Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 1

“Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ”

“Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ”

“Tokake wɔma, nɛ dia dimi lekɔ kaamɛ la yɛ. Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ. Dimi layokokeketsha, eelo, dimi layokokimanyiya.”​—ISA. 41:10.

OSAMBO 7 Jehowa mbele wolo aso

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA *

1-2. a) Shɛngiya yakɔna yakonge la losango lele lo Isaya 41:10 le kadiyɛso Yoshiko? b) Jehowa akalame losango lɔsɔ lo wahɔ w’anto akɔna?

KADIYƐSO k’Okristo ka kɔlamelo kelɛwɔ Yoshiko akalongola losango la kɔlɔ. Dɔkɔtɛlɛ diande akate dia ambotshikala ngɔndɔ ngana tsho ya nde nsɛna. Kakɔna kakandasale? Yoshiko akohɔ divɛsa dimɔtshi dia lo Bible diakandalekaka nanga dia Isaya 41:10. (Adia.) Oma laasɔ nde akatɛ dɔkɔtɛlɛ diande la wɔlamu tshɛ ɔnɛ nde kombokaka wɔma, nɛ dia Jehowa akookimɛ lo lonya. * Losango l’ekeketshelo latanema lo divɛsa sɔ akakimanyiya kadiyɛso ka ngandji kɛsɔ dia ndjaɛkɛ tshɛ lo tshɛ le Jehowa. Divɛsa diakɔ diaamɛ sɔ koka tokimanyiya dia ntshikala ki etena kahomanaso l’ehemba wa wolo. Dia nshihodia woho wakoka dui sɔ salema, tayanga nsɛdingola ntondo lande na kakasambiya Jehowa Isaya losango lɔsɔ.

2 Ntondotondo, Jehowa akasambiya Isaya dia mfunda ɛtɛkɛta ɛsɔ dia nkeketsha ase Juda wakahombe ndjɔtɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna. Koko, Jehowa akasale dia losango lɔsɔ namema aha tsho dia wahɔ w’ase Juda waki lo lɔhɔmbɔ, koko ndo dia wahɔ w’ekambi ande tshɛ oma k’etena kɛsɔ. (Isa. 40:8; Rɔmɔ 15:4) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ lo nsɛna lo “tena dia paa dia wolo mbikikɛ,” ndo tamboleka monga l’ohomba w’ekeketshelo katanema lo dibuku dia Isaya.​—2 Tim. 3:1.

3. a) Alaka akɔna watanaso lo Isaya 41:10, divɛsa dia l’ɔnɔnyi wa 2019? b) Lande na keso l’ohomba w’eshikikelo lo alaka watosha Jehowa asɔ?

3 Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola alaka asato wa Jehowa anɛ wakeketsha mbetawɔ wele lo Isaya 41:10: 1) Jehowa ayonga kaamɛ la so, 2) nde kele Nzambi kaso, ndo 3) nde ayotokimanyiya. Tekɔ l’ohomba wa eshikikelo * ɛsɔ, nɛ dia l’ɛnyɛlɔ ka Yoshiko, sho pomanaka l’ehemba lo lɔsɛnɔ. Tekɔ nto la ekakatanu l’ɔtɛ w’awui wa kɔlɔ weta l’andja ɔnɛ. Anto amɔtshi l’atei aso wekɔ lo mbikikɛ ɔlɔshamelo w’oma le emboledi. Nyɛsɔ tɔsɛdingole eshikikelo esato ɛsɔ ɔtɔi l’ɔtɔi.

“DIMI LEKƆ KAAMƐ LA YƐ”

4. a) Naa eshikikelo ka ntondo kayangaso nsɛdingola? (Enda ndo nɔtɛ.) b) Lo toho takɔna tɛnya Jehowa ngandji katokande? c) Shɛngiya yakɔna yele la ɛtɛkɛta wa Nzambi ɛsɔ le yɛ?

4 Ntondotondo, Jehowa tokeketshaka la ɛtɛkɛta wayela ɛnɛ: “Tokake wɔma, nɛ dia dimi lekɔ kaamɛ la yɛ.” * Jehowa mɛnyaka dia nde ekɔ kaamɛ la so lo todja yimba ndo lo toka ngandji k’efula. Tende woho watɛnyande ngandji k’efula katokande kɛsɔ. Jehowa mbutaka ate: “Wɛ akayala la nɛmɔ lo washo ami. Wɛ akalɛmiyama ndo dimi lakakolange.” (Isa. 43:4) Ndooko wolo wa l’andja ɔnɛ wakoka nshimba Jehowa dia mboka wanɛ wookambɛ ngandji; kɔlamelo yande oya le so hayosutshasutshama. (Isa. 54:10) Ngandji katokande ndo lɔngɛnyi lasaso la nde toshaka ekeketshelo k’efula. Nde ayotokokɛka nshi nyɛ woho wakandakokɛka Abrama (Abrahama) ɔngɛnyi ande. Jehowa akawotɛ ate: “Abrama, tokake wɔma. Dimi lekɔ engawo le yɛ.”​—Eta. 15:1.

L’ekimanyielo ka Jehowa, sho koka ntenyanya ehemba wele oko elola ndo wele oko loombe la dja wahomana la so (Enda odingɔ 5-6) *

5-6. a) Ngande weyaso ɔnɛ Jehowa nangaka tokimanyiya etena kahomanaso l’ehemba? b) Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka Yoshiko?

5 Sho mbeyaka dia Jehowa nangaka tokimanyiya etena kahomanaso l’ehemba nɛ dia nde ndakaka ekambi ande ate: “Etena katehɔyɛ ashi, dimi layonga kaamɛ la yɛ, ndo ɛkɛdi, vɔ hawotokombɔmbwɛ. Etena kakɛndakɛndayɛ lo dja, wɛ hatolongola, ndo loombe la dja halotokotshumba.” (Isa. 43:2) Kakɔna kalembetshiya ɛtɛkɛta ɛsɔ?

6 Jehowa halake dia minya ekakatanu wetɛ lɔsɛnɔ wolo, koko nde hetawɔ dia ekakatanu wele oko “ɛkɛdi” todindja kana ehemba wele oko “loombe la dja” tosalɛ kɔlɔ kahakomɛ. Nde tolakaka dia nde ayonga kaamɛ la so, ayotokimanyiya dia ‘ntenyanya’ ekakatanu ɛsɔ. Kakɔna kayosala Jehowa? Nde ayotokimanyiya dia sho minya wɔma, dia sho nama olowanyi aso le nde, oyadi la ntondo ka nyɔi. (Isa. 41:13) Yoshiko lakatatɛkɛtshi la diko akɛnyi mɛtɛ ka dui sɔ. Ɔnande la womoto mbutaka ate: “Takambe woho wakatshikala mama ki. Takɛnyi mɛtɛ dia Jehowa akawosha wɔladi wa l’etei k’otema. Polo lushi lakandavu, mama akasawolaka la enganga ndo l’ɛkɔnyi akambo wendana la Jehowa ndo la alaka ande.” Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka Yoshiko? Naka sho ndjaɛkɛ lo daka dia Nzambi di’ɔnɛ “dimi layonga kaamɛ la yɛ,” kete sho lawɔ tayonga la dihonga ndo la wolo wa mbikikɛ ehemba.

“DIMI KELE NZAMBI KAYƐ”

7-8. a) Naa eshikikelo ka hende kayangaso nsɛdingola, ndo kakɔna kalembetshiyatɔ? b) Lande na kakatɛ Jehowa ase Juda waki lo lɔhɔmbɔ ɔnɛ: “T[anyo]yakiyanyake”? c) Ɛtɛkɛta akɔna watanaso lo Isaya 46:3, 4 wakahombe mbututadia asolo w’ekambi wa Nzambi?

7 Tende eshikikelo ka hende kele lo Isaya k’ɔnɛ: “Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ.” Kakɔna kalembetshiya etelo kɛnɛ lo kɛnɛ kendana l’ekiyanu? Lo divɛsa nɛ tshɛkɛta ya lo ɔtɛkɛta wa ntondo y’ɔnɛ “ndjakiyanya” mbelaka kanyi ya “mbɛwɔka l’ɔkɔngɔ mbala la mbala l’ɔtɛ wokayɛ wɔma ɔnɛ onto kana ɛngɔ kɛmɔtshi ka waale koka kosalɛ kɔlɔ” kana “kɛsakɛsa la wɔma oko onto lele lo waale.”

8 Lande na kakatɛ Jehowa ase Juda wakahombe tɔlama lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna diaha ‘ndjakiyanya’? Nɛ dia nde akeyaka ɔnɛ ase wodja ɔsɔ wayoka wɔma. Kakɔna kakahombe mbaotsha wɔma ɔsɔ? Oya l’ekomelo k’ɛnɔnyi 70 waki ase Juda lo lɔhɔmbɔ, Babilɔna kakahombe ndɔshama oma le asɔlayi wa wolo w’ase Mediya la Pɛrɛsiya. Jehowa akahombe nkamba la asɔlayi asɔ dia ntshungola wodja ande oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna. (Isa. 41:2-4) Etena kakeye ase Babilɔna ndo anto w’oma lo wedja ekina wakasɛnaka l’etena kakɔ dia atunyi awɔ wambosukana, vɔ wakasale la wolo dia ntshikala la dihonga lo mbutanɛ onto l’onto ɔnɛ: “Keketala.” Vɔ wakasale nto tozambizambi efula wele l’elongamelo dia tɔ tayowakokɛ. (Isa. 41:5-7) L’etena kɛsɔ, Jehowa akatutadia asolo w’ase Juda waki lo lɔhɔmbɔ lo mbatɛ ɔnɛ: “Isariyɛlɛ le, [otshikitanyi l’asukanyi ayɛ] wɛ ekɔ okambi ami . . . Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ.” (Isa. 41:8-10) Tolembete dia Jehowa akate ate: “Dimi kele Nzambi kayɛ.” Lo nkamba l’ɛtɛkɛta ɛsɔ, Jehowa akashikikɛ atɛmɔdi ande wa kɔlamelo dia nde kombaohɛ, nde akatetemala monga Nzambi kawɔ ndo vɔ wakatetemala monga wodja ande. Nde akawatɛ ate: “Dimi layonyosukɛ . . . ndo layonyohandola.” Aha la taamu, ɛtɛkɛta w’eshikikelo ɛsɔ wakakeketsha ase Juda waki lo lɔhɔmbɔ.​—Adia Isaya 46:3, 4.

9-10. Lande na kahatahombe mboka wɔma? Sha ɛnyɛlɔ.

9 Nshi nyɛ mbamboleka anto wotodingi ndjakiyanya lo kɛnɛ kendana la woho wataleke awui wa l’andja ɔnɛ ntshɔ otsha lo kɔlɔ. Lo mɛtɛ, ndo sho lawɔ mbahomana l’ekakatanu akɔ waamɛ. Koko hatohombe mboka wɔma. Jehowa totɛka ɔnɛ: “Dimi kele Nzambi kayɛ.” Lande na kele ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ ɔkɔkɔ wa dimɛna efula wa sho ntshikala ki?

10 Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛnɛ: Pasase hiende Jim la Ben wekɔ lo aviyɔ wotasutshasutshama la lɔpɛpɛ la wolo. Etena katasutshasutsha lɔpɛpɛ aviyɔ, pilɔtɛ ambota la dui dia wolo ate: “Nyokeketsha ekaba w’ekokelo. Tayanga ntenyanya ahole w’osukusuku lo tshanda mɔtshi.” Jim amboyakiyanya efula. Koko oma laasɔ pilɔtɛ ambokotsha ate: “Tanyoyakiyanyake. Dimi pilɔtɛ kanyu kanyotɛ.” L’etena kɛsɔ, Jim ambotshindja ɔtɛ ndo ambota ate: “Naa woho w’eshikikelo kɛsɔ?” Koko nde ambɛna dia Ben hayakiyanya. Jim ambowombola ate: “Lande na katshikalayɛ ki?” Ben ambɔmɔnamɔna ndo ambota ate: “Dikambo dimi mbeyaka pilɔtɛ kɛnɛ dimɛna efula. Nde ekɔ papa kami!” Oma laasɔ Ben ambota ate: “Layanga kotɛ awui wendana la papa kami. Lekɔ l’eshikikelo dia etena kayoyoweya ndo kayoyeya akoka ande, wɛ lawɔ ayotshikala ki.”

11. Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ ka pasase hiende?

11 Wetshelo akɔna wakondjaso oma l’ɛnyɛlɔ kɛnɛ? Oko Ben, sho tshikalaka ki nɛ dia sho mbeyaka Jehowa Shɛso lele l’olongo dimɛna efula. Sho mbeyaka dia nde ayotɔlɔmbɔla la ekokelo etena kahomanaso la ekakatanu wele oko lɔpɛpɛ la wolo lo nshi y’ekomelo ka dikongɛ nɛ. (Isa. 35:4) Sho ndjaɛkɛka le Jehowa, diakɔ diele sho koka ntshikala ki etena kele anto akina wa l’andja ɔnɛ wekɔ lo mboka wɔma. (Isa. 30:15) Sho salaka nto akambo oko Ben etena kewoyaso asukanyi aso ɛkɔkɔ wa monga la wɛkamu le Nzambi. Oma laasɔ vɔ lawɔ koka monga l’eshikikelo ɔnɛ, oyadi ekakatanu akɔna wayohomana la wɔ, Jehowa ayowasukɛ.

“DIMI LAYOKOKEKETSHA [NDO] LAYOKOKIMANYIYA”

12. a) Naa eshikikelo ka sato kayangaso nsɛdingola? b) Etelo k’ɔnɛ “lonya” la Jehowa toholaka dui diakɔna?

12 Tɔsɛdingole eshikikelo ka sato katanaso lo Isaya kɛnɛ: “Dimi layokokeketsha, eelo, dimi layokokimanyiya.” Isaya akashile nembetshiya woho wakahombe Jehowa nkeketsha wodja ande lo mbuta ɔnɛ: “Jehowa ayoya la wolo, ndo lonya lande layolɛ lo dikambo diande.” (Isa. 40:10) Mbala efula Bible kambaka la tshɛkɛta “lonya” lo yoho ya didjidji dia nembetshiya wolo. Diakɔ diele etelo k’ɔnɛ “lonya la [Jehowa] layolɛ” toholaka ɔnɛ Jehowa ekɔ Nkumekanga kele la wolo efula. Nde akakambe la wolo ande wahadjama anya ɔsɔ dia nsukɛ ndo mamɛ ekambi ande wa lo nshi y’edjedja, ndo nde tetemalaka nkeketsha ndo nkokɛ wanɛ wayaɛkɛ le nde ɛlɔ kɛnɛ.—Eoh. 1:30, 31; Isa. 43:10, nɔtɛ.

Ndooko ehomɔ ka ta kayotondoya la ntondo ka lonya la wolo l’ekokelo la Jehowa (Enda odingɔ 12-16) *

13. a) Etena kakɔna kaleka Jehowa nkotsha daka diande dia tokeketsha? b) Eshikikelo kakɔna katosha wolo ndo wɛkamu?

13 Etena kaleka atunyi aso tɔhɛnyahɛnya, Jehowa kotshaka daka diande di’ɔnɛ: “Dimi layo[ny]okeketsha.” Ɛlɔ kɛnɛ lo bɛtshi dimɔtshi dia nkɛtɛ, atunyi aso wekɔ lo nsala la wolo dia nshimba olimu aso w’esambishelo kana okongamelo aso. Kaanga mbediɔ ngasɔ, sho hatoyakiyanya otamanya lo kɛnɛ kendana la ɛlɔshamelo ɛsɔ. Jehowa toshaka eshikikelo katosha wolo ndo wɛkamu. Nde tolakaka ɔnɛ: “Ndooko ehomɔ ka ta ka[mb]owotshula dia kɔlɔsha kayolowana.” (Isa. 54:17) Ɛtɛkɛta ɛsɔ toholaka akambo asato w’ohomba.

14. Lande na kahatakoke mamba di’atunyi wa Nzambi tɔlɔsha?

14 Ntondotondo, oko weso ambeki wa Kristo, sho nongamɛka dia wayotohetsha. (Mat. 10:22) Yeso akate dia ambeki ande wayɔhɛnyahɛnyama wolo lo nshi y’ekomelo. (Mat. 24:9; Jni. 15:20) Dui dia hende ele, prɔfɛsiya ka Isaya kakatɔhɛmɔla ɔnɛ atunyi aso wayosala awui efula oleki tohetsha; vɔ wayokamba la dihomɔ dia ta diotshikitanyi dia tɔlɔsha. Ondo atunyi aso koka mbishɛ kashi yawɔ dia yɔ mɛnama oko mɛtɛ, vɔ koka mbuta kashi lo dikambo diaso kana vɔ koka tɔhɛnyahɛnya l’esehe tshɛ. (Mat. 5:11) Jehowa hoshimba atunyi aso dia nkamba la dihomɔ dia ta sɔ dia tɔlɔsha. (Ɛf. 6:12; Ɛny. 12:17) Koko hatohombe mboka wɔma. Lande na?

15-16. a) Naa dui dia sato diahombaso mbohɔka ndo ngande wasukɛ Isaya 25:4, 5 dui sɔ? b) Ngande wakɔndɔla Isaya 41:11, 12 kɛnɛ kayokomɛ wanɛ watɔlɔsha?

15 Tɔsɛdingole dui dia sato diahombaso mbohɔka. Jehowa akate dia “ndooko ehomɔ ka ta” kayowokamba la tɔ dia tɔlɔsha “kayolowana.” Oko watokokɛ ehele oma lo mvula ngembe katolanyaka diangɔ, Jehowa tokokɛka oma lo “loowe la akanga wa hiadi.” (Adia Isaya 25:4, 5.) Atunyi aso hawotondoyaki pondjo dia tosalɛ kɔlɔ kahakomɛ.​—Isa. 65:17.

16 Jehowa tokeketshaka nto dia ndjaɛkɛ le nde lo tolembetshiya etombelo wayonga la wanɛ ‘watoka nkɛlɛ.’ (Adia Isaya 41:11, 12.) Oyadi atunyi aso kotɔlɔshaka la wolo akɔna kana oyadi wolo akɔna wele la ta diatɔlɔshawɔ, etombelo wayonga waamɛ: Atunyi tshɛ w’ekambi wa Nzambi “wayolanyema ndo wayoshishɔ.”

WOHO WA MFUDIA WƐKAMU ASO LE JEHOWA

Sho koka mfudia wɛkamu aso le Jehowa lo mbadiaka mbala la mbala awui wendana la nde lo Bible (Enda odingɔ 17-18) *

17-18. a) Ngande wakoka wadielo wa Bible mfudia wɛkamu aso le Nzambi? Sha ɛnyɛlɔ. b) Ngande wakoka nkana yimba lo divɛsa diakasɔnama lo 2019 tokimanyiya?

17 Sho fudiaka wɛkamu aso le Jehowa lo nyanga dia ndeka mbeeya dimɛna. Ndo yoho yaamɛ yakokaso mbeya mɛtɛ Nzambi dimɛna ele lo mbadiaka Bible la yambalo tshɛ ndo kanaka yimba la kɛnɛ kadiaso. Bible kekɔ la ɛkɔndɔ w’amɛna efula wendana la woho wakakokɛ Jehowa ekambi ande wa lo nshi y’edjedja. Ɛkɔndɔ ɛsɔ toshaka eshikikelo ɔnɛ nde ayotokokɛ l’etena kɛnɛ.

18 Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi ka ɛtɛkɛta w’amɛna wa didjidji wakakambe la Isaya dia mɛnya woho watokokɛ Jehowa. Nde akɛdika Jehowa la olami w’ɛkɔkɔ ndo ekambi wa Nzambi la ɛkɔkɔ. Isaya mbutaka lo dikambo dia Jehowa ɔnɛ: “La lonya lande, nde ayotshumanya ana w’ɛkɔkɔ, ndo nde ayowaɛmba lo ntolo kande.” (Isa. 40:11) Etena kashihodiaso dia Jehowa ambotodinga anya ande wa wolo, sho ndjaokaka l’ekokelo ndo lo wɔladi. Dia tokimanyiya dia sho ntshikala ki, oyadi ekakatanu akɔna wahomana la so, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ akasɔnɛ Isaya 41:10 oko divɛsa dia l’ɔnɔnyi wa 2019, diata ɔnɛ: “Toyakiyanyake, nɛ dia dimi kele Nzambi kayɛ.” Kana yimba la ɛtɛkɛta w’ekeketshelo ɛsɔ. Vɔ wayokokeketsha etena kayoyohomana l’ekakatanu lo nshi yayaye.

OSAMBO 38 Nde ayokokeketsha

^ od. 5 Divɛsa dia l’ɔnɔnyi wa 2019 diakasɔnama toshaka ɛkɔkɔ esato wakokaso ntshikala ki, oyadi kaanga awui wa kɔlɔ wambotokomɛ l’andja ɔnɛ kana lo lɔsɛnɔ laso. Lo sawo nɛ tayɔsɛdingola ɛkɔkɔ akɔ ndo diɔ diayotokimanyiya diaha ndeka ndjakiyanya ndo dia ndeka ndjaɛkɛ le Jehowa. Kanaka yimba la divɛsa dia l’ɔnɔnyi. Naka kokaka kimɛdiɔ lo yimba. Diɔ diayokokeketsha lo dikambo di’ekakatanu wa lo nshi yayaye.

^ od. 3 ELEMBETSHIELO W’AWUI AMƆTSHI: Eshikikelo ekɔ dui dia mɛtɛ kana daka di’ɔnɛ dui dimɔtshi diayokotshama ndooko onyake. Eshikikelo katosha Jehowa koka tokimanyiya diaha sho ndeka ndjakiyanya lo kɛnɛ kendana la ekakatanu wakoka tokomɛ lo nsɛnɔ yaso.

^ od. 4 NƆTƐ: Etelo k’ɔnɛ “tokake wɔma” tanemaka mbala shato lo Isaya 41:10, 13, ndo 14. Lo avɛsa akɔ waamɛ tshɛkɛta “dimi” tanemaka mbala efula (dia ntɛkɛta dikambo dia Jehowa). Lande na kakasambiya Jehowa Isaya dia nkamba la tshɛkɛta “dimi” mbala efula ngasɔ? Dia ntɔtɔmiya dui dimɔtshi di’ohomba, mbuta ate sho koka minya wɔma paka lo ndjaɛkɛ le Jehowa.

^ od. 52 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Ase nkumbo kɛmɔtshi wambohomana l’ehemba l’olimu, yoonge yawɔ, l’esambishelo, ndo la kalasa.

^ od. 54 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Ɛmɛnyi wa Jehowa wasala losanganya lo luudu lo woshɛshɛ, apulushi wambɔtɔ, koko anangɛso l’akadiyɛso hawoke wɔma.

^ od. 56 ELEMBETSHIELO W’ESATO: Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo wa mbala la mbala tokeketshaka dia mbikikɛ.