1. Diɛsɛ diakɔna diele laso?

TEKƆ mɛtɛ la diɛsɛ dia monga anto wa l’etshumanelo ka Jehowa! Tekɔ lo paradiso ka lo nyuma koludi tɔɔ l’anto wele la wɔladi ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Dihole diakɔna diele layɛ l’etshumanelo?

2. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakakambe l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ lo mikanda ande efula wakasambiyama?

² Sho koka mbeka awui efula lo dikambo sɔ oma l’ɛnyɛlɔ kakakambe l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ lo mikanda ande efula wakasambiyama. Lo mikanda ɛsɔ tshɛ, Pɔɔlɔ akɛdika etshumanelo la demba di’onto. Nde akɛdika nto anto wa l’etshumanelo la tenyi dia demba.​—Rɔmɔ 12:4-8; 1 Kɔr. 12:12-27; Ɛf. 4:16.

3. Naa wetshelo esato wayotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

³ Lo sawo nɛ, tayɔsɛdingola wetshelo esato w’ohomba wakokaso nkondja lo ɛnyɛlɔ kakakambe la Pɔɔlɔ. Ntondotondo, tayeka ɔnɛ onto tshɛ la l’atei aso ekɔ la dihole * l’etshumanelo ka Jehowa. Dui dia hende, tayɔsɛdingola kɛnɛ kakokaso nsala naka taya l’okakatanu dia nshihodia ɔnɛ tekɔ la dihole l’etshumanelo. Ndo dui dia sato, tayɔsɛdingola lande na kele ekɔ ohomba ntetemala monga l’akambo efula wa nsala dia nkotsha ɔkɛndɛ aso l’etshumanelo ka Nzambi.

4. Wetshelo akɔna wakondjaso lo Rɔmɔ 12:4, 5?

⁴ Wetshelo wa ntondo wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ kakakambe la Pɔɔlɔ ele ɔnɛ onto tshɛ la l’atei aso ekɔ la dihole dia nɛmɔ lo nkumbo ka Jehowa. Pɔɔlɔ tatɛka l’ɛnyɛlɔ kande ɔnɛ: “Oko weso la tenyi dia demba efula lo demba ɔtɔi, koko tenyi dia demba diakɔ tshɛ hadiokambe olimu ɔtɔi, ngasɔ mbeso ndo sho lawɔ. Kaanga mbeso efula, tekɔ demba ɔtɔi kaamɛ la Kristo, koko l’onto ndo l’onto tekɔ tenyi dia demba diokakatanyi kaamɛ.” (Rɔmɔ 12:4, 5) Wetshelo akɔna watosha Pɔɔlɔ? Onto tshɛ l’atei aso ekɔ l’ɔkɛndɛ wotshikitanyi l’etshumanelo, koko onto tshɛ l’atei aso ekɔ la nɛmɔ.

5. “Weshasha” akɔna wakatosha Jehowa l’etshumanelo?

⁵ Etena kakanyiyayɛ dikambo dia wanɛ wele la dihole l’etshumanelo, ondo yimba yayɛ tshɔka mbala kakɔ ɔtɔi le wanɛ walɔmbɔla. (1 Tɛs. 5:12; Hɛb. 13:17) Ekɔ mɛtɛ dia lo tshimbo ya Kristo, Jehowa akasha etshumanelo Kande “apami wele oko wesahasha.” (Ɛf. 4:8) L’atei wa “apami wele oko wesahasha” asɔ mbele ndo ase Olui-walɔmbɔla, akimanyedi wa Olui-walɔmbɔla, ase kɔmite ka filialɛ, emendji w’etshimbedi, embetsha wa lo kalasa y’okongamelo, dikumanyi dia l’etshumanelo ndo ekambi wakimanyiya. Anangɛso asɔ tshɛ sɔnamaka oma le nyuma k’ekila dia nkokɛ ɛkɔkɔ wa Jehowa wa nɛmɔ ndo nkamba lo wahɔ w’etshumanelo.​—1 Pe. 5:2, 3.

6. Lo ndjela 1 Tɛsalɔnika 2:6-8, anangɛso wakasɔnama oma le nyuma k’ekila ndjaketembolaka dia nsala na?

⁶ Anangɛso sɔnamaka oma le nyuma k’ekila dia mɛmba ɛkɛndɛ wotshikitanyi. Oko wakamba tenyi dia demba diotshikitanyi, ɛnyɛlɔ anya, ekolo lo wahɔ wa demba di’otondo, mbele ndo anangɛso wakasɔnama oma le nyuma k’ekila kambaka olimu wa wolo lo wahɔ w’etshumanelo k’otondo. Vɔ hawoyayangɛ lotombo. Koko, vɔ salaka la wolo dia nkeketsha anangɛwɔ l’akadiyɛwɔ. (Adia 1 Tɛsalɔnika 2:6-8.) Losaka le Jehowa lo woho wakandatosha apami wele l’akoka wa lo nyuma ndo wele la yimba ya ndjahondja!

7. Ɛtshɔkɔ akɔna wakondja anto efula wele l’olimu wa lo tena tshɛ?

⁷ Ase etshumanelo amɔtshi sɔnamaka dia nkamba oko waa misiɔnɛrɛ, ambatshi mboka wa laande kana ambatshi mboka wa pondjo. Anangɛso l’akadiyɛso wa l’andja w’otondo mbetɛka olimu w’esambishelo ndo wa mbetɛ anto ambeki olimu wa lo tena tshɛ wa lɔsɛnɔ lawɔ l’otondo. Lo nsala ngasɔ, vɔ wambokimanyiya anto efula dia monga ambeki wa Kristo Yeso. Kaanga mbele mbala efula ekambi wa lo tena tshɛ ɛsɔ bu la diangɔ dia l’emunyi efula, Jehowa mbashaka lɔsɛnɔ loludi tɔɔ l’ɛtshɔkɔ. (Makɔ 10:29, 30) Sho mbɔsaka anangɛso l’akadiyɛso asɔ la nɛmɔ, ndo tekɔ la lowando l’ɔtɛ wewɔ l’etshumanelo!

8. Lande na kele opandjudi tshɛ wa lokumu l’ɔlɔlɔ ekɔ la nɛmɔ le Jehowa?

⁸ Onde anangɛso wakasɔnama ndo wanɛ wele l’olimu wa lo tena tshɛ ato mbele la dihole l’etshumanelo? Ndooko! Opandjudi tshɛ wa lokumu l’ɔlɔlɔ ekɔ la nɛmɔ le Nzambi ndo l’etshumanelo. (Rɔmɔ 10:15; 1 Kɔr. 3:6-9) Lo mɛtɛ, oyango ɔmɔtshi woleki ohomba le ase etshumanelo ele mbetɛ anto ambeki wa Nkumadiɔndjɔ Yeso Kristo. (Mat. 28:19, 20; 1 Tim. 2:4) Ase etshumanelo tshɛ, oyadi apandjudi wambobatizama kana wahatabatizama pombaka nsala la wolo dia mbetsha olimu ɔsɔ lo dihole dia ntondo.​—Mat. 24:14.

9. Lande na kɔsaso akadiyɛso la nɛmɔ?

⁹ Jehowa mbishaka akadiyɛso dihole dia nɛmɔ l’etshumanelo. Nde mbɔsaka la nɛmɔ wamato wotshukami, wamato wele l’ana,  wadi waki edo ndo akadiyɛso w’enyemba wookambɛ la kɔlamelo. Mbala efula Afundelo tɛkɛtaka dikambo dia wamato waki la waonga w’amɛna wakangɛnyangɛnya Nzambi. Vɔ mandɔmaka l’ɔtɛ wewɔ bɛnyɛlɔ di’amɛna di’anto waki la lomba, mbetawɔ, ohetoheto, dihonga, lokaho ndo etsha w’ɛlɔlɔ. (Luka 8:2, 3; Ets. 16:14, 15; Rɔmɔ 16:3, 6; Flpɛ. 4:3; Hɛb. 11:11, 31, 35) Tekɔ la lowando le Jehowa l’ɔtɛ weso la wamato w’Akristo wa ngasɔ lo tshumanelo diaso wele la waonga w’amɛna wa ngasɔ!

10. Lande na kɔsaso esombe la nɛmɔ?

¹⁰ Tekɔ la diɛsɛ dia monga l’esombe efula l’atei aso. Tshumanelo dimɔtshi diekɔ l’anangɛso l’akadiyɛso waya esombe wakambɛ Jehowa la kɔlamelo lɔsɛnɔ lawɔ l’otondo. Ondo esombe ekina wambeka akambo wa mɛtɛ atete edja. Oyadi wambeka akambo wa mɛtɛ edja kana bu, ondo esombe ɛsɔ wekɔ l’ekakatanu wotshikitanyi wendana la yoonge l’ɔtɛ wa lotshundu l’osombe. Ekakatanu ɛsɔ koka mbadjɛ elelo ɛmɔtshi lo kɛnɛ kakokawɔ nsala l’etshumanelo ndo l’olimu w’esambishelo. Koko, esombe ɛsɔ salaka kɛnɛ kakokawɔ nsala l’olimu w’esambishelo ndo vɔ kambaka la wolo awɔ tshɛ dia nkeketsha ndo ndowanya anto akina! Ndo sho kondjaka wahɔ oma lo diewo diawɔ. Vɔ wekɔ mɛtɛ elangala lo washo wa Jehowa ndo lo washo aso.​—Tok. 16:31.

11-12. Ngande wakayakeketshama oma le ɛlɔngɔlɔngɔ wa l’etshumanelo kanyu?

¹¹ Tokanyiya nto dikambo di’ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka. Vɔ wekɔ lo diɛnɛ l’ekakatanu efula etena katawole l’andja ɔnɛ walɔmbɔma oma le Satana Diabolo ndo kasɛngiyamawɔ la tokanyi ta kɔlɔ. (1 Jni. 5:19) Koko, sho tshɛ keketshamaka etena kɛnaso ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka washa kɔmatɛrɛ lo nsanganya, wasambisha ndo waamɛ dietawɔ diawɔ la dihonga tshɛ. Lo mɛtɛ, nyu ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka nyekɔ la dihole dia nɛmɔ l’etshumanelo ka Jehowa!​—Os. 8:2.

¹² Koko anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi mongaka l’okakatanu dia mbetawɔ ɔnɛ vɔ wekɔ ohomba l’etshumanelo. Kakɔna kakoka nkimanyiya onto l’onto l’atei aso dia ndjaoka ɔnɛ nde ekɔ la dihole l’etshumanelo? Nyɛsɔ tende.

13-14. Lande na kakoka anto amɔtshi mfɔnya ɔnɛ vɔ bu la nɛmɔ l’etshumanelo?

¹³ Tende wetshelo wa hende wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ kakakambe l’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ. Nde akakotola yambalo l’okakatanu wele l’anto efula ɛlɔ kɛnɛ; vɔ mongaka l’okakatanu dia mbetawɔ ɔnɛ vɔ wekɔ la nɛmɔ l’etshumanelo. Pɔɔlɔ akafunde ate: “Naka lokolo layota ate: ‘Lam’ele dimi keema lonya, dimi bu etenyi ka demba,’ onde l’ɔtɛ wa dikambo sɔ lɔ keema etenyi ka demba? Naka toyi diayota ate: ‘Lam’ele dimi keema sso, dimi bu etenyi ka demba,’ onde l’ɔtɛ wa dikambo sɔ diɔ keema etenyi ka demba?” (1 Kɔr. 12:15, 16) Wetshelo akɔna wakalange Pɔɔlɔ tosha?

¹⁴ Naka wɛ ndjaɛdika l’anto akina wa l’etshumanelo, kete wɛ koka ntatɛ mfɔnya ɔnɛ wɛ bu la nɛmɔ l’etshumanelo. Anto amɔtshi wa l’etshumanelo wekɔ embetsha wa tomanamana, anto weya nkongɛ akambo dimɛna kana alami wele la diewo. Ondo wɛ ekɔ lo ndjaoka dia wɛ bu l’akoka wa nsala akambo oko vɔ. Dui sɔ mɛnyaka dia wɛ ekɔ l’okitshakitsha ndo mbeyaka elelo ayɛ. (Flpɛ. 2:3) Koko onga la shɛnɔdi. Naka wɛ ndjaɛdikaka mbala la mbala la wanɛ wele l’akoka wa laande, kete wɛ koka ndjɔkɔmɔ. Wɛ koka ndjaoka oko wakafunde Pɔɔlɔ dia wɛ bu la dihole l’etshumanelo. Kakɔna kakoka kokimanyiya dia minya tokanyi ta ngasɔ?

15. Lo ndjela 1 Kɔrɛtɔ 12:4-11, kakɔna kahombaso mbeya lo kɛnɛ kendana la losha tshɛ lele laso?

¹⁵ Tɔsɛdingole dui nɛ: Jehowa akasha Akristo amɔtshi wa lo ntambe ka ntondo losha la nsala ahindo lo tshimbo ya nyuma k’ekila, koko aha Akristo tshɛ mbakalongola losha lakɔ laamɛ. (Adia 1 Kɔrɛtɔ 12:4-11.) Jehowa akawasha onto l’onto losha ndo akoka wotshikitanyi, koko Okristo tshɛ aki la nɛmɔ. Ɛlɔ kɛnɛ, sho bu la losha la nsala ahindo lo tshimbo ya nyuma k’ekila. Koko tɔndɔ sɔ diekɔ ohomba ndo ɛlɔ kɛnɛ. Mbeyaka monga ko sho bu l’akoka akɔ waamɛ, koko sho tshɛ tekɔ la nɛmɔ la ntondo ka Jehowa.

16. Dako diakɔna diakasha ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ diahombaso nkamba la diɔ?

 ¹⁶ Lo dihole dia sho ndjaɛdika l’Akristo akina, sho pombaka nkamba la dako diakasambiyama di’ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ diata ɔnɛ: “Onto l’onto asɛdingole etsha ande hita, ko nde ayoyonga la ɔkɔkɔ wa ngɛnangɛna lo kɛnɛ kasalande ndamɛ, koko aha lo ndjaɛdika l’onto okina.”​—Ngal. 6:4.

17. Wahɔ akɔna wayotokondja naka sho ndjela dako dia Pɔɔlɔ?

¹⁷ Naka sho ndjela dako dia Pɔɔlɔ diakasambiyama ndo nsɛdingola etsha aso, kete sho koka ntatɛ mɛna dia tekɔ l’akoka amɔtshi wele anto akina bu la wɔ. Ɛnyɛlɔ, mbeyaka monga ko ekumanyi kɛmɔtshi bu la losha la mbetsha etena kende lo lɔyɛnga, koko ondo nde ekɔ manamana l’olimu wa mbetɛ anto ambeki. Kana mbeyaka monga ko nde bu onto lakongɛ akambo dimɛna oko dikumanyi dimɔtshi dia l’etshumanelo kawɔ, koko mbeyaka monga ko nde mbeyamaka oko olami wa ngandji wele apandjudi hawengenga ndjasukanya la nde dia nyanga alako w’oma l’Afundelo. Kana mbeyaka monga ko nde ekɔ la lokumu la dimɛna l’onto lalongola anto. (Hɛb. 13:2, 16) Naka sho mɛna hwe akoka wele laso, kete tayɔngɛnangɛna la kɛnɛ kakokaso nsala l’etshumanelo. Ndo ondo hatotɔkɔmiya anangɛso wele l’akoka wotshikitanyi la so.

18. Ngande wakokaso mpamia akoka aso wa mbetsha?

¹⁸ Oyadi dihole diakɔna diele laso l’etshumanelo, sho tshɛ pombaka nkombola dia ndjalowanya l’olimu aso ndo mpamia akoka aso. Dia tokimanyiya dia ndjalowanya, Jehowa toshaka olowanyelo wa dimɛna efula lo tshimbo y’okongamelo ande. Ɛnyɛlɔ, lo losanganya la l’atei wa lomingu sho nongolaka elowanyelo wendana la woho wa monga toamanamana l’olimu w’esambishelo. Onde wɛ kondjaka wahɔ tshɛ lo tshɛ oma l’ekongelo k’olowanyelo kɛsɔ?

19. Ngande wakokayɛ nkotsha oyango wa mbɔtɔ lo Kalasa k’esambisha wa Diolelo?

¹⁹ Kalasa k’esambisha wa Diolelo ekɔ ekongelo kekina ka dimɛna efula k’olowanyelo. Kalasa shɔ yekɔ dikambo dia anangɛso l’akadiyɛso wele l’olimu wa lo tena tshɛ wele l’ɛnɔnyi lam’asa 23 la 65. Wɛ koka mɛna dia oko wɛ hakotshaki oyango ɔsɔ pondjo. Koko lo dihole dia nsala listɛ l’ɛkɔkɔ wahayakoke kiɔtɔ, sala listɛ l’ɛkɔkɔ walangayɛ kiɔtɔ. Oma laasɔ, sala ekongelo kayokokimanyiya dia wɛ nkotsha kɛnɛ kalɔmbama. La ekimanyielo ka Jehowa ndo la welo w’efula wayoyodja, wɛ ayosala kɛnɛ kɛnama dia oko wɛ bu l’akoka wa kisala.

20. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja lo Rɔmɔ 12:6-8?

²⁰ Wetshelo wa sato wakokaso nkondja oma l’ɛnyɛlɔ kakakambe la Pɔɔlɔ tanemaka lo Rɔmɔ 12:6-8. (Adia.) Lanɛ Pɔɔlɔ ambɛnya nto dia ase etshumanelo wekɔ la losha lotshitkitanyi. Koko nde ambɔtɛtɛɛ dia sho pombaka nkamba la losha tshɛ lele laso dia nkeketsha etshumanelo.

21-22. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma le Robert la Felice?

²¹ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka ɔnangɛso Robert *. L’ɔkɔngɔ wa nde nkamba lo wodja okina, wakayotoma dia tokamba lo Bɛtɛlɛ ka lo wodja awɔ. Kaanga mbakawoshikikɛ ɔnɛ hawotshikitanyisha olimu l’ɔtɛ wa munga kɛmɔtshi kakandasale, nde akate ate: “L’edja ka ngɔndɔ efula dimi komonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wakamafɔnyaka ɔnɛ wakatshikitanya olimu l’ɔtɛ wakimi kokambaka olimu dimɛna. Lo tena dimɔtshi, lakalange ntshika olimu wa lo Bɛtɛlɛ.” Ngande wakandayongaka nto l’ɔngɛnɔngɛnɔ? Ekumanyi kɛmɔtshi k’osekande akawohola ɔnɛ Jehowa akatolowanya l’olimu  tshɛ wakatakambe ntondo dia sho ndeka monga ohomba l’olimu wakambaso nshi nyɛ. Robert akashihodia dia nde pombaka ntshika mbidja yimba l’akambo wakete ndo ntatɛ mbidja yimba l’akambo wakokande nsala kakianɛ.

²² Ɔnangɛso Felice Episcopo akahomana l’okakatanu akɔ waamɛ. Nde la wadɛnde wakalongola apɔlɔmɛ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ lo 1956 ndo wakakambe olimu w’otshimbedi la Bolivie. Lo 1964 vɔ wakote ɔna. Felice mbutaka ate: “Taki l’okakatanu dia sho ntshika olimu aso wa dimɛna ɔsɔ. Lo mbita mɛtɛ, lakakɔmɔ l’edja k’ɔnɔnyi w’otondo. Koko l’ekimanyielo ka Jehowa, lakatshikitanya kanyi yami ndo lakayasha l’ɔkɛndɛ ami w’oyoyo oko ombutshi.” Onde wɛ ekɔ lo ndjaoka oko wakayaoke Robert kana Felice? Onde wɛ ambɔkɔmɔ l’ɔtɛ wayayɛ bu l’ɛkɛndɛ waki layɛ lo nshi yakete? Naka ngasɔ, kete wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka wɛ ntshikitanya kanyi yayɛ ndo mbidja yimba lo kɛnɛ kakokayɛ nsala nshi nyɛ dia kambɛ Jehowa ndo ananyɔ. Naka wɛ monga l’akambo efula wa nsala, nkamba la losha ndo l’akoka ayɛ dia nkimanyiya anto akina, kete wɛ ayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nkeketsha ase etshumanelo.

23. Sho pombaka mbɔsaka etena ka nsala na, ndo kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo diayela?

²³ Onto tshɛ la l’atei aso ekɔ la nɛmɔ le Jehowa. Nde nangaka dia sho monga ase nkumbo kande. Naka sho mbɔsaka etena ka kanaka yimba lo kɛnɛ kakokaso nsala dia nkeketsha anangɛso l’akadiyɛso, ndo oma laasɔ sho nsala la wolo dia nkotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ, kete ondo hatotoyaoka di’oko sho bu la dihole l’etshumanelo! Ko ngande wakokaso mbɔsa anto akina wa l’etshumanelo? Ngande wakokaso mɛnya dia sho tekɔ la lowando le wɔ? Lo sawo diayela, tayɔsɛdingola dui di’ohomba sɔ.