Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Jehowa akawelɛ ɔnɛ “ɔngɛnyi ami”

Jehowa akawelɛ ɔnɛ “ɔngɛnyi ami”

‘Isariyɛlɛ le, wɛ ekɔ okambi ami, Jakɔbɔ le, wɛ kakamasɔnɛ, ɔna Abrahama, ɔngɛnyi ami.’—ISAYA 41:8.

ESAMBO: 91, 22

1, 2. a) Ngande weyaso di’anto koka nkoma angɛnyi wa Nzambi? b) Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?

NTATƐ oma l’etena kotɔso polo l’etena kavɔso, sho mongaka l’ohomba wa mbokama ngandji. Anto wekɔ l’ohomba w’angɛnyi w’eshika ndo wawaoka ngandji, aha tsho ngandji ka lam’asa pami la womoto. Koko kɛnɛ koleki tshɛ ele, tekɔ l’ohomba wa mbokama ngandji oma le Jehowa. Anto efula hawetawɔ di’anto koka monga la lɔngɛnyi l’oshika la Nzambi nɛ dia nde hɛnama ndo ekɔ kanga wolo tshɛ. Koko sho mbeyaka kɛnɛ kele mɛtɛ!

2 Oma l’ekimanyielo ka Bible, sho mbeyaka di’anto wakakome angɛnyi wa Nzambi. Sho pombaka nkondja wetshelo oma lo bɛnyɛlɔ diawɔ. Lande na? Nɛ dia lɔngɛnyi lasaso la Nzambi mbele oyango woleki ohomba wakokaso ndjadjɛ lo lɔsɛnɔ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ k’Abrahama. (Adia Jakɔba 2:23.) Ngande wakandakome ɔngɛnyi wa Nzambi? Diɔtɔnganelo di’oshika diaki lam’asa Abrahama la Nzambi diakahikama lo mbetawɔ, ndo nde mbeyamaka oko “she anto tshɛ wele la mbetawɔ.” (Rɔmɔ 4:11) Etena kasɛdingolayɛ ɛnyɛlɔ kande, yambola ɔnɛ: ‘Ngande wakokami mbokoya mbetawɔ k’Abrahama ndo nkeketsha lɔngɛnyi lasami la Jehowa?’

NGANDE WAKAKOME ABRAHAMA ƆNGƐNYI WA JEHOWA?

3, 4. a) Lembetshiya kɛnɛ kaki ondo ohemba wakaleke woke lo mbetawɔ kaki Abrahama? b) Lande na kaketawɔ Abrahama dia nambola Isaka?

3 Ohɔsa dia wɛ ɛna Abrahama aya l’ɛnɔnyi oko 125 atadɛ ɔkɔkɛ lo dikona. [1] (Enda nɔtɛ ka la koma.) Isaka ɔnande laki l’ɛnɔnyi 25 akayayaka l’ɔkɔngɔ ande. Isaka akatɛmbaka nkonyi ndo Abrahama akatɛmbaka lokuwa ndo diangɔ dia mpɛtsha dja. Ondo lɔkɛndɔ lɔsɔ laki wolo efula lo lɔsɛnɔ laki Abrahama. Koko komonga ngasɔ l’ɔtɛ wakinde aya osombe, nɛ dia nde aki la wolo efula. Koko, lɔkɛndɔ lɔsɔ laki wolo nɛ dia Jehowa akɔɔlɔmbɛ dia tolambola ɔnande.​—Etatelu 22:1-8.

Koko Abrahama kokitanyiya Nzambi oko kanga tshungu, mbuta ate mbokitanyiya aha la nkanyiya

4 Ondo ɔsɔ mbaki ohemba wakaleke wolo lo kɛnɛ kendana la mbetawɔ kaki Abrahama. Anto amɔtshi mbutaka dia Nzambi aki ondjakanyi etena kakandalɔmbɛ Abrahama dia nambola ɔnande. Ndo anto akina mbutaka dia Abrahama akalange nsala dui sɔ nɛ dia nde konangaka ɔnande. Anto mbutaka akambo asɔ nɛ dia vɔ bu la mbetawɔ ndo haweye ele mbetawɔ ka mɛtɛ kana woho wakambatɔ. (1 Kɔrɛtɔ 2:14-16) Koko Abrahama kokitanyiya Nzambi oko kanga tshungu, mbuta ate mbokitanyiya aha la nkanyiya. Nde akokitanyiya nɛ dia nde aki la mbetawɔ ka mɛtɛ. Nde akeyaka dia Jehowa hakoke pondjo mbɔlɔmba dia nde nsala dui dimɔtshi diakakoke monga l’etombelo wa kɔlɔ pondjo pondjo. Abrahama akeyaka dia naka nde nkitanyiya, kete Jehowa ayowɔtshɔkɔlɔ nde l’ɔnande la ngandji. Kakɔna kaki Abrahama l’ohomba dia monga la mbetawɔ ka wolo ka ngasɔ? Nde akahombe monga la ewo ndo la diewo.

5. Ngande wakakoke Abrahama mbeka akambo wendana la Jehowa ndo ewo kɛsɔ kakokonya dia nde ndjaoka woho akɔna?

5 Ewo. Abrahama akole l’osomba wakawelɛka Ura. Anto wa lɛkɔ wakatɛmɔlaka tozambizambi ta kashi ndo she akasalaka dui sɔ. (Jashua 24:2) Ko ngande wakeke Abrahama akambo wendana la Jehowa? Bible mɛnyaka dia Shɛmɛ, ɔnaki Nɔa aki owɔtɔ waki Abrahama. Ndo nde akonge la lɔsɛnɔ polo lam’akakotsha Abrahama ɛnɔnyi 150. Shɛmɛ aki pami kaki la mbetawɔ ka wolo ndo ondo nde akakoke mbutɛ ewotɔ ande akambo wendana la Jehowa. Hateye l’eshikikelo tshɛ, koko kokaka monga ko ngasɔ mbakeke Abrahama akambo wendana la Jehowa. Kɛnɛ kakeke Abrahama kakookonya dia nde mboka Jehowa ngandji ndo ewo kɛsɔ kakookimanyiya dia nde nkeketsha mbetawɔ kande.

6, 7. Ngande wakakeketshama mbetawɔ kaki Abrahama lo menda akambo wakahomana la nde lo lɔsɛnɔ?

6 Diewo. Ngande wakakondja Abrahama diewo diakakeketsha mbetawɔ kande otsha le Jehowa? Anto amɔtshi mbutaka dia tokanyi konyaka lo nsaki ndo nsaki konyaka lo etsha. Otema waki Abrahama wakandandema oma l’akambo wendana la Nzambi wakandeke ndo dui sɔ diakokimanyiya dia monga la dilɛmiɛlɔ di’efula le ‘Jehowa Nzambi Nkum’Olongo, Otungi w’olongo la nkɛtɛ.’ (Etatelu 14:22) Bible mbelɛka dilɛmiɛlɔ dia ngasɔ ɔnɛ ‘wɔma wa Nzambi.’ (Hɛbɛru 5:7) Dia monga la lɔngɛnyi l’oshika la Nzambi, sho pombaka monga la wɔma wa Nzambi. (Osambu 25:14) Ɔsɔ mbele dionga diakatshutshuya Abrahama dia nkitanyiya Jehowa.

7 Nzambi akatɛ Abrahama ndo Sara dia vɔ ntshika luudu lawɔ laki la Ura ndo monɔ lo wodja okina. Vɔ komonga akɛnda ndo wakahombe todjasɛ lo totombotombo lɔsɛnɔ lawɔ l’otondo. Kaanga mbakeyaka Abrahama dia nde ayohomana la waale efula, nde akayashikikɛ dia nkitanyiya Jehowa. L’ɔtɛ w’okitanyiya ande, Nzambi akɔtshɔkɔla ndo akokokɛ. Ɛnyɛlɔ, etena kakɔshi pami kɛmɔtshi Sara, wadi aki Abrahama l’olangala efula ndo kaki Abrahama lo waale wa ndjakema, Jehowa akakokɛ Abrahama nde la Sara ndekana mbala ɔtɔi. (Etatelu 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18) Akambo asɔ wakakeketsha mbetawɔ kaki Abrahama.

8. Ngande wakokaso monga la ewo ndo la diewo diakoka nkeketsha lɔngɛnyi lasaso la Jehowa?

8 Onde sho kokaka monga la lɔngɛnyi l’oshika la Jehowa? Eelo, sho kokaka monga la lɔ! L’ɛnyɛlɔ k’Abrahama, sho pombaka mbeka akambo wendana la Jehowa. Sho lawɔ koka nkondja ewo ndo diewo dieso la diɔ ohomba. Ɛlɔ kɛnɛ, kɛnɛ kele la so ndeka kɛnɛ kaki l’Abrahama la fwa. (Danyele 12:4; Rɔmɔ 11:33) Bible ndola la ewo kendana la ‘Otungi w’olongo la nkɛtɛ.’ Akambo wekaso totshutshuyaka dia sho mboka Jehowa ngandji ndo tokimanyiyaka dia sho monga la dilɛmiɛlɔ di’efula otsha le nde. Ngandji ndo dilɛmiɛlɔ di’otsha le Nzambi sɔ totshutshuyaka dia sho mbokitanyiya. Etena kasalaso dui sɔ, sho mɛnaka woho watokokɛnde ndo watɔtshɔkɔlande, ndo dui sɔ toshaka diewo diayoleka nkeketsha mbetawɔ kaso. Naka sho kambɛ Jehowa la kɔlamelo, kete tayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la wɔladi. (Osambu 34:8; Tukedi 10:22) Lo yɛdikɔ yatataleke monga la ewo ndo la diewo, mbataleke lɔngɛnyi lasaso la nde monga wolo efula.

WOHO WAKAKOKƐ ABRAHAMA LƆNGƐNYI LASANDE LA NZAMBI

9, 10. a) Kakɔna kahombama dia lɔngɛnyi monga wolo efula? b) Kakɔna kɛnya dia Abrahama akɔsaka lɔngɛnyi lasande la Jehowa la nɛmɔ ndo akalikeketsha?

9 Lɔngɛnyi l’oshika koka mbɛdikama la ɛngɔ k’oshinga wolo. (Adia Tukedi 17:17.) Tɔ bu ɛngɔ kɛmɔtshi k’oshinga wolo kakambawɔ la tɔ tsho paka dia nɛnga luudu. Koko tɔ kekɔ oko dɛmbɔlɛmbɔ di’olangala efula diele l’ohomba w’ashi ndo w’ekokelo dia diɔ fukanɛ. Abrahama akɔsaka lɔngɛnyi lasande la Jehowa la nɛmɔ ndo akalikokɛ. Ngande wakandasale dui sɔ?

10 Abrahama akatetemala nkeketsha wɔma wa Nzambi ndo okitanyiya ande. Ɛnyɛlɔ, etena kakandatshu la Kanana nde la nkumbo kande ndo l’ekambi ande, nde akatetemala mbetawɔ dia Jehowa mbɔlɔmbɔla etena kakandɔsaka tɛdikɔ oyadi ta weke kana ta totshitshɛ. Ɔnɔnyi ɔtɔi la ntondo ka Isaka mbɔtɔ, etena kaki Abrahama l’ɛnɔnyi 99, Jehowa akawotɛ dia mbahenya pami tshɛ kaki lo luudu lande ohekele. Onde Abrahama akadje taamu kana akahembe mbisha tɛkɛ nɛndɛ diaha nde nsala kɛnɛ kakawawotɛ dia nsala? Ndooko, nde akayaɛkɛ le Jehowa ndo akakitanyiya ‘ko lushi lakɔ.’​—Etatelu 17:10-14, 23.

Lɔngɛnyi l’oshika ekɔ oko dɛmbɔlɛmbɔ di’olangala efula diele l’ohomba w’ashi ndo w’ekokelo dia diɔ fukanɛ

11. Lande na kakayakiyanyaka Abrahama lo dikambo dia Sɔdɔmɔ la Ngɔmɔra, ndo ngande wakokimanyiya Jehowa?

11 Lam’ele Abrahama akakitanyiyaka Jehowa lushi tshɛ kaanga l’akambo wa totshitshɛ, lɔngɛnyi lawɔ lakaleke nkoma wolo. Nde akayaoke dia nde koka ntɛkɛta la Jehowa lo kɛnɛ kendana la dikambo tshɛ, kaanga mbɔlɔmba ekimanyielo etena kalɔshanande l’ekakatanu wa wolo. Ɛnyɛlɔ, etena kakate Jehowa dia nde ayolanya osomba wa Sɔdɔma la Ngɔmɔra, Abrahama akayakiyanyaka lo dikambo sɔ. Lande na? Nde aki la wɔma w’ɔnɛ anto w’ɛlɔlɔ wayolanyema kaamɛ l’anto wa kɔlɔ. Ondo nde akayakiyanyaka dikambo dia Lɔta l’ɔnaki ɔnango la nkumbo kande wanɛ wakadjasɛka la Sɔdɔmɔ. Abrahama akayaɛkɛ le Jehowa lele ‘Shushi ya nkɛtɛ k’otondo.’ L’okitshakitsha tshɛ, nde akatɛkɛta la Jehowa lo kɛnɛ kendana l’okiyanu ande. Jehowa aki la solo dia lotutsha otsha le ɔngɛnyi ande ndo akawɛnya dia nde ekɔ kanga kɛtshi. Jehowa akawotɛ ɔnɛ kaanga etena kayondela elanyelo nde ayoyanga anto w’ɛlɔlɔ ndo ayowakokɛ.​—Etatelu 18:22-33.

12, 13. a) Ngande wele ewo ndo diewo dia Abrahama diakayokimanyiyaka l’ɔkɔngɔ diko? b) Kakɔna kɛnya di’Abrahama akayaɛkɛka le Jehowa?

12 Mbokɛmaka hwe dia ewo ndo diewo diaki la Abrahama diakokimanyiya dia nde ntetemala nkeketsha lɔngɛnyi lasande la Jehowa. Diakɔ diele l’ɔkɔngɔ diko, etena kakalɔmbɛ Jehowa Abrahama dia nambola ɔnande, nde akeyaka dia Jehowa okongaka nshi tshɛ la solo dia lotutsha, la kɛtshi, onto la mbɛkɛ otema ndo okokedi. Abrahama aki l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ Jehowa hakoke nkoma kanga esehe kana onto la kɔlɔ mbala kakɔ ɔtɔi. Lande na kataso ngasɔ?

13 La ntondo ka nde ntshika ekambi ande, Abrahama akate ate: ‘Nyonkonge la mponda lanɛ, dimi layanga mbidɛ la ɔna polo lengo dia tɔtɛmɔla, ko sho nkalola ndjonyokola.’ (Etatelu 22:5) Kakɔna kakalange Abrahama mbuta? Onde nde akate kashi etena kakandate dia nde ayokalola la Isaka, etena kakandeyaka dia nde ayanga toolambola? Keema. Bible mbutaka dia Abrahama akeyaka dia Jehowa aki l’akoka wa mbolola Isaka. (Adia Hɛbɛru 11:19.) Abrahama akeyaka dia Jehowa akawosha wolo dia nde monga la ɔna, kaanga mbakinde nde la Sara waya esombe wa lokosombe. (Hɛbɛru 11:11, 12, 18) Ɔnkɔnɛ, nde aki l’eshikikelo ɔnɛ ndooko dikambo diahakoke Jehowa nsala. Abrahama kombeyaka kɛnɛ kakahombe salema lushi lakɔ. Koko nde aki la mbetawɔ ɔnɛ naka nde alanga, Jehowa ayolola ɔnande di’alaka tshɛ waki Nzambi kotshama. Diɔ diakɔ diakelamɛ Abrahama ɔnɛ “she anto tshɛ wele la mbetawɔ.”

Abrahama aki la mbetawɔ ɔnɛ naka nde alanga, Jehowa ayolola ɔnande di’alaka tshɛ waki Nzambi kotshama

14. Naa ekakatanu wahomana layɛ lo kambɛ Jehowa ndo ngande wakoka ɛnyɛlɔ k’Abrahama kokimanyiya?

14 Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa hatɔlɔmbɛ dia sho nambola anaso, koko nde tɔlɔmbaka dia nkitanyiya wadjango ande. Mbeyaka monga ko ntena dimɔtshi hatoshihodia ɔkɔkɔ wa wadjango akɔ kana mbeyaka monga wolo le so dia mbakitanyiya. Onde ndo wɛ atayaokaka ngasɔ? Le anto amɔtshi, olimu w’esambishelo wekɔ tshondo y’okakatanu. Ondo vɔ wekɔ ɛsɔnyi ndo mɛnaka wolo ntɛkɛta l’anto wahaweye. Anto akina mbokaka wɔma ndjatshikitanya l’anto wa l’olimu kana wa la kalasa. (Etumbelu 23:2; 1 Tɛsalɔnika 2:2) Etena kalɔmbamayɛ dia nsala dikambo dimɔtshi dia wolo, nkanyiya ɛnyɛlɔ ka diambo ka mbetawɔ ndo ka dihonga kaki Abrahama. Etena kakanayɛ yimba la ɛnyɛlɔ k’apami la wamato wa kɔlamelo, diɔ koka kotshutshuya dia mbaokoya ndo dia wɛ monga suke suke la Jehowa, Ɔngɛnyi aso.​—Hɛbɛru 12:1, 2.

WOHO WA LƆNGƐNYI LEELA ƐTSHƆKƆ

15. Lande na kakokaso monga l’eshikikelo ɔnɛ Abrahama konyanga pondjo lo woho wakandakitanyiya Jehowa la kɔlamelo tshɛ?

15 Onde Abrahama akanyange lo woho wakandakitanyiya wadjango wa Jehowa? Bible mbutaka dia Abrahama ‘akavu aya osombe wa lokosombe ndo ambondoya andja.’ (Etatelu 25:8) Etena kakinde la ɛnɔnyi 175, Abrahama akakoke nkaloya washo lo lɔsɛnɔ lande l’otondo ndo ndjaoka dimɛna. Lande na? Nɛ dia lɔngɛnyi lasande la Jehowa mbaki lushi tshɛ dikambo diakaleke ohomba efula le nde. Koko, etena kadiaso ɔnɛ Abrahama aki ‘osombe wa lokosombe ndo ambondoya andja,’ dui sɔ halembetshiya ɔnɛ Abrahama kokombola ndjɔsɛna lo nshi yayaye.

16. Naa ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga la Abrahama lo Paradiso?

16 Bible mbutaka ɔnɛ Abrahama “akakongaka osomba wele la dihikamelo di’eshika, osomba wele Nzambi kakakongɛ ndo kakahike.” (Hɛbɛru 11:10) Abrahama aketawɔ dia lushi lɔmɔtshi nde ayɛna osomba akɔ, mbuta ate Diolelo diaki Nzambi diayolɛ nkɛtɛ k’otondo. Ndo nde ayɛna ekotshamelo ka dui sɔ! Ohokanyiya ɔngɛnɔngɛnɔ wayonga l’Abrahama dia nsɛna lo paradiso ka la nkɛtɛ ndo ntetemala nkeketsha lɔngɛnyi lasande la Nzambi. Nde ayɔngɛnangɛna dia mbeya ɔnɛ ɛnyɛlɔ kande ka mbetawɔ kakakimanyiya ekambi wa Nzambi l’edja ka nunu di’ɛnɔnyi! Lo Paradiso nde ayɛna dia olambo wakandalange nambola l’Okongo wa Mɔriya waki didjidji di’ɛngɔ kɛmɔtshi koleki tshɛ woke. (Hɛbɛru 11:19) Ndo nde ayeya woho wele paa kakandoke etena kakandalange nambola ɔnande Isaka kakakimanyiya miliyɔ y’anto wele la kɔlamelo dia nshihodia paa kakoke Jehowa etena kakandakimɔ Ɔnande, Yeso Kristo, oko olambo w’etshungwelo lo dikambo di’anto. (Joani 3:16) Ɛnyɛlɔ kaki Abrahama tokimanyiyaka dia sho tshɛ monga la lowando l’efula l’oshinga w’etshungwelo, djembetelo yoleki tshɛ woke ya ngandji!

17. Kakɔna kamboyashikikɛ ndo kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

17 Onto tshɛ la l’atei aso koka mbɔsa yɛdikɔ ya mbokoya mbetawɔ ka Abrahama. L’ɛnyɛlɔ kande, tekɔ l’ohomba w’ewo ndo wa diewo. Naka sho ntetemala mbeka akambo wendana la Jehowa ndo mbokitanyiya, kete tayɛna woho watɔtshɔkɔlande ndo watokokɛnde. (Adia Hɛbɛru 6:10-12.) Jehowa koka monga Ɔngɛnyi aso pondjo pondjo! Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola bɛnyɛlɔ di’anto asato wa kɔlamelo wakakome angɛnyi wa Jehowa w’eshika.

^ [1] (odingɔ 3) Abrahama nde la Sara wakelamɛka ntondo Abrama ndo Sarai. Koko lo sawo nɛ, tayokamba la nkombo yakayowashaka Jehowa l’ɔkɔngɔ.