Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 3

Wetshelo wakokaso nkondja oma lo woho wakalele Yeso

Wetshelo wakokaso nkondja oma lo woho wakalele Yeso

“Yeso akalele.”​—JNI. 11:35.

OSAMBO 17 “Dimi nangaka”

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1-3. Ekakatanu akɔna wakoka nkonya ekambi wa Jehowa dia ndela?

NAA etena k’ekomelo kakayalele? Lo tena dimɔtshi, sho kɛdiaka asɔyi w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko, mbala efula sho tshɛ ndelaka l’ɔtɛ w’ɔkɛyi wele la so l’otema. Ɛnyɛlɔ, sho koka ndela etena kavushaso lakiso ɔmɔtshi lokaso ngandji. Lorilei, kadiyɛso kɛmɔtshi kele l’États-Unis akafunde ate: “Lo tena dimɔtshi kandji k’ovushelo w’ɔnami la womoto kaki wolo, woho wele akɛnamaka dia ndooko dui diakakoke sambami. Lo tena dia ngasɔ, dimi kɔfɔnyaka dia lakakoke mbikikɛ.” *

2 Sho koka ndela l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ ekina. Hiromi, ombatshi mboka ɔmɔtshi wa lo Japon, akate ate: “Lo tena dimɔtshi, dimi nyangaka nɛ dia anto wasambishami hawohokamɛ awui wendana la Bible. Lo tena dimɔtshi, la asɔyi lo washo, dimi nɔmbaka Jehowa dia nde kimanyiyami dia dimi ntana onto ɔmɔtshi layanga akambo wa mɛtɛ.”

3 Onde wɛ ndjaokaka lo tena dimɔtshi oko akadiyɛso asɔ? Anto efula ndjaokaka ngasɔ. (1 Pe. 5:9) Sho nangaka “[kambɛ] Jehowa l’ɔngɛnɔngɛnɔ,” koko sho koka mbokambɛ la asɔyi lo washo l’ɔtɛ w’ɔkɛyi, w’ɔkɔmwɛlɔ kana l’ɔtɛ wa dui dimɔtshi diatokiyanya diadja kɔlamelo yaso le Nzambi l’ohemba. (Os. 6:6; 100:2) Kakɔna kakokaso nsala etena kayaokaso ngasɔ?

4. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

4 Sho koka nkondja wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ ka Yeso. Lo tena dimɔtshi, nde lawɔ akakɛnɛmɔlaka tokanyi tande ‘lo ndela.’ (Jni. 11:35; Luka 19:41; 22:44; Hɛb. 5:7) Tayanga nsɛdingola waaso asɔ. Etena katatasale dui sɔ, tayɛna wetshelo wakokaso nkondja. Tayɔsɛdingola nto toho shikaa takokaso nkandola ekakatanu watokonya dia ndela.

YESO AKALELE L’ƆTƐ WAKANDAYAKIYANYAKA DIKAMBO DI’ANGƐNYI ANDE

Sukɛ wanɛ wambovusha, oko wakasale Yeso (Enda odingɔ 5-9) *

5. Wetshelo akɔna wakondjaso lo dikambo dia Yeso oma l’ɔkɔndɔ wele lo Joani 11:32-36?

5 L’eleko kamɔnga akatshi ka lo 32 T.D., Lazaro, ɔngɛnyi w’oshika wa Yeso akatate hemɔ ndo akavu. (Jni. 11:3, 14) Pami kɛsɔ aki l’akadiyɛnde ahende, Mariya la Maata, ndo Yeso akalangaka nkumbo kɛsɔ efula. Wamato asɔ waki la lɔkɔnyɔ l’efula l’ɔtɛ wakawavusha ɔnangɛwɔ la ngandji. L’ɔkɔngɔ wa Lazaro mvɔ, Yeso akatshu otsha lo ngelo ka Bɛtaniya, lɛnɛ akadjasɛka Mariya la Maata. Lam’akoke Maata dia Yeso oyaye, nde akalawɔ dia tohomana la nde. Ohokanyiya lɔkɔnyɔ laki la nde etena kakandate ate: “Nkumadiɔndjɔ, otondonga wɛ aki lanɛ, tshike ɔnalengo havwe.” (Jni. 11:21) Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Yeso mɛna Mariya ndo anto akina wakalelaka, nde “akalele.”​—Adia Joani 11:32-36.

6. Lande na kakalele Yeso lo diaaso sɔ?

6 Lande na kakalele Yeso lo diaaso sɔ? Étude perspicace des Écritures kadimolaka ɔnɛ: “Nyɔi k’ɔngɛnyi ande Lazaro ndo woho waki akadiyɛnde la Lazaro l’ɔkɛyi akakonya Yeso dia ‘ndjakiyanya efula ndo ndela.’” * Ondo Yeso akakanyiyaka dikambo dia kandji kaki l’ɔngɛnyi ande Lazaro etena kakinde la hemɔ ndo lo woho wakayaoke pami kɛsɔ etena kakandashihodia ɔnɛ nde ayanga mvɔ. Aha la taamu, Yeso akalele nto lo menda woho waki Mariya la Maata la kandji l’ɔtɛ wakawavusha ɔnangɛwɔ. Naka wɛ akavusha ɔngɛnyi ayɛ kana ose nkumbo kayɛ ɔmɔtshi, kete aha la taamu wɛ akayaoke woho akɔ waamɛ. Tɔsɛdingole wetshelo esato wakokayɛ nkondja oma l’ɔkɔndɔ ɔsɔ.

7. Wetshelo akɔna wakondjaso lo dikambo dia Jehowa oma lo woho wakalele Yeso angɛnyi ande?

7 Jehowa mbeyaka woho wayaokayɛ. Yeso “mbaleka mfɔna tshɛ lo tshɛ” la She. (Hɛb. 1:3) Etena kakalele Yeso, nde akakɛnɛmɔla tokanyi ta She. (Jni. 14:9) Naka wɛ ekɔ lo mbikikɛ ovushelo wa lakiyɛ ɔmɔtshi lokayɛ ngandji, kete wɛ koka monga l’eshikikelo dia Jehowa hɛnyi tsho ɔkɛyi wele la yɛ, koko nde ekɔ lo nyanga nto efula lo dikambo diayɛ. Nde nangaka nkɔnɔla otema ayɛ wambatɛ.​—Os. 34:18; 147:3.

8. Lande na kakokaso monga l’eshikikelo dia Yeso ayolola wakiso wa ngandji?

8 Yeso nangaka mbolola wakiyɛ wa ngandji. Yema tshitshɛ la ntondo ka nde ndela, Yeso akashikikɛ Maata ate: “Ɔnanyɔ ayolɔ.” Maata aketawɔ kɛnɛ kakate Yeso. (Jni. 11:23-27) Oko wakinde ɔtɛmɔdi wa Jehowa wa kɔlamelo, aha la taamu Maata akeyaka waolwelo wakasalema ntambe efula la ntondo oma le omvutshi Elidja la Elisha. (1 Ku. 17:17-24; 2 Ku. 4:32-37) Ndo ondo nde akoke nto woho wakolola Yeso anto. (Luka 7:11-15; 8:41, 42, 49-56) Wɛ lawɔ koka monga l’eshikikelo dia wɛ ayɛnana la wakiyɛ wa ngandji wakavu nto. Ɔnkɔnɛ, wetshelo wakondjaso oma lo woho wakalele Yeso etena kakandasambaka angɛnyi ande wakavusha ele, nde nangaka mbolola wanɛ wakavu!

9. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, ngande wakokayɛ nsukɛ wanɛ wambovusha? Sha ɛnyɛlɔ.

9 Wɛ kokaka nsukɛ wanɛ wambovusha. Yeso kondela tsho kaamɛ la Maata la Mariya, koko nde akawahokamɛ ndo akawasambe. Sho koka salɛ wanɛ wambovusha woho akɔ waamɛ. Dan, ekumanyi kɛmɔtshi kadjasɛ l’Australie mbutaka ate: “L’ɔkɔngɔ wa dimi mvusha wadɛmi, laki l’ohomba w’osukɔ. Anangɛso efula la wadiɛwɔ waki tena tshɛ suke dia pokamɛmi. Vɔ wakatshike dia dimi ndela ndo vɔ kombokami nsɔnyi etena kakamalelaka. Vɔ wakambisha nto ekimanyielo ka shikaa, ɛnyɛlɔ oko solɛmi mutuka, sombɛmi diangɔ ndo katɛmi mbo ya ndɛ etena kakimi komonga l’akoka wa nsala awui asɔ. Ndo vɔ wakalɔmbɛ kaamɛ la mi mbala efula. Vɔ wakɛnya dia vɔ waki angɛnyi wa mɛtɛ ndo anangɛmi ‘wakamakoke ndjaɛkɛ le wɔ lo tena dia paa.’”​—Tok. 17:17.

YESO AKALELE L’ƆTƐ WAKANDAYAKIYANYAKA DIKAMBO DI’ANTO WAKANDASAMBISHAKA

10. Lembetshiya awui wɔkɔndwami lo Luka 19:36-40.

10 Yeso akakome la Jɛrusalɛma lo Nisana 9, 33 T.D. Etena kakinde nsuke la nkoma l’osomba ɔsɔ, olui a woke w’anto wakatshumana ndo anto wakataalaka ahɔndɔ awɔ lo mboka dia mɛnya dia vɔ wakawetawɔka oko Nkumekanga kawɔ. Ɔsɔ aki mɛtɛ diaaso di’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Adia Luka 19:36-40.) Diakɔ diele ambeki ande kokoka nongamɛ kɛnɛ kakatombe oma laasɔ. “Lam’akinde [Yeso] suke la nkoma, nde akɛnyi osomba ndo akalele lo dikambo diawɔ.” La asɔyi lo washo, Yeso akate awui wa diambo waki suke la komɛ anto wakadjasɛka la Jɛrusalɛma.​—Luka 19:41-44.

11. Lande na kakalele Yeso lo dikambo di’anto wakadjasɛka la Jɛrusalɛma?

11 Yeso akoke kandji l’otema nɛ dia nde akeyaka ɔnɛ kaanga mbakawolongola dimɛna, ase wodja awɔ lo tshɛ kawɔ wakashile mɛnya dia hawotetawɔ losango la Diolelo. Diakɔ diele, Jɛrusalɛma yakahombe ndanyema ndo ase Juda wakahandɔ lo elanyelo k’osomba ɔsɔ wakahombe tɔlama lo lɔhɔmbɔ. (Luka 21:20-24) Lonyangu ko, oko wakate Yeso, anto efula l’atei awɔ wakootone. Ngande wasala anto lo tshɛ kawɔ la losango la Diolelo lɛnɛ odjashiyɛ? Naka anto yema tshitshɛ mbeetawɔ akambo wa mɛtɛ wawaetshayɛ, wetshelo akɔna wakokayɛ nkondja lo woho wakalele Yeso lo dikambo di’apokami ande? Tɔsɛdingole wetshelo ekina esato.

12. Wetshelo akɔna wakondjaso lo dikambo dia Jehowa oma lo woho wakalele Yeso anto wakandasambishaka?

12 Jehowa ndjakiyanyaka dikambo di’anto. Woho wakalele Yeso toholaka woho wayakiyanya Jehowa efula dikambo di’anto. “Nde halange kaanga onto 1 ndanyema, koko nde nangaka dia anto tshɛ nkondja diaaso dia ndjatshumoya.” (2 Pe. 3:9) Ɛlɔ kɛnɛ sho mɛnyaka dia sho mbokaka wanyaso anto ngandji lo nsala la wolo dia mbakimanyiya dia vɔ mbeka akambo wendana la lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo.​—Mat. 22:39. *

Tshikitanya ekongelo kayɛ k’esambishelo, oko wakasale Yeso (Enda odingɔ 13-14) *

13-14. Ngande wakɛnyaka Yeso dia nde akokaka anto kɛtshi, ndo ngande wakokaso nkɛnɛmɔla dionga sɔ?

13 Yeso akayashaka efula l’olimu w’esambishelo. Nde akɛnyaka ngandji kakandokaka anto lo ntetemala mbaetsha lo diaaso tshɛ. (Luka 19:47, 48) Kakɔna kakootshutshuyaka dia nsala dui sɔ? Yeso akawaokaka kɛtshi. Lo tena dimɔtshi, anto efula wakalangaka mpokamɛ ɛtɛkɛta wa Yeso woho wele nde l’ambeki ande “kokoka kaanga ndɛ yangɔ.” (Makɔ 3:20) Ndo nto, etena kakalange pami kɛmɔtshi nsawola la Yeso l’otsho, Yeso aketawɔ nsawola la nde. (Jni. 3:1, 2) Anto efula wakahokamɛ Yeso oma l’etatelo kondjokoma ambeki ande. Koko wanɛ tshɛ wakohokamɛ wakasambishama dimɛna. Ɛlɔ kɛnɛ, sho nangaka mbisha anto tshɛ diaaso dia mpokamɛ lokumu l’ɔlɔlɔ. (Ets. 10:42) Dia nkotsha dui sɔ, mbeyaka monga ohomba dia sho ntshikitanya yoho yaso ya nsambisha.

14 Onga suke dia nsala etshikitanu wahombama. Naka hatotshikitanya tena diasambishaso, kete ondo hatototana anto wayetawɔ lokumu l’ɔlɔlɔ dimɛna. Ombatshi mboka welɛwɔ Matilda mbutaka ate: “Dimi la omɛmi sambishaka anto lo tena diotshikitanyi. La pindju k’efula, sho sambishaka l’ahole wandawɔ okanda. La midi etena kele anto efula lo toshinga, sho sambishaka la mɛsa wanɛwɔ ekanda. La dikɔlɔ, sho tanaka anto efula la waa kawɔ.” Lo dihole dia sambishaka paka etena kele dimɛna le so, sho pombaka mbetawɔ ntshikitanya ekongelo kaso dia nsambisha etena kele ondo tayoleka ntana anto. Naka sho nsala ngasɔ, sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa ayɔngɛnangɛna.

YESO AKALELE L’ƆTƐ WAKANDAYAKIYANYAKA DIKAMBO DIA LOKOMBO LA SHE

Sɛngasɛnga Jehowa etena keyɛ l’ekiyanu, oko wakasale Yeso (Enda odingɔ 15-17) *

15. Kakɔna kakatombe l’otsho w’ekomelo ka lɔsɛnɔ la Yeso la nkɛtɛ oko wɔtɛkɛtamidiɔ lo Luka 22:39-44?

15 La dikɔlɔ dia Nisana 14, 33 T.D., Yeso akatshu lo ekambɔ ka Ngɛtɛsɛmanɛ. Lɛkɔ nde akatɔlɔmba Jehowa. (Adia Luka 22:39-44.) Lo tena dia paa sɔ, Yeso “akasalaka alɔmbɛlɔ w’ɔsɛngɔsɛngɔ . . . la ekoko wa wolo ndo la asɔyi lo washo.” (Hɛb. 5:7) Kakɔna kakalɔmbaka Yeso l’otsho w’ekomelo ɔsɔ wa la ntondo ka nyɔi kande? Nde akalɔmbɛ dia nkondja wolo wa ntshikala la kɔlamelo le Jehowa ndo dia nsala lolango Lande. Jehowa akahokamɛ dɔmbɛlɔ dia l’otema ɔtɔi di’Ɔnande sɔ ko akatome ondjelo ɔmɔtshi dia ndjowokeketsha.

16. Lande na kakalele Yeso etena kakandalɔmbaka lo ekambɔ ka Ngɛtɛsɛmanɛ?

16 Aha la taamu, Yeso akalele etena kakandalɔmbaka lo ekambɔ ka Ngɛtɛsɛmanɛ nɛ dia nde akayakiyanyaka l’ɔtɛ wa kanyi y’ɔnɛ nde ambɔtɛnga Nzambi. Nde akeyaka nto dia nde aki l’ɔkɛndɛ wa woke wa nyindja lokombo la She. Naka wɛ ekɔ lo ndɔshana la dikambo dimɔtshi diadja kɔlamelo yayɛ le Jehowa l’ohemba, wetshelo akɔna wakokayɛ nkondja oma lo woho wakalele Yeso? Tɔsɛdingole wetshelo ekina esato.

17. Wetshelo akɔna wakondjaso lo dikambo dia Jehowa lo woho wakandakadimola alɔmbɛlɔ wa l’otema ɔtɔi wa Yeso?

17 Jehowa pokamɛka ɛsɛngɔsɛngɔ ayɛ. Jehowa akahokamɛ ɛsɛngɔsɛngɔ wa l’otema ɔtɔi waki Yeso. Lande na? Nɛ dia Yeso akayakiyanyaka ntondotondo dia ntshikala la kɔlamelo le She ndo dia lokombo Lande nyindjama. Naka oyango aso monga ntondotondo wa ntshikala la kɔlamelo le Jehowa ndo wa lokombo lande nyindjama, kete nde ayokadimola alɔmbɛlɔ aso w’ɔlɔmbaso ekimanyielo.​—Os. 145:18, 19.

18. Lo toho takɔna tele Yeso oko ɔngɛnyi wokana kɛtshi?

18 Yeso shihodiaka woho wayaokayɛ. Etena keso l’ekiyanu, sho ngɛnangɛnaka sambema oma le ɔngɛnyi watoka kɛtshi, djekoleko ɔnɛ lakahomana l’ehemba wele oko waso. Yeso ekɔ ɔngɛnyi wa ngasɔ. Nde mbeyaka kɛnɛ kalembetshiya monga wɔdu ndo monga l’ohomba w’ekimanyielo. Nde mbeyaka wɛɔdu aso ndo nde ayoyashikikɛ dia sho nkondja osukɔ weso l’ohomba “lo etena kahombama.” (Hɛb. 4:15, 16) Oko waketawɔ Yeso ekimanyielo oma le ondjelo ɔmɔtshi l’ekambɔ ka Ngɛtɛsɛmanɛ, sho pombaka monga suke dia mbetawɔ ekimanyielo katosha Jehowa, oyadi lo tshimbo y’okanda ɔmɔtshi, ya vidɛo, ya sawo kana ya wembwelo wakeketsha w’ekumanyi kana w’ɔngɛnyi ɔmɔtshi wambotshunda lo nyuma.

19. Akokayɛ nsala dia nkondja wolo etena kalɔshanayɛ l’ohemba wa wolo wadja kɔlamelo yayɛ le Nzambi l’ohemba? Sha ɛnyɛlɔ.

19 Jehowa ayokosha “wɔladi wa Nzambi.” Ngande watokeketsha Jehowa? Etena kalɔmbaso, sho mongaka la “wɔladi wa Nzambi woleki tokanyi tshɛ.” (Flpɛ. 4:6, 7) Wɔladi watosha Jehowa mbututadiaka etema aso ndo tokimanyiyaka dia nkanyiya dimɛna. Tɔsɛdingole woho wakɛnama mɛtɛ ka dui sɔ le kadiyɛso kelɛwɔ Luz. Nde mbutaka ate: “Mbala efula lakayaokaka opoko. Lo tena dimɔtshi, tokanyi tɔsɔ konyakami dia mfɔnya ɔnɛ Jehowa hamboke ngandji. Koko etena kasalema dui sɔ, aha la ntshimbatshimba dimi mbitɛka Jehowa woho wayaokami. Dɔmbɛlɔ kimanyiyakami dia dimi ndjaoka dimɛna.” Oko wadiɛnya kɛnɛ kakookomɛ, sho koka monga la wɔladi l’ekimanyielo ka dɔmbɛlɔ.

20. Wetshelo akɔna wambotokondja lo woho wakalele Yeso?

20 Ande wetshelo wakeketsha ndo wa shikaa wambotokondja lo woho wakalele Yeso lee! Wambotohola dia nsukɛ angɛnyi aso wambovusha ndo dia monga l’eshikikelo dia Jehowa la Yeso wayotosukɛ etena kavushaso lakiso ɔmɔtshi la ngandji. Tambokeketshama dia nsambisha ndo mbetsha la kɛtshi nɛ dia Jehowa Nzambi nde la Yeso Kristo kɛnɛmɔlaka dionga dia dimɛna sɔ. Ndo tambokondja esambelo lo mbeya dia Jehowa nde l’Ɔnande la ngandji shihodiaka woho wayaokaso, tokaka kɛtshi etena keso la wɛɔdu ndo nangaka tokimanyiya dia mbikikɛ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ totetemale nkamba la awui wamboteka polo lushi layokotsha Jehowa daka diande dia diambo dia “[n]kitola asɔyi tshɛ oma lo washo a[so]”!​—Ɛny. 21:4.

OSAMBO 120 Tokoya memakana kaki Kristo

^ od. 5 Lo tena dimɔtshi, Yeso akakɛnɛmɔlaka tokanyi tande lo ndela. Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola waaso asato wakalele Yeso ndo wetshelo wakokaso nkondja.

^ od. 1 Nkombo mɔtshi yakatshikitanyema.

^ od. 6 Enda Étude perspicace des Écritures, Vɔlimɛ 2, lk. 34.

^ od. 12 Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ “wonyayɛ onto” lo Mateo 22:39 koka mbela tokanyi efula koko aha tsho wanɛ wodjasɛ suke la so. Yɔ koka mendana l’onto tshɛ lasawola la so.

^ od. 58 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Yeso akasambe Mariya la Maata. Sho koka nsala woho akɔ waamɛ le wanɛ wambovusha wakiwɔ wa ngandji.

^ od. 60 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Yeso aketawɔ mbetsha Nikɔdɛmɔ l’otsho. Sho pombaka mbetshaka anto Bible etena kele dimɛna le wɔ.

^ od. 62 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Yeso akalɔmbɛ dia nkondja wolo wa ntshikala la kɔlamelo le Jehowa. Sho pombaka nsala woho akɔ waamɛ etena keso l’ehemba.