Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onde wɛ akeyaka?

Onde wɛ akeyaka?

Lande na kakatone Yeso dia ntshiba?

ƐLƐMBƐ wa Mɔsɛ wakashaka anto lotshungɔ la nsala ditshibelo dimɔtshi ɛnyɛlɔ lo mbuta ɔnɛ: “Lambokotshibɛ lo lokombo la Nzambi” kana “Lambotshiba lo lokombo la Jehowa.” Koko lo nshi ya Yeso, ase Juda wakayonga la mbekelo ka tshibaka lo dui suke la tshɛ diakawataka. Vɔ wakasalaka dui sɔ dia nkonya anto dia ndeka mbetawɔ kɛnɛ kakawataka, koko Yeso akatone tshelo ya kɔlɔ shɔ mbala hiende. Nde akate ate: “‘Eelo’ kanyu kayale eelo, ‘Keema’ kanyu kayale keema.”​—Mat. 5:33-37; 23:16-22.

Lo ndjela Diksiɔnɛrɛ dia Teoloji dia Daka di’Oyoyo (Angɛlɛ), Talamudɛ tokimanyiyaka dia mɛna woho wakayonga ase Juda la mbekelo ka ntshiba dia mɛnya ɔnɛ kɛnɛ kakawataka kaki mɛtɛ. Ekɔ ngasɔ nɛ dia Talamudɛ mbishaka elembetshielo efula wendana la etshibelo kakakokaka onto nkotsha ndo etshibelo kakandakokaka mbitola.

Aha Yeso oto mbakaanya tshelo ya kɔlɔ shɔ. Ɛnyɛlɔ Flavius Josèphe laki ombeyi w’ɛkɔndɔ w’ose Juda, akafunde lo kɛnɛ kendana la yato y’ɔtɛmwɛlɔ y’ase Juda yakatonaka ntshiba. Ase ɔtɛmwɛlɔ ɔsɔ wakeyaka dia ntshiba aki kɔlɔ ndeka mbuta kashi. Vɔ wakataka ɔnɛ naka onto pombaka ntshiba di’anto akina mbetawɔ kɛnɛ kotshinde, kete onto ɔsɔ pombaka monga kanga kashi. Efundelo w’ase Juda waki kosambiyama wa dibuku dielɛwɔ Sagesse de Sirach kana Ecclésiastique, (23:11) mbukata woho akɔ waamɛ ɔnɛ: “Onto lele la mbekelo ka ntshiba halɔmbwama l’atɔndɔ.” Yeso akatone di’anto ntshiba l’akambo wele bu ohomba. Naka sho mbutaka mɛtɛ tena tshɛ, kete hatotohomba ntshiba di’anto ndeka mbetawɔ kɛnɛ kataso.