Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onde wɛ nyangaka eshamelo le Jehowa?

Onde wɛ nyangaka eshamelo le Jehowa?

“Jehowa ekɔ lo ntshungola nsɛnɔ y’ekambi ande; ndooko onto layashɛ le nde layonga la onongo.”​—OS. 34:22.

ESAMBO: 49, 65

1. Ngande wafɔnya ekambi wa Nzambi efula wa kɔlamelo wakasale pɛkato?

ƆPƆSTƆLƆ Pɔɔlɔ akafunde ate: “Ose paa ko onto emi!” (Rɔmɔ 7:24) Ɛlɔ kɛnɛ, ekambi wa Nzambi efula wa kɔlamelo kɔmɔka ndo mongaka la lonyangu oko Pɔɔlɔ. Lande na? Nɛ dia kaanga mbalangaso ngɛnyangɛnya Jehowa, sho tshɛ takahowɔ pɛkato ndo keema kokele. Diakɔ diele sho koka nkɔmɔ naka hatɔngɛnyingɛnyisha. Akristo amɔtshi wakasale pɛkato ya weke wakakome polo lo mfɔnya dia Jehowa hawadimanyiyaki pondjo.

2. a) Lo ndjela Osambo 34:22, lande na kahahombe ekambi wa Nzambi ndeka ndjaɛndja onongo? b) Kakɔna kayoteka lo sawo nɛ? (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Wetshelo kana awui wa didjidji?”)

2 Afundelo tokeketshaka ɔnɛ naka tamboyanga eshamelo le Jehowa, kete bu ohomba sho ndeka ndjaɛndja onongo. (Adia Osambo 34:22.) Ko nyanga eshamelo le Jehowa kɛdikɛdi na? Ahombaso nsala naka sho nangaka dia Jehowa toka kɛtshi ndo todimanyiya? Sho koka nkondja ekadimwelo lo ambola ahende asɔ lo nsɛdingola yɛdikɔ yendana l’esomba w’eshamelo waki l’Isariyɛlɛ w’edjedja. Yɛdikɔ shɔ yaki lo sheke y’Ɛlɛmbɛ yakahɛnyama lo Pɛntɛkɔsta 33. Koko Jehowa mbakadje Ɛlɛmbɛ ɛsɔ. Diakɔ diele, diɛsɛ la yɛdikɔ yendana l’esomba w’eshamelo, sho mbeyaka woho wɔsa Jehowa pɛkato, atshi wa pɛkato ndo wanɛ wayatshumoya. Ntondotondo, tayanga mbeka lande na kaki Isariyɛlɛ l’esomba w’eshamelo ndo woho wakasalemaka akambo lɛkɔ.

“NYOYASƆNƐ ESOMBA W’ESHAMELO”

3. Kakɔna kakahombaka ase Isariyɛlɛ salɛ ondjakanyi?

3 Jehowa akayakiyanyaka efula etena kakadiakemaka onto. Naka ose Isariyɛlɛ ambodiaka onto, owotɔ wa suke wa pami w’onto lodiakemi lakelamɛka “ɔsɔmbɔyishi wa dikila,” akahombaka ndjaka ondjakanyi. (Wal. 35:19) Lo yoho shɔ ondjakanyi akahombaka mfuta lɔsɛnɔ lande hita l’ɔtɛ wa lɔsɛnɔ l’onto lele bu l’onongo lakandadiake. Naka ondjakanyi hadiakemi esadi, kete Nkɛtɛ ya Daka yakakokaka mbɔtɔ mindo kana komongaka nto ekila. Jehowa akadjanga ate: “Tanyodjake wodja wodjashinyu mindo” lo nkɛdia dikila di’onto, mbuta ate lo ndjaka onto.​—Wal. 35:33, 34.

4. Kakɔna kakasalemaka naka ose Isariyɛlɛ ambodiaka onto aha l’okonda?

4 Ko kakɔna kakasalemaka naka ose Isariyɛlɛ ambodiaka onto aha l’okonda? Oyadi nde akadiake onto aha l’okonda, nde aki l’onongo wa nyɔi k’onto laha l’onongo. (Eta. 9:5) Kaanga l’etena kɛsɔ, Jehowa akate dia vɔ kokaka mbooka kɛtshi. Ɔnɛ lakadiake onto aha l’okonda akakokaka ndawɔ ɔsɔmbɔyishi wa dikila ko ntshɔ lo osomba ɔmɔtshi l’esomba esamalo w’eshamelo. Kamakawetawɔka dia nde mbidjasɛ l’osomba ɔsɔ, nde akakokamɛka. Koko nde akahombaka mbidjasɛ l’osomba w’eshamelo ɔsɔ polo lam’ayovɔ ɔlɔmbɛdi a laadiko.​—Wal. 35:15, 28.

5. Lande na kakoka yɛdikɔ yendana l’esomba w’eshamelo tokimanyiya dia ndeka mbeya Jehowa?

5 Yɛdikɔ yendana la esomba w’eshamelo kotomba oma lo kanyi y’onto. Jehowa mbakayɔsɛ. Nde akadjangɛ Jashua ate: “Tɛ ase Isariyɛlɛ wate: ‘Nyoyasɔnɛ esomba w’eshamelo.’” Esomba ɛsɔ “wakakidia[ma].” (Jas. 20:1, 2, 7, 8) Jehowa akɔshi yɛdikɔ di’esomba ɛsɔ kitshama laande. Diakɔ diele diɛsɛ la yɛdikɔ shɔ, sho koka mbeka akambo efula wendana la Jehowa. Ɛnyɛlɔ, yɔ tokimanyiyaka dia nshihodia woho wokana Jehowa kɛtshi. Ndo yɔ tetshaka woho wakokaso nyanga eshamelo le Jehowa ɛlɔ kɛnɛ.

NDE POMBAKA “MBUTƐ DIKUMANYI . . . DIKAMBO DIANDE”

6, 7. a) Lembetshiya ɔkɛndɛ wa dikumanyi lo nombosha onto lakadiake onto aha l’okonda. (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.) b) Lande na kele aki dui dia lomba di’onto lakalawɔ nsawola la dikumanyi?

6 Naka ose Isariyɛlɛ ambodiaka onto aha l’okonda, nde akahombaka ndawɔ l’osomba w’eshamelo ndo “mbutɛ dikumanyi dia [la soko di]’osomba . . . dikambo diande.” Dikumanyi wakahombaka mbolongola. (Jas. 20:4) L’ɔkɔngɔ w’etena kɛmɔtshi, vɔ wakahombaka mbokaloya dia tolomboshama le dikumanyi dia l’osomba wakadiakema onto. (Adia Walelo 35:24, 25.) Naka dikumanyi sɔ wambotota dia nde akadiake onto aha l’okonda, ko vɔ ndjokaloya onto lakalawɔ l’osomba w’eshamelo.

7 Lande na kakahombe onto lakalawɔ nsawola la dikumanyi? Nɛ dia dikumanyi wakahombaka ndjashikikɛ dia etshumanelo k’Isariyɛlɛ ntshikala pudipudi ndo vɔ wakahombaka nkimanyiya onto lakadiake aha l’okonda dia nkondja wahɔ lo kɛtshi ka Jehowa. Nomb’ewo kɛmɔtshi k’awui wa lo Bible akafunde dia naka onto lakadiake hatshwe le dikumanyi, nde akahombe ndjakema. Nde akakotsha ɔnɛ onto latalawɔ akahombe monga l’onongo wa nyɔi kande hita nɛ dia nde kosala kɛnɛ kakadjanga Jehowa. Ɔnɛ lakadiake onto aha l’okonda akahombaka nɔmba ekimanyielo ndo kietawɔ dia nde ntshikala la lɔsɛnɔ. Naka nde hatshwe l’osomba ɔmɔtshi w’eshamelo, kete owotɔ wa suke w’onto lakandadiake aki la lotshungɔ la mbodiaka.

8, 9. Lande na kahomba Okristo wakasale pɛkato ka woke mbutɛ dikumanyi?

8 Ɛlɔ kɛnɛ, dia nyomonga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa, Okristo wakasale pɛkato ka woke pombaka ntshɔ le dikumanyi dia vɔ mbokimanyiya. Lande na kele dui sɔ ohomba efula? Ntondotondo, Jehowa mbakɔshi yɛdikɔ ya dikumanyi nomboshaka awui wendana la pɛkato ya weke. (Jak. 5:14-16) Dui dia hende, dikumanyi wekɔ l’ɔkɛndɛ wa nkimanyiya atshi wa pɛkato dia nyometawɔma le Nzambi ndo mbewɔ dia nyomosala pɛkato yawɔ. (Ngal. 6:1; Hɛb. 12:11) Dui dia sato, dikumanyi wekɔ la lotshungɔ ndo ndowanyemaka dia ntutsha asolo w’otshi wa pɛkato wamboyatshumoya dia nkitshakitsha paa ndo aha ndjaɛndja onongo. Jehowa mbelɛka dikumanyi sɔ ɔnɛ “dihole di’eshamelo oma lo lɔpɛpɛ.” (Isa. 32:1, 2) Yɛdikɔ shɔ ekɔ yoho mɔtshi yatɛnya Nzambi kɛtshi kande.

9 Ekambi wa Nzambi efula keketshamaka etena kasawolawɔ la dikumanyi ndo kakondjawɔ ekimanyielo k’oma le wɔ. Ɛnyɛlɔ, ɔnangɛso Daniel akasale pɛkato ka woke, koko nde kombutɛ dikumanyi l’edja ka ngɔndɔ efula. Nde mbutaka ate: “L’ɔkɔngɔ w’etena k’otale mbeta, lakafɔnyaka dia ndooko dui diakakoke dikumanyi salɛmi nto.” Koko, nde akokaka wɔma ɔnɛ onto ɔmɔtshi akakoke ndjeya pɛkato kande, nde akafɔnyaka dia nde akahombe ntatɛ dɔmbɛlɔ tshɛ lo nɔmba Jehowa edimanyielo. L’ekomelo, nde akayɔlɔmba dikumanyi ekimanyielo. Etena kakanyiyande dui sɔ, nde mbutaka ate: “Lo mɛtɛ dimi lakokaka wɔma nsawola la wɔ. Koko l’ɔkɔngɔ wa laasɔ, mɛnamaka oko onto ɔmɔtshi akambahola wotsho w’efula oma l’ahɛka ami.” Daniel akakoke nto nsawola la Jehowa aha l’okakatanu. Kakianɛ nde aya la nkum’otema ka pudipudi ndo atete edja nde akayala okambi wakimanyiya.

“NDE POMBAKA NDAWƆ L’OSOMBA ƆMƆTSHI L’ATEI W’ESOMBA ƐSƆ”

10. Dia dimanyiyama, kakɔna kakahombaka ɔnɛ lakadiake onto aha l’okonda nsala?

10 Dia dimanyiyama, aki dui dia wanyandja le ɔnɛ lakadiake onto aha l’okonda dia ndawɔ l’osomba w’eshamelo wakaleke suke. (Adia Jashua 20:4.) Lɔsɛnɔ lande lakalemanɛka la mbɔtɔ l’osomba ndo ntshikala lɛkɔ polo lam’ayovɔ ɔlɔmbɛdi a laadiko. Onto lakalawɔ akahombe ndjahondja awui amɔtshi. Nde akahombe ntshika olimu ande, luudu lande la dimɛna ndo lotshungɔ lande la mbeteta. * (Wal. 35:25) Koko ɔsɔ komonga dui di’anyanya. Naka nde mimɔ oma l’osomba l’etena kakɔna tshɛ, onto lakalawɔ akakoke mɛnya dia nde kondjakiyanyaka dia nde akadiake onto ndo nde akakoke mbidja lɔsɛnɔ lande lo waale.

11. Ngande wakoka Okristo wamboyatshumoya mɛnya dia nde ekɔ la lowando l’efula lo kɛtshi ka Nzambi?

11 Ɛlɔ kɛnɛ otshi wa pɛkato wamboyatshumoya pombaka nsala awui amɔtshi dia Nzambi mbodimanyiya. Nde pombaka ntshika nsala pɛkato yande. Dui sɔ mendanaka ndo la mbewɔ dui tshɛ diakoka nkonya lo pɛkato ya weke. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akɛnya kɛnɛ kakasale Akristo wa la Kɔrɛtɔ wakayatshumoya. Nde akafunde ate: “Nyende etombelo wambonga la woho wakanyonge la lonyangu lo yoho yangɛnyangɛnya Nzambi: Ɛɛ, ande efula ka waasaso, ɛɛ, ande woho wakanyayaɛdia, ɛɛ, ande lonyangu laki la nyu, ɛɛ, ande wɔma, ɛɛ, ande nsaki ka l’otema ɔtɔi, ɛɛ, ande ohetoheto, ɛɛ, ande woho wakanyalɔngɔsɔla kɔlɔ kakasalema lee!” (2 Kɔr. 7:10, 11) Ɔnkɔnɛ naka tayosala kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia ntshika pɛkato, kete tayɛnya Jehowa dia sho ndjatshumoyaka efula l’ɔtɛ wa kɛnɛ kakatasale ndo hatɔfɔnya ɔnɛ weho akɔ tshɛ nde ayotoka kɛtshi.

12. Kakɔna kahomba Okristo ntshika dia Jehowa ntetemala mbooka kɛtshi?

12 Kakɔna kahomba Okristo ntshika dia Jehowa ntetemala mboka kɛtshi? Nde pombaka monga suke dia ntshika kaanga awui walangande naka vɔ koka mbokonya dia nsala pɛkato. (Mat. 18:8, 9) Ɛnyɛlɔ, naka angɛnyi ayɛ wambokɔsɛngiya dia nsala akambo wahangɛnyangɛnya Jehowa, onde wɛ ayotshika mbekesanɛ la wɔ? Naka wɛ ekɔ l’okakatanu dia ndjakimɛ diaha nnɔ wanu efula, onde wɛ ayewɔ awui wakoka kokonya dia nnɔ wanu efula? Naka wɛ ekɔ l’okakatanu dia mbahemɛ nsaki y’awui wa mindo wa dieyanelo, onde wɛ ayewɔ filmɛ, sitɛ y’Ɛtɛrnɛtɛ kana awui wakoka kokonya dia monga la tokanyi ta mindo? Tohɔ dia kɛnɛ tshɛ kayahondjaso dia nkitanyiya ɛlɛmbɛ wa Jehowa bu anyanya. Ndooko dui dioleki kɔlɔ oko ndjaoka dia Jehowa ambotɔsɛka. Ndo ndooko dui dioleki dimɛna ko ndeka ndjaoka dia Jehowa ekɔ lo tooka “ngandji ka kɔlamelo ka pondjo.”​—Isa. 54:7, 8.

“VƆ WAYONGA ESHAMELO LE NYU”

13. Lembetshiya lande na kakayaokaka onto lakalawɔ l’ekokelo ndo kakinde l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’osomba w’eshamelo.

13 Etena kakinde l’etei k’osomba w’eshamelo, onto lakalawɔ aki l’ekokelo. Jehowa akate lo dikambo di’esomba ɛsɔ ate: “Vɔ wayonga eshamelo le nyu.” (Jas. 20:2, 3) Jehowa kɔnɔmbaka di’onto lakalawɔ nyomolomboshama nto l’ɔtɛ wa dui diakɔ diaamɛ. Ndo nto, ɔsɔmbɔyishi wa dikila komonga la lotshungɔ la mbɔtɔ l’osomba ɔsɔ dia todiaka. Etena kaki onto lakalawɔ l’etei k’osomba ɔsɔ, nde aki l’ekokelo ka Jehowa. Nde komonga lo lokanu. Nde akakokaka nkamba olimu, nkimanyiya anto akina ndo kambɛ Jehowa lo wɔladi. Lo mɛtɛ, nde akakoke monga la lɔsɛnɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo la dimɛna!

Onga l’eshikikelo dia Jehowa ayokodimanyiya (Enda odingɔ 14-16)

14. Eshikikelo kakɔna kakoka monga l’Akristo wamboyatshumoya?

14 Ekambi wa Nzambi ɛmɔtshi wakasale pɛkato ya weke tetemalaka ndjaɛndja onongo kaanga l’ɔkɔngɔ wa vɔ ndjatshumoya. Amɔtshi komaka polo lo mfɔnya dia Jehowa hatohɛ pondjo kɛnɛ kakawasale. Naka ndo wɛ mbayaoka ngasɔ, lam’alangɛ onga l’eshikikelo dia etena kakodimanyiya Jehowa, nde kodimanyiyaka tshɛ lo tshɛ. Keema ohomba wɛ ntetemala ndjaɛndja onongo. Ngasɔ mbakidiɔ lo dikambo dia Daniel ɔnɛ lakatatɛkɛtshi la diko. L’ɔkɔngɔ wa dikumanyi mbongola ndo mbokimanyiya dia nyomonga la nkum’otema ka pudipudi, nde akakeketshama efula. Nde mbutaka ate: “Dimi handjoyaɛndja onongo nto. Kam’akamɔ pɛkato, tɔ kakamɔ. Oko wakate Jehowa, nde mbaholaka wotsho ayɛ ndo mbokitshaka etale mangana la yɛ. Wɛ hatowɛna nto pondjo.” L’ɔkɔngɔ w’onto lakalawɔ monga l’etei k’osomba w’eshamelo, takandahombe mboka wɔma dia ɔsɔmbɔyishi wa dikila ayoya dia ndjodiaka. Woho akɔ waamɛ mbele, l’ɔkɔngɔ wa Jehowa todimanyiya pɛkato kaso, hatohombe mboka wɔma ɔnɛ nde ayokiohɔ nto kana ayonyomotosha dilanya l’ɔtɛ atɔ.​—Adia Osambo 103:8-12.

15, 16. Ngande wele mbeya dia Yeso akafute oshinga w’etshungwelo ndo dia nde ekɔ Ɔlɔmbɛdi a Laadiko kokeketshaka dia nshikikɛ dia Nzambi ayokoka kɛtshi?

15 Lo mɛtɛ, tekɔ l’ɛkɔkɔ efula ndeka ndo ase Isariyɛlɛ dia monga l’eshikikelo dia Jehowa ayotoka kɛtshi. L’ɔkɔngɔ wa Pɔɔlɔ mbuta dia nde aki “ose paa” l’ɔtɛ wakinde kokoka nkitanyiya Jehowa tshɛ lo tshɛ, nde akakotsha ate: “Nzambi losaka lo tshimbo ya Yeso Kristo Nkumɛso!” (Rɔmɔ 7:25) Kakɔna kakandalange mbuta? Kaanga mbakalɔshanaka Pɔɔlɔ la nsaki ya nsala pɛkato ndo kakandasale pɛkato lo nshi yakete, nde akayatshumoya. Diakɔ diele, nde aki l’eshikikelo dia Jehowa akodimanyiya diɛsɛ l’oshinga w’etshungwelo wa Yeso. Lam’ele Yeso akafute oshinga w’etshungwelo, sho koka monga la nkum’otema ka pudipudi ndo wɔladi wa l’etei k’otema. (Hɛb. 9:13, 14) Oko wende Ɔlɔmbɛdi aso a Laadiko, Yeso “ekɔ ndo la akoka wa nshimbɛ tshɛ lo tshɛ wanɛ wayasukanya la Nzambi lo tshimbo yande nɛ dia nde ekɔ nshi tshɛ la lɔsɛnɔ dia nɔmbaka lo dikambo diawɔ.” (Hɛb. 7:24, 25) Lo nshi y’edjedja, ɔlɔmbɛdi a laadiko akakimanyiyaka ase Isariyɛlɛ dia monga l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ayowadimanyiya pɛkato yawɔ. Oko wele Yeso Ɔlɔmbɛdi aso a Laadiko, tekɔ l’ɛkɔkɔ efula wa monga l’eshikikelo ɔnɛ “sho mbokama[ka] kɛtshi ndo dia ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika tokimanyiya lo etena kahombama.”​—Hɛb. 4:15, 16.

16 Dia nyanga eshamelo le Jehowa, sho pombaka monga la mbetawɔ l’olambo wa Yeso. Tɔfɔnyake ɔnɛ oshinga w’etshungwelo mendanaka tsho l’anto akina. Onga la mbetawɔ ɔnɛ ekɔ lo nkondja wahɔ oma l’oshinga w’etshungwelo. (Ngal. 2:20, 21) Onga la mbetawɔ dia diɛsɛ l’oshinga w’etshungwelo Jehowa kodimanyiyaka pɛkato yayɛ. Onga la mbetawɔ dia oshinga w’etshungwelo koshaka elongamelo ka ndjɔsɛna pondjo pondjo. Olambo wa Yeso ekɔ woshasha wakakosha Jehowa!

17. Lande na kalangayɛ nyanga eshamelo le Jehowa?

17 Esomba w’eshamelo tokimanyiyaka dia nshihodia woho watoka Jehowa kɛtshi. Yɛdikɔ y’oma le Nzambi shɔ tetshaka dia lɔsɛnɔ lekɔ ekila. Yɔ tɛnyaka nto woho wakoka dikumanyi tokimanyiya, kɛnɛ kalembetshiya ndjatshumoya ka mɛtɛ ndo lande na kakokaso monga l’etshikikelo tshɛ lo tshɛ ɔnɛ Jehowa todimanyiyaka. Onde wɛ nyangaka eshamelo le Jehowa? Ndooko dihole dioleki sɔ ekokelo! (Os. 91:1, 2) Lo sawo diayela, tayɛna woho wakoka esomba w’eshamelo tokimanyiya dia mbokoya Jehowa, ɔnɛ lele ɛnyɛlɔ koleki woke k’onto lele la losembwe ndo kɛtshi.

^ od. 10 Lo ndjela nomb’ewo y’ase Juda, ondo ose nkumbo la suke l’onto lakalawɔ akayaka l’osomba w’eshamelo ndjonga kaamɛ la nde.