SAWO DIA WEKELO 18
Tokeketshanake lo nsanganya ya l’etshumanelo
“Nyɛsɔ todjanake yimba . . . , tokeketshanake lam’asaso.”—HƐB. 10:24, 25.
OSAMBO 88 Ombetsha mboka yayɛ
AWUI WAYƆTƐKƐTAMA a
1. Lande na kashaso kɔmatɛrɛ lo nsanganya?
LANDE NA kɔtɔso lo nsanganya ya l’etshumanelo? Ntondotondo, ele dia ntombola Jehowa. (Os. 26:12; 111:1) Sho mbɔtɔka nto nsanganya dia sho keketshana lam’asaso lo ntena dia paa nɛ. (1 Tɛs. 5:11) Etena kemɛso lonya ndo kashaso kɔmatɛrɛ, sho mbishaka lonya di’eyango akɔ ehende ɛsɔ kotshama.
2. Waaso akɔna wele la so wa mbisha kɔmatɛrɛ lo nsanganya yaso?
2 Lomingu tshɛ, tekɔ la waaso wa mbisha kɔmatɛrɛ lo nsanganya yaso. Ɛnyɛlɔ, lo wikɛndɛ, sho koka mbisha kɔmatɛrɛ lo wekelo wa Tshoto y’Etangelo. Lo nsanganya yaso ya l’atei a lomingu, sho koka mbisha kɔmatɛrɛ lo Diangɔ di’oshinga wolo dia lo nyuma, lo Wekelo wa Bible wa l’etshumanelo ndo lo ntenyi dikina diasalema ɔkɛtshanyelo.
3. Ekakatanu akɔna wakoka mpomana la so ndo ngande wakoka Hɛbɛru 10:24, 25 tokimanyiya?
3 Sho tshɛ nangaka ntombola Jehowa ndo sho nangaka nkeketsha asekaso ambetawudi. Koko etena kashaso kɔmatɛrɛ, sho mbeyaka mpomana l’ekakatanu. Sho mbeyaka mboka wɔma mbisha kɔmatɛrɛ kana sho mbeyaka nkombola mbisha kɔmatɛrɛ koko hawotosha ɔtɛkɛta mbala efula oko wakombolaso. Akokaso nsala la ntondo k’ekakatanu ɛsɔ? Mukanda wakafundɛ ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ ase Hɛbɛru tokimanyiyaka dia nkondja okadimwelo lo dimbola sɔ. Etena kakandatɛkɛtaka di’ohomba wa sanganaka kaamɛ, nde akate dia sho pombaka ndeka mbidja yimba lo “[keketshana] lam’asaso.” (Adia Hɛbɛru 10:24, 25.) Naka sho mbeya di’anto akina wele l’atei w’ampokami koka keketshama kaanga oma lo kɔmatɛrɛ ɔtɔi kashaso, kete hatotengenga dia mbisha kɔmatɛrɛ. Ndo naka hawotosha kɔmatɛrɛ mbala la mbala, sho koka monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo woho wakalongola anto akina wa l’etshumanelo diɛsɛ dia mbisha kɔmatɛrɛ.—1 Pe. 3:8.
4. Naa awui asato wayɔkɛtshanyema lo sawo nɛ?
4 Lo sawo nɛ, tayɔkɛtshanya ntondotondo woho wakokaso nkeketshana lam’asaso l’etshumanelo ka tshitshɛ lɛnɛ ele wanɛ washa kɔmatɛrɛ bu efula. Oma laasɔ, tayɔsɛdingola woho wakokaso keketshana lam’asaso l’etshumanelo ka woke lɛnɛ ele anto efula memɛka anya dia mbisha kɔmatɛrɛ. Ndo l’ekomelo, tayɔkɛtshanya woho wakokaso nkeketsha anto akina oma lo kɛnɛ kataso etena kashaso kɔmatɛrɛ.
TOKEKETSHANAKE LAM’ASASO L’ETSHUMANELO KA TSHITSHƐ
5. Ngande wakokaso nkeketshana lam’asaso l’etshumanelo ka tshitshɛ?
5 L’etshumanelo ka tshitshɛ kana lo djui ya tshitshɛ, anto wakoka ɔnɔmbɔdi nsɔna dia mbisha kɔmatɛrɛ bu efula. Lo ntena dimɔtshi, nde kokaka nkonga yema di’onto ɔmɔtshi ndjemɛ lonya dia mbisha kɔmatɛrɛ. Losanganya la ngasɔ koka mɛnama diele oko layonga otale ndo ayonga wolo dia nkeketsha anto. Ko akokayɛ nsala? Emɛka lonya mbala efula. Lo nsala ngasɔ, wɛ mbeyaka nkimanyiya anto akina dia mbisha kɔmatɛrɛ mbala efula.
6-7. Ngande wakokaso nkitshakitsha wɔma wendana la woho wa mbisha kɔmatɛrɛ?
6 Ko ayoyosala naka nkanyi ya mbisha kɔmatɛrɛ koshaka wɔma? Anto efula koka mbita dia vɔ waki la wɔma wa mbisha kɔmatɛrɛ. Koko dia monga kiɔkɔ y’ekeketshelo k’efula le anangɛso ndo akadiyɛso, lande na kahayayange toho takitshakitsha wɔma wele la yɛ lo kɛnɛ kendana la mbisha kɔmatɛrɛ? Ngande wakokayɛ nsala dui sɔ?
7 Wɛ mbeyaka mɛna ohomba mvusola alako amɔtshi wakatotondjɛ nyangɛso lo numɛlɔ yetshi ya Tshoto y’Etangelo. b Ɛnyɛlɔ, ndjalɔngɔsɔla dimɛna. (Tok. 21:5) Naka wɛ ndjaekesanyiya l’awui wa lo Tshoto yakɔ, kete wɛ hatongaka l’okakatanu wa memɛ lonya dia mbishaka kɔmatɛrɛ. Ndo nto, shaka kɔmatɛrɛ ya tomondo. (Tok. 15:23; 17:27) Okadimwelo wa mondo hatoleka kotshindja wɔɔngɔ. Okadimwelo wa mondo, mbeyaka monga la ɔnɔngɔ ɔtɔi kana ehende eto, koka monga dui dia wɔdu le anangɛso ndo akadiyɛso dia nshihodia kɔmatɛrɛ ka mondo oko wayowonga l’okakatanu dia nshihodia kɔmatɛrɛ kele la tokanyi efula. Naka wɛ mbisha kɔmatɛrɛ ka mondo lo ɛtɛkɛta ayɛ hita, kete wɛ ayɛnya dia wɛ akayalɔngɔsɔdi dimɛna ndo ɔnɛ wɛ shihodiaka dimɛna awui w’ekama.
8. Ngande wɔsa Jehowa welo wa l’otema ɔtɔi wadjaso?
8 Ko naka wɛ ambohemba nkamba l’alako amɔtshi l’atei w’alako anɛ, koko wɛ eke paka la wɔma wa mbisha kɔmatɛrɛ mbala ɔtɔi kana hiende? Yashikikɛ dia Jehowa ayɔngɛnangɛna welo wadjayɛ wa l’otema ɔtɔi wa nsala kɛnɛ kakokayɛ nsala. (Luka 21:1-4) Sala kɛnɛ tshɛ kakokayɛ nsala halembetshiya ndjaatshindja wɔɔngɔ. (Flpɛ. 4:5) Shikikɛ kɛnɛ kakokayɛ nsala, yadjɛ oyango wa kisala ndo lɔmba dia monga la ki ka l’otema. L’etatelo, wɛ koka ndjadjɛ oyango wa mbisha kɔmatɛrɛ ɔtɔi ka mondo.
TOKEKETSHANAKE LAM’ASASO L’ETSHUMANELO KA WOKE
9. Okakatanu akɔna wakoka ntomba l’etshumanelo ka woke?
9 Naka etshumanelo kanyu kekɔ la apandjudi efula, kete wɛ koka monga l’okakatanu wotshikitanyi. Ondo anangɛso l’akadiyɛso efula koka memɛ anya dia nkadimola woho wele mbala efula hawokosha ɔtɛkɛta kaanga wɛ kemɛka lonya. Ɛnyɛlɔ, Danielle ngɛnangɛnaka mbisha kɔmatɛrɛ mbala efula lo nsanganya. c Nde mbɔsaka woshelo wa kɔmatɛrɛ oko etenyi kɛmɔtshi k’ɔtɛmwɛlɔ ande, yoho mɔtshi ya nkeketsha anto akina ndo ya nkeketsha akambo wa mɛtɛ w’oma lo Bible lo yimba yande. Koko lam’akandatshu l’etshumanelo ka woke, vɔ komboshaka kɔmatɛrɛ mbala efula, mbala mɔtshi nde akatombaka oma lo losanganya aha la mbisha kaanga kɔmatɛrɛ mbala ɔtɔi. Nde mbutaka ate: “Dui sɔ diakambishaka lonyangu, lakayaokaka oko onto lambohandja diɛsɛ dimɔtshi. Naka dui sɔ diosalema mbala la mbala kete wɛ oyambolaka dia kana wokodima kɔmatɛrɛ l’okonda.”
10. Akokaso nsala dia nyomofudia diɛsɛ diaso dia mbisha kɔmatɛrɛ?
10 Onde wɛ koka ndjaoka oko wakayaoke Danielle? Naka ngasɔ, kete wɛ koka ndjɔkɔ lo djonga ya mpekɔ mbisha kɔmatɛrɛ ndo ndjelaka paka nsanganya tsho. Koko totshikake dia mbisha kɔmatɛrɛ. Akokayɛ nsala? Wɛ mbeyaka mɛna ohomba wa nɔngɔsɔla kɔmatɛrɛ efula l’oseka losanganya tshɛ. Oma laasɔ, naka hawokɔsɔnyi dia mbisha kɔmatɛrɛ oma l’etatelo ka wekelo, kete wɛ ayonga la waaso akina wa nkadimola etena katatetemala losanganya. Etena kalɔngɔsɔlayɛ wekelo wa Tshoto y’Etangelo, nkanyiya woho wɔtɔnɛ odingɔ tshɛ la lokanyi lele ohomba la l’ɔtɛ wa sawo. Naka wɛ nsala ngasɔ, kete ondo wɛ ayonga la yangɔ kina yayoyokoka nkahana l’anto akina. Ndo nto, wɛ koka ndjalɔngɔsɔla dia mbisha kɔmatɛrɛ lo edingɔ wele l’awui wa mɛtɛ wa lotshimola wele wolo efula mbalembetshiya. (1 Kɔr. 2:10) Lande na? Nɛ dia l’edingɔ ɛsɔ anto yema tshitshɛ ato mbemɛ anya dia mbisha kɔmatɛrɛ. Ko ayoyosala naka wɛ nkamba l’alako anɛ, ko wɛ ambɛna dia nsanganya efula yambeta aha la wɛ nkondja diaaso dia mbisha kɔmatɛrɛ? Etena kɛsɔ wɛ koka nsawola l’ɔnɔmbɔdi la ntondo ka losanganya ko wɛ mbotɛ dimbola diakɔna diayoyolanga nkadimola.
11. Kakɔna katokeketsha Filipɛ 2:4 dia nsala?
11 Adia Filipɛ 2:4. L’ekimanyielo ka nyuma k’ekila, ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akakeketsha Akristo dia vɔ mbidja yimba lo wahɔ w’anto akina. Ngande wakokaso nkamba la dako sɔ lo wonya wa nsanganya? Lo mbohɔka dia anto akina, oko walangaso mbisha kɔmatɛrɛ ndo vɔ lawɔ nto nangaka mbisha kɔmatɛrɛ.
Oko watotoshaka anto akina ɔtɛkɛta etena kasawolaso, mbashaso anto akina diaaso dia mbisha kɔmatɛrɛ lo nsanganya (Enda odingɔ 12)
12. Naa yoho mɔtshi ya dimɛna ya nkeketsha anto akina lo nsanganya? (Enda ndo osato.)
12 Kanyiya dikambo sɔ lo yoho nyɛ. Etena kasawolayɛ l’angɛnyi ayɛ, onde wɛ ayɔtɛkɛta efula ko mbasha paka yema ya diaaso yema tshitshɛ dia vɔ ntɛkɛta? Ndooko! Nɛ dia ɔtɛkɛta ɔlɔ mbosusanaso. Woho akɔ waamɛ mbele lo nsanganya, sho nangaka mbisha anto efula diaaso dia mbisha kɔmatɛrɛ. Lo mɛtɛ, yoho mɔtshi yoleki dimɛna yakeketshaso anangɛso ndo akadiyɛso ele mbasha diaaso dia vɔ nkɛnɛmɔla mbetawɔ kawɔ. (1 Kɔr. 10:24) Nyɛsɔ tɔsɛdingole woho wakokaso nsala dui sɔ.
13. Ngande wakokaso nyomoleka mbisha ampokami aso diaaso dia vɔ nyomoleka mbisha kɔmatɛrɛ?
13 Lo yoho mɔtshi ele, sho koka ntetemala mbisha kɔmatɛrɛ ya tomondo, dia nyomoleka mbisha anto akina diaaso dia vɔ nyomoleka mbisha kɔmatɛrɛ. Dikumanyi ndo apandjudi akina wambohokɔ akambo koka mbisha ɛnyɛlɔ lo dikambo sɔ. Kaanga etena kashayɛ kɔmatɛrɛ ka mondo, ewɔ dia ntɛkɛta tokanyi efula. Naka wɛ ntɛkɛta awui tshɛ wa l’odingɔ, kete anto akina hawotonga la dui dia mbita nto. Ɛnyɛlɔ l’odingɔ ɔnɛ, wambotosha alako ahende, mbuta ate ntetemala mbisha kɔmatɛrɛ ya tomondo lo mbewɔ dia ntɛkɛta awui efula. Naka wɛ kambɔsɔnama ntondo dia mbisha kɔmatɛrɛ lo odingɔ ɔnɛ, kete tɛkɛta dia dikambo ɔtɔi.
Etena kakɔna kahombaso mbɔsa yɛdikɔ yaha memɛ lonya lo losanganya? (Enda odingɔ 14) f
14. Kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho nshikikɛ mbala ngana yakokaso memɛ lonya? (Enda ndo osato.)
14 Onga la shɛnɔdi dia nshikikɛ mbala ngana yahombayɛ mbisha kɔmatɛrɛ. Naka tayemɛka lonya mbala la mbala, kete tayodja ɔnɔmbɔdi mpɛpɔ dia nde toshaka mbala la mbala kɔmatɛrɛ kaanga mbele anto akina watakondja diaaso dia mbisha kɔmatɛrɛ. Dui sɔ koka nkɔmɔla anto akina diaha vɔ memɛ anyawɔ nto—Ond. 3:7.
15. a) Ahombaso nsala naka hawotosha diaaso dia mbisha kɔmatɛrɛ? b) Ngande wakoka ɛnɔmbɔdi mɛnya dia vɔ ndjashaka le onto tshɛ? (Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “ Naka wɛ mbalɔmbɔla.”)
15 Etena kemɛ apandjudi efula anya lo wonya wa wekelo, sho hatotonga l’akoka wa mbisha kɔmatɛrɛ efula oko wakombolaso. Lo ntena dia ngasɔ, mbeyaka monga ko ɔnɔmbɔdi hatonga la akoka wa tosha ɔtɛkɛta sho tshɛ. Dui sɔ koka tɔkɔmɔla, koko hatohombe mbomalɛ naka nde hatosha ɔtɛkɛta.—Ond. 7:9.
16. Ngande wakokaso nkeketsha anto akina washa kɔmatɛrɛ?
16 Naka wɛ bu l’akoka wa nkadimola mbala efula oko wakombolayɛ, lande na kahayahokamɛ la yambalo tshɛ etena kakadimola anto akina ndo l’ɔkɔngɔ wa nsanganya wɛ mbasha losaka lo kɔmatɛrɛ yawɔ? Anangɛyɛ la akadiyɛyɛ wotokeketshama ondo paka oko wotowokeketshama oma lo kɔmatɛrɛ yayɛ. (Tok. 10:21) Mandola anto akina ekɔ yoho mɔtshi yakokaso keketshana lam’asaso.
TOHO TOKINA TA NKEKETSHANA LAM’ASASO
17. a) Ngande wakoka ambutshi nkimanyiya anawɔ dia vɔ ndjalɔngɔsɔla dia mbisha ekadimwelo wahombama? b) Lo ndjela vidɛo, naa wanya anɛi wahombaso ntakola etena kalɔngɔsɔlaso kɔmatɛrɛ? (Enda ndo osato.)
17 Naa yoho kina yakokaso nkeketshana lam’asaso lo nsanganya yaso? Naka wɛ ekɔ ombutshi, kete nkimanyiya anayɛ dia vɔ ndjalɔngɔsɔla lo mbisha kɔmatɛrɛ yɛdimi l’ɛnɔnyi awɔ. (Mat. 21:16) Lo ntena dimɔtshi, awui wa wolo, ɛnyɛlɔ, ekakatanu wa lo diwala kana awui wendana la lɔkɛwɔ sɛdingɔmaka lo wekelo, koko ondo ekɔ odingɔ ɔtɔi kana ehende wakoka ɔna mbisha kɔmatɛrɛ. Ndo nto, nkimanyiya anayɛ dia vɔ nshihodia lande na kele aha mbala tshɛ kayowemɛka anya mbayowaasɔnaka dia nkadimola. Mbalembetshiya ngasɔ koka mbakimanyiya diaha vɔ nkɔmɔ etena kasɔnawɔ anto akina dia mbisha kɔmatɛrɛ lo dihole diawɔ.—1 Tim. 6:18. d
18. Ngande wakokaso mbewɔ dia nkutola yambalo y’anto oya l’eso etena kashaso kɔmatɛrɛ? (Tokedi 27:2)
18 Sho tshɛ koka nɔngɔsɔla kɔmatɛrɛ yakeketsha dia mbisha Jehowa kɛnɛmɔ ndo nkeketsha asekaso Akristo. (Tok. 25:11) Kaanga mbakokaso lo ntena dimɔtshi mbisha kɔmatɛrɛ ka lo tshena pe kendana la dui dimɔtshi diakahomana la so, sho pombaka mbewɔ dia ntɛkɛta awui efula lo awui wendana la so shoamɛ. (Adia Tokedi 27:2; 2 Kɔr. 10:18) Lo dihole dia nsala ngasɔ, sho salaka la wolo dia kɔmatɛrɛ yaso ndeka mendana la Jehowa, la Ɔtɛkɛta ande ndo le ekambi wakinde lo tshɛ kawɔ. (Ɛny. 4:11) Lo mɛtɛ, naka dimbola dia l’odingɔ ambotɔlɔmba dia sho mbita dui dimɔtshi diakahomana la so, kete sho pombaka nsala dui sɔ. Tanga mɛna ɛnyɛlɔ ka dikambo sɔ lo odingɔ wayela wa lo sawo nɛ.
19. a) Kakɔna kayotomba naka sho kanyiyaka dikambo di’anto tshɛ wakaye lo losanganya? (Rɔmɔ 1:11, 12) b) Kakɔna kakɔngɛnyangɛnya lo kɛnɛ kendana la mbisha kɔmatɛrɛ lo nsanganya?
19 Kaanga mbele ndooko ɛlɛmbɛ shikaa wendana la woho wa mbisha kɔmatɛrɛ, sho tshɛ koka nsala la wolo dia mbisha kɔmatɛrɛ yakeketsha. Dui sɔ mbeyaka nembetshiya mbisha kɔmatɛrɛ ya tomondo mbala efula. Kana dui sɔ mbeyaka nembetshiya nto ngɛnangɛna waaso wakondjaso wa mbisha kɔmatɛrɛ ndo ngɛnangɛna diaaso diele l’anto akina dia vɔ la wɔ mbisha kɔmatɛrɛ. Naka sho mbika washo lo wahɔ w’anto akina lo nsanganya ya l’etshumanelo, kete sho tshɛ tayokoka “ndjokeketshana lam’asaso.”—Adia Rɔmɔ 1:11, 12.
OSAMBO 93 Ɔtshɔkɔlɛ nsanganya yaso
a Sho keketshanaka lam’asaso etena kashaso kɔmatɛrɛ lo nsanganya. Koko, amɔtshi mbokaka wɔma mbisha kɔmatɛrɛ. Akina ngɛnangɛnaka mbisha kɔmatɛrɛ koko vɔ kombolaka vɔ mbashaka ɔtɛkɛta mbala la mbala. La ntondo k’okakatanu wa ngasɔ, ngande wakokaso mɛnya dia sho tekɔ lo kananɛ lam’asaso dia sho tshɛ ndjaoka dia tambokeketshama? Ndo ngande wakokaso mbisha kɔmatɛrɛ yatshutshuya anangɛso l’akadiyɛso lo ngandji ndo l’elimu w’ɛlɔlɔ? Sawo nɛ diayolembetshiya dui sɔ.
b Dia mbeya alako akina, mvusola awui wele lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka ntondo 2019 lk. 8-13, ndo ya Ngɔndɔ ka divwa 1, 2003, lk. 19-22. Lo Falase
c Nkombo mɔtshi yakatshikitanyema.
d Nyende vidɛo yele lo jw.org yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: Koma ɔngɛnyi wa Jehowa—Lɔngɔsɔla kɔmatɛrɛ.
e Enda Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ k’esambele 15, 2013, lk. 32, ndo ya Ngɔndɔ ka divwa 1, 2003, lk. 21-22. Lo Falase
f ELEMBETSHIYELO W’OSATO WA LO Lɛkɛ 23: Lo etshumanelo ka woke, ɔnangɛso ɔmɔtshi amboshila mbisha kɔmatɛrɛ ndo ambotshikɛ anto akina diaaso dia vɔ lawɔ nto mbisha kɔmatɛrɛ lo losanganya.
