1. Naa lolango la Jehowa ɛlɔ kɛnɛ?

 ƐLƆ kɛnɛ, lolango la Nzambi ele dia lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo sambishama lo nkɛtɛ k’otondo. (Makɔ 13:10; 1 Tim. 2:3, 4) Olimu ɔsɔ wekɔ waki Jehowa ndo ekɔ dui di’ohomba lo woho wakandakitsha Ɔnande la ngandji dia nɔmbɔla olimu ɔsɔ. Sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ lam’ele Yeso mbalɔmbɔla olimu w’esamboshelo ɔsɔ, vɔ wayokambema lo yoho yalanga Jehowa la ntondo k’ekomelo ndja.​—Mat. 24:14.

2. Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

² Lo sawo nɛ, tayɛna woho wakamba Yeso la “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ” dia tosha mbo ya ndɛ ya lo nyuma ndo nkongɛ ambeki ande dia nkamba olimu w’esambishelo woleki woke l’ɔkɔndɔ w’ana w’anto. (Mat. 24:45) Tayɛna nto kɛnɛ kakoka onto tshɛ l’atei aso nsala dia nsukɛ Yeso ndo ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo.

3. Lowandji lakɔna lakawasha Yeso?

³ Yeso ekɔ lo nɔmbɔla olimu w’esambishelo. Ngande wakokaso monga l’eshikikelo ka dui sɔ? Yema tshitshɛ la ntondo ka nde mbidɛ l’olongo, Yeso akasangana kaamɛ l’ambeki ande amɔtshi wa kɔlamelo lo dikona dimɔtshi dia la Ngalileya. Nde akawatɛ ate: “Wakambisha lowandji tshɛ l’olongo ndo la nkɛtɛ.” Tolembete etelo kekina kakandawatɛ ate: “Ɔnkɔnɛ, nyotshu ndo nyetɛ anto wa lo wedja tshɛ ambeki.” (Mat. 28:18, 19) Ndo nto, wakasha Yeso lowandji la nɔmbɔla olimu w’esambishelo.

4. Lande na kahombaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Yeso ekɔ lo ntetemala nɔmbɔla olimu w’esambishelo?

 ⁴ Yeso akate ɔnɛ olimu w’esambishelo ndo wa mbetɛ anto ambeki wayokambema lo “wedja tshɛ” ndo ɔnɛ nde ayoyala kaamɛ l’ambeki ande “nshi tshɛ polo l’etena k’ekomelo ka dikongɛ di’akambo.” (Mat. 28:20) Ɛtɛkɛta ɛsɔ mɛnyaka di’olimu w’esambishelo pombaka ntetemala kambema l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Yeso polo ndo nshi yaso nyɛ.

5. Ngande wakimanyiyaso dia Osambo 110:3 kotshama?

⁵ Yeso kondjakiyanya ɔnɛ anto wahomba nkamba olimu ɔsɔ hawotonga efula otsha l’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo. Nde akeyaka ɔnɛ ɛtɛkɛta ɛnɛ wa prɔfɛsiya waki omembi w’esambo wayokotshama: “Anto ayɛ wayoyakimɔ la lolango lo lushi la wolo l’asɔlayi ayɛ.” (Os. 110:3) Naka wɛ ekɔ lo nkamba olimu w’esambishelo, kete wɛ ekɔ lo nsukɛ Yeso, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo ekɔ lo nkimanyiya dia prɔfɛsiya kɛsɔ kotshama. Olimu ɔsɔ wekɔ lo tatshu otsha la ntondo, koko tekɔ lo mpomana l’ekakatanu ɛmɔtshi.

6. Okakatanu akɔna wahomana l’esambisha wa Diolelo ɛlɔ kɛnɛ?

⁶ Okakatanu ɔmɔtshi wahomana la esambisha wa Diolelo ele ɔlɔshamelo. Waa apɔsta, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ndo wa pɔlitikɛ wambokonya anto efula dia monga la kanyi ya kɔlɔ lo dikambo di’olimu aso. Naka ewotɔ aso, anto weyaso ndo asekaso wa l’olimu wakanganyiyama l’ɔtɛ w’awui wa kashi watawɔ lo dikambo diaso, kete ondo vɔ koka tɔsɛngiya dia ntshika kambɛ Jehowa ndo ntshika nsambisha. Lo wedja ɛmɔtshi, vɔ tɔlɔshaka lo tɛngiya, taanɛ, tonda ndo kaanga todja lo lokanu. Hataambe l’ɔtɛ w’awui watosalɛ anto asɔ. Yeso akate ɔnɛ: “Anto wa lo wedja tshɛ wayonyohetsha l’ɔtɛ wa lokombo lami.” (Mat. 24:9) Woho wahetshamaso ɔsɔ ekɔ djembetelo yɛnya dia sho mbetawɔmaka le Jehowa. (Mat. 5:11, 12) Diabolo mbele l’edia k’ɔlɔshamelo ɔsɔ. Koko Yeso mboleka wolo la fwa! Diɛsɛ l’osukɔ wa Yeso, lokumu l’ɔlɔlɔ lekɔ lo nkoma le anto wa lo wedja tshɛ. Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

7. Tolembetelo takɔna takɛnya dia Ɛnyɛlɔ 14:6, 7 ekɔ lo kotshama?

⁷ Oko weso esambisha wa Diolelo, tekɔ l’okakatanu nto wendana la ɔtɛkɛta. Lo ɛnyɛlɔ kakandasha ɔpɔstɔlɔ Joani, Yeso akate ɔnɛ lo nshi yaso nyɛ, lokumu l’ɔlɔlɔ layekola wekamu ɔsɔ. (Adia Ɛnyɛlɔ 14:6, 7.) Lo ngande? Sho mbishaka anto efula diɛsɛ dia vɔ mbetawɔ losango la Diolelo. Ɛlɔ kɛnɛ, anto wa l’andja w’otondo wokoka mbadia ekanda walembetshiya Bible lo sitɛ kaso ka jw.org nɛ dia tɔ kekɔ l’awui l’ɛtɛkɛta ndekana 1 000! Olui-walɔmbɔla aketawɔ dia dibuku Ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ pondjo pondjo! diele ehomɔ kotoleka mbeka l’ambeki nshi nyɛ kadimɔma l’ɛtɛkɛta ndekana 700! Mbo ya ndɛ ya lo nyuma tanemaka nto lo tovidɛo takadjama l’eshinga dikambo di’akanga wa mpoke ndo l’ekanda wa l’ɔtɛkɛta w’akanga wa totshungu. Tekɔ lo mɛna woho watakotshama prɔfɛsiya ya lo Bible. Anto w’oma “l’ɛtɛkɛta tshɛ wa wedja” wekɔ lo mbeka “ɔtɛkɛta wa pudipudi” w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. (Zɛk. 8:23; Zɛf. 3:9) Awui asɔ tshɛ wekɔ lo salema lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Yeso Kristo lele Omendji aso wele l’akoka.

8. Naa etombelo wambonga la olimu aso w’esambishelo?

⁸ Ɛlɔ kɛnɛ, anto ndekana miliyɔ 8 000 000 wa lo wedja 240 wekɔ lo nkenga okongamelo wa Jehowa ndo ɔnɔnyi tshɛ anto nunu akumi wekɔ lo batizama! Koko kɛnɛ koleki toshifidi tɔsɔ ohomba ele, waonga wa lo nyuma, mbuta ate woho wambɔlɔta ambeki w’eyoyo asɔ “lonto l’oyoyo.” (Kɔl. 3:8-10) Anto efula  wakatshike awui wa mindo, wa ngala, kananɛ kɔlɔ ndo shɔnɔdi yendana la wedja. Prɔfɛsiya kofundami lo Isaya 2:4 kekɔ lo kotshama; vɔ ‘hawoyeka awui wa ta nto.’ Etena kasalaso la wolo dia ndɔta lonto l’oyoyo, sho kimanyiyaka anto dia vɔ ndjasukanya la okongamelo wa Jehowa ndo sho mɛnyaka dia tekɔ lo ndjela omendji aso Yeso Kristo. (Jni. 13:35; 1 Pe. 2:12) Awui asɔ tshɛ hawosalema osalemasalema. Yeso ekɔ lo tosha ekimanyielo kele laso ohomba.

9. Lo ndjela Mateo 24:45-47, kakɔna kakatama kayosalema l’etena k’ekomelo?

⁹ Adia Mateo 24:45-47. Yeso akate dia l’etena k’ekomelo, nde ayɔsɔna “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ” dia mbishaka anto mbo ya ndɛ ya lo nyuma. Laasɔ, sho koka nongamɛ dia ɔhɔmbɔ ɔsɔ ekɔ lo nkamba olimu wa wolo lo nshi yaso nyɛ. Ngasɔ mbediɔ. Omendji aso ekɔ lo nkamba la djui ya tshitshɛ y’apami w’akitami dia mbishaka ekambi wa Nzambi ndo anto wayasha ‘mbo ya ndɛ ya lo nyuma l’etena kahombama.’ Apami asɔ hawahemɛ mbetawɔ k’anto akina. (2 Kɔr. 1:24) Koko, vɔ mbetawɔka dia Yeso Kristo mbele “ɔnɔmbɔdi ndo kɔmanda” k’ekambi ande.​—Isa. 55:4.

10. Okanda akɔna wɛnyami l’osato wakaketawoya dia nkɛndakɛnda lo mboka katɔla otsha lo lɔsɛnɔ la pondjo?

¹⁰ Ntatɛ lo 1919, ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo akalɔngɔsɔla ekanda wotshikitanyi wakasha anto w’eyoyo diaaso dia ndɛ mbo ya ndɛ ya lo nyuma mbala ka ntondo. Lo 1921, ɔhɔmbɔ ɔsɔ akatondja dibuku La Harpe de Dieu dia nkimanyiya anto wayasha dia vɔ mbeka wetshelo w’etatelo wa lo Bible. Oko watatshikitana akambo, ekanda ekina wakatondjama. Okanda akɔna wakakokimanyiya dia mbeya ndo nanga Shɛso l’ele l’olongo? Onde aki “Que Dieu soit reconnu pour vrai,” La vérité qui conduit à la vie éternelle, Kokaka we monga la loseno  la pondjo lo paradiso ka la kete, Ewo katɔla otsha lo lɔsɛnɔ la pondjo, Bible etshatɔ mɛtɛ?, Kakɔna kakoka Bible tetsha?, ko kana dibuku diaso di’oyoyo, Ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ pondjo pondjo! Ekanda ɛsɔ tshɛ wakalɔngɔswama dia nkotsha oyango ɔmɔtshi shikaa l’etena kakawatondjama.

11. Lande na kele ekɔ ohomba sho tshɛ nongolaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma?

¹¹ Aha anto weke eyoyo ato mbele l’ohomba wa mbo ya ndɛ ya lo nyuma ya wolo. Sho tshɛ tekɔ l’ohomba ayɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Mbo ya ndɛ ya wolo yekɔ dikambo di’anto wambotshunda.” Pɔɔlɔ akakotsha ɔnɛ nkamba l’akambo wa lo nyuma asɔ ayotokimanyiya dia “ntshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ.” (Hɛb. 5:14) Koka monga okakatanu wa wolo dia sho nkitanyiya atɔndɔ wa Jehowa. Koko Yeso ndjashikikɛka dia sho nkondja ekimanyielo kele laso ohomba lo tosha mbo ya ndɛ ya lo nyuma y’ohomba efula. Bible, Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakasambiyama mbele kiɔkɔ ya mbo ya ndɛ shɔ. Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo nɔngɔsɔlaka ndo kahanyaka mbo ya ndɛ shɔ l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Yeso.

12. L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, ngande wɔsaso lokombo la Nzambi?

¹² L’ɛnyɛlɔ ka Yeso, sho mbishaka lokombo la Nzambi lotombo lasungana la lɔ. (Jni. 17:6, 26) Ɛnyɛlɔ, lo 1931 takɔshi lokombo la l’Afundelo l’Ɛmɛnyi wa Jehowa. Lo nsala ngasɔ, sho mɛnyaka dia lokombo la Nzambi lekɔ ohomba efula le so ndo ɔnɛ sho nangaka mbeyama lo lokombo la Shɛso lele l’olongo. (Isa. 43:10-12) Ntatɛ lo Ngɔndɔ ka dikumi ɔnɔnyi ɔsɔ, lokombo la Nzambi tanemaka lo lohoso la numɛlɔ tshɛ ka periodikɛ kɛnɛ. Laadiko dia laasɔ, Bible​—Ekadimwelo k’andja w’oyoyo kakakaloya lokombo la Nzambi l’ahole tshɛ wahombalɔ monga lo Ɔtɛkɛta ande. Dui sɔ totshikitanyaka l’ɛtɛmwɛlɔ wa Lokristokristo  wakanya lokombo la Jehowa oma lo dikadimwelo efula dia Bible yawɔ!

13. Kakɔna kaketawoya dia Yeso ekɔ lo nkamba la “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ” ɛlɔ kɛnɛ? (Joani 6:68)

¹³ Lo tshimbo ya “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ,” Yeso ambokenga okongamelo wa diambo efula lanɛ la nkɛtɛ dia nsukɛ ɔtɛmwɛlɔ wa pudipudi. Ngande wayaokayɛ lo kɛnɛ kendana l’okongamelo ɔsɔ? Ondo wɛ ndjaokaka oko wakayaoke ɔpɔstɔlɔ Petero lakatɛ Yeso ate: “Le na atshɔso? Wɛ kele la ɛtɛkɛta wa lɔsɛnɔ la pondjo.” (Jni. 6:68) Lende otonga onto tshɛ la l’atei aso ɛlɔ kɛnɛ, otondonga sho komonga la diɔtɔnganelo l’okongamelo wa Jehowa? Lo tshimbo yawɔ, Kristo ekɔ lo ndjashikikɛ dia tekɔ lo ndeshama dimɛna lo nyuma. Ndo nto, nde tolowanyaka dia nkamba olimu w’esambishelo dimɛna. Laadiko dia laasɔ, nde tokimanyiyaka dia ndɔta “lonto l’oyoyo,” l’oyango wa sho ngɛnyangɛnya Jehowa.​—Ɛf. 4:24.

14. Wahɔ akɔna wakayakondja lo monga l’okongamelo wa Jehowa lo nshi yakakokanɛ hemɔ ka COVID-19?

¹⁴ Yeso ekɔ lo tosha ɛlɔmbwɛlɔ ka lomba lo tena dia paa nɛ. Wahɔ wele l’ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ akɛnama etena kakatatɛ hemɔ kakakokanɛ l’andja w’otondo ka COVID-19. Etena kele anto efula wa l’andja ɔnɛ komonga l’eshikikelo lo kɛnɛ kakawahombe nsala, Yeso akasale woho wa sho nkondja ɛlɔmbwɛlɔ kokɛma hwe dia tokokɛ. Takakeketshama dia ndɔtaka komba onyɔ etena keso lale anto efula ndo manganaka yema l’anto akina. Wakohola dikumanyi dia sawolaka mbala la mbala l’anto tshɛ wa l’etshumanelo ndo mbeyaka ehomba awɔ wa lo demba ndo wa lo nyuma. (Isa. 32:1, 2) Takalongola ɛlɔmbwɛlɔ kekina ndo ekeketshelo lo tshimbo ya waa alapɔlɔ w’oma le Olui-walɔmbɔla.

15. Ɛlɔmbwɛlɔ kakɔna kakawasha kendana la woho wa nsala nsanganya ndo nsambisha lo nshi ya hemɔ ka COVID-19, ndo naa etombelo wakonge la dui sɔ?

 ¹⁵ Lo nshi ya hemɔ kakakokanɛ kɛsɔ, takalongola nto ɛlɔmbwɛlɔ kokɛma hwe kendana la woho wa nsala nsanganya ya l’etshumanelo ndo nsambisha. Aha la ntshimbatshimba, takatatɛ mbɔtɔ nsanganya y’Akristo, nsanganya ya weke ndo ya rɛjɔ l’ekimanyielo ka vidɛo kɔferansɛ. Takatatɛ nto nsambisha lo fundanɛ mikanda ndo lo telefɔnɛ. Jehowa akatshɔkɔla welo aso. Filialɛ efula yakatome alapɔlɔ wa dimɛna wɛnya dia lofulo l’apandjudi lakahame. Lo mɛtɛ, anto efula wekɔ l’awui efula wakeketsha wendana la nshi nyɛ.​—Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Jehowa tshɔkɔlaka olimu aso w’esambishelo.”

16. Eshikikelo kakɔna kakoka monga la so?

¹⁶ Ondo anto amɔtshi wakakoke mfɔnya di’okongamelo amboleka washo wolo lo nshi ya hemɔ kɛsɔ. Koko akɛnama mbala la mbala di’ɛlɔmbwɛlɔ kakatalongolaka kaki ka dimɛna. (Mat. 11:19) Ndo etena kakanaso yimba lo yoho ya la ngandji yalɔmbɔla Yeso ekambi ande, sho mongaka l’eshikikelo ɔnɛ oyadi kɛnɛ tshɛ kayotomba lo nshi yayaye, Jehowa nde la Ɔnande la ngandji wayoyala kaamɛ la so.​—Adia Hɛbɛru 13:5, 6.

17. Ngande wayaokayɛ lo kɛnɛ kendana la nkamba lo ɛlɔmbwɛlɔ k’omendji aso Yeso?

¹⁷ Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wele laso dia nkamba lo ɛlɔmbwɛlɔ ka Ɔnɔmbɔdi aso Yeso lee! Tekɔ l’okongamelo wele bu la diatɔnelo lo kɛnɛ kendana la mbekelo, wedja ndo ɛtɛkɛta. Tekɔ lo ndeshama dimɛna efula lo nyuma ndo tekɔ la dihomɔ diahombama dia nkamba olimu w’esambishelo. Onto tshɛ l’atei aso ekɔ lo mbetshama woho wa ndɔta lonto l’oyoyo ndo tekɔ lo mbetshama dia mbokana ngandji lam’asaso. Tekɔ l’ɛkɔkɔ wa mfuna l’ɔtɛ wele Yeso omendji aso!