Onga la kɛtshi otsha le “weho w’anto tshɛ”
ETENA kaketsha Yeso ambeki ande woho wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ, nde akawatɛ di’aha mbala tshɛ mbakahombe anto mbahokamɛ. (Luka 10:3, 5, 6) Ngasɔ mbediɔ ndo l’olimu aso w’esambishelo. Mbeyaka mong ko anto amɔtshi wahomana la so bu la loshilambo ndo wekɔ la ngala. Ndo etena kasalawɔ ngasɔ, mbeyaka monga dui dia wolo le so dia monga la kɛtshi ndo mbetawɔ dia mbasambisha.
Onto lokana kɛtshi mɛnaka ehomba ndo ekakatanu wele l’anto akina, mbaokaka kandji ndo nangaka mbakimanyiya. Ko kakɔna kayotomba naka hatoyoka anto wahomana la so l’esambishelo kɛtshi? Tayoshisha ohetoheto aso, mbuta ate hatotonga suke dia mbasambisha ndo hatotonga l’akoka wa mbakimanyiya. Sho koka mbɛdika ohetoheto aso la dja. Dia dja ndeka mpɛta, nɔmbamaka dia mfufa lomu efula. Woho akɔ waamɛ mbele dia sho ndeka monga l’ohetoheto, sho pombaka mbokana kɛtshi!—1 Tɛs. 5:19.
Ngande wakokaso mbeka dia ndeka mbokana kɛtshi kaanga etena kele dui sɔ wolo? Nyɛsɔ tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ sato diakokaso mbokoya: Ɛnyɛlɔ ka Jehowa, Yeso ndo ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ.
OKOYA KƐTSHI KA JEHOWA
L’edja k’ɛnɔnyi nunu, anto wekɔ lo mbita kashi k’efula lo dikambo dia Jehowa. Koko, nde tetemalaka monga “ɔlɔlɔ le akanga wa lɔhɛndɛ ndo le anto wa kɔlɔ.” (Luka 6:35) Ngande wɛnyande ɔlɔlɔ ande ɔsɔ? Nde ekɔ la solo dia lotutsha otsha le onto tshɛ. Jehowa nangaka “weho w’anto tshɛ” shimbamɛ. (1 Tim. 2:3, 4) Kaanga mbele Nzambi petshaka kɔlɔ, nde mbɔsaka anto la nɛmɔ ndo halange kaanga ɔtɔi la l’atei awɔ mvɔ.—2 Pe. 3:9.
Jehowa mbeyaka dia Satana salaka la wolo dia mbetawoya anto awui wa kashi. (2 Kɔr. 4:3, 4) Anto efula waketshama awui wa kashi lo dikambo dia Nzambi oma ko etena kakiwɔ akɛnda. Ɔnkɔnɛ, yoho yakanyiyawɔ ndo yɔsawɔ akambo mbeyaka monga dui dia wolo le wɔ dia mbetawɔ akambo wa mɛtɛ. Koko, Jehowa nomɔlomɔka dia mbakimanyiya. Ngande weyaso dui sɔ?
Tɔshi ɛnyɛlɔ ka woho wakayaoke Jehowa lo dikambo di’anto wa l’osomba wa Niniva. Kaanga mbakiwɔ anto wa ngala, Jehowa akatɛ Jɔna ate: “Onde dimi lawɔ haakoke nyanga l’ɔtɛ wa Niniva, osomba wa woke wele l’anto ndekana nunu lokama l’akumi ahende (120 000) waheye kaanga ntshikitanya ɔlɔlɔ la kɔlɔ?” (Jɔna 4:11) Jehowa akoke anto waki kombeya akambo wa mɛtɛ wendana la nde asɔ kɛtshi. Ko nde akatome Jɔna dia tahɛmɔla.
Sho ndjaokaka woho akɔ waamɛ wakayaoke Jehowa lo dikambo di’anto asɔ. Vɔ mbɔsamaka la nɛmɔ. L’ɛnyɛlɔ ka Jehowa, sho nomɔlomɔka dia mbakimanyiya dia mbeka awui wendana la nde, kaanga etena kɛnama dia vɔ hawotetawɔ akambo wa mɛtɛ.
OKOYA KƐTSHI KA YESO
L’ɛnyɛlɔ ka She, Yeso akokaka anto kɛtshi “nɛ dia vɔ wakahɛnyahɛnyamaka ndo komonga la okimanyedi oko ɛkɔkɔ waha la olami.” (Mat. 9:36) Yeso akashihodiaka lande na kakiwɔ ngasɔ. Aki nɛ dia ewandji awɔ w’ɛtɛmwɛlɔ wakaasalɛka akambo lo yoho ya kɔlɔ ndo wakawaetshaka awui wa kashi. Ndo kaanga mbakeye Yeso di’anto efula wakaye dia ndjoohokamɛ totowonga ambeki ande l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ wotshikitanyi, nde akatetemala mbaetsha akambo efula.—Makɔ 4:1-9.
Tɔkɔmɔke naka onto ɔmɔtshi hakohokamɛ mbala ka ntondo
Etena katshikitana awui amɔtshi wa lo lɔsɛnɔ, anto efula koka ndjetawɔ akambo wa mɛtɛ
Etena kahetawɔ anto losango laso, sho pombaka nsala la wolo dia nshihodia lande na kahawetawɔ. Mbeyaka monga ko vɔ wekɔ la tokanyi ta kɔlɔ lo dikambo dia Bible kana lo dikambo di’Akristo, nɛ dia vɔ wakɛnyi di’anto amɔtshi wayata dia wekɔ Akristo wasala awui wa kɔlɔ. Ondo akina wakoke awui wa kashi lo dikambo dia dietawɔ diaso. Amɔtshi koka monga la wɔma ɔnɛ ewotɔ awɔ kana anto w’oma lo tshunda diawɔ wayowaɔnyɔla naka vɔ nsawola la so.
Mbeyaka monga ko anto amɔtshi wahomana la so wakahomana l’awui amɔtshi wa wolo wakonge la shɛngiya ya wolo le wɔ. Kim misiɔnɛrɛ ɔmɔtshi mbitaka di’anto efula wa l’ɛtshi kande ka nkɛtɛ wakake oma lo ta dimɔtshi ndo wakashisha ɛngɔ tshɛ kaki la wɔ. Vɔ komonga l’elongamelo ka mɛtɛ ka nshi yayaye. Vɔ wakanyange efula ndo kondjaɛkɛ kaanga le onto ɔtɔi. Mbala efula, anto wa l’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ salaka la wolo dia nshimba Ɛmɛnyi wa Jehowa dia nsambisha. L’etena kɛmɔtshi wakalɔsha kadiyɛso Kim etena kakinde l’esambishelo.
Ngande watetemala Kim monga la kɛtshi kaanga etena kosalɛ anto akambo lo yoho ya kɔlɔ? Mbala tshɛ, nde salaka la wolo dia mbohɔ ɛtɛkɛta wa lo Tokedi 19:11, wata ɔnɛ: “Lo mɛtɛ shɛnɔdi [y’onto] kitshakitshaka nkɛlɛ kande.” Etena kakanyiyande awui wakahomana l’anto wa l’ɛtshi kande ka nkɛtɛ, divɛsa sɔ mbokimanyiyaka dia mbaoka kɛtshi. Ndo aha onto tshɛ lahomana la nde mbahalange mpokamɛ. L’ɛtshi kakɔ kaamɛ ka nkɛtɛ, nde ekɔ l’anto amɔtshi wɛnya nsaki watondembolaka.
Sho koka ndjambola ɔnɛ: ‘Otondonga dimi kombeya akambo wa mɛtɛ, ngande wotomosalɛ Ɛmɛnyi wa Jehowa akambo etena kotowoya dia ndjosambisha?’ Ɛnyɛlɔ, ototosala naka takoke awui wa kashi efula lo dikambo di’Ɛmɛnyi wa Jehowa? Ondo sho la wɔ tototetawɔ losango ndo totonga l’ohomba wa vɔ tosalɛ akambo la kɛtshi. Yeso akate dia sho pombaka salɛ anto akina akambo woho walangaso vɔ tosalɛ. Diakɔ diele, sho pombaka nsala la wolo dia nshihodia woho wayaoka anto akina ndo monga la solo dia lotutsha otsha le wɔ, oyadi kaanga ekɔ wolo nsala dui sɔ.—Mat. 7:12.
OKOYA KƐTSHI KA PƆƆLƆ
Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akonge la kɛtshi oyadi le anto wakasale akambo la ngala etena kakandasambishaka. Lande na? Nɛ dia nde akohɔka woho wakinde. Nde akate ate: “[Laki] ntondo ɔtɛnganyi, osoyanyi ndo ɔsɛndji. Koko dimi lakookama kɛtshi nɛ dia lakasalaka akambo aha la mbeya ndo aha la monga la mbetawɔ.” (1 Tim. 1:13) Pɔɔlɔ akeyaka dia Jehowa la Yeso wakawoke kɛtshi k’efula. Nde akakoke nshihodia lande na kakalangaka anto mboshimba dia nsambisha, nɛ dia nde aki ntondo oko vɔ.
Lo tena dimɔtshi, Pɔɔlɔ akahomanaka l’anto waki la mbetawɔ k’efula lo wetshelo wa kashi. Ngande wakandayaoke? Lo Etsha 17:16 sho mbadiaka dia lam’aki Pɔɔlɔ la Atɛna, “nde akomala lo woho wakandɛnyi osomba ndola la dikishi.” Koko, Pɔɔlɔ akakambe paka la diangɔ diakawomadia dia mbetsha anto akɔ. (Ets. 17:22, 23) Nde akatshikitanya yoho yande ya nsambisha ndo nde akatɛkɛta lo yoho yotshikitanyi l’anto w’oma l’ahole wotshikitanyi l’oyango wa “lo toho tshɛ [nde] nshimbɛ amɔtshi.”—1 Kɔr. 9:20-23.
Etena kasambishaso anto watona losango kana wetawɔ wetshelo wa kashi, sho koka nsala oko wakasale Pɔɔlɔ. Sho koka nkamba la kɛnɛ keyaso lo dikambo diawɔ dia mbakimanyiya dia vɔ mbeka awui wendana la “lokumu l’ɔlɔlɔ la dui dimɔtshi dia dimɛna efula.” (Isa. 52:7) Kadiyɛso Dorothy mbutaka ate: “Lo ɛtshi kaso ka nkɛtɛ, anto efula waketshama ɔnɛ Nzambi ekɔ awui wolo ndo nomboshanaka. Dimi mandolaka anto asɔ l’ɔtɛ wewɔ la mbetawɔ k’efula le Nzambi ndo oma laasɔ, dimi kotolaka yambalo yawɔ lo kɛnɛ kata Bible lo dikambo dia dionga dia Jehowa dia ngandji ndo lo alaka ande wa lo nshi yayaye.”
“OTETEMALE NƐNDJA AKAMBO WA KƆLƆ OMA LO AKAMBO W’ƐLƆLƆ”
Oko watataleke sukana la ekomelo, mbayototalekaka nongamɛ dia waonga w’anto amɔtshi “wayoleka mpama lo kɔlɔ.” (2 Tim. 3:1, 13) Koko, hatohombe ntshika dia mbokana kɛtshi kana nshisha ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wa woho wasala anto akambo. Jehowa koka tosha wolo dia “[ntetemala] nɛndja akambo wa kɔlɔ oma lo akambo w’ɛlɔlɔ.” (Rɔmɔ 12:21) Jessica lele ombatshi mboka mbutaka dia mbala efula nde pomanaka l’anto wele l’otako ndo wɔla Ɛmɛnyi wa Jehowa ndo losango lawɔ. Nde kotshaka ate: “Dui sɔ koka tomadia. Etena katatɛmi sawo, dimi nɔmbaka Jehowa l’otema ndo mbɔlɔmbaka dia nde kimanyiyami dia mɛna anto woho wawaɛnande.” Dui sɔ kimanyiyaka Jessica diaha ndeka mbidja yimba lo nsaki yande, koko dia nkanyiya woho wa nkimanyiya anto.
Totetemale nyanga anto walanga mbeya akambo wa mɛtɛ
L’edjedja ka wonya, anto amɔtshi koka ndjetawɔ ekimanyielo kaso ndo mbeka akambo wa mɛtɛ
Sho pombaka nsala la wolo nto dia nkeketsha anangɛso l’akadiyɛso etena katatasambisha kaamɛ la wɔ. Jessica mbutaka dia etena kende l’esambishelo l’onto okina, ko onto akɔ ambɔkɔndɔla dui dimɔtshi dia kɔlɔ diakahomana la nde, nde salaka la wolo diaha ndeka mbidja yimba lɔkɔ. Koko, nde kɔndɔlaka dui dimɔtshi dia dimɛna, ɛnyɛlɔ etombelo w’ɛlɔlɔ wonga la esambishelo kaso kaanga mbatona anto amɔtshi.
Jehowa mbeyaka dimɛna dia tena dimɔtshi mongaka wolo le so dia nsambisha. Koko, nde ngɛnangɛnaka efula etena kokoyaso kɛtshi kande! (Luka 6:36) Lo mɛtɛ, Jehowa hatonga la kɛtshi ndo la solo dia lotutsha le anto wa l’andja ɔnɛ lo pondjo. Sho koka monga l’eshikikelo dia nde mbeyaka dimɛna etena kahombande mbela ekomelo. Polo l’etena kɛsɔ, olimu aso w’esambishelo ekɔ dui dia shamanya. (2 Tim. 4:2) Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ totetemale nsambisha l’ohetoheto ndo tonge la kɛtshi ka mɛtɛ otsha le “weho w’anto tshɛ.”
