EKƆ oya l’ekomelo ka Ngɔndɔ ka dikumi l’ɔtɔi 1932 l’osomba wa Mexico weteta anto efula ndo wele l’anto efula ndekana miliyɔ ɔtɔi. Lomingu ɔtɔi la ntondo ka laasɔ, wakadje atala lɔkɔ mbala ka ntondo. Koko kakianɛ, anto wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wa dui dikina. Tojurnalistɛ wekɔ lo dihole diemala kawolo wele la kamɛra yawɔ, wakongɛɛ ɔngɛndangɛnda wa laande. Onto akɔna ɔsɔ? Ekɔ Joseph F. Rutherford, presida ka Société Watch Tower. Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lɛkɔ vɔ la wɔ wekɔ lo nkonga dia nongola ɔnangɛso Rutherford, lakaye ndjɔtɔ lo losanganya lawɔ la woke la nshi shato.

L’Âge d’Or akate ɔnɛ: “Aha la taamu losanganya la woke lɔnɛ layotshikala l’ɛkɔndɔ oko dui dimɔtshi di’ohomba efula” lo welo wadjama dia dianganya akambo wa mɛtɛ la Mexico. Koko ɔsɔ aki losanganya la woke laki l’anto yema tshitshɛ suke la 150 ato. Ko lande na kakilɔ ohomba efula?

Ntondo ka losanganya la woke lɔsɔ salema, ko akambo wa mɛtɛ watadiangana efula la Mexico. Ntatɛ 1919, wakasalaka nsanganya ya weke yaki l’anto yema tshitshɛ, koko l’ɔkɔngɔ w’ɔnɔnyi ɔsɔ lofulo la tshumanelo lakayokitakita. Etena kakonge biro ka filialɛ l’osomba wa Mexico lo 1929, akɛnamaka dia akambo wayɔlɔngɔswama, koko wakatetemala monga l’ekakatanu wakawahombe nkandola. Okongamelo wakatɛ waa colporteurs, woho wakawelɛka ambatshi mboka, diaha monga asambisha ko anda okanda. Colporteur kɛmɔtshi akomala efula l’ɔtɛ wa dui sɔ, ko nde akatshike akambo wa mɛtɛ ndo akasale olui ande w’ambeki wa Bible. Ndo nto l’etena kɛsɔ, wakahɛnya omendji wa filialɛ l’ɔtɛ wa lɔkɛwɔ lande la kɔlɔ. Ɛmɛnyi wa Jehowa waki la kɔlamelo la Mexico waki l’ohomba w’ekeketshelo.

Lo wembwelo ɔsɔ, ɔnangɛso Rutherford akakeketsha wanɛ waki la kɔlamelo asɔ efula l’ekimanyielo k’asawo ahende wakandasha lo losanganya la woke ndo wadielo etanu wakawadje lo aradiyo. Ɔsɔ aki mbala ka ntondo ka anangɛso nkamba la aradiyo dia dianganya lokumu l’ɔlɔlɔ lo Mexico w’otondo. L’ɔkɔngɔ wa losanganya lɔsɔ, wakasɔnɛ omendji wa filialɛ w’oyoyo dia nkongɛ olimu. L’etena kɛsɔ Ɛmɛnyi waki l’ohetoheto w’efula ndo l’ekimanyiyelo ka Jehowa vɔ wakatetemala nsambisha.

L’ɔnɔnyi wakayele, lo 1933, wakasale nsanganya ya weke hiende lo wodja, lɔmɔtshi la Veracruz ndo lokina l’osomba wa Mexico. Anangɛso wakakambaka olimu w’efula l’ɛtshi kawɔ ka nkɛtɛ ndo vɔ wakakondjaka etombelo w’amɛna. Ɛnyɛlɔ, lo 1931 aki paka apandjudi 82. Oya lo 1941, lofulo lɔsɔ lakalodiama lo dikumi! Anto oko 1 000 wakaye l’osomba wa Mexico lo losanganya la woke lakasalema lo 1941.

Lo 1943 Ɛmɛnyi wa Jehowa wakatatɛ nsala kapanyɛ kendana la losanganya la woke laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “La nation libre” lakahombe salema lo esomba  12 wa la Mexique. * Vɔ wakasale dui sɔ lo ndɔta akatshi waki l’ɔtɛ a dui wa losanganya lakɔ. Vɔ wakasale akatshi wa weke ahende wakakakatanyema ndo wakawalɔtaka, dimɔtshi diakalɛndalɛndaka la ntondo ndo dikina l’ɔkɔngɔ. Ɛmɛnyi wakahombe nkamba l’akatshi asɔ dia nsala kapanyɛ kendana la nsanganya yawɔ ya weke ntatɛ lo 1936.

Wanɛ wakasale kapanyɛ l’akatshi asɔ wakakondja etombelo w’amɛna efula la Mexico woho wele jurnalɛ La Nación akafunde lo dikambo dia Ɛmɛnyi wa Jehowa wakɔtɔ losanganya la woke lɔsɔ ɔnɛ: “Lushi la ntondo vɔ wakalɔmbama dia mbelɛ anto efula. La wedi a pindju wakayonunya dihole.” Aseka Mupɛ kɔngɛnangɛna dui sɔ, ko vɔ wakalɔshana l’Ɛmɛnyi. Koko anangɛso l’akadiyɛso komboka wɔma. Vɔ wakatetemala nsala kapanyɛ kendana la losanganya la woke. Sawo dikina dia lo La Nación diakate ɔnɛ: “Osomba w’otondo wakawaɛnyi.” Diɔ diakate ɔnɛ anangɛso l’akadiyɛso “wakayakonya ‘akatshi wa kapanyɛ.’” Sawo sɔ diakɛnya nto osato w’anangɛso wele lo toshinga ta l’osomba wa Mexico. Wakafunde l’ɛse k’osato akɔ ɔnɛ: “Wakalolanɛ lo toshinga.”

Lo ɛnɔnyi ɛsɔ, Ɛmɛnyi wa Jehowa efula wakahombe ndjahondja efula dia tɔtɔ nsanganya ya weke ngana tsho yakasalemaka la Mexico. Anangɛso l’akadiyɛso efula wakatshu oma lo tongelongelo ta lo dɛɛta tanganyi etale la ahole weta kawolo kana etadimbo. Etshumanelo kɛmɔtshi kakafunde ɔnɛ: “Mboka ɔtɔi keto kele suke la lanɛ ekɔ mboka keta ɛkɔdi wa kura.” Diakɔ diele wanɛ wakatomamaka wakahombe ntshɔ lo mfalasa kana nkɛndakɛnda l’edja ka nshi efula dia tɔtɔ lo kawolo kakahombe mbakonya l’osomba wasalema losanganya la woke.

Ɛmɛnyi efula waki ase wola ndo waki l’okakatanu dia nkoma lo losanganya la woke. Etena kakawakome lɛkɔ, efula wakadjasɛ l’Ɛmɛnyi wa lɛkɔ wanɛ wakawaoke ngandji ndo wakaalongola. Akina wakalale lo Mbalasa ya Diolelo. Etena kɛmɔtshi anangɛso ndekana 90, wakadjasɛ lo Bɛtɛlɛ lɛnɛ akawalalaka lo kartɔ y’abuku. Annuaire wakate dia anangɛso waki la lowando l’efula nɛ dia kartɔ shɔ yakaleke “odihe wa sima dimɛna ndo mpɛtahɛta.”

Le Ɛmɛnyi ɛsɔ nsangana kaamɛ l’anangɛwɔ l’akadiyɛwɔ aki ohomba ndeka kɛnɛ tshɛ kakawayahondja. Ɛlɔ kɛnɛ aya Ɛmɛnyi wa Jehowa ndekana 850 000 la Mexico ndo vɔ wekɔ la lowando lakɔ laamɛ. * Alapɔlɔ ɔmɔtshi wa lo Annuaire 1949 wakate dia kɛnɛ kakayahondja anangɛso kokitshakitsha ohetoheto awɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa Jehowa. Losanganya la woke tshɛ lakawasalaka mbakongaka “dui diakawalekaka nsawola l’edja ka nshi efula l’ɔkɔngɔ.” Dimbola diakokaka anangɛso mbala la mbala aki ɔnɛ: “Etena kakɔna kayotonga la losanganya la woke lokina?”​—Awui wambetaka w’oma lo Amérique centrale.