Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Kondja wahɔ waya lo nkaha

Kondja wahɔ waya lo nkaha

“MUTUKA koka ntshɔ, koko ɔlɔngɔlɔngɔ w’ose chine pombaka ntshikala.” Kɛsɔ mbakoke Alexandra etena kakinde odjashi lo mutuka akonga dia ntenyanya olelo wa lam’asa wedja ehende wa lo Amɛrikɛ wa lo sidɛ. Nde akaholɔ dia tenda kɛnɛ kakatombe ko akatane ɔlɔngɔlɔngɔ w’ose Chine asala la wolo etena kakandatɛkɛtaka Chinois ka kɔlɔ dia nembetshiya okakatanu ande le onto lakalamaka olelo wa wodja. Lam’ele Alexandra aki l’etshumanelo k’Ɛmɛnyi wa Jehowa ka l’ɔtɛkɛta wa Chinois, nde akayakimɔ la lolango dia kadimolaka kɛnɛ kakandataka.

Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akataka dia nde aki la ekanda washa lotshungɔ la mbidjasɛ lo wodja, koko wakawove mikanda ɛsɔ ndo falanga yande tshɛ. L’etatelo, oseka lɛɛta ɔsɔ kombetawɔ ndo akakome polo lo mfɔnya ɔnɛ Alexandra ekɔ lo nkamba olimu wa sondjaka anto. L’ekomelo, nde akayetawɔ kɛnɛ kakataka ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ, koko ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akahombe mfuta falanga l’ɔtɛ wakinde komonga la mikanda. Lam’ele nde komonga la falanga, Alexandra akɔsɔndja dɔlara 20. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akawoke losaka la mamba ndo akate dia nde ayowofuta ndekana ndo dɔlara 20. Alexandra akawotɛ ɔnɛ nde bu l’ohomba wa nkondja wahɔ, koko nde ekɔ tsho l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo mbisha ekimanyielo nɛ dia nde akɛnyi dia kɛsɔ mbakandahombi nsala. Nde akasha pami kɛsɔ ekanda ɛmɔtshi walembetshiya Bible ndo akokeketsha dia teka Bible l’Ɛmɛnyi wa Jehowa.

Ekɔ mɛtɛ dui diasalanganya otema lo mboka woho wakasale onto ɔmɔtshi ɔlɔlɔ otsha le onto lahandeye. Aha la taamu, awui wa ngasɔ salemaka kaanga oma le anto wa l’ɛtɛmwɛlɔ wotshikitanyi kana wanɛ wahatɛmɔla. Onde koka nsala dui d’ɔlɔlɔ dia ngasɔ? Dimbola sɔ diekɔ ohomba nɛ dia Yeso akate ate: “Ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo mbisha ndeka wa nongola.” (Etsha 20:35) Ekɔ nto dui dia dimɛna nɛ dia kaanga anyangiyangi w’ase siansɛ wakashola dia onto lakahɛ anto akina ndjaokaka dimɛna. Tɔsɛdingole lo toho takɔna kediɔ ngasɔ.

“ONTO LAKIMƆ L’ƆNGƐNƆNGƐNƆ”

Awui weta mɛnyaka dia mbala efula onto lele la lokaho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Nzambi nangaka onto lakimɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ.” Nde akataka di’Akristo wakakimɔka weshasha l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nkimanyiya asekawɔ ambetawudi wakatenyanyaka tena dia wolo. (2 Kɔrɛtɔ 8:4; 9:7) Pɔɔlɔ kombuta lanɛ dia vɔ wakakimɔka nɛ dia vɔ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Koko vɔ waki l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wakawakimɔka.

Lo ndjela wekelo ɔmɔ, lokaho “salaka dia tenyi dia lo wɔɔngɔ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ, di’onto nsɛna dimɛna kaamɛ l’anto, mbɛkɛma otema ndo salaka dia ‘wasaso monga.’” Wekelo okina wakashola dia “ɔngɛnɔngɛnɔ wonga l’onto etena kakahɛnde anto akina falanga ndeka wɔnɛ wonga la nde etena kakambande la falanga yakɔ lo dikambo diande hita.”

Onde wɛ atɛnaka dia l’ɔtɛ w’awui wele la yɛ lo lɔsɛnɔ wɛ hakoke kahɛ anto akina ɛngɔ? Kɛnɛ kele mɛtɛ ele onto tshɛ koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo monga “onto lakimɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ.” Etena kakahaso l’eyango w’amɛna, bu ohomba wa paka kɛnɛ kakimɔso monga efula. Ɔmɛnyi wa Jehowa ɔmɔ akatomɛ wanɛ watondja periodikɛ kɛnɛ woshasha ndo akaafundɛ ate: “Lo ɛnɔnyi wetshi ɛnɛ, dimi komonga l’akoka wa nkimɔ efula, laadiko dia yema ya dikuta tshitshɛ yakamadjaka lo Mbalasa ka Diolelo. Jehowa Nzambi akambisha efula oleki kɛnɛ kakamakimɔ. . . . Losaka lakinyu lo woho wasalanyu dia woshasha ɔnɛ tombaka, nɛ dia vɔ keketshakami.”

Koko woshasha hakomɛ tsho lo falanga. Ekɔ toho tokina efula takokaso nkimɔ weshasha.

NKAHA EKƆ DIMƐNA LO YOONGE YAYƐ

Etena kakahayɛ, wɛ ndjasalɛka wɛmɛ ndo anto akina ɔlɔlɔ

Bible mbutaka ɔnɛ: “Onto ɔlɔlɔ ndjakondjɛka wahɔ, koko kanga esehe ndjaelaka ekakatanu.” (Tokedi 11:17) Anto w’ɛlɔlɔ mongaka la lokaho ndo suke dia ndjakimɔ vɔamɛ, mbuta ate vɔ kimɔka wenya, wolo, ekokelo ndo awui akina. Awui asɔ mbaelaka wahɔ efula lo toho totshikitanyi, aha la mbohɛ dia lokaho la ngasɔ mongaka la wahɔ lo yoonge yawɔ.

Wekelo efula wakɛnya dia anto wayakimɔ la lolango dia nkimanyiya anto akina hawoleke ntata tohemɔhemɔ ndo hawoleke monga la ɔkɔmwɛlɔ. Lo yɛdikɔ ya l’atei atei, vɔ mongaka la yoonge ya dimɛna. Onto lakaha l’otema ɔtɔi kimanyiyaka yoonge ya wanɛ watata hemɔ yahakɔnɔ, ɛnyɛlɔ hemɔ ya l’emunyi kana SIDA. Akɛnama dia wanɛ wakakimanyiyama dia ntshika ɔnwɛlɔ wa wanu ndo wakimanyiya anto akina, hawoleke monga l’ɔkɔmwɛlɔ ndo dui sɔ kimanyiyaka diaha yoonge yawɔ ndeka monga l’ekakatanu.

Ekɔ ngasɔ nɛ dia “mbekelo ka mbokana kɛtshi, lokaho ndo ɔlɔlɔ salaka diaha onto monga la tokanyi ta kɔlɔ.” Monga la lokaho koka nkimanyiya onto dia nkitshakitsha ekiyanu ndo hemɔ ka wodelo wa dikila. Anto wavusha elonganyi awɔ kɔlɔnganaka esadi eto oma lo hemɔ k’ɔkɔmwɛlɔ naka vɔ kimanyiyaka anto akina.

Mbokɛmaka dia aha la taamu, lokaho ekɔ la wahɔ le yɛ

LOKAHO SAMBEMƐKA

Yeso akakeketsha ambeki ande ɔnɛ: “Nyonge la mbekelo ka nkaha, ko wayonyokahɛ. Wayonyodjɛ lo afunda anyu yɛdikɔ y’ɔlɔlɔ yoludi, ya lɔkɔkɔmɛ ndo yatshulɔtshulɔ. Nɛ dia la yɛdikɔ yɛdikɛnyu anto akina mbayowonyɛdikɛ ndo nyu.” (Luka 6:38) Etena kakahayɛ, anto akina mongaka suke dia kandola ndo mongaka vɔ la wɔ la lokaho. Mbokɛmaka dia lokaho salaka di’anto nkamba kaamɛ ndo monga angɛnyi.

Lokaho salaka di’anto nkamba kaamɛ ndo monga angɛnyi

Anyangiyangi weka diɔtɔnganelo dionga lam’asa anto wakɛnyi dia “anto watetemala nkɛnɛmɔla ngandji ka ndjahombia, keketshaka anto akina dia ndjela ɛnyɛlɔ kawɔ.” Ndo ɔnɛ: “Mbadia tsho etsha wa diambo wendana la ɔlɔlɔ konyaka anto dia ndeka monga la lokaho.” Lo ndjela wekelo ɔmɔ, “lo tshimbo y’Ɛtɛrnɛtɛ, onto tshɛ koka monga la shɛngiya le anto dikumi l’amɔtshi kana anto nkama ndo mbeyaka monga ko efula ka l’atei awɔ nde hawaeye kana atawaɛnaka.” L’ɛtɛkɛta ekina, tshelo tshɔi ya lokaho koka monga la shɛngiya le anto efula wa lo tshunda. Onde wɛ hakombola nsɛna lo dihole dia ngasɔ? Eelo, naka anto efula monga la mbekelo ka kahaka, kete wahɔ efula wayonga.

Dui dimɔtshi diakasalema la Floride, l’États-Unis, mɛnyaka wahɔ wele la dui sɔ. Olui w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wakayakimɔ la lolango dia nkamba olimu wa mbisha ekimanyielo l’ɔkɔngɔ wa lɔpɛpɛ la wolo. Etena kakawakongaka dihomɔ dia nkamba olimu lo luudu lakawahombe nkamba, vɔ wakɛnyi dia lokombo l’osukanyi ɔmɔ lakalana ko wakayakimɔ la lolango dia lilɔngɔsɔla. L’ɔkɔngɔ wa nshi efula, osukanyi ɔsɔ akayofunda lo mukanda wakandatome otsha lo Mbalasa kalɔmbɔla olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa l’andja w’otondo ɔnɛ: “Layongaka la lowando pondjo pondjo. Lambɛna dia anto anɛ wekɔ anto woleki tshɛ ɛlɔlɔ lo anto wambohomana la mi.” Lowando lakootshutshuya dia ntoma woshasha dia vɔ tokamba la wɔ l’olimu wakandelɛ ɔnɛ olimu wa laande w’Ɛmɛnyi wa Jehowa.

TOKOYA ƐNYƐLƆ KOLEKI WOKE KA LOKAHO

Dui dia diambo diatanema lo eyangelo w’ase siansɛ ele ɔnɛ “mɛnamaka di’anto wekɔ l’ohetoheto w’efula dia nkimanyiya anto akina.” Wekelo akɔ mbutaka ɔnɛ: “Ana ndjakiyanyaka dikambo di’anto akina kaanga la ntondo ka vɔ mbeya ntɛkɛta.” Lande na? Bible mbishaka okadimwelo etena katatɔ di’anto wakatongama lo “efanelo ka Nzambi,” diakɔ diongawɔ la waonga waki Nzambi.—Etatelo 1:27.

Lokaho lekɔ l’atei wa waonga wa diambo waki Otungi aso, Jehowa Nzambi. Nde akatosha lɔsɛnɔ ndo kɛnɛ tshɛ kele laso ohomba dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. (Etsha 14:17; 17:26-28) Sho koka mbeya Shɛso lele l’olongo ndo asangwelo ande lo dikambo diaso, lo mbekaka Ɔtɛkɛta ande Bible. Dibuku sɔ tosholɛka nto dia Nzambi akakimɔ ɛngɔ kɛmɔtshi dia sho ndjonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo nshi yayaye. * (1 Joani 4:9, 10) Lam’ele Jehowa Nzambi ekɔ kiɔkɔ ya lokaho ko wɛ akatongama lo ɛfanelo kande, bu dui dia diambo lo woho wele lo mbokoya Nzambi, lokaho mongaka la wahɔ leyɛ ndo kokimanyiyaka dia wɛ mbetawɔma le nde.—Hɛbɛru 13:16.

Onde wɛ akohɔ Alexandra lakatatɛkɛtshi diande l’etatelo ka sawo nɛ? Ngande wakayokomɛ ɔkɔndɔ ande? Kaanga mbele onto ɔmɔtshi laki lo mutuka akate dia Alexandra ambokasha falanga yande, pami kakandakimanyiya kɛsɔ akasawola l’angɛnyi ande wa l’osomba wakatemalaka mutuka, ko aha la ntshimbatshimba, nde akasɔmbɔla dibasa dia dɔlara 20 diaki la nde. Laadiko dia laasɔ, pami kɛsɔ akasale kɛnɛ kakawotɛ Alexandra ndo akatatɛ mbeka Bible. Alexandra aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula etena kakandayohomanaka la pami kɛsɔ ngɔndɔ shato l’ɔkɔngɔ, lo losangaya lɔmɔtshi la woke l’Ɛmɛnyi wa Jehowa la l’ɔtɛkɛta wa Chinois la Pérou. Dia mbisha Alexandra losaka lo kɛnɛ tshɛ kakandosalɛ, pami kɛsɔ akawelɛ otsha lo rɛstora ande nde la wanɛ tshɛ wakaye la nde lo losanganya la woke.

Kahɛ anto akina ndo mbakimanyiya mbelaka ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula. Ndo kɛnɛ koleki tshɛ ele, lo nsala ngasɔ wɛ ayokimanyiya anto akina dia vɔ mbeya ɔnɛ lele Kiɔkɔ ya woshasha tshɛ w’ɔlɔlɔ, mbuta ate Jehowa Nzambi. (Jakɔba 1:17) Onde wɛ ngɛnangɛnaka la wahɔ waya oma lo lokaho la ngasɔ?

^ od. 21 Dia mbeya awui akina, enda dibuku Bible etshatɔ mɛtɛ? diakatondjama oma le Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo diɔ tanemaka lo Ɛtɛrnɛtɛ lo www.pr418.com. Ɔtɔ lam’ofundjiwɔ EKANDA > ABUKU & TOBUKUBUKU.