1. Kakɔna kasala onto layatshumoya?

 ETENA kasalaso dui dia kɔlɔ, ekɔ ohomba ndjatshumoya. Bible mbutaka dia onto ndjatshumoyaka lo monga la lonyangu l’ɔtɛ wa dui dia kɔlɔ diosadinde, lo ntshika nsala kɔlɔ ndo lo ndjashikikɛ diaha kisala nto.—Enda Elembetshielo wa tɔtɛkɛta ta lo Bible, “Ndjatshumoya.”

2. Lande na kahombaso mbeka dia ndjatshumoya? (Nɛhɛmiya 8:​9-11)

² Onto tshɛ lele la lɔsɛnɔ pombaka mbeka woho wa ndjatshumoya. Lande na? Nɛ dia sho tshɛ salaka pɛkato lushi la lushi. Oko weso tokanula ta Adama l’Eva, sho tshɛ takahowɔ pɛkato la nyɔi. (Rɔmɔ 3:23; 5:12) Sho tshɛ salaka pɛkato. Kaanga anto waki la mbetawɔ ka wolo ɛnyɛlɔ oko ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ, waki l’okakatanu dia ndɔshana la nsaki ya kɔlɔ. (Rɔmɔ 7:​21-24) Onde kɛsɔ nembetshiyaka dia tayongaka nshi tshɛ ɔkɛtshi oto l’ɔtɛ wa pɛkato yaso? Ndooko, Jehowa mbokanaka kɛtshi ndo nde nangaka dia sho monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Tende ɛnyɛlɔ k’ase Juda wakasɛnaka lo nshi ya Nɛhɛmiya. (Adia Nɛhɛmiya 8:​9-11.) Jehowa konanga dia vɔ monga la lɔkɔnyɔ lamboleka l’ɔtɛ wa pɛkato yawɔ y’edjedja, koko nde akalange dia vɔ mbɔtɛmɔla l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Jehowa mbeyaka dia ndjatshumoya konyaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Diakɔ diatetshande dia ndjatshumoya. Naka sho ndjatshumoya lo pɛkato yaso, kete sho koka monga l’eshikikelo dia Shɛso kokana kɛtshi ayotodimanyiya.

3. Kakɔna kayoteka lo sawo nɛ?

³ Tayanga mbeka akambo efula wendana la ndjatshumoya. Lo sawo nɛ, tayanga mbeka awui asato wendana la ndjatshumoya. Ntondo, tayɛna kɛnɛ kaketsha Jehowa ase Isariyɛlɛ lo dikambo dia ndjatshumoya. Oma laasɔ, tayɛna woho wakimanyiya Jehowa atshi wa pɛkato dia ndjatshumoya. Ndo l’ekomelo, tayɛna  kɛnɛ kaketsha Yeso ambeki ande lo dikambo dia ndjatshumoya.

KƐNƐ KAKETSHA JEHOWA ASE ISARIYƐLƐ LO DIKAMBO DIA NDJATSHUMOYA

4. Wetshelo akɔna wakasha Jehowa wodja w’Isariyɛlɛ lo dikambo dia ndjatshumoya?

⁴ Etena kakakongɛ Jehowa ase Isariyɛlɛ oko wodja, nde akadje la wɔ sheke, ndo akawasha ɛlɛmbɛ wakawahombe nkitanyiya. Ndo Jehowa akaalake dia naka vɔ nkitanyiya ɛlɛmbɛ akɔ, kete nde ayowakokɛ ndo ayowatshɔkɔla. Nde akate lo dikambo di’ɛlɛmbɛ akɔ ɔnɛ: “Ɛlɛmbɛ ɛnɛ wamomonyodjangɛ ɛlɔ bu wolo le nyu ndo hawanganyi etale la nyu.” (Eoh. 30:​11, 16) Koko naka vɔ mbɔtɔmbɔkwɛ, ɛnyɛlɔ lo ntɛmɔla tozambizambi tokina, nde hatowakokɛ nto ndo vɔ wayosowa. Koko kɛsɔ konanga mɛnya dia Jehowa ambowakasha tshɛ lo tshɛ. Vɔ wakakoke ‘nyomokalolɛ Jehowa Nzambi kawɔ ndo mpokamɛ dui diande.’ (Eoh. 30:​1-3, 17-20) L’ɛtɛkɛta ekina, vɔ wakakoke ndjatshumoya. Otowosala ngasɔ, Jehowa otoyasukanya la wɔ ndo nyom’atshɔkɔla nto.

5. Ngande wakɛnya Jehowa dia nde kompekɔ ekambi ande? (2 Nkumi ya dikanga 17:​13, 14)

⁵ Wodja wakasɔnɛ Jehowa wakɔɔtɔmbɔkwɛ mbala la mbala. Vɔ wakatɛmɔla dikishi ndo wakasale akambo akina wa wɔnɔnyi efula. Etombelo waki la dui sɔ ele, vɔ wakasowe. Koko Jehowa kompekɔ dia nkimanyiya ekambi ande dia nyomookambɛ nto. Nde akatome amvutshi mbala la mbala dia nkeketsha ekambi ande dia ndjatshumoya ndo nyomookambɛ l’otema ɔtɔi.—Adia 2 Nkumi ya dikanga 17:​13, 14.

6. Ngande wakakambe Jehowa l’amvutshi dia mbetsha ekambi ande ohomba wa ndjatshumoya? (Enda ndo osato.)

⁶ Jehowa akakambaka mbala la mbala l’amvutshi dia mpɛmɔla ndo mingola ekambi ande. Ɛnyɛlɔ, Nzambi akatɛ Jɛrɛmiya dia mbatɛ ɔnɛ: “Isariyɛlɛ w’ɔtɔlɔki le, kalola . . . dimi hantokenda la nkɛlɛ, nɛ dia dimi lekɔ la kɔlamelo . . . dimi hantotshikala la kumbɛkumbɛ pondjo. Dikambo ɔtɔi ele, etawɔ onongo ayɛ, nɛ dia wɛ akatɔmbɔkwɛ Jehowa.” (Jɛr. 3:​12, 13) Jehowa akatɛ Jɔɛlɛ dia mbatɛ ɔnɛ:  “Nyokalole le mi la etema anyu tshɛ.” (Jɔɛ. 2:​12, 13) Nde akatɛ Isaya dia mbatɛ ɔnɛ: “Nyoyaɛdia; nyonya etsha anyu wa kɔlɔ oma lo washo ami; nyotshike nsala kɔlɔ.” (Isa. 1:​16-19) Lo tshimbo y’Ɛzɛkiyɛlɛ, Jehowa akambola ate: “Onde dimi ngɛnangɛnaka mɛtɛ nyɔi k’onto a kɔlɔ? . . . Shi dimi ndeka nanga dia nde nkadimɔ oma lo mboka yande ndo nde ntshikala la lɔsɛnɔ? Dimi hangɛnangɛna nyɔi ka onto ɔmɔtshi, . . . ɔnkɔnɛ, nyokadimɔ ko nyayotshikala la lɔsɛnɔ.” (Ɛzk. 18:​23, 32) Jehowa ngɛnangɛnaka mɛna anto wayatshumoya nɛ dia nde nangaka dia vɔ ntetemala nsɛna, mbuta ate pondjo pondjo! Laasɔ Jehowa hakɔmɛ tsho anya ko kongaka di’anto tokoyatshumoya ko nde ndjaakimanyiya. Nyɛsɔ tende bɛnyɛlɔ dimɔtshi.

7. Lo nkamba l’ɔkɔndɔ w’omvutshi Hɔsɛya la wadɛnde, kakɔna kakalange Jehowa mbetsha ekambi ande?

⁷ Tende wetshelo waketsha Jehowa ekambi ande oma l’ɛnyɛlɔ ka dui diakasalema mɛtɛ diendana la Ngɔmɛrɛ ka wadi aki omvutshi Hɔsɛya. L’ɔkɔngɔ wa nsala loseka, nde akatone Hɔsɛya ko akatshu le apami akina. Onde nde akakoke ndjatshumoya nto? Jehowa leya kɛnɛ kele l’otema w’onto akatɛ Hɔsɛya ɔnɛ: “Tshɔka nto, tolange womoto lalangema le pami kekina ndo lasala loseka, oko walanga Jehowa ase Isariyɛlɛ kaanga mbakadimɔwɔ otsha le tozambizambi tokina.” (Hɔs. 3:1; Tok. 16:2) Tohɔ dia polo laasɔ ko wadi aki Hɔsɛya aakasale pɛkato ya weke. Koko, Jehowa akatɛ Hɔsɛya dia ntshɔ le nde, mbodimanyiya ndo vɔ mbokana nto. a Oma l’ɛnyɛlɔ kɛsɔ, Jehowa akalange mɛnya ekambi ande wakatɔmbɔkɔ woho wakandayaokaka lo dikambo diawɔ. Kaanga mbakawasale pɛkato ya weke, nde akatetemala mbalanga ndo akatetemala ntoma amvutshi ande dia mbakimanyiya dia vɔ ndjatshumoya ndo nsala etshikitanu. Onde kɛsɔ nangaka mɛnya dia Jehowa, “ɔsɛdingodi w’etema” ayoyanga dia nkimanyiya onto latetemala nsala pɛkato ya weke dia nde ndjatshumoya? (Tok. 17:3) Nyɛsɔ tende.

WOHO WAKIMANYIYA JEHOWA ATSHI WA PƐKATO DIA NDJATSHUMOYA

8. Kakɔna kakasale Jehowa dia nkimanyiya Kɛna dia ndjatshumoya? (Etatelo 4:​3-7) (Enda ndo osato.)

⁸ Kɛna mbaki ɔnaki Adama l’Eva l’enondo. Nde akahowɔ nsaki ka nsala pɛkato oma le ambutshi ande. Ndo nto, Bible mbutaka lo dikambo diande ɔnɛ: “Etsha ande waki kɔlɔ.” (1 Jni. 3:12) Ondo l’ɔkɔkɔ ɔsɔ mbele Jehowa “kombetawɔ Kɛna la olambo ande” etena kakandalambola olambo. Lo dihole dia ntshikitanya dionga diande, “Kɛna akadunganɛ la nkɛlɛ ndo akakɔmɔ.” Kakɔna kakasale Jehowa oma laasɔ? Nde akasawola la Kɛna. (Adia Etatelo 4:​3-7.) Teye dia Jehowa akakane la Kɛna yimba la ngandji tshɛ, akawosha elongamelo ndo akɔɔhɛmɔla dia nkɛlɛ kayowokonya dia nsala pɛkato. Lonyangu ko, Kɛna kompokamɛ. Nde kombetawɔ dia Jehowa mbokonya lo ndjatshumoya. Lo woho wakinde kotondoya lo dikambo dia Kɛna, onde Jehowa akatshike nkimanyiya anto akina dia ndjatshumoya? Ndooko kaanga yema!

9. Ngande wakakimanyiya Jehowa Davidɛ dia ndjatshumoya?

⁹ Jehowa akookaka nkumekanga Davidɛ ngandji efula. Nde akakome polo lo mbuta lo dikambo diande ɔnɛ “pami kangɛnyangɛnya otema ami.” (Ets. 13:22) Koko Davidɛ akasale pɛkato ya weke, ɛnyɛlɔ oko loseka ndo akadiake. Lo ndjela Ɛlɛmbɛ wa Mɔsɛ, Davidɛ akahombe  ndjakema. (Lɛw. 20:10; Wal. 35:31) Koko la ngandji tshɛ, Jehowa akalange mbokimanyiya dia nde ndjatshumoya. b Nde akatome omvutshi ande Natana dia tɛnana la Davidɛ kaanga mbele polo laasɔ, ko Davidɛ atɛnya kaanga yema ya ndjatshumoya. Natana akakambe la wɛɛla waki l’oyango wa minanda otema wa Davidɛ. Davidɛ akashihodia dia nde akanyangiya Jehowa efula, ko akayatshumoya. (2 Sa. 12:​1-14) Nde akafunde osambo wakɛnya ndjatshumoya. (Os. 51, efundelo wa la diko dia tshapita) Osambo ɔsɔ wambosamba anto efula wakasale pɛkato ndo wambaatshutshuya dia ndjatshumoya. Shi tekɔ mɛtɛ l’ɔlɔ w’efula lo woho wakakimanyiya Jehowa Davidɛ la ngandji tshɛ dia ndjatshumoya?

10. Ngande wayaokayɛ lo kɛnɛ kendana la solo dia lotutsha diele la Jehowa ndo lo woho wadimanyiyande anto wasala pɛkato?

¹⁰ Jehowa petshaka weho tshɛ wa pɛkato. (Os. 5:​4, 5) Koko nde tolangaka ndo mbeyaka dia sho tshɛ tekɔ atshi wa pɛkato, diakɔ diele etena kasalaso pɛkato, nde nangaka tokimanyiya dia ndjatshumoya. Mbala tshɛ nde nyangaka dia nkimanyiya kaanga atshi wa pɛkato wa lokolokolo dia ndjatshumoya ndo ndjasukanya la nde. Dui sɔ tokeketshaka mɛtɛ! Etena kakanaso yimba lo solo dia lotutsha diele la Jehowa ndo woho wadimanyiyande, sho tshutshuyamaka dia ntshikala la kɔlamelo otsha le nde ndo mongaka suke dia ndjatshumoya etena kasalaso pɛkato. Tayanga mɛna kɛnɛ kaketsha Yeso ambeki ande lo dikambo dia ndjatshumoya.

WETSHELO WAKAKONDJA AMBEKI WA YESO LO DIKAMBO DIA NDJATSHUMOYA

11-12. Wɛɛla akɔna wakakambe la Yeso dia mɛnya woho wele She suke dia todimanyiya? (Enda osato wa lo .)

¹¹ Lo ntambe ka ntondo T.D., etena kakakoke ka Mɛsiya ndja. Oko wakatadiɛnyi lo sawo di’etshi, Jehowa akakambe la Joani Obatizanyi ndo la Yeso Kristo dia mbetsha anto ɔnɛ ndjatshumoya ekɔ ohomba efula.—Mat. 3:​1, 2; 4:17.

 ¹² L’edja tshɛ kakinde lanɛ la nkɛtɛ, Yeso aketsha ampokami ande dia She ekɔ suke dia todimanyiya etena kasalaso pɛkato. Yoho yoleki yakɛnya Yeso dui sɔ ele lo nkamba l’ɛnyɛlɔ k’ɔna lakashishɔ. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔsɔ akamɔ oma lakawɔ ndo akatosala awui wa kɔlɔ efula. Koko, nde ‘akakane yimba’ ndo akayokalola lakawɔ. Kakɔna kakasale she? Yeso mbutaka ate: “Lam’akinde eke lo tshalola, she akawɛnyi, nde akawoke kɛtshi, akalawɔ otsha le nde, akookumbatɛ ndo akawosha bizɛ.” Ɔnɔsɔ akalange nɔmba she dia kana nde koka monga ose olimu, koko she akawelɛ ɔnɛ “ɔnami ɔnɛ” ndo akookaloya lo dihole diande di’ɔna lo nkumbo. She akate ate: “Nde akashishɔ, ko ambɛnama.” (Luka 15:​11-32) Lam’aki Yeso l’olongo la ntondo ka ndja lanɛ la nkɛtɛ, nde mɛtɛ akɛnyi woho wakoke She lokema l’anto wakayatshumoya kɛtshi. Ɔkɔndɔ wa Yeso ɔsɔ tokeketshaka mɛtɛ ndo mɛnyaka woho wele Shɛso Jehowa, Nzambi ka kɛtshi!

13-14. Kakɔna kakeke ɔpɔstɔlɔ Petero lo dikambo dia ndjatshumoya ndo kakɔna kakandetsha anto akina lo dikambo sɔ? (Enda ndo osato.)

¹³ Ɔpɔstɔlɔ Petero akakondja wetshelo w’ohomba efula oma le Yeso lo woho wadimanyiya Jehowa atshi wa pɛkato wayatshumoya. Petero aki mbala efula l’ohomba w’edimanyielo ndo Yeso akoodimanyiya la lokaho tshɛ. Ɛnyɛlɔ, l’ɔkɔngɔ wa Petero manguna mbala shato dia nde heye Nkumɛnde, nde akayonga kunya la lɔkɔnyɔ l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakandasale. (Mat. 26:​34, 35, 69-75) Koko l’ɔkɔngɔ wa Yeso mbolɔ, nde akatɛnana la Petero, ondo lo vɔ ahende ato. (Luka 24:​33, 34; 1 Kɔr. 15:​3-5) Ndooko onyake lo diaaso sɔ, Yeso akɛnyi dia Petero akayatshumoya ndo akalange mboshikikɛ dia nde ambodimanyiya.—Enda Makɔ 16:7.

¹⁴ Lo nshihodia woho wakandayaoke lo kɛnɛ kendana la ndjatshumoya ndo woho wakandadimanyiyama, Petero akayonga l’akoka wa mbetsha anto akina akambo asɔ. Yema l’ɔkɔngɔ  wa fɛtɛ ka Pɛntɛkɔsta, Petero akasha sawo la ntondo k’olui w’ase Juda waki komonga ambetawudi lo mbatɛ dia vɔ mbakadiake Mɛsiya. Ko nde akawatɛ la ngandji tshɛ ɔnɛ: “Ɔnkɔnɛ, nyoyatshumoya ndo nyokadimole etema dia pɛkato yanyu dimɔ dia tena di’ekeketshelo ndja oma le Jehowa ndamɛ.” (Ets. 3:​14, 15, 17, 19) Oma l’ɛtɛkɛta ɛsɔ, Petero akɛnya dia ndjatshumoya konyaka otshi wa pɛkato lo nkadimola otema, ntshikitanya ekanelo ndo etsha ande wa kɔlɔ ndo nsɛna yoho ya lɔsɛnɔ y’oyoyo yangɛnyangɛnya Nzambi. Ɔpɔstɔlɔ akɛnya nto dia Jehowa ayowadimanyiya pɛkato yawɔ, mbuta ate ayoyidimola. Ndo ɛnɔnyi efula l’ɔkɔngɔ, Petero akayoshikikɛ Akristo ɔnɛ: “Jehowa . . . ekɔ la solo dia lotutsha otsha le nyu, nɛ dia nde halange kaanga onto 1 ndanyema, koko nde nangaka dia anto tshɛ nkondja diaaso dia ndjatshumoya.” (2 Pe. 3:9) Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ elongamelo ka dimɛna efula le Akristo etena kasalawɔ pɛkato, oyadi weke wa ngande weyɔ!

15-16. a) Ngande wakakondja ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ wetshelo lo dikambo di’edimanyielo? (1 Timɔte 1:​12-15) b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

¹⁵ L’atei w’anto wakaleke tshɛ monga l’ohomba wa ndjatshumoya ndo w’edimanyielo mbele ndo Saolo k’ose Taraso. Nde akahɛnyahɛnya la ngala tshɛ ambeki wa ngandji wa Kristo. Ondo efula k’Akristo wakɔsaka dia nde hakokaki nto nsala etshikitanu. Koko, Yeso lakolwama akeyaka dia Saolo akakoke nsala etshikitanu. Nde la She wakɛnyi waonga w’amɛna waki la Saolo. Yeso akate ate: “Pami kɛsɔ ekɔ ehomɔ kamomɔsɔna.” (Ets. 9:15) Yeso akakome polo lo nsala dihindo dia nkonya Saolo lo ndjatshumoya. (Ets. 7:58–8:3; 9:​1-9, 17-20) L’ɔkɔngɔ wa nkoma Okristo, Saolo lakayelamɛka ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akɛnya mbala efula lowando laki la nde lo woho wakandokama kandji ndo kɛtshi. (Adia 1 Timɔte 1:​12-15.) Ɔpɔstɔlɔ waki la lowando ɔsɔ akate ate: “Nzambi, oma lo ɔlɔlɔ ande w’otema ekɔ lo nanga kokonya lo ndjatshumoya.”—Rɔmɔ 2:4.

¹⁶ Lam’akoke Pɔɔlɔ di’awui wa kɔlɔ efula wa mindo wakasalema l’etshumanelo k’Akristo ka la Kɔrɛtɔ, ngande wakandakandola dui sɔ? Sho mbekaka oma lo kɛnɛ kakandate woho watooka Jehowa ngandji etena katohokolande ndo di’ohomba wa mboka anto kɛtshi. Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola dimɛna dimɛna kɛnɛ kakete l’etshumanelo ka la Kɔrɛtɔ.