Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 47

Woho wakokaso ntetemala nkeketsha ngandji ka lam’asaso

Woho wakokaso ntetemala nkeketsha ngandji ka lam’asaso

“Totetemale mbokana ngandji lam’asaso, nɛ dia ngandji ndja oma le Nzambi.”—1 JNI. 4:7.

OSAMBO 109 Tokane ngandji k’efula oma k’ɛse otema

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA a

1-2. a) Lande na kakakoke ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ mbuta dia ngandji ekɔ ‘dionga dioleki tshɛ woke’? b) Ambola akɔna wayotɔsɛdingola?

 ETENA kakatɛkɛtaka ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ dikambo dia mbetawɔ, di’elongamelo ndo dia ngandji, nde akakomiya lo mbuta dia “kɛnɛ koleki woke l’atei [wa waonga asɔ] ko ngandji.” (1 Kɔr. 13:13) Lande na kakate Pɔɔlɔ ngasɔ? Lo nshi yayaye, hatotonga nto l’ohomba wa monga la mbetawɔ l’alaka wa Nzambi wendana l’andja ande w’oyoyo kana nongamɛ dia alaka asɔ wayokotshama nɛ dia laasɔ ko wamboshila la kotshama. Koko tayongaka l’ohomba wa mboka Jehowa ndo anto ngandji. Ngandji kaso otsha le wɔ kayotetemalaka mpama pondjo pondjo.

2 Lam’ele tayongaka l’ohomba wa ngandji, tayɔsɛdingola ambola asato. Dia ntondo, lande na kahombaso mbokana ngandji lam’asaso? Dia hende, ngande wahombaso mɛnyanya ngandji lam’asaso? Dia sato, ngande wakokaso ntetemala nkeketsha ngandji ka lam’asaso?

LANDE NA KAHOMBASO MBOKANA NGANDJI LAM’ASASO?

3. Ɛkɔkɔ akɔna wele la so wa mbokana ngandji lam’asaso?

3 Lande na kele ekɔ dui di’ohomba le so dia mbokana ngandji lam’asaso? Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi ele, ngandji teyanyaka oko Akristo wa mɛtɛ. Yeso akatɛ apɔstɔlɔ ande ate: “Oma lo dikambo nɛ, anto tshɛ wayeya dia nyu nyekɔ ambeki ami, naka nyayokana ngandji lam’asanyu.” (Jni. 13:35) Ndo nto, mbokana ngandji lam’asaso tokonyaka dia sho ntetemala monga kaamɛ. Pɔɔlɔ akelɛ ngandji ɔnɛ “dimama dia kokele.” (Kɔl. 3:14) Koko, ekɔ ɔkɔkɔ okina w’ohomba wɛnya lande na kahombaso mbokana ngandji lam’asaso. Ɔpɔstɔlɔ Joani akafundɛ asekande ambetawudi ɔnɛ: “Onto loka Nzambi ngandji pombaka nto nanga ɔnango.” (1 Jni. 4:21) Etena kɛnyanyaso ngandji lam’asaso, sho mɛnyaka dia sho mbokaka Nzambi ngandji.

4-5. Sha ɛnyɛlɔ kɛnya woho wɔtɔnɛ ngandji kokaso Nzambi la ngandji kokanaso lam’asaso.

4 Lo yoho yakɔna yɔtɔnɛ ngandji kokaso Nzambi la ngandji kɛnyaso anangɛso l’akadiyɛso? Tɔshi ɛnyɛlɔ, tende diɔtɔnganelo diele lam’asa otema aso la tenyi dikina dia demba diaso. Etena katosala dɔkɔtɛlɛ ɛgzamɛ lo dibɔkɔ diaso dia lo lonya dia mbeya woho watakiya doyi diaso, kana diekɔ lo ntakiya wolo kana wɔdu, ondo nde koka monga l’akoka wa mbeya awui amɔtshi wendana la yoonge yaso. Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lo ɛnyɛlɔ kɛnɛ?

5 Oko wakoka dɔkɔtɛlɛ mbeya awui amɔtshi wendana la yoonge yaso etena katosalande ɛgzamɛ dia mbeya woho watakiya doyi diaso, mbele sho koka mbeya akambo akina wendana la wolo wele la ngandji kokaso Nzambi lo menda ngandji kokaso anto akina. Naka tamboshihodia dia ngandji kokaso asekaso ambetawudi kambɔla lo yoho mɔtshi, kɛsɔ mɛnyaka dia ondo ngandji kaso k’otsha le Nzambi kotɔlɛ. Koko etena kɛnyaso asekaso ambetawudi ngandji mbala la mbala, dui sɔ mɛnyaka dia ngandji kaso k’otsha le Nzambi kekɔ wolo.

6. Lande na kahombaso ndjakiyanya naka ngandji kokaso anangɛso l’akadiyɛso kekɔ lo tɔlɛ? (1 Joani 4:​7-9, 11)

6 Sho pombaka ndjakiyanya naka ngandji kokaso anangɛso l’akadiyɛso kotɔlɛ. Lande na? Nɛ dia dui sɔ mɛnyaka dia lonyuma laso laya lo waale. Ɔpɔstɔlɔ Joani mɛnyaka hwe etena katoholande ɔnɛ: “Nɛ dia onto lahalange ɔnango lɛnande, hakoke nanga Nzambi lahandɛnyi.” (1 Jni. 4:20) Wetshelo akɔna wakondjaso? Jehowa ayɔngɛnangɛna la so paka naka “tekɔ lo mɛnyanya ngandji lam’asaso.”—Adia 1 Joani 4:​7-9, 11.

NGANDE WƐNYANYASO NGANDJI LAM’ASASO?

7-8. Naa toho tɔmɔtshi takokaso mɛnyanya ngandji lam’asaso?

7 Mbala la mbala l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi, sho tanaka didjango dia “mbokana ngandji lam’asaso.” (Jni. 15:​12, 17; Rɔmɔ 13:8; 1 Tɛs. 4:9; 1 Pe. 1:22; 1 Jni. 4:11) Koko, ngandji ekɔ dionga dimɔtshi dia l’etei k’otema, kana l’etei ka lonto laso, ndo ndooko onto lakoka mɛna otema aso. Ko ngande wakoka ngandji kokanaso mɛnama hwe? Oma l’ɛtɛkɛta ndo l’etsha aso.

8 Ekɔ toho efula takokaso mɛnya anangɛso l’akadiyɛso ngandji kawaokaso. Bɛnyɛlɔ dimɔtshi diɔ nɛ: “Nyotanɛke mɛtɛ onto l’onto.” (Zɛk. 8:16) “Nyonge la wɔladi lam’asanyu.” (Makɔ 9:50) “Lo kɛnɛ kendana la nɛmiyana, nyosha ɛnyɛlɔ.” (Rɔmɔ 12:10) “Nyolongɔnake.” (Rɔmɔ 15:7) “Nyotetemale . . . Dimanyiyana lam’asanyu.” (Kɔl. 3:13) “Nyamuyanake eshikɔ.” (Ngal. 6:2) “Nyotetemale sambana lam’asanyu.” (1 Tɛs. 4:18) “Nyotetemale . . . mbodiana onto la wonya ande.” (1 Tɛs. 5:11) “Nyɔlɔmbanɛke.”—Jak. 5:16.

Ngande wakokaso nkimanyiya osekaso ombetawudi ɔmɔtshi lele l’ekiyanu? (Enda odingɔ 7-9)

9. Lande na kele nsamba anto akina ekɔ djembetelo ya ngandji kawaokaso? (Enda ndo osato.)

9 Nyɛsɔ tɔsɛdingole yoho mɔtshi l’atei wa toho takatɛnyi lo odingɔ w’etshi takokaso mɛnyanya ngandji lam’asaso. Tayanga nsɛdingola dako diakasha Pɔɔlɔ nɛ: “Nyotetemale sambana lam’asanyu.” Lande na kele nsamba anto akina ekɔ djembetelo mɔtshi yɛnyaso ngandji kaso? Lo ndjela dibuku dimɔtshi dia lo Bible, tshɛkɛta yakakambe la Pɔɔlɔ ya “nsamba” nembetshiyaka “monga suke suke l’onto dia mbokeketsha etena kahomanande l’ohemba ɔmɔtshi wa wolo.” Lo nsamba, sho kimanyiyaka osekaso ombetawudi lele l’ekiyanu dia ndjaoka dimɛna ndo ntetemala nkɛndakɛnda lo mboka ka lɔsɛnɔ. Etena tshɛ kasambaso ɔnangɛso kana kadiyɛso, sho mbɛnyaka dia sho mbookaka ngandji.—2 Kɔr. 7:​6, 7, 13.

10. Diɔtɔnganelo diakɔna diele lam’asa kɛtshi ndo nsamba?

10 Monga la kɛtshi ndo mbisha esambelo ekɔ awui ahende wɔtɔnɛ efula. Lo yoho yakɔna? Onto lele la kɛtshi tshutshuyamaka dia nsamba anto akina ndo nde salaka tshɛ dia nkitshakitsha asui awɔ. Ɔnkɔnɛ, ntondotondo shomongaka la kɛtshi; ndo oma laasɔ sho mbishaka esambelo. Tende woho wɔtɔnganyiya Pɔɔlɔ kɛtshi ka Jehowa la esambelo katoshande. Pɔɔlɔ mbutaka dia Jehowa ekɔ “Shɛso ka kɛtshi ndo Nzambi k’esambelo tshɛ.” (2 Kɔr. 1:3) Lanɛ Pɔɔlɔ kambaka l’etelo ka kɛtshi dia nembetshiya kɛtshi k’otsha le anto akina. Ɔnkɔnɛ, “Nzambi mbelamɛka Shɛso, kana Kiɔkɔ ya kɛtshi l’ɔtɛ wa kɛtshi kande kokande anto.” Ndo kɛtshi kɛsɔ mbotshutshuyaka dia nde tosamba “lo weho tshɛ w’asui.” (2 Kɔr. 1:4) Oko watokeketshaka ashi w’amɛna w’oma l’ɛtɛkɔ wanɛ wele la mposa k’ashi, Jehowa keketshaka ndo mbishaka anto akina esambelo. Ngande wakokaso mbokoya Jehowa lo monga la kɛtshi ndo mbisha anto akina esambelo? Yoho mɔtshi yakokaso nsala dui sɔ ele lo nkɛnɛmɔla waonga wa l’etei kaso k’otema wɔtɔnɛ la mbisha esambelo. Naa waonga amɔtshi l’atei awɔ?

11. Lo ndjela Kɔlɔsayi 3:12 ndo 1 Petero 3:​8, naa waonga akina wahombaso ntetemala nkɛnɛmɔla ngandji katotshutshuya dia nsamba anto akina?

11 Kakɔna kakoka tokimanyiya dia mɛnyanya ngandji keso la tɔ ohomba l’oyango wa “ntetemala sambana lam’asaso” lushi la lushi? Tekɔ l’ohomba wa nkɛnɛmɔla waonga wele oko, ngandji k’onto l’ɔnango ndo ɔlɔlɔ w’otema. (Adia Kɔlɔsayi 3:12; 1 Petero 3:8.) Ngande wayotokimanyiya waonga asɔ? Etena kongaso la kɛtshi otsha le anangɛso ndo kayakiyanyaso l’otema ɔtɔi lo dikambo diawɔ, tayonga la nsaki k’efula ka mbasamba etena kewɔ l’asui. Yeso akate ɔnɛ: “Nɛ dia oma l’efula k’akambo wele l’otema mbatɛkɛta onyɔ. Onto ɔlɔlɔ tondjaka akambo w’ɛlɔlɔ oma lo eombelo kande k’ɔlɔlɔ.” (Mat. 12:​34, 35) Nsamba anangɛso l’akadiyɛso wele lo dihombo ekɔ yoho y’ohomba efula yɛnyaso ngandji kawaokaso.

NGANDE WAKOKASO NKEKETSHA NGANDJI KA LAM’ASASO?

12. a) Lande na kahombaso ntetemala mambalɛka? b) Dimbola diakɔna diangaso nsɛdingola?

12 Sho tshɛ kombolaka ‘ntetemala mbokana ngandji lam’asaso.’ (1 Jni. 4:7) Koko, ekɔ ohomba efula dia sho mbohɔka dia Yeso akatɔhɛmɔla ɔnɛ “ngandji k’anto efula [kayohomba mbɔla].” (Mat. 24:12) Yeso konanga mbuta dia ambeki ande efula wayotshika mɛnyanya ngandji lam’asawɔ. Koko, sho pombaka ntetemala monga la yambalo y’efula diaha sho ndjɔsɛngiyama oma le anto wa l’andja ɔnɛ wahɛnyanya ngandji. La kanyi shɔ lo wɔɔngɔ, nyɛsɔ tɔsɛdingole dimbola di’ohomba nɛ: Onde ekɔ yoho mɔtshi yakokaso mpemba dia kana ngandji kokaso anangɛso kekɔ wolo?

13. Ngande wakoka ngandji kaso mbɔtɔ l’ohemba?

13 Yoho mɔtshi yakokaso ndjashikikɛ dia nkeketsha ngandji kaso ele lo nsɛdingola woho wakandolaso awui amɔtshi wa lo lɔsɛnɔ laso. (2 Kɔr. 8:8) Ɔpɔstɔlɔ Petero akate dui dimɔtshi l’atei w’awui asɔ ɔnɛ: “Laadiko di’akambo tshɛ, nyonge la ngandji k’efula lam’asanyu, nɛ dia ngandji kombaka lokema la pɛkato.” (1 Pe. 4:8) Ɔnkɔnɛ, wɛɔdu ndo wandja w’anto akina koka mbidja ngandji kaso l’ohemba.

14. Lo ndjela 1 Petero 4:​8, yoho yakɔna ya ngandji yele la so ohomba? Sha ɛnyɛlɔ.

14 Nyɛsɔ tɔsɛdingole ɛtɛkɛta wa Petero la yambalo tshɛ. Etenyi ka ntondo ka divɛsa 8 mɛnyaka woho wa ngandji k’eso la tɔ ohomba, mbuta ate “ngandji k’efula.” Tshɛkɛta yakakambe la Petero ya “efula” nembetshiyaka tshɛkɛta lo tshɛkɛta ɔnɛ “ntaloya.” Etenyi ka hende ka divɛsa diakɔ mɛnyaka shɛngiya yele la ngandji k’efula kɛsɔ kahombaso monga la tɔ. Tɔ kombaka pɛkato y’anangɛso. Sho koka nkanyiya lo yoho nyɛ: Sho nkimɛ ngandji l’anya aso ahende, oko onto lasandjola dihɔndɔ dimɔtshi dia woke ndo la disandjola efula polo lam’ayodiokomba aha pɛkato ɔtɔi kana hiende koko “lokema la pɛkato.” Nkomba ekɔ yoho mɔtshi ya mbuta ɔnɛ dimanyiya. Paka oko watokombaka dihɔndɔ dimɔtshi diwadi dia kɔlɔ, mbele ngandji koka nkomba wɛɔdu ndo wandja w’anto akina.

15. Naka ngandji kokaso anangɛso l’akadiyɛso kekɔ lo taleke mpama, kakɔna kayotonga l’akoka wa nsala? (Kɔlɔsayi 3:13)

15 Ngandji kokaso anto akina pombaka monga wolo efula dia tokimanyiya dia sho monga l’akoka wa dimanyiya anangɛso l’akadiyɛso wandja awɔ, kaanga mbele dui sɔ nɔmbaka lo ntena dimɔtshi welo efula. (Adia Kɔlɔsayi 3:13.) Etena katondoyaso lo dimanyiya anto akina, sho mɛnyaka dia ngandji kaso kekɔ wolo ndo sho mɛnyaka dia sho kombolaka ngɛnyangɛnya Jehowa. Kakɔna kakoka nto tokimanyiya dia dimanyiya wandja w’anto akina ndo aha momala esadi l’awui watosalɛwɔ?

Paka oko watototetemalaka nama foto yoleki amɛna ndo dimola nkina ya kɔlɔ, sho tetemalaka nama ndo mbohɔ awui w’amɛna w’asekaso ambetawudi ndo ntona mbohɔka awui awɔ wa kɔlɔ (Enda odingɔ 16-17)

16-17. Kakɔna kayoleka tokimanyiya dia minya yimba lo pɛkato yatotshitshɛ y’anto akina? Sha ɛnyɛlɔ. (Enda ndo osato.)

16 Ka washo lo waonga w’amɛna wele l’anangɛyɛ l’akadiyɛyɛ, koko aha lo waonga wa kɔlɔ. Tɔsɛdingole woho wɔtɔnganɛ dui sɔ. Ohɔsa dia nyakasanganyi kaamɛ lo dihole dimɔtshi wɛ l’anangɛyɛ l’akadiyɛyɛ. Nyekɔ lo mbetsha etena ka dimɛna efula ndo l’ekomelo nyambotshumana dia mbɔtɔ foto kɛmɔtshi. Ko wɛ ambonda foto olekanyi hiende ko ka ntondo kakayandji hatombi dimɛna. Wonya ɔnɛ wɛ aya la foto shato. Koko wɛ ambɛna dia foto kɛmɔtshi l’atei ayɔ, ɔnangɛso ɔmɔtshi hɔdi. Kakɔna kayoyosala la foto kɛsɔ? Wɛ ayokidimola nɛ dia wɛ ekɔ la foto nkina hiende yele onto tshɛ la l’olui mbidja ndo ɔnangɛso akɔ ekɔ lo mbɔla.

17 Nyɛsɔ tɛdike foto yakatombi yatetemalaso nama lo wɔɔngɔ. Mbala efula sho namaka lo yimba ntena di’amɛna diakatetshisha l’anangɛso l’akadiyɛso. Koko ohɔsa dia lo diaaso dimɔtshi l’atei wa waaso asɔ, ɔnangɛso kana kadiyɛso kɛmɔtshi akatshi kana akasadi dui dimɔtshi dia kɔlɔ. Kakɔna kahombaso nsala la dui sɔ diele lo wɔɔngɔ aso? Lande na keyɛ hasale tshɛ dia dimola dui diakɔ oko onto ladimola foto kɛmɔtshi l’atei wa foto shɔ? (Tok. 19:11; Ɛf. 4:32) Sho koka mbohɛ munga yatotshitshɛ ya ɔnangɛso kana ya kadiyɛso nɛ dia tekɔ lo mbohɔ ntena di’amɛna efula diakatetsha la wɔ kaamɛ l’onto ndo l’onto. Wasɔ mbele awui wakombolaso mbohɔka ndo namaka.

LANDE NA KELE NGANDJI KEKƆ OHOMBA DJEKOLEKO ƐLƆ KƐNƐ?

18. Naa awui amɔtshi w’ohomba wendana la ngandji wambotɔsɛdingola lo sawo nɛ?

18 Lande na kakombolaso ntetemala nkeketsha ngandji ka lam’asaso? Oko wakatadiɛnyi, etena kɛnyaso anangɛso l’akadiyɛso ngandji, sho mɛnyaka dia sho mbokaka Jehowa ngandji. Ngande wahombaso nkɛnɛmɔlɛ asekaso ambetawudi ngandji kaso? Yoho mɔtshi ele lo mbasamba. Tayonga suke dia ‘ntetemala sambana lam’asaso’ naka tayotshutshuyama la kɛtshi. Ngande wakokaso ntetemala nkeketsha ngandji ka lam’asaso? Lo nsala kɛnɛ tshɛ kakokaso nsala dia dimanyiyaka anto akina munga yawɔ.

19. Lande na kele ekɔ ohomba djekoleko nshi nyɛ dia mɛnyanya ngandji lam’asaso?

19 Lande na kele ekɔ ohomba djekoleko ɛlɔ kɛnɛ mɛnyanya ngandji lam’asaso? Lembetɛ ɔkɔkɔ wakasha Petero ɔnɛ: “Ekomelo k’akambo tshɛ kambosukana. Ɔnkɔnɛ, . . . nyonge la ngandji k’efula lam’asanyu.” (1 Pe. 4:​7, 8) Oko wamboleka sukana ekomelo k’andja wa kɔlɔ ɔnɛ, kakɔna kahombaso nongamɛ? Etena kakandatɛkɛtaka la ambeki ande, Yeso akate ɔnɛ: “Anto wa lo wedja tshɛ wayonyohetsha l’ɔtɛ wa lokombo lami.” (Mat. 24:9) Dia nshika ntanga lo lohetsho lɔsɔ, tekɔ l’ohomba wa ntetemala monga kaamɛ. Naka sho nsala dui sɔ, kete welo wadja Satana dia tokakitola wayɔtɔ l’ashi, nɛ dia sho kakatanyema la ngandji, kele “dimama dia kokele.”—Kɔl. 3:14; Flpɛ. 2:​1, 2.

OSAMBO 130 Todimanyiyanake

a Ɔnɛ mbele etena kamboleka tshɛ ohomba mɛnya anangɛso l’akadiyɛso ngandji oleki nshi ya ntondo. Lande na kediɔ ngasɔ, ndo ngande wakokaso nyomoleka mɛnyanya ngandji?