LAM’ELE tekɔ lo nsɛna l’andja w’ofukutanu, sho pombaka nsala la wolo dia monga la wɔladi. Koko kaanga etena keso la yema ya wɔladi, mbala efula sho mongaka l’okakatanu dia ntetemala monga la wɔ. Kakɔna kata Ɔtɛkɛta wa Nzambi kakoka tokimanyiya dia monga la wɔladi wa mɛtɛ ndo wa pondjo? Ndo ngande wakokaso nkimanyiya anto akina dia nsala woho akɔ wamɛ?

Dia monga la wɔladi wa mɛtɛ, sho pombaka ndjaoka lo ekokelo ndo monga la ki ka lo yimba. Sho pombaka nto monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna l’anto akina. Kɛnɛ koleki ohomba dia monga la wɔladi wa mɛtɛ ele, sho pombaka monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Nzambi. Ngande wakokaso nsala dui sɔ?

Etena kakitanyiyaso wadjango ndo atɔndɔ wa Jehowa wosembwe, sho mɛnyaka dia sho ndjaɛkɛka le nde ndo kombolaka dia monga la diɔtɔnganelo dia wɔladi la nde. (Jɛr. 17:7, 8; Jak. 2:22, 23) Lo wedi ande, nde ndjasukanyaka la so ndo tɔtshɔkɔlaka lo tosha wɔladi wa mɛtɛ. Isaya 32:17 mbutaka ɔnɛ: “Wɔladi mbayonga etombelo w’oma lo losembwe la mɛtɛ, ndo ki la lotui tshitshi la pondjo mbayonga elowa w’oma lo losembwe la mɛtɛ.” Sho koka monga la wɔladi wa mɛtɛ lo nkitanyiya Jehowa oma k’ɛse otema.​—Isa. 48:18, 19.

Ndo nto, nyuma k’ekila kele woshasha wa diambo w’oma le Shɛso ka l’olongo tokimanyiyaka dia monga la wɔladi wa pondjo.​—Ets. 9:31.

Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akashile wɔladi oko dionga dia sato dia “olowa wa nyuma.” (Ngal. 5:22, 23) Lam’ele nyuma ka Nzambi mbakimanyiya dia monga la wɔladi wa mɛtɛ, sho pombaka mbetawɔ shɛngiya yele la nyuma k’ekila dia monga la wɔladi wa mɛtɛ. Nyɛsɔ tɔsɛdingole toho tohende takoka nyuma ka Nzambi tokimanyiya dia monga la wɔladi.

 Yoho ya ntondo, mbadiaka Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakasambiyama mbala la mbala, tokimanyiyaka dia monga la wɔladi. (Os. 1:2, 3) Naka sho nkana yimba la losango la lo Bible, kete nyuma kaki Nzambi kayotokimanyiya dia nshihodia kanyi ya Jehowa l’akambo efula. Ɛnyɛlɔ, tayɛna woho wokondongaka onto lalanga wɔladi ndo lande na kele wɔladi wekɔ ohomba efula le nde. Naka sho nkamba la wetshelo w’oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ɛsɔ, kete tayonga la wɔladi w’efula.​—Tok. 3:1, 2.

Yoho ya hende, sho pombaka nɔmba dia nkondja nyuma k’ekila ka Nzambi. (Luka 11:13) Jehowa ndakaka dia naka sho nyanga ekimanyielo kande, kete “wɔladi wa Nzambi woleki tokanyi tshɛ wayolama etema a[so] la timba ta[so] lo tshimbo ya Kristo Yeso.” (Flpɛ. 4:6, 7) Naka sho nɔmbaka mbala la mbala dia nkondja nyuma ka Jehowa, kete Nzambi kaso ayotosha wɔladi wa mɛtɛ wele paka wanɛ wele la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde mbele la wɔ.​—Rɔmɔ 15:13.

Ngande wakakambe anto amɔtshi la dako di’oma l’Afundelo sɔ ndo wakawasale etshikitanu wahombama wakaakimanyiya dia monga la wɔladi wa mɛtɛ lam’asawɔ la Jehowa, l’asekawɔ anto ndo vɔamɛ?

Etshumanelo k’Akristo ɛlɔ kɛnɛ kekɔ l’anto amɔtshi waki ‘hawɔkɔhɛ momala,’ koko waya kakianɛ anto wele la tokanyi t’amɛna, ɛlɔlɔ, la solo dia lotutsha ndo wadja wɔladi. * (Tok. 29:22) Tende woho wakonge dui sɔ mɛtɛ le apandjudi ahende wa Diolelo wakakondja ekimanyielo dia ndɔshana la nkɛlɛ ndo dia monga la wɔladi l’anto akina.

Dionga dia kɔlɔ diaki la David diaki la shɛngiya l’ɛtɛkɛta ande. Ntondo ka nde ndjakimɔ le Nzambi, mbala efula nde akɔnyɔlaka anto akina ndo akatondjɛka nkumbo kande ɛtɛkɛta wa kɔlɔ. Kombeta edja, David akɛnyi ohomba wa nsala etshikitanu ndo monga onto ladja wɔladi. Ngande wakandayonga onto ladja wɔladi? Nde mbutaka ate: “Lakatatɛ nkamba l’atɔndɔ wa lo Bible lo lɔsɛnɔ lami ndo etombelo wakonge ele, dilɛmiɛlɔ di’efula diakonge lam’asami la nkumbo kami.”

Dihole diakole Rachel diakonge la shɛngiya lo dionga diande. Nde mbutaka ate: “Kaanga  l’etena kɛnɛ, lekɔ lo ndɔsha dia mbahemɛ kɛlɛ nɛ dia lakodiama lo nkumbo kele anto tshɛ waki tomalomala.” Kakɔna kakokimanyiya dia monga onto ladja wɔladi? Nde kadimolaka ate: “Lakalɔmbaka Jehowa ekimanyielo mbala la mbala.”

David la Rachel wekɔ bɛnyɛlɔ pende to diɛnya dia naka sho nkamba l’atɔndɔ wa lo Bible ndo nɔmba Nzambi dia tosha nyuma kande dia tokimanyiya, kete tayonga la wɔladi. Mbokɛmaka hwe dia, kaanga mbasɛnaso l’andja wa kɔlɔ, sho koka monga la wɔladi wa mɛtɛ watokimanyiya dia monga kaamɛ lo nkumbo yaso ndo l’asekaso Akristo. Koko, Jehowa tɔlɔmbaka ɔnɛ: “Nyodjasɛ l’anto tshɛ ki.” (Rɔmɔ 12:18) Onde dui sɔ koka mɛtɛ salema, ndo wahɔ akɔna wakondjaso lo welo wadjaso dia mbidja wɔladi?

Lo tshimbo y’olimu aso w’esambishelo, sho mbelɛka anto dia ndjokondja wahɔ oma lo losango laso la wɔladi lendana la Diolelo dia Nzambi. (Isa. 9:6, 7; Mat. 24:14) Dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ ko, anto efula mbetawɔka losango lɔsɔ. Etombelo wele la dui sɔ ele, vɔ hawoyoshisha elongamelo kana hawoyomala l’ɔtɛ w’akambo wasalema l’ahole wewɔ. Vɔ waya kakianɛ l’elongamelo ka shikaa ka nshi yayaye ndo vɔ tshutshuyamaka dia ‘nyanga wɔladi ndo mbowesa.’​—Os. 34:14.

Koko, aha anto tshɛ mbetawɔ losango laso mbala kakɔ ɔtɔi. (Jni. 3:19) Kaanga mbediɔ ngasɔ, nyuma ka Nzambi tokimanyiyaka dia mbasambisha lokumu l’ɔlɔlɔ lo yoho ya wɔladi ndo yele la dilɛmiɛlɔ. Lo nsala ngasɔ, sho ndjelaka alako wa Yeso wendana la esambishelo watanema lo Mateo 10:11-13, lɛnɛ akandalake ate: “Lam’ayonyɔtɔ lo luudu, kanyosha wanɛ wele lɔkɔ mɔyɔ. Naka ase luudu lakɔ wambetawɔ nyolongola, ko wɔladi waakombolɛnyu monga le wɔ, koko naka hawetawɔ nyolongola, ko wɔladi anyu nkalola le nyu.” Naka sho ndjela alako wa Yeso asɔ, kete sho koka mimɔ la wɔladi aso ndo monga l’elongamelo ɔnɛ onto ɔsɔ ayoyotohokamɛ mbala kekina.

Sho kimanyiyaka nto dia wɔladi monga etena kasawolaso la dilɛmiɛlɔ l’ewandji wa lɛɛta, mbidja ndo wanɛ wakoka ndɔshana l’olimu aso. Ɛnyɛlɔ, ewandji wa lɛɛta wa lo wodja ɔmɔtshi wa l’Afrikɛ akasɛngiyama la ekanelo ka kɔlɔ kaki l’anto dia nshimba wokelo wa Mbalasa ya Diolelo. L’elongamelo ka nkandola dui sɔ lo wɔladi, wakatome ɔnangɛso lakakambaka ntondo oko misiɔnɛrɛ lo wodja wa l’Afrikɛ ɔsɔ, dia tɛnana la Haut Commissaire ka wodja ɔsɔ la Londres, Angleterre. Nde akahombe nsawola la owandji ɔsɔ lo kɛnɛ kendana l’olimu wa wɔladi wakamba Ɛmɛnyi wa Jehowa lo wodja awɔ. Ngande wakasalema dui sɔ?

Nde mbutaka ate: “Etena kakamakome lo biro walongolawɔ anto, lakɛnyi oma lo ɔlɔtɔ w’onto lakamba lo biro ɔsɔ dia nde aki ose dioho diakameke ɔtɛkɛta awɔ. Ko lakawosha mɔyɔ l’ɔtɛkɛta ande wa lootɔ. Nde akaambe ndo akamimbola ate: ‘Ɔkɔkɔ akɔna woyeyɛ lanɛ?’ Lakawotɛ la dilɛmiɛlɔ tshɛ ɔnɛ lekɔ lo nanga mɛnana la Haut Commissaire. Nde akasawola l’owandji ɔsɔ lo telefɔnɛ ndo nde akaye ndjɛnana la mi ndo akambisha mɔyɔ l’ɔtɛkɛta awɔ. Oma laasɔ, nde akapokamɛ la yambalo tshɛ etena kakamolembetshiyaka elimu wa wɔladi wakamba Ɛmɛnyi wa Jehowa.”

Elembetshielo w’ɔnangɛso wa la dilɛmiɛlɔ wakatshikitanya ekanelo ndo tokanyi ta kɔlɔ ta commissaire lo dikambo di’olimu aso. L’ɔkɔngɔ wa laasɔ, ewandji wa lɛɛta wa lo wodja wa l’Afrikɛ ɔsɔ waketawɔ dia olimu wa wokelo salema. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ waki l’anangɛso lo etombelo wakonge lo nsala akambo la wɔladi lee! Lo mɛtɛ, salɛ anto akina akambo la dilɛmiɛlɔ mongaka la wahɔ efula, mbidja ndo wɔladi.

Ɛlɔ kɛnɛ, ekambi wa Jehowa wekɔ lo paradiso ka lo nyuma koludi la wɔladi. Wɛ koka mbisha lonya dia wɔladi ɔsɔ monga etena kayoyosala la wolo dia nkɛnɛmɔla dionga di’olowa wa nyuma sɔ lo lɔsɛnɔ layɛ. Kɛnɛ koleki ohomba ele, wɛ ayetawɔma le Jehowa ndo ayonga la wɔladi w’efula ndo wa pondjo l’andja w’oyoyo waki Nzambi.​—2 Pe. 3:13, 14.