Abigayɛlɛ, Ɛsta, Jɔbɔ, Yɔsɛfu ndo Yeso. Bɛnyɛlɔ diawɔ diakakimanyiya dia monga la tokanyi t’amɛna ndo takakitshakitsha asolo ami. Ndo nto, esambo wa laande wakakeketsha efula.”

10. Kakɔna kɛnya Osambo 32:6-8 lo woho wa mbikikɛ ɔkɔmwɛlɔ?

10 Kɛnɛmɔlɛ Jehowa ekiyanu ayɛ. Etena kadiɛnɛyɛ l’ɔkɔmwɛlɔ, totshikake mbɔlɔmba. Lɔmba Nzambi kaso ka ngandji dia wɛ mɛna okakatanu ayɛ woho wawɛnande ndo dia nde ‘kosha shɛnɔdi ndo kɛnya mboka kahombayɛ ntshɔ.’ (Adia Osambo 32:6-8.) Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, koka mbisha paa efula dia mbutɛ Jehowa woho mɛtɛ wayaokayɛ. Koko Jehowa shihodiaka tshɛ lo tshɛ paa kele la yɛ l’asolo. Nde kolangaka efula ndo kɔlɔmbaka dia wɛ mbɔkɛnɛmɔlɛ otema.​—Eto. 34:6; Os. 62:7, 8.

11. Lo ndjela Hɛbɛru 12:11, lande na kahombaso nsukɛ ohokwelo woludi la ngandji wa Jehowa? (Enda ndo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Wotshanyemelo wekɔ ohokwelo wa ngandji wa Jehowa.”)

11 Sukɛ yɛdikɔ yambɔsama. Wotshanyemelo wekɔ l’atei wa tɛdikɔ takɔshi Jehowa. Engwelo kande ka la ngandji kekɔ lo wahɔ w’onto tshɛ, mbidja ndo ɔnɛ losadi kɔlɔ. (Adia Hɛbɛru 12:11.) Anto amɔtshi wa l’etshumanelo koka mbuta dia dikumanyi hawɔshi yɛdikɔ ya dimɛna yendana la ohokwelo, koko ohɔ dia mbala efula anto asɔ hawote awui wa kɔlɔ wendana l’onto lakasale kɔlɔ. Sho hateye kiambokambo tshɛ. Diakɔ diele, ekɔ dui dia lomba dia monga l’eshikikelo ɔnɛ dikumanyi diakalombosha onto ɔmɔtshi wakasale la wolo dia ndjela atɔndɔ wa l’Afundelo ndo dia nombosha “lo dikambo dia Jehowa.”​—2 Ɛk. 19:6.

12. Wahɔ akɔna wakakondja anto amɔtshi l’ɔtɛ wakawasukɛ yɛdikɔ ya Jehowa yendana la ohokwelo?

12 Lo nsukɛ yɛdikɔ ya dikumanyi ya mbitshanya lakiyɛ la ngandji, wɛ koka mbokimanyiya dia nkalola le Jehowa. Elizabeth, lakatatɛkɛtshi la diko mbutaka ate: “Aki okakatanu efula diaha mbɔtɔnɛ nto la ɔnaso la pami lambola. Koko l’ɔkɔngɔ wa nde nkalola le Jehowa, nde aketawɔ ɔnɛ nde akasungana mbitshanyema. L’edjedja ka wonya, nde akakɛnɛmɔla lowando lande lo wetshelo wakandakondja. Elizabeth mbutaka nto ate lakakondja wetshelo ɔnɛ ohokwelo wa Jehowa mongaka tena tshɛ dimɛna.” Mark, omɛnde kotshaka ate: “Edja efula l’ɔkɔngɔ, ɔnaso la pami akambutɛ dia nde akalange nkalola nɛ dia sho takasale paka kɛnɛ mɛtɛ kahombama. Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula, nɛ dia Jehowa akatokimanyiya dia sho monga l’okitanyiya.”

13. Kakɔna kakoka kokimanyiya dia mbikikɛ paa kele la yɛ?

13 Sawolaka l’angɛnyi washihodia woho wayaokayɛ. Onga la diɔtɔnganelo l’Akristo wambotshunda wakoka kokimanyiya dia ntetemala monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ. (Tok. 12:25; 17:17) Joanna, lakatatɛkɛtshi la diko, mbutaka ate: “Lakayaoke opoko. Koko nsawola l’angɛnyi wɛkɛmi otema akakimanyiya efula.” Ko kayotota naka mɛnamaka di’ase etshumanelo amɔtshi mbutaka awui wakonyangiya?

14. Lande na kahombaso ‘ntetemala mbikikanɛ kɔlɔ ndo dimanyiyana l’otema ɔtɔi lam’asaso’?

14 Onga la solo dia lotutsha otsha le ananyɔ ndo akadiyɛyɛ. Lo mɛtɛ, aha onto tshɛ mbayokotɛ akambo w’amɛna. (Jak. 3:2) Sho tshɛ bu kokele, diakɔ diele taambake naka onto ɔmɔtshi heye kɛnɛ kakokande mbuta kana naka nde ambokotɛ awui amɔtshi wakonyangiya kaanga mbele nde halangi konyangiya. Tohɔ dia ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akasha dako nɛ ate: “Nyotetemale mbikikanɛ kɔlɔ ndo nyodimanyiyanake l’otema ɔtɔi lam’asanyu, oyadi kaanga onto ekɔ la dikambo dia nyangɛ osekande.” (Kɔl. 3:13) Kadiyɛso kɛmɔtshi kele owotɔ ande akatshanyema mbutaka ate: “Jehowa akakimanyiya dia dimi dimanyiya anangɛso wakasalaka la wolo dia keketshami, koko wakanyangiyaka.” Kakɔna kakoka etshumanelo nsala dia nkimanyiya ase nkumbo wele la kɔlamelo?

ETSHUMANELO KOKA MBISHA EKIMANYIELO

15. Kakɔna kakoka nkimanyiya ase nkumbo wele lakiwɔ la ngandji eke oma la mbitshanyema?

15 Onga ɔlɔlɔ ndo salɛ ase nkumbo wele la kɔlamelo akambo la lɔngɛnyi. Kadiyɛso kelɛwɔ Miriam mbutaka dia nde aki l’okiyanu dia ntshɔ lo nsanganya l’ɔkɔngɔ w’ɔnango mbitshanyema. “Laki la wɔma lo kɛnɛ kakahombe anto mbuta. Koko aki angɛnyi wakakahana paa kami aha la namɛ ɔnalengo lakatshanyema tokumbɛkumbɛ. Diɛsɛ la wɔ, dimi kondjaoka opoko etena kakimi la lɔkɔnyɔ.” Kadiyɛso kekina mbohɔka ate: “L’ɔkɔngɔ w’ɔnaso la pami mbitshanyema, angɛnyi aso wa ngandji wakaye dia ndjotokeketsha. Amɔtshi wakasuya ɔnɛ vɔ kombeyaka kɛnɛ kakawakoke mbuta. Amɔtshi wakalelaka kaamɛ la mi ndo akina wakafundɛka mukanda w’ekeketshelo. Kɛnɛ kakawasale kakakimanyiya efula!”

16. Ngande wakoka etshumanelo ntetemala nkimanyiya ndo nsukɛ ewotɔ wa ɔnɛ lakatshanyema?

16 Tetemala nsukɛ ase nkumbo wele la kɔlamelo. L’etena kɛsɔ mbalekawɔ monga l’ohomba wa wɛ mbaoka ngandji ndo mbakeketsha. (Hɛb. 10:24, 25) Lo tena dimɔtshi, ase nkumbo ka wanɛ wambotshanyema ndjoyaokaka vɔ la wɔ dia ase etshumanelo waya bu la diɔtɔnganelo la wɔ. Tatetawɔke dia vɔ ndjaoka ngasɔ! Ana wele ambutshi awɔ wakatshike akambo wa mɛtɛ wekɔ lo yoho ya laande l’ohomba wa lowando ndo w’ekeketshelo. Maria, lele omɛnde akatshanyema ndo akatshike nkumbo, mbutaka ate: “Angɛnyi ami amɔtshi wakaye la ngelo, wakakatɛ mbo ya ndɛ ndo wakatokimanyiya la wekelo wa lo nkumbo. Vɔ wakoke paa kaki la mi ndo wakalele kaamɛ la mi. Etena kakawadianganyaka awui wa kashi, vɔ wakamamɛka. Vɔ mɛtɛ wakakeketsha efula!”​—Rɔmɔ 12:13, 15.

Ase etshumanelo koka nsukɛ la ngandji tshɛ ase nkumbo wele la kɔlamelo (Enda odingɔ 17) *

17. Kakɔna kakoka dikumanyi nsala dia nkeketsha wanɛ wele l’okiyanu?

17 Dikumanyi, nyokambe la waaso wele la nyu dia nkeketsha ase nkumbo wele la kɔlamelo. Nyu nyekɔ l’ɔkɛndɛ wa laande wa nsamba asekanyu atɛmɔdi wele wakiwɔ wa ngandji wambotshika kambɛ Jehowa. (1 Tɛs. 5:14) Nyɔshi yɛdikɔ ya mbakeketsha la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ wa nsanganya y’Akristo. Nyowaembolake ndo nyɔlɔmbake kaamɛ la wɔ. Nyosambishake kaamɛ la wɔ kana nyowaelɛke lo tena dimɔtshi dia ndjosala la nyu ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo. Dikumanyi pombaka ndjakiyanyaka dikambo dia wanɛ wele la lɔkɔnyɔ ndo mbaokaka kɛtshi ndo ngandji kewɔ l’ohomba.​—1 Tɛs. 2:7, 8.

TETEMALA NONGAMƐ NDO NDJAƐKƐ LE JEHOWA

18. Lo ndjela 2 Petero 3:9, kakɔna kakombola Nzambi lo dikambo di’atshi wa kɔlɔ?

18 Jehowa “halange kaanga onto 1 ndanyema, koko nde nangaka dia anto tshɛ nkondja diaaso dia ndjatshumoya.” (Adia 2 Petero 3:9.) Kaanga etena kasala onto ɔmɔtshi pɛkato ka woke, Nzambi tetemalaka mbɔsa lɔsɛnɔ lande la nɛmɔ. Tokanyiya dikambo di’oshinga wolo wakafute Jehowa, mbuta ate oshinga w’etshungwelo w’ɔnande la ngandji dikambo dia nsɛnɔ y’atshi wa pɛkato. La kɛtshi tshɛ, Jehowa salaka la wolo dia nkimanyiya anto asɔ dia vɔ nkalola le nde. Nde nongamɛka dia vɔ wayɔsa yɛdikɔ ya nsala dui sɔ, oko wakokaso diɛna lo wɛɛla wa Yeso w’ɔna lakashishɔ. (Luka 15:11-32) Anto efula wakatshike akambo wa mɛtɛ wakayokalola le Shɛwɔ lele l’olongo loludi la ngandji. Ndo ase etshumanelo wakaalongola l’anya ahende. Elizabeth, lakatatɛkɛtshi la diko, akonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mɛna ɔnande la pami ambokalola l’etshumanelo. Lo mbohɔ kɛnɛ kakete, nde mbutaka ate: “Dimi lekɔ mɛtɛ la lowando le wanɛ wakakeketsha diaha dimi nshisha elongamelo.”

19. Lande na kakokaso ntetemala ndjaɛkɛ le Jehowa?

19 Sho kokaka ndjaɛkɛka tena tshɛ le Jehowa. Nde hakoke tɛnya pondjo mboka kakoka tokonya l’elanyelo. Nde ekɔ Shɛso ka lokaho ndo kooka wanɛ tshɛ walanga mbɔtɛmɔla kɛtshi ndo ngandji k’efula. Onga l’eshikikelo dia Jehowa hatokokalɛ etena keyɛ l’okiyanu. (Hɛb. 13:5, 6) Mark, lakatatɛkɛtshi la diko mbutaka ate: “Jehowa kokalɛmi pondjo. Nde hongaka pondjo etale la so etena keso l’ekakatanu.” Jehowa ayotetemala kosha “wolo woleki wɔnɛ wokongaka l’onto.” (2 Kɔr. 4:7) Lo mɛtɛ, wɛ kokaka ntetemala monga la kɔlamelo ndo l’elongamelo oyadi lakiyɛ la ngandji ambotshika kambɛ Jehowa.

OSAMBO 44 Dɔmbɛlɔ dia kanga okitshakitsha

^ od. 5 Mongaka okiyanu efula etena katshika onto ɔmɔtshi lokaso ngandji kambɛ Jehowa! Lo sawo nɛ tayɔsɛdingola woho wayaoka Nzambi etena kasalema dui sɔ. Tayɔsɛdingola awui amɔtshi shikaa wakoka ase nkumbo wele la kɔlamelo nsala dia mbikikɛ kandji koonga la dui sɔ ndo ntetemala monga la lonyuma la wolo. Tayɔsɛdingola nto lo sawo nɛ woho wakoka ase etshumanelo tshɛ nsamba ndo nsukɛ nkumbo kambohomana l’okakatanu ɔsɔ.

^ od. 1 Nkombo mɔtshi ya lo sawo nɛ yakatshikitanyema.

^ od. 79 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Etena katshika ɔnangɛso ɔmɔtshi nkumbo kande ndo Jehowa, wadɛnde ndo anawɔ diɛnɛka.

^ od. 81 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Dikumanyi pende wamboya dia ndjokeketsha nkumbo kɛmɔtshi ka l’etshumanelo.