Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Ambola w’oma le ambadi

Ambola w’oma le ambadi

Lande na kasanga Ɛmɛnyi wa Jehowa ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ oko onto laki la diwandji kana laki komonga la divo efula?

Lo mɛtɛ, ɛlɔ kɛnɛ ndooko onto lakoka mbeya l’eshikikelo tshɛ ɛnamelo kaki la Pɔɔlɔ. Asango ndo esato wele l’ekanda aso wekɔ asango wɛnya didjidji dia woho wakinde, koko vɔ hawɔsama oma lo emindo ɛmɔtshi.

Koko, ekɔ awui amɔtshi watotɛ woho waki ɛnamelo ka Pɔɔlɔ. Ɛnyɛlɔ, Tshoto y’Etangelo ya Siɔna ya Ngɔndɔ ka sato 1, 1902, shilaka dui dimɔtshi lo mbuta ɔnɛ: “Lo kɛnɛ kendana la ɛnamelo ka Pɔɔlɔ: . . . Lo ‘Etsha wa Pɔɔlɔ ndo Thecla,’ . . . wakafundama oya lo A. D. 150, wakalembetshiya Pɔɔlɔ ondo lo yoho yoleki dimɛna ndo lo ndjela mbekelo y’ashidi ya mɛtɛ. Lɔkɔ vɔ nembetshiyaka dia nde aki ‘shekaseka, la diwandji, la akɔma, diema dia dimɛna, la nkɔngi yɔkɔlɔngami; la ɔhɛmbɛ wa yema otale.’”

Diksiɔnɛrɛ dimɔtshi (The Oxford Dictionary of the Christian Church 1997 edition) mbutaka lo dikambo di’efundelo w’edjedja ɛsɔ ɔnɛ: “Bu dui dia taamu dia ‘Etsha wa Pɔɔlɔ ndo Thecla’ monga la awui amɔtshi wa lo ɔkɔndɔ w’akambo wa mɛtɛ.” Etsha wa Pɔɔlɔ ndo Thecla wakɔsamaka la nɛmɔ efula lo ntambe ya ntondo, ɛnyɛlɔ dui sɔ shikikɛmaka lo woho wele efundelo wa l’anya wa lo Grɛkɛ 80 wa lɔkɔ wekɔ ndo abuku wa l’ɛtɛkɛta ekina. Diakɔ diele, asango wa l’ekanda aso mbɔtɔnɛka la elembetshielo ɛmɔtshi w’edjedja wɛnya ɛnamelo kaki l’ɔpɔstɔlɔ ɔsɔ.

Koko teye dia, ekɔ awui akina woleki ɛnamelo ka Pɔɔlɔ ohomba. Kaanga etena kaki Pɔɔlɔ l’esambishelo, anto amɔtshi waki la tokanyi ta lo demba wakawɔnyɔla lo mbuta ɔnɛ “ɛnamelo kande hataambiya ndo ndooko k’ɔlɔ katande.” (2 Kɔr. 10:10) Koko, tatohɛke dia nde akayala Okristo diɛsɛ la dihindo diakawosalɛ Yeso. Sho koka nkanyiya nto akambo wakasale Pɔɔlɔ, oko wakinde “ehomɔ [kakasɔnɛ Kristo] dia mɛmbɛ ase wedja . . . lokombo [la Yeso].” (Ets. 9:3-5, 15; 22:6-8) Ndo nsɛdingola ɛlɔlɔ w’efula wakokaso nkondja oma l’abuku wa lo Bible wakasambiya Jehowa Pɔɔlɔ dia mfunda.

Pɔɔlɔ kondjatombola l’ɔtɛ w’akambo wakandasale ntondo ka monga Okristo, ndo nde konembetshiya ɛnamelo kande ka lo demba. (Ets. 26:4, 5; Flpɛ. 3:4-6) Nde aketawɔ ate: “Dimi kele ɔpɔstɔlɔ woleki tshitshɛ ndo dimi haasungana mbelamɛ ɔpɔstɔlɔ.” (1 Kɔr. 15:9) Nde akayofunda l’ɔkɔngɔ ate: “Dimi loleki tshitshɛ l’atei w’ekilami tshɛ woleki totshitshɛ, kakawasalɛ ɔlɔlɔ waheyama mbɛdika ɔsɔ dia dimi mbewoya ase wedja lokumu l’ɔlɔlɔ lendana la ɔngɔnyi wa Kristo waheyama mbɛdika.” (Ɛf. 3:8) Losango lɔsɔ lekɔ mɛtɛ ohomba efula ndeka kɛnɛ tshɛ kakokaso ndjakiyanya lo dikambo dia ɛnamelo kaki la Pɔɔlɔ.