Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Wakayakimɔ la lolango

Wakayakimɔ la lolango

L’ATEI w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wele l’ohetoheto wakamba lo wedja ekina wewɔ l’ohomba w’efula w’apandjudi wa Diolelo, mbele ndo akadiyɛso efula w’enyemba. Amɔtshi l’atei awɔ wambokamba lo wedja ekina l’edja k’ɛnɔnyi akumi. Kakɔna kakaakimanyiya ambeta ɛnɔnyi efula dia vɔ monɔ otsha lo wedja ekina? Wetshelo akɔna wambowokondja lo nkamba lo wedja ekina? Ngande wakatshikitana nsɛnɔ yawɔ? Takakɔnya amɔtshi l’atei w’akadiyɛso wambohokɔ akambo efula asɔ. Naka wɛ ekɔ kadiyɛso k’onyemba kele la nsaki k’efula ka ndjasha l’olimu washa ɔngɛnɔngɛnɔ ɔsɔ, kete wɛ ayokondja wahɔ oma lo kɛnɛ kakawate. Lo mɛtɛ, ekambi wa Nzambi tshɛ kokaka nkondja wahɔ lo nsɛdingola ɛnyɛlɔ kawɔ.

WOHO WAKAWANYA TAAMU

Anita

Onde wɛ ndjambolaka dia kana wɛ ekɔ mɛtɛ la kɛnɛ kahombama dia nkamba oko ombatshi mboka w’onyemba lo wodja okina? Anita, laya l’ɛnɔnyi 70 l’ɛmɔtshi akayaokaka dia nde bu l’akoka. Nde akole l’Angleterre lɛnɛ akandatatɛ olimu w’ombatshi mboka etena kakinde l’ɛnɔnyi 18. Nde mbutaka ɔnɛ: “Lakangɛnangɛnaka nsambisha anto akambo wendana la Jehowa, koko dimi kɔfɔnyaka kaanga yema dia dimi koka tokamba lo wodja okina. Ndooko lushi lakameke ɔtɛkɛta okina ndo laki l’eshikikelo dia halokoke manyamanya kaanga ɔtɛkɛta ɔtɔi. Diakɔ diele, etena kakamelamɛ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ, lakatshimbe wɔɔngɔ. Lakaambe di’onto l’anyanya oko dimi ko nongola leeta la ngasɔ. Koko lakate nte: ‘Naka Jehowa mɛnaka dia dimi kokaka kiɔtɔ, kete layohemba.’ Ambeta ɛnɔnyi ndekana 50 wakasalema dui sɔ. Koko ntatɛ oma k’etena kɛsɔ, lekɔ lo nkamba oko misiɔnɛrɛ lo Japon.” Anita kotshaka ɔnɛ: “Lo tena dimɔtshi, l’elongi k’ɔmɔnɔmɔnɔ, dimi keketshaka akadiyɛso w’esekaseka dia mbokoya ɛnyɛlɔ kami ndo dia ntshɔ tokamba lo wedja ekina oko ambatshi mboka. Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia efula kawɔ mbetawɔka dui sɔ.”

WOHO WAKAWONGE LA DIHONGA

Akadiyɛso efula wakakambe lo wedja ekina wakengengaka ntondo dia monɔ otsha lo wodja okina. Ngande wakawakondja dihonga?

Maureen

Maureen, laya l’ɛnɔnyi 60 l’ɛmɔnyi mbutaka ɔnɛ: “Etena kakamayolaka, lakalomɔlomɔka dia monga la lɔsɛnɔ lele l’oyango, lakakoke nkimanyiya anto akina. Etena kakandakotsha ɛnɔnyi 20, nde akonɔ la Québec, lo Canada, lɛnɛ akiwɔ l’ohomba w’efula w’ambatshi mboka. “Oma laasɔ wakambelɛ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ, koko lakokaka wɔma dia ntshɔ lo dihole diahameye dimɛna aha l’angɛnyi ami.” Nde kotshaka ate: “Lakayakiyanya nto lo woho wakamahombe ntshika mama lakahombaka nkokɛ papa laki la hemɔ. Laketsha etsho efula lo sɛngasɛngaka Jehowa l’asɔyi lo washo lo kɛnɛ kendana l’awui asɔ. Etena kakamasawola l’ambutshi ami lo kɛnɛ kendana l’ekiyanu ami, vɔ wakakeketsha dia mbetawɔ leeta lɔsɔ. Lakɛnyi nto woho wakasukɛ ase etshumanelo kaso ambutshi ami la ngandji tshɛ. Lo menda woho wakakimanyiya Jehowa, laki l’eshikikelo dia nde ayokimanyiya nto lɛnɛ atamatshu. L’etena kɛsɔ, laki suke dia ntshɔ!” Ntatɛ lo 1979, Maureen akakambe ɛnɔnyi ndekana 30 oko misiɔnɛrɛ lo Afrikɛ wa lo owɛstɛ. Ɛlɔ kɛnɛ, kaanga mbakokɛnde mama kande la Canada, Maureen ekɔ lo ntetemala nkamba oko ombatshi mboka wa laande. Etena kakanyiyande ɛnɔnyi wakandakambe lo wodja okina, nde mbutaka ɔnɛ: “Mbala tshɛ Jehowa akambishaka kɛnɛ kakimi l’ohomba ndo l’etena kakimi latɔ ohomba.”

Wendy

Wendy, laya l’ɛnɔnyi 60 l’ɛmɔtshi akatatɛ olimu w’ombatshi mboka l’Australie etena kakinde l’ɛnɔnyi dikumi l’ɛmɔtshi. Nde mbutaka ɔnɛ: “Laki diki dia mamba ndo aki tshondo y’okakatanu dia dimi nsawola l’anto wahameye. Koko olimu w’ombatshi mboka wakambetsha dia mbeya woho wa nsawola la weho w’anto tshɛ, ɔnkɔnɛ, lakaleke monga la dihonga. L’ɔkɔngɔ diko, lakayoshihodiaka dia dimi komonga nto l’okakatanu dia monga la dihonga. Olimu w’ombatshi mboka wakambetsha dia ndjaɛkɛ le Jehowa ndo lakatatɛ ndeka ndjaoka dimɛna dia nkamba lo wedja ekina. Ndo nto, kadiyɛso kɛmɔtshi k’onyemba kakakambe oko misiɔnɛrɛ lo Japon l’edja kolekanyi ɛnɔnyi 30 akanɔmbɛ dia sho ntshɔ tosambisha lo Japon l’edja ka ngɔndɔ shato. Nkamba kaamɛ la nde akafudia nsaki kami ka monɔ lo wodja okina.” L’ɛnɔnyi wa 1980, Wendy akonɔ la Vanuatu, disɛnga dimɔtshi diaki lo kilɔmɛtɛlɛ oko 1770 lo ɛstɛ k’Australie.

Wendy eke paka la Vanuatu, lɛnɛ ondokamba lo biro k’okadimwelo. Nde mbutaka ɔnɛ: “Mɛna woho watakengama elui ndo tshumanelo l’ahole wa tale mbishakami ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula. Mbisha lonya kaanga yema tshitshɛ l’olimu wa Jehowa lo asɛnga asɔ ekɔ diɛsɛ diahameye mbuta.”

Kumiko (l’atei)

Kumiko, laya l’ɛnɔnyi 60 l’ɛmɔtshi akakambaka oko ombatshi mboka wa pondjo lo Japon etena kakɔɔlɔmbɛ osekande ombatshi mboka dia vɔ monɔ la Népal. Kumiko mbutaka ɔnɛ: “Nde akatetemala mbutɛmi mbala la mbala, koko lakatetemala mbotɛ nte ndooko. Lakokaka wɔma mbeka ɔtɛkɛta w’oyoyo ndo ntshɔ lo dihole di’oyoyo. Aki nto okakatanu dia nkondja falanga yakahombamaka dia monɔ otsha lo wodja okina. Etena kakamayalɔngɔsɔlaka dia mbɔsa yɛdikɔ, lakasale aksida la mututu ndo lakɔtɔ lopitadi. Lɛkɔ, lakayambolaka nte: ‘Akɔna akoka mbeya kɛnɛ kayokomɛ oma lanɛ? Dimi koka mundama la hemɔ ka wolo ndo pandja diɛsɛ dia tokamba oko ombatshi mboka lo wodja okina. Onde hakoke nkamba lo wodja okina kaanga ɔnɔnyi ɔtɔi oto?’ Lakalɔmbɛ Jehowa l’otema ɔtɔi dia nde kimanyiyami dia mbɔsa yɛdikɔ.” L’ɔkɔngɔ wa nde ntomba oma lo lopitadi, Kumiko akatshu tembola Népal, ndo l’ɔkɔngɔ wa laasɔ nde l’ombatshi mboka w’osekande wakonɔ lɛkɔ.

Etena kakanyiyande dikambo di’ɛnɔnyi suke la dikumi wakandakambe la Népal, Kumiko mbutaka ɔnɛ: “Ekakatanu wakamayakiyanyaka dikambo diawɔ wakatɔ la ntondo kami oko Ndjale ka Beela. Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula lo woho wakamɔshi yɛdikɔ ya tokamba lɛnɛ aki ohomba efula. Mbala efula, etena kakamasambishaka nkumbo kɛmɔtshi, asukanyi awɔ atanu kana asamalo wakayaka ndjohokamɛ. Kaanga ana w’akɛnda wakanɔmbaka la dilɛmiɛlɔ tshɛ dia mbasha traktɛ kɛmɔtshi kele l’awui wa lo Bible. Ekɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nsambisha l’ɛtshi ka nkɛtɛ ketawɔ anto losango laso.”

WOHO WAKAWALƆSHANA L’EKAKATANU

Aha la taamu, akadiyɛso w’enyemba wele la dihonga wakatakɔnya wakahomana l’ekakatanu. Ngande wakawaakandola?

Diane

Diane lele la Canada mbutaka ɔnɛ: “L’etatelo laki l’okakatanu dia nkakitɔna etale la nkumbo kami.” Nde aya l’ɛnɔnyi 60 l’ɛmɔtshi ndo nde akakambe oko misiɔnɛrɛ la Côte d’Ivoire l’edja k’ɛnɔnyi 20. “Lakalɔmbɛ Jehowa dia nde kimanyiyami dia mboka anto wa lɛnɛ akawatome ngandji. Ɔnangɛso Jack Redford, ombetsha ami ɔmɔtshi wa lo Ngiliadɛ akatolembetshiya ɔnɛ, l’etatelo sho kokaka nkiyana kana nyanga l’ɔtɛ wa woho wele ahole wayowototoma, djekoleko naka todiɛnɛ la wola w’efula. Koko nde akate ate: ‘Tanyodjake yimba lo wola. Nyu pombaka mbidja yimba le anto, lo dungi diawɔ ndo lo washo awɔ. Nyu pombaka menda kɛnɛ kasalawɔ etena kokawɔ akambo wa mɛtɛ wa lo Bible.’ Kɛsɔ kakamasale ndo ɔsɔ aki tshondo y’ɔtshɔkɔ! Etena kakamatasambishaka losango la Diolelo lasha esambelo, lakɛnaka woho wakangɛnangɛnaka anto!” Kakɔna nto kakakimanyiya Diane dia ndjaekisanyiya dia nkamba lo wodja okina? Nde mbutaka ɔnɛ: “Lakonge la diɔtɔnganelo dia ma ma l’ambeki ami wa Bible ndo laki l’ɔngɔnɔngɛnɔ w’efula etena kakamawaɛnyi waya ekambi wa Jehowa wa kɔlamelo. Dihole diakawatome mbakayongaka lakaso. Lakakondja ambutshi wa wamato ndo w’apami, anangɛngɛmi ndo akadiyɛmi wa lo nyuma, paka oko wakalake Yeso.”—Makɔ 10:29, 30.

Anne, laya l’ɛnɔnyi 40 l’ɛmɔtshi ekɔ lo nkamba l’Asie l’ɛtshi ka nkɛtɛ kele olimu aso wakashimbama. Nde mbutaka ɔnɛ: “L’edja k’ɛnɔnyi efula etena kakamatakambaka l’ahole wotshikitanyi, lakadjasɛka kaamɛ l’akadiyɛso waki la lonto ndo mbekelo yotshikitanyi la yami etale. Lo tena dimɔtshi, awui asɔ wakatokonyaka diaha mbɔtɔnɛ lo tokanyi ndo momala. Etena kakasalemaka awui asɔ, lakasalaka la wolo dia ndeka monga ma ma la wanɛ wakadjasɛka la mi l’oyango wa ndeka nshihodia mbekelo yawɔ. Ndo nto, lakadje welo dia ndeka mbaoka ngandji ndo monga l’ekanelo k’ɔlɔlɔ otsha le wɔ. Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ nɛ dia welo ɛsɔ kɔmbɔtɔ l’ashi ndo wakakimanyiya dia monga l’angɛnyi efula w’eshika wakimanyiya dia mbikikɛ lo dihole diakawatome.”

Ute

Lo 1993, Ute, lele l’Allemagne laya la ɛnɔnyi 50 l’ɛmɔtshi, akatomama dia tokamba oko misiɔnɛrɛ la Madagascar. Nde mbutaka ate: “L’etatelo laki l’okakatanu dia mbeya ɔtɛkɛta wa lɛkɔ, ndjaekesanyiya la tshitshi ndo ndɔshana la hemɔ ka malaria, amibɛ ndo ɛsɔhɔ. Koko wakakimanyiya efula. Akadiyɛso wa lɛkɔ, anawɔ ndo ambeki ami wa Bible wakakimanyiya la solo dia lotutsha tshɛ dia manyamanya ɔtɛkɛta. Osekami misiɔnɛrɛ akakokɛ la ngandji tshɛ etena kakimi la hemɔ. Koko kɛnɛ kakaleke tshɛ ele, Jehowa akakimanyiya. Lakawotɛka ekiyanu ami lo dɔmbɛlɔ mbala la mbala. Oma laasɔ, la solo dia lotutsha tshɛ lakakongɛka mbala mɔtshi l’edja ka nshi efula ndo mbala kina l’edja ka ngɔndɔ efula dia alɔmbɛlɔ ami kadimɔma. Jehowa akakandola ekakatanu ami tshɛ.” Ɛlɔ kɛnɛ, aya ɛnɔnyi 23 wakamba Ute la Madagascar.

ƐTSHƆKƆ WAKAWAKONDJA

Oko anto akina watshɔ dia tokamba lɛnɛ ele ohomba efula, akadiyɛso w’enyemba wele lo wedja ekina mbutaka mbala efula ɔnɛ, kambɛ Jehowa lo wedja ekina mbashaka ɔngɛnɔngɛnɔ lo nsɛnɔ yawɔ. Naa ɛtshɔkɔ ɛmɔtshi wakondjawɔ?

Heidi

Heidi, lele l’Allemagne laya l’ɛnɔnyi 70 l’ɛmɔtshi akakambe oko misiɔnɛrɛ la Côte d’Ivoire ntatɛ lo 1968. Nde mbutaka ɔnɛ: “Ɔtshɔkɔ ɔmɔtshi woleki woke wakamakondja ele, wa mɛna anami wa lo nyuma ‘watetemala nkɛndakɛnda l’akambo wa mɛtɛ.’ Ɛlɔ kɛnɛ, ambeki ami wa Bible amɔtshi w’edjedja waya ambatshi mboka ndo dikumanyi lo tshumanelo. Efula ka l’atei awɔ mbelɛkami mama kana tshɛmi. Ekumanyi kɛmɔtshi l’atei wa dikumanyi sɔ nde la wadɛnde l’anande mbɔsakami oko ose nkumbo kawɔ. Ɔnkɔnɛ, Jehowa ambombisha ɔna la pami, okilo wa womoto ndo ekana esato.”—3 Jn. 4.

Karen (l’atei)

Karen lele la Canada, laya l’ɛnɔnyi 70 l’ɛmɔtshi akakambe ɛnɔnyi ndekana 20 lo Afrikɛ wa lo owɛstɛ. Nde mbutaka ɔnɛ: “Lɔsɛnɔ la misiɔnɛrɛ lakambetsha dia ndeka ndjahondja, monga la ngandji ndo solo dia lotutsha. Ndo nto, kamba kaamɛ l’anto w’oma lo wedja efula akamɔmbɔla wɔɔngɔ. Lakeye dia ekɔ toho totshikitanyi ta nsala akambo. Ande ɔtshɔkɔ wa monga ɛlɔ kɛnɛ la angɛnyi wa ngandji woleki tshɛ l’andja lee! Kaanga mbele nsɛnɔ ndo ahole wakatakambaka wakatshikitana, tekɔ lo ntetemala monga angɛnyi.”

Margaret lele l’Angleterre laya l’ɛnɔnyi 70 l’ɛmɔtshi, akakambe oko misiɔnɛrɛ la Laos. Nde mbutaka ɔnɛ: “Nkamba lo wedja ekina akambisha diaaso dia mɛna mbala kakɔ ɔtɔi woho wakutola Jehowa anto w’oma lo nkoho y’alemba ndo ahole tshɛ oya l’okongamelo ande. Awui asɔ wakakeketsha mbetawɔ kami efula. Awui asɔ wakakimanyiya dia monga l’eshikikelo tshɛ lo tshɛ ɔnɛ, Jehowa mbalɔmbɔla okongamelo ande, ndo ɔnɛ sangwelo diande diayokotshama.”

Lo mɛtɛ, akadiyɛso w’enyemba wekɔ lo mbisha ɛnyɛlɔ ka laande l’olimu w’Okristo. Vɔ sunganaka mandɔma l’otema ɔtɔi. (Emb. 11:40) Kɛnɛ koleki tshɛ ele, lofulo lawɔ lekɔ lotahame. (Os. 68:11) Onde wɛ kokaka ntshikitanya awui wele la yɛ ndo mbikamɛ lokolo l’akadiyɛso wele l’ohetoheto wakawakɔnya lo sawo nɛ? Aha la taamu, naka wɛ nsala ngasɔ, kete wɛ ‘ayɔlɛta ndo ayɛna dia Jehowa ekɔ ɔlɔlɔ.’—Os. 34:8.