Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 2

Wetshelo wakondjaso oma le “ombeki wele Yeso akawokaka ngandji”

Wetshelo wakondjaso oma le “ombeki wele Yeso akawokaka ngandji”

“Totetemale mbokana ngandji lam’asaso, nɛ dia ngandji ndja oma le Nzambi.”​—1 JNI. 4:7.

OSAMBO 105 “Nzambi ekɔ ngandji”

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1. Ngandji ka Nzambi tokonyaka dia ndjaoka ngande?

ƆPƆSTƆLƆ Joani akafunde ɔnɛ: “Nzambi ekɔ ngandji.” (1 Jni. 4:8) Etelo ka wɔdu kɛsɔ toholaka dui dia mɛtɛ di’ohomba nɛ: Nzambi ekɔ Kiɔkɔ ya lɔsɛnɔ ndo nde ekɔ Kiɔkɔ ya ngandji. Jehowa tokaka ngandji! Ngandji kande tokonyaka dia ndjaoka l’ekokelo, monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ndjaoka oko hatohombe ndooko ɛngɔ.

2. Lo ndjela Mateo 22:37-40, naa ɛlɛmbɛ ehende woleki weke, ndo lande na keke koka monga okakatanu dia nkitanyiya ɔlɛmbɛ wa hende?

2 Le Akristo, mbokana ngandji bu dui di’ɔnɛ onto alanga. Dui sɔ diekɔ didjango. (Adia Mateo 22:37-40.) Etena keyaso Jehowa dimɛna, ondo mongaka dui dia wɔdu dia nkitanyiya ɔlɛmbɛ wa ntondo. Ndo kɛnɛ koleki tshɛ ele, Jehowa ekɔ kokele, nde ndjakiyanyaka dikambo diaso ndo nde tosalɛka akambo la ngandji. Koko sho koka monga l’okakatanu dia nkitanyiya ɔlɛmbɛ wa hende. Lande na? Nɛ di’anangɛso l’akadiyɛso wele wanyaso anto wa ma ma, bu kokele. Lo tena dimɔtshi, vɔ mbeyaka mbuta ndo nsala awui amɔtshi wɛnya dia hawoyakiyanya ndo bu la ngandji. Jehowa akeye dia tayohomana l’okakatanu wa ngasɔ, diakɔ diakandasambiyɛ afundji amɔtshi wa Bible dia mfunda alako amɔtshi shikaa wɛnya lande na ndo ngande wahombaso mbokana ngandji lam’asaso. Ofundji ɔmɔtshi l’atei awɔ ekɔ Joani.​—1 Jni. 3:11, 12.

3. Joani akake epole ɔsɛkɛ lo dui diakɔna?

3 Lo awui wakandafunde, Joani akatɔtɔmiya di’Akristo pombaka mbokana ngandji. Lo mɛtɛ, l’ɔkɔndɔ ande wendana la lɔsɛnɔ la Yeso, Joani akakambe la tshɛkɛta “ngandji” ndo “mbokama ngandji” mbala efula ndeka kɛnɛ tshɛ kakafunde afundji w’Evanjiliɔ akina asato. Joani aki l’ɛnɔnyi oko lokama etena kakandafunde Evanjiliɔ ande ndo mikanda ande esato. Afundelo wakasambiyama asɔ mɛnyaka dia kɛnɛ tshɛ kakoka Okristo nsala pombaka sɛngiyama la ngandji. (1 Jni. 4:10, 11) Koko, akɔshi etena k’otale dia Joani ndjokondja wetshelo ɛsɔ.

4. Onde Joani akokaka anto akina ngandji ntena tshɛ?

4 Etena kaki Joani ɔlɔngɔlɔngɔ, nde kombokaka anto akina ngandji ntena tshɛ. Ɛnyɛlɔ, lo diaaso dimɔtshi, Yeso nde l’ambeki ande wakatandaka lɔkɛndɔ otsha la Jɛrusalɛma mbeta oma la Samariya. Anto wa lo ngelo kɛmɔtshi ka la Samariya wakatone mbalongola. Kakɔna kakasale Joani? Nde akalɔmbɛ dia mbelɛ dja oma l’olongo ko ntshumba anto tshɛ wa lo ngelo kɛsɔ! (Luka 9:52-56) Lo diaaso dikina, Joani komboka asekande apɔstɔlɔ ngandji. Mɛnamaka dia nde l’ɔnango Jakɔba mbakasɛngiya nyangɛwɔ dia nɔmba Yeso dia mbasha ahole wa lokumu suke la nde lo Diolelo. Etena kakayeya apɔstɔlɔ akina kɛnɛ kakasale Jakɔba la Joani, vɔ wakomala efula. (Mat. 20:20, 21, 24) Koko, kaanga mbakasale Joani munga shɔ tshɛ, Yeso akawokaka ngandji.​—Jni. 21:7.

5. Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?

5 Lo sawo nɛ, tayanga nsɛdingola ɛnyɛlɔ ka Joani ndo awui amɔtshi wakandafunde wendana la ngandji. Etena katatasale dui sɔ, tayokondja wetshelo wendana la woho wakokaso mboka anangɛso l’akadiyɛso ngandji. Tayokondja nto wetshelo w’ohomba wendana la woho wakoka ɔtɛ wa nkumbo mɛnya dia nde mbokaka ase nkumbo kande ngandji.

NGANDJI MƐNAMAKA OMA L’ETSHA

Jehowa akatɛnya ngandji katokande lo ntoma Ɔnande la nkɛtɛ dia ndjovɔ l’ɔtɛ aso (Enda odingɔ 6-7)

6. Ngande wakɛnya Jehowa dia nde tokaka ngandji?

6 Mbala efula sho fɔnyaka dia ngandji mɛnyamaka lo mbuta ɛtɛkɛta w’amɛna ndo la wangasanu. Koko ngandji ka mɛtɛ pombaka mɛnama oma l’etsha. (Ɛdika la Jakɔba 2:17, 26.) Ɛnyɛlɔ, Jehowa tokaka ngandji. (1 Jni. 4:19) Ndo nde mɛnyaka ngandji kɛsɔ oma l’ɛtɛkɛta w’amɛna wofundami lo Bible. (Os. 25:10; Rɔmɔ 8:38, 39) Koko, tekɔ l’eshikikelo dia Nzambi tokaka ngandji aha tsho oma lo kɛnɛ katande, koko ndo oma lo kɛnɛ kasalande. Joani akafunde ate: “Oma lo dikambo nɛ mbakɛnama ngandji ka Nzambi le so: Nzambi akatome Ɔnande ɛtɔi lakandote l’andja dia sho nkondja lɔsɛnɔ lo tshimbo yande.” (Jni. 4:9) Jehowa aketawɔ di’Ɔnande la ngandji nsowa ndo ndjakema lo dikambo diaso. (Jni. 3:16) Onde mɛtɛ sho kokaka mbidja taamu ɔnɛ Jehowa tokaka ngandji?

7. Kakɔna kakasale Yeso dia nde mɛnya dia Jehowa tokaka ngandji?

7 Yeso akashikikɛ ambeki ande dia nde mbaokaka ngandji. (Jni. 13:1; 15:15) Nde akɛnya ngandji k’efula kakandawaokaka ndo katokande aha tsho oma lo kɛnɛ kakandate, koko ndo oma lo kɛnɛ kakandasale. Yeso akate ate: “Ndooko ngandji koleki k’onto nkimɔ lɔsɛnɔ lande dikambo dia angɛnyi ande.” (Jni. 15:13) Etena kakanyiyaso kɛnɛ kakatosalɛ Jehowa nde la Yeso, kakɔna kahombaso nsala?

8. Kakɔna kata 1 Joani 3:18 kahombaso nsala?

8 Sho mɛnyaka dia sho mbokaka Jehowa la Yeso ngandji lo mbaakitanyiya. (Jni. 14:15; 1 Jni. 5:3) Ndo Yeso akatodjangɛ dia sho mbokanaka ngandji lam’asaso. (Jni. 13:34, 35) Sho pombaka mɛnya dia sho mbokaka anangɛso l’akadiyɛso ngandji aha tsho l’ɛtɛkɛta, koko sho pombaka mɛnya ngandji kawaokaso oma lo kɛnɛ kasalaso. (Adia 1 Joani 3:18.) Kakɔna shikaa kakokaso nsala dia mɛnya dia sho mbaokaka ngandji?

OKA ANANYƆ NDO AKADIYƐYƐ NGANDJI

9. Ngandji kakatshutshuya Joani dia nsala na?

9 Joani akakoke ntshikala kaamɛ la she ndo nkondja falanga l’olimu wa munda nse wakakambaka nkumbo kande. Koko nde akakambe la lɔsɛnɔ lande dia nkimanyiya anto akina dia mbeka akambo wa mɛtɛ wendana la Jehowa ndo la Yeso. Lɔsɛnɔ la Joani laki l’ekakatanu. Nde akahɛnyahɛnyama, ndo suke l’ekomelo ka ntambe ka ntondo etena kakinde aya osombe, nde akatɔlama lo lɔhɔmbɔ. (Ets. 3:1; 4:1-3; 5:18; Ɛny. 1:9) Kaanga etena kakinde lo lokanu l’ɔtɛ wakandasambishaka awui wendana la Yeso, Joani akɛnya dia nde akayakiyanyaka dikambo di’anto akina. Ɛnyɛlɔ, etena kakinde lo disɛnga dia Patɛmɔsɛ, nde akafunde dibuku dia Ɛnyɛlɔ ndo akatomɛ tshumanelo dia vɔ mbeya ‘akambo wakahombe salema kem’edja.’ (Ɛny. 1:1) Oma laasɔ, ondo l’ɔkɔngɔ wa nde ntomba oma lo lokanu la Patɛmɔsɛ, Joani akafunde Evanjiliɔ wendana la lɔsɛnɔ ndo olimu wa Yeso. Nde akafunde nto mikanda esato dia nkeketsha anango l’akadiyɛnde. Ngande wakokayɛ mbokoya yimba ya ndjahondja yaki la Joani?

10. Ngande wakokayɛ mɛnya dia wɛ mbokaka anto ngandji?

10 Wɛ kokaka mɛnya dia wɛ mbokaka anto ngandji oma lo kɛnɛ kasɔnayɛ dia nsala lo lɔsɛnɔ layɛ. Dikongɛ dia Satana nangaka dia wɛ mbetsha wenya ndo nkamba la wolo ayɛ tshɛ dia kondja falanga kana dia monga onto lele la lokumu. Koko, apandjudi tshɛ wa Diolelo wele la yimba ya ndjahondja l’andja w’otondo mbetshaka wenya efula dia nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ ndo nkimanyiya anto dia ndjasukanya suke la Jehowa. Amɔtshi kambaka olimu wa lo tena tshɛ.

Sho mɛnyaka ngandji kaso oma lo kɛnɛ kasalaso lo wahɔ w’anangɛso l’akadiyɛso ndo lo wahɔ wa nkumbo kaso (Enda odingɔ 11, 17) *

11. Ngande wɛnya apandjudi efula wa kɔlamelo dia vɔ mbokaka Jehowa ndo anangɛwɔ l’akadiyɛwɔ ngandji?

11 Akristo efula wa kɔlamelo nɔmbamaka dia nkamba olimu wa l’emunyi wawaɔsɛ wenya efula dia ndjakotshɛ ehomba awɔ ndo wa nkumbo yawɔ. Kaanga mbediɔ ngasɔ, apandjudi wa kɔlamelo asɔ sukɛka okongamelo wa Nzambi lo toho tshɛ takokawɔ nsala dui sɔ. Ɛnyɛlɔ, amɔtshi kimanyiyaka etena katomba mpokoso, akina kambaka l’olimu wa wokelo ndo onto tshɛ ekɔ la diaaso dia nkimɔ weshasha dikambo di’olimu wa l’andja w’otondo. Vɔ salaka awui asɔ nɛ dia vɔ nangaka Nzambi ndo wanyawɔ anto. Lomingu tshɛ sho mɛnyaka dia sho nangaka anangɛso l’akadiyɛso lo mbɔtɔka nsanganya ya l’etshumanelo ndo lo mbishaka lonya dia nsanganya yakɔ selema dimɛna. Kaanga tambɔlɛmba, sho mbɔtɔka nsanganya yakɔ. Kaanga tekɔ l’ekiyanu sho mbishaka kɔmatɛrɛ. Ndo kaanga sho tshɛ onto l’onto ekɔ l’okakatanu, sho keketshaka anto akina la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ wa nsanganya. (Hɛb. 10:24, 25) Tekɔ mɛtɛ la lowando efula l’olimu wakamba anangɛso l’akadiyɛso wa ngandji!

12. Naa yoho kina yakɛnya Joani dia nde mbokaka anango l’akadiyɛnde ngandji?

12 Joani akɛnya anango l’akadiyɛnde ngandji aha tsho lo mbawandola, koko ndo lo mbasha alako. Ɛnyɛlɔ, lo mikanda ande, Joani akandola anango l’akadiyɛnde l’ɔtɛ wa mbetawɔ ndo etsha awɔ w’ɛlɔlɔ, koko nde akawasha nto alako wa wolo lo kɛnɛ kendana la pɛkato. (1 Jni. 1:8–2:1, 13, 14) Woho akɔ waamɛ mbele, sho pombaka mandola anangɛso l’akadiyɛso l’ɔtɛ w’awui w’amɛna wasalawɔ. Koko naka onto ɔmɔtshi aya la lɔkɛwɔ kana la mbekelo kɛmɔtshi ka kɔlɔ, sho koka mbɛnya ngandji lo mbotɛ l’ɔkɔmi tshɛ kɛnɛ kende l’ohomba wa nde mboka. Dia mbisha ɔngɛnyi ɔmɔtshi dako, nɔmbamaka monga la dihonga, koko Bible mbutaka dia angɛnyi wa mɛtɛ mbidjanaka diɛsa kana mingɔnaka lam’asawɔ.​—Tok. 27:17.

13. Kakɔna kahombaso mbewɔ dia nsala?

13 Lo tena dimɔtshi, sho mɛnyaka dia sho mbokaka anangɛso l’akadiyɛso ngandji oma lo awui wahatasale. Ɛnyɛlɔ, sho hatomala esadi oma lo kɛnɛ katotɛwɔ. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakatombe oya l’ekomelo ka lɔsɛnɔ la Yeso lanɛ la nkɛtɛ. Nde akatɛ ambeki ande ɔnɛ dia vɔ nkondja lɔsɛnɔ, vɔ wakahombe ndɛ demba diande ndo nnɔ dikila diande. (Jni. 6:53-57) Ɛtɛkɛta ɛsɔ wakaanyangiya ndo ambeki ande efula wakotshike, koko aha ngasɔ mbakasale angɛnyi ande w’eshika, mbidja ndo Joani. La kɔlamelo tshɛ, vɔ wakatshikala kaamɛ la nde. Vɔ koshihodia kɛnɛ kakate Yeso, ndo ondo kɛnɛ kakandate kakawawambiya. Koko angɛnyi wa kɔlamelo wa Yeso asɔ kɔmbɔsa ɔnɛ kɛnɛ kakandate kaki kɔlɔ ndo momala l’ɔtɛ wa dui sɔ. Lo dihole dia nsala ngasɔ, vɔ wakayaɛkɛ le nde, lo mɛnya ɔnɛ kɛnɛ kakawate kaki mɛtɛ. (Jni. 6:60, 66-69) Bu ohomba dia sho momalaka esadi lo kɛnɛ kata angɛnyi aso! Koko, sho mbashaka diaaso dia vɔ tolembetshiya kɛnɛ kakawalangi mbuta.​—Tok. 18:13; Ond. 7:9.

14. Lande kahatahombe pondjo mpetsha anangɛso l’akadiyɛso?

14 Joani akatokeketsha nto diaha sho mpetsha anangɛso l’akadiyɛso. Naka hatokitanyiyisha dako sɔ, kete tayetawɔ dia Satana nkamba la so. (1 Jni. 2:11; 3:15) Kɛsɔ mbakakomɛ anto amɔtshi oya l’ekomelo ka ntambe ka ntondo T.D. Satana akasale la wolo dia mbidja lohetsho ndo diatɔnelo l’atei w’ekambi wa Nzambi. Etena kakafundaka Joani mikanda ande, apami waki la yimba yele oko ya Satana wakayɔtɔ l’etshumanelo. Ɛnyɛlɔ, Diyɔtɛrɛfɛ akadjaka diatɔnelo l’etshumanelo kɛmɔtshi. (3 Jni. 9, 10) Nde kɔnɛmiyaka enyimpala w’Olui-walɔmbɔla waketetaka. Nde akayange dia mbitshanya oma l’etshumanelo wanɛ wakalongolaka anto wakandahetshaka. Nde aki mɛtɛ l’otako w’efula! Satana ekɔ lo ntetemala mbidja welo efula dia nkakitola ekambi wa Nzambi ɛlɔ kɛnɛ. Hatokoke pondjo mbetawɔ dia lohetsho mbidja diatɔnelo lam’asaso.

OKA NKUMBO KAYƐ NGANDJI

Yeso akasha Joani ɔkɛndɛ wa nkotsha ehomba wa lo demba ndo wa lo nyuma waki Mariya wa nyango. Ɛlɔ kɛnɛ ɛtɛ wa nkumbo pombaka kotshaka ehomba w’ase nkumbo yawɔ (Enda odingɔ 15-16)

15. Kakɔna kahomba ɔtɛ wa nkumbo mbohɔka?

15 Yoho mɔtshi ya dimɛna yakoka ɔtɛ wa nkumbo mɛnya dia nde mbokaka ase nkumbo kande ngandji, ele lo mbakotshɛka ehomba awɔ wa lo demba. (1 Tim. 5:8) Koko, nde pombaka mbohɔ ɔnɛ diangɔ dia lo demba hadiokoke kotshɛ nkumbo kande ehomba wa lo nyuma. (Mat. 5:3) Tende ɛnyɛlɔ kakatshikɛ Yeso ɛtɛ wa nkumbo. Lo ndjela Evanjiliɔ wa Joani, etena kaki Yeso suke la mvɔ l’otamba w’asui, nde akakanyiyaka dia nkumbo kande. Joani akemala suke la Mariya wa nyango Yeso lo dihole diakiwɔ suke la ndjaka Yeso. Kaanga mbakinde lam’asa eko la nyɔi, Yeso akalɔmbɛ Joani dia kotshɛka Mariya ehomba ande. (Jni. 19:26, 27) Yeso aki l’ewotɔ wakakoke aha la taamu kotshɛka Mariya ehomba wa lo demba, koko akɛnamaka dia ndooko ɔtɔi l’atei awɔ laki ombeki ande l’etena kɛsɔ. Diakɔ diele Yeso akalange ndjashikikɛ dia wayokotshɛka Mariya ehomba ande wa lo demba ndo wa lo nyuma.

16. Ɛkɛndɛ akɔna waki la Joani?

16 Joani aki l’ɛkɛndɛ efula. Oko wakinde ɔpɔstɔlɔ, nde akahombe monga l’ohetoheto l’esambishelo. Ndo nto, ondo nde aki la wadi, diakɔ diele nde akahombe monga la wɛdimo lam’asa kotshɛ nkumbo kande ehomba wa lo demba ndo ehomba wa lo nyuma. (1 Kɔr. 9:5) Wetshelo akɔna wakoka nkondja ɛtɛ wa nkumbo ɛlɔ kɛnɛ?

17. Lande na kele ekɔ ohomba dia ɔtɛ wa nkumbo kotshɛka ase nkumbo kande ehomba awɔ wa lo nyuma?

17 Ɔnangɛso ɔmɔtshi lele ɔtɛ wa nkumbo koka monga l’ɛkɛndɛ efula wa weke. Ɛnyɛlɔ, nde pombaka monga l’etete l’olimu ande wa l’emunyi dia lɔkɛwɔ lande ntombola Jehowa. (Ɛf. 6:5, 6; Tito 2:9, 10) Ndo nde koka monga l’ɛkɛndɛ l’etshumanelo, ɛnyɛlɔ membola ɛkɔkɔ ndo mbisha ɛnyɛlɔ l’olimu w’esambishelo. L’etena kakɔ kaamɛ, ekɔ ohomba nde mbadiaka Bible mbala la mbala kaamɛ la wadɛnde l’anande. Vɔ wayonga la lowando l’efula lo welo wadjande dia vɔ mongaka la demba dia dimɛna, tokanyi t’amɛna ndo lonyuma la dimɛna.​—Ɛf. 5:28, 29; 6:4.

“NYOTSHIKALE LO NGANDJI KAMI”

18. Eshikikelo kakɔna kaki la Joani?

18 Joani akasɛnɛ edja efula. Nde akahomana l’ekakatanu efula wakakoke mbɔladia mbetawɔ kande. Koko mbala tshɛ, nde akasalaka la wolo dia nkitanyiya wadjango wa Yeso, mbidja ndo didjango dia mboka anangɛso l’akadiyɛso ngandji. Etombelo wakonge ele, Joani aki l’eshikikelo dia Jehowa ndo Yeso wakolangaka ndo ɔnɛ vɔ wayowosha wolo wa mbikikɛ ohemba akɔna tshɛ. (Jni. 14:15-17; 15:10; 1 Jni. 4:16) Ndooko kakakoke Satana kana dikongɛ diande nsala kakakoke nshimba Joani dia mboka anango l’akadiyɛnde ngandji ndo mɛnya dui sɔ oma lo kɛnɛ katandataka ndo kakandasalaka.

19. Kakɔna katokeketsha 1 Joani 4:7 dia sho nsala, ndo lande na?

19 L’ɛnyɛlɔ ka Joani, tekɔ lo nsɛna l’andja walɔmbwama oma le Satana, jambizambi ya dikongɛ nɛ yoludi tɔɔ la lohetsho. (1 Jni. 3:1, 10) Kaanga mbalangande toshimba dia ntshika mboka anangɛso l’akadiyɛso ngandji, dui sɔ hakoke tokomɛ naka sho hatowosha diaaso dia nde nsala dui sɔ. Nyɛsɔ toyashikikɛ dia mboka anangɛso l’akadiyɛso ngandji, dia mɛnya ngandji kɛsɔ oma lo kɛnɛ kataso, ndo dia mɛnya ngandji kɛsɔ oma lo kɛnɛ kasalaso. Oma laasɔ, tayɔngɛnangɛna monga l’atei wa nkumbo ka Jehowa, ko tayonga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula.​—Adia 1 Joani 4:7.

OSAMBO 88 Ombetsha mboka yayɛ

^ od. 5 Ondo ɔpɔstɔlɔ Joani mbele “ombeki wele Yeso akawokaka ngandji.” (Jni. 21:7) Diakɔ diele kaanga mbakinde ɔlɔngɔlɔngɔ, nde aki la waonga w’amɛna efula. Ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ, Jehowa akakambe la nde dia mfunda awui efula wendana la ngandji. Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola awui amɔtshi wakafunde Joani ndo tayɔsɛdingola wetshelo wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ kande.

^ od. 59 ELEMBETSHIELO W’OSATO: Ɔtɛ ɔmɔtshi wa nkumbo wele l’awui efula wa nsala asha lonya l’olimu wa nkimanyiya wanɛ wambohomɔ mpokoso, asukɛ olimu wakambema l’andja w’otondo la weshasha ndo ambelɛ anto akina dia vɔ ndjonga kaamɛ la nkumbo kande l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ wa lo nkumbo.