1-3. a) Etena kakɔna ondo kakafundama Osambo 147? b) Wetshelo akɔna wakokaso nkondja lo mbeka Osambo 147?

MBALA efula sho tombolaka onto ɔmɔtshi naka nde ambosala kana ambota dui dimɔtshi diambotambiya. Ande woho watshutshuyamaso dia ndeka ntombola Jehowa Nzambi lee! Sho mbotombolaka nɛ dia nde ekɔ la wolo efula, dui sɔ mɛnamaka l’etongelo kande ka dimɛna efula ndo sho mbotombolaka nɛ dia nde tokaka ngandji efula, dui sɔ mɛnamaka oma l’oshinga w’etshungwelo w’Ɔnande.

² Etena kadiaso Osambo 147, sho mbokaka hwe dia ofundji awɔ aki la nsaki k’efula ka ntombola Jehowa. Nde akakeketsha ndo anto akina dia ntombola Nzambi kaamɛ la nde.​—Adia Osambo 147:1, 7, 12.

³ Hateye onto lakafunde Osambo 147. Koko ondo ofundji awɔ akasɛnaka l’etena kakakalola ase Isariyɛlɛ oma la Jɛrusalɛma l’ɔkɔngɔ wa Jehowa mbatshungola oma la Babilɔna. (Os. 147:2) Omembi w’osambo ɔsɔ akatombola Jehowa nɛ dia wodja Ande wakakoke mbɔtɛmɔla nto lo wodja awɔ hita. Oma laasɔ, omembi w’osambo akɛnya ɛkɔkɔ ekina efula wa ntombola Jehowa. Naa  ɛkɔkɔ akɔ? Ndo ɛkɔkɔ akɔna wele la yɛ wa mbuta ɔnɛ: “Aleluya!,” kana “nyotombole Jah!”?​—Os. 147:1, nɔtɛ.

4. Etena kakɔna kakatshungola nkumekanga Kurɔ ase Isariyɛlɛ, ngande wakawahombe ndjaoka, ndo lande na?

⁴ Ohokanyiya woho wakahombe ase Isariyɛlɛ ndjaoka etena kakiwɔ lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna. Wanɛ wakaatɔlɛ lɛkɔ wakawasɔkɛ ɔnɛ: “Nyotembee osambo ɔmɔtshi w’oma la Siɔna.” Koko ase Juda konanga memba. Jɛrusalɛma yaki ɔkɔkɔ wakaleke woke wakawashaka ɔngɛnɔngɛnɔ, yakalanyema. (Os. 137:1-3, 6) Etema awɔ wakatɛ ndo vɔ waki l’ohomba w’esambelo. Koko paka oko wakadite Ɔtɛkɛta wa Nzambi, Jehowa akakimanyiya ekambi ande. Lo woho akɔna? Kurɔ nkumekanga ka Pɛrɛsiya akalɛndja Babilɔna ndo akate lo dikambo dia Jehowa ate: “Nde akambisha ɔkɛndɛ wa mbokɛ luudu la Jɛrusalɛma.” Kurɔ akatɛ ndo ase Isariyɛlɛ ɔnɛ: “Onto tshɛ la l’atei anyu lele l’atei wa wodja ande ɔsɔ tshɛ, Jehowa Nzambi kande ayale la nde ndo atshu lɛkɔ.” (2 Ɛk. 36:23) Ande woho wakahombe dui sɔ nkeketsha ase Isariyɛlɛ waki la Babilɔna lee!

5. Kakɔna kakate omembi w’osambo lo dikambo dia wolo wele la Jehowa wa tɔkɔnɔla?

⁵ Jehowa kosamba wodja w’Isariyɛlɛ oto, koko ndo onto tshɛ la l’Isariyɛlɛ. Jehowa ekɔ lo nsala woho akɔ waamɛ lo dikambo diaso ɛlɔ kɛnɛ. Omembi w’osambo akafunde dia Nzambi “kɔnɔlaka otema wambatɛ; nde mɔmbaka mpota yawɔ.” (Os. 147:3) Naka tekɔ la hemɔ kana l’ɔkɔmwɛlɔ, toyale l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ndjakiyanyaka lo dikambo diaso. Jehowa nangaka tosamba ndo nkɔnɔla mpota yaso ya lo yimba. (Os. 34:18; Isa. 57:15) Nde toshaka lomba ndo wolo dia sho ntondoya ekakatanu tshɛ wakoka monga la so.​—Jak. 1:5.

6. Ngande wakokaso nkondja wahɔ oma l’ɛtɛkɛta wa l’​Osambo 147:4? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

⁶ Oma laasɔ omembi w’osambo akende lo wange ndo akate dia Jehowa “mbadiaka lofulo la tɔɔtɔ” ndo “tielɛka tɔ tshɛ nkombo yatɔ.” (Os. 147:4) Omembi w’osambo akɛnaka tɔɔtɔ, koko nde komonga kaanga la kanyi ya lofulo la tɔ. Ɛlɔ kɛnɛ, ambeyi wa siansɛ mbeyaka dia miliyara ya tɔɔtɔ yekɔ lo galaksi kaso. Ndo ɔnɛ olongo mbeyaka monga la triliyara ya galaksi! Anto hawokoke mbadia tɔɔtɔ tshɛ, koko Otungi kokaka mbadia. Lo mɛtɛ nde mbeyaka yɔɔtɔ tshɛ dimɛna, diakɔ diakandɔlɛ yɔɔtɔ tshɛ lokombo. (1 Kɔr. 15:41) Nzambi leya lɛnɛ ele yɔɔtɔ tshɛ, keyaka ndo wɛ. Tena tshɛ nde mbeyaka lɛnɛ eyɛ mɛtɛ, woho wayaokayɛ ndo kɛnɛ keyɛ l’ohomba!

7, 8. a) Kakɔna kashihodia Jehowa lo dikambo diaso? b) Sha ɛnyɛlɔ kɛnya dia Jehowa mbokanaka nkɛtshi.

⁷ Jehowa shihodiaka woho weyɛ ndo nde ekɔ la wolo wa kokimanyiya lo ekakatanu ayɛ. (Adia Osambo 147:5.) Wɛ koka mfɔnya ɔnɛ okakatanu ayɛ wekɔ wolo efula ndo ɔnɛ wɛ hakoke mbotondoya. Nzambi mbeyaka elelo aso, “nde mbohɔka dia tekɔ ditshu.” (Os. 103:14) Sho keema kokele, diakɔ diele sho salaka wandja akɔ waamɛ mbala la mbala ndo sho koka nkɔmɔ. Sho ndjonyangaka l’ɔkɔngɔ wa mbuta akambo amɔtshi, wa monga la nsaki ya kɔlɔ kana monga la kandjema. Jehowa bu kaanga la wɔdu ɔtɔi, koko nde shihodiaka tshɛ lo tshɛ woho wayaokaso.​—Isa. 40:28.

⁸ Onde wɛ atɛnaka woho wakakokimanyiya lonya la wolo la Jehowa dia wɛ ntondoya ehemba? (Isa. 41:10, 13) Ombatshi mboka wa womoto welɛwɔ Kyoko akɛnyi mɛtɛ ka dui sɔ.  L’ɔkɔngɔ wa nde monɔ lo dihole di’oyoyo diakawotome, nde akakɔmɔ efula. Ko ngande wakeye Kyoko ɔnɛ Jehowa shihodiaka ekakatanu ande? L’etshumanelo kakawotome k’oyoyo, anto efula wakashihodiaka tokanyi tande. Nde akayaoke oko Jehowa akawotɛka ɔnɛ: “Dimi kokaka ngandji, aha tsho l’ɔtɛ weyɛ ombatshi mboka, koko nɛ dia wɛ ekɔ ɔnami ndo akayakimɔ le mi. Dimi nangaka dia wɛ ngɛnangɛna la lɔsɛnɔ layɛ nɛ dia wɛ ekɔ Ɔmɛnyi ami!” Ngande wakakɛnya Jehowa ɔnɛ “yimba yande heyama mbɛdika”?

9, 10. Naa yoho yoleki ohomba yatokimanyiya Jehowa? Sha ɛnyɛlɔ.

⁹ Sho tshɛ tekɔ l’ohomba wa mbo ya ndɛ, ahɔndɔ ndo dihole dia ndala. Ondo wɛ koka ndjakiyanya ɔnɛ wɛ hokondja mbo ya ndɛ efula. Koko Jehowa akatonge nkɛtɛ dia tondjaka mbo ya ndɛ efula lo dikambo di’anto tshɛ, kaanga lo dikambo dia “ana wa angwangwa wawana dia ndjiyanga.” (Adia Osambo 147:8, 9.) Naka Jehowa ndeshaka angwangwa, kete sho kokaka monga l’eshikikelo ɔnɛ nde ayotokotshɛ ehomba aso wa lo demba.​—Os. 37:25.

¹⁰ Kɛnɛ koleki ohomba ele, Jehowa toshaka kɛnɛ keso l’ohomba dia ntetemala monga la mbetawɔ ka wolo ndo nde toshaka “wɔladi wa Nzambi woleki tokanyi tshɛ.” (Flpɛ. 4:6, 7) Ɔnangɛso Mutsuo nde la wadɛnde wakɛnyi woho wakaakimanyiya Jehowa. Etena kakasalema tsunami la Japon lo 2011, vɔ wakahandɔ lo mbidɛ l’odiko wa luudu lawɔ. Lushi lɔsɔ, vɔ wakashisha suke la diangɔ diawɔ tshɛ. Vɔ waketsha otsho w’otondo lo wodjima, lo luudu la tshitshi l’etajɛ wa hende wa luudu lawɔ. La pindju vɔ wakayange dikambo dimɔtshi diakakoke mbakeketsha. Vɔ wakatane paka dibuku Annuaire 2006 des Témoins de Jéhovah. Etena kakatafolaka Mutsuo akatshi, nde akɛnyi sawo diaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Le tsunami le plus meurtrier jamais recensé.” Sawo sɔ diakendanaka la didimu dia nkɛtɛ diakasalema la Sumatra lo 2004 diakakonya dia tsunamis kakalanya diangɔ efula salema. Mutsuo nde la wadɛnde wakalelaka etena kakawadiaka ɔkɔndɔ wa kɛnɛ kakakomɛ anangɛwɔ l’akadiyɛwɔ. Vɔ wakayaoke dia Jehowa ambowasha ekeketshelo mɛtɛ kakiwɔ l’ohomba. Jehowa akawakimanyiya lo toho tokina nto. Anangɛwɔ wa lo lɛkɛ lokina la Japon wakawaela mbo ya ndɛ l’ahɔndɔ. Koko wembwelo w’anangɛso wakatomama oma l’okongamelo wa Nzambi dia ndjembola etshumanelo kawɔ mbakaleke mbakeketsha. Mutsuo mbutaka ate: “Lakayaoke dia Jehowa aki suke l’ɔmɔmɔ la l’atei aso ndo akatokokɛka. Ande woho wakatasambema lee!” Nzambi tokotshɛka ntondotondo kɛnɛ keso l’ohomba dia sho monga la mbetawɔ ka wolo ndo oma laasɔ nde ndjotokotshɛka ehomba aso wa lo demba.

11. Ahombaso nsala dia nkondja wahɔ oma l’ekimanyielo ka Nzambi?

¹¹ Jehowa “monyiyaka akanga wa memakana.” Nde tolangaka ndo ekɔ nshi tshɛ suke dia tokimanyiya. (Os. 147:6a) Ngande wakokaso nkondja wahɔ oma l’ekimanyielo kande? Sho pombaka monga la diɔtɔnganelo dia dimɛna la nde. Dia monga la diɔ, sho pombaka monga la memakana. (Zɛf. 2:3) Anto wele la memakana ndjaɛkɛka le Jehowa ɔnɛ nde ayonya awui tshɛ wa wɛngiya ndo ayokomiya asui awɔ. Jehowa mbaetawɔka.

12, 13. a) Kakɔna kahombaso mbewɔ dia nkondja wahɔ oma l’ekimanyielo ka Nzambi? b) Jehowa ngɛnangɛnaka weho w’anto akɔna?

 ¹² Lo wedi okina, Nzambi “mbikashaka akanga wa kɔlɔ lo nkɛtɛ.” (Os. 147:6b) Hatokombola dia dui sɔ tokomɛ! Sho nangaka dia Nzambi tɛnya ngandji kande ka kɔlamelo. Diakɔ diele sho pombaka mpetsha kɛnɛ kahetshande. (Os. 97:10) Ɛnyɛlɔ, sho pombaka mpetsha awui wa mindo wa dieyanelo. Dui sɔ nembetshiyaka ɔnɛ sho pombaka mbewɔ dui tshɛ diakoka tokonya dia nsala awui wa mindo wa dieyanelo, ɛnyɛlɔ esato wɛnyawɔ anto etakataka. (Os. 119:37; Mat. 5:28) Dui sɔ koka monga ta dia wolo, koko welo wayotodja bu anyanya nɛ dia tayokondja ɛtshɔkɔ oma le Jehowa.

¹³ Hatokoke ndɔsha ta sɔ la welo aso hita. Sho pombaka ndjaɛkɛ le Jehowa. Onde nde ayɔngɛnangɛna naka sho ndjaɛkɛ l’awui wayaɛkɛ anto dia nkondja ekimanyielo? Ndooko, Jehowa “hangɛnangɛna lo wolo wele la mfalasa.” Onde sho pombaka ndjaɛkɛ lo wolo aso hita kana le anto akina? Jehowa “hambiyama la ekolo wa wolo w’onto.” (Os. 147:10) Lo dihole dia nsala ngasɔ, sho pombaka ntetemala nɔmba Jehowa ndo mbɔsɛngasɛnga dia nde tokimanyiya. Jehowa halɛmbaki pondjo dia mpokamɛ alɔmbɛlɔ asɔ. “Jehowa ngɛnangɛnaka wanɛ wawoka wɔma, wanɛ wakongɛɛ ngandji kande ka kɔlamelo.” (Os. 147:11) Lam’ele nde ekɔ la kɔlamelo ndo tolangaka, sho mbeyaka dia nde ayotetemala tokimanyiya dia nɛndja nsaki yaso ya kɔlɔ.

14. Eshikikelo kakɔna kaki l’omembi w’osambo?

¹⁴ Jehowa toshikikɛka ɔnɛ nde ayotokimanyiya etena keso l’ekakatanu. Etena kakakalola ase Isariyɛlɛ otsha la Jɛrusalɛma, omembi w’osambo akakanyiya woho wakaakimanyiya Jehowa. Omembi w’osambo akembe ate: “Nde keketshaka esembe wa lo asoko w’osomba ayɛ; nde tshɔkɔlaka anayɛ wele l’atei ayɛ. Nde mbidjaka wɔladi lo ɛtshi kayɛ ka nkɛtɛ.” (Os. 147:13, 14) Woho wakahombe Jehowa nkeketsha asoko w’osomba akakonya omembi w’osambo dia ndjaoka l’ekokelo. Dui sɔ diakoshikikɛ ɔnɛ Jehowa akahombe nkokɛ ekambi ande.

15-17. a) Ngande wakokaso ndjaoka lo tena dimɔtshi lo dikambo di’ekakatanu aso, ko ngande wakamba Jehowa la Ɔtɛkɛta ande dia tokimanyiya? b) Sha ɛnyɛlɔ kɛnya woho wele ɔtɛkɛta wa Nzambi “ndawɔka esadi” dia tokimanyiya.

¹⁵ Wɛ koka ndjakiyanya l’ɔtɛ w’ekakatanu wele la yɛ, koko Jehowa koka kosha lomba la mbatondoya. Omembi w’osambo akate ɔnɛ Nzambi “tomaka didjango diande la nkɛtɛ; ɔtɛkɛta ande ndawɔka esadi.” Oma laasɔ, omembi w’osambo akashile loonge, ashi w’ekama, mbɔkɔ ya mvula ndo akambola ate: “Akɔna akoka memala lo tshitshi kande?” Nde akate oma laasɔ ɔnɛ Jehowa “tomaka dui diande, ko vɔ ndɛlɔka.” (Os. 147:15-18) Nzambi kaso, ɔnɛ leya dikambo tshɛ ndo lakoka nsala dikambo tshɛ, ɔnɛ lalɔmbɔla mbɔkɔ ya mvula la loonge, kokaka mɛtɛ kokimanyiya dia nɛndja okakatanu akɔna tshɛ.

¹⁶ Ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa tɔlɔmbɔlaka lo tshimbo y’Ɔtɛkɛta ande, Bible. Omembi w’osambo akate di’ɔtɛkɛta wa Jehowa “ndawɔka esadi” dia tokimanyiya. Nzambi tɔlɔmbɔlaka lo yoho ya dimɛna ndo l’etena kahombama. Ohokanyiya yema wahɔ wamboyokondja oma lo Bible, ekanda wa “ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ndo kɛsɔ,” JW Télédiffusion, jw.org, dikumanyi, ndo anangɛyɛ l’akadiyɛyɛ. (Mat. 24:45) Onde wɛ ambɛnaka woho wakakɔlɔmbɔla Jehowa esadi eto lo lɔsɛnɔ layɛ?

¹⁷ Kadiyɛso Simone akɛnyi woho wakokimanyiya Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Kadiyɛso kɛsɔ  akayaɔsaka oko onto l’anyanya ndo nde akafɔnyaka dia Jehowa kombɔngɛnangɛnaka. Koko etena kakandakɔmɔ, nde akatetemala nɔmba Jehowa ndo mbɔsɛngasɛnga dia nde mbokimanyiya. Ndo nto nde akatetemala mbeka Bible. Simone akate ate: “Talongaka l’okakatanu ɔmɔtshi ko hamboki dia Jehowa ambokeketsha ndo ambɔnɔmbɔla.” Dui sɔ diakokimanyiya dia ndeka monga la kanyi y’ɔlɔlɔ.

18. Lande na kayaokayɛ dia Jehowa ekɔ suke la yɛ, ndo ɛkɔkɔ akɔna wele la yɛ wa ‘ntombola Jah!’?

¹⁸ Omembi w’osambo akeyaka dia Jehowa akasɔnɛ wodja ande w’Isariyɛlɛ w’edjedja oma l’atei wa wedja tshɛ wa la nkɛtɛ dia monga wodja ande. Vɔ waki tshɔi ya wodja wakalongola “ɔtɛkɛta” wa Nzambi ndo “wadjango ande.” (Adia Osambo 147:19, 20.) Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ la nɛmɔ di’efula dia mbelamɛ lo lokombo la Nzambi. Tekɔ la lowando l’efula l’ɔtɛ wambotoweya, weso la Ɔtɛkɛta ande watɔlɔmbɔla ndo wakokaso monga la diɔtɔnganelo dia ma ma la nde. L’ɛnyɛlɔ k’ofundji w’​Osambo 147, wɛ ekɔ l’ɛkɔkɔ efula wa ‘ntombola Jah!’ ndo nkeketsha anto akina dia nsala woho akɔ waamɛ.