Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

SAWO DIA WEKELO 36

Ɛmba kɛnɛ kakokayɛ mɛmba ndo nya kɛnɛ kele bu ohomba

Ɛmba kɛnɛ kakokayɛ mɛmba ndo nya kɛnɛ kele bu ohomba

“Nyɛsɔ sho lawɔ tonya wetsho tshɛ . . . , ndo tolawɔ la ekikelo tshɛ lowango lele la ntondo kaso.”​—HƐB. 12:1.

OSAMBO 33 Okitsha wotsho ayɛ le Jehowa

AWUI WAYƆTƐKƐTAMA a

1. Lo ndjela Hɛbɛru 12:1, kakɔna kahombaso nsala l’oyango wa nkoma l’oshidi w’ekomelo lo lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ?

 BIBLE mbɛdikaka lɔsɛnɔ laso l’Okristo l’ondawi wa lowango. Andawi wa mango wakoma polo l’oshidi w’ekomelo, wayokondja lɔsɛnɔ la pondjo. (2 Tim. 4:7, 8) Sho pombaka nsala la wolo tshɛ dia ntetemala ndawɔ, djekoleko lam’ele taya suke l’ekomelo ka lowango laso. Ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ akatondoya esakelo kande ka lowango, lo tɛnya kɛnɛ kakokaso nsala dia mbidja otshumba lo lowango. Nde akatodjangɛ dia ‘minya wetsho tshɛ ndo . . . ndawɔ l’ekikelo tshɛ lo lowango lele la ntondo kaso.’​—Adia Hɛbɛru 12:1.

2. Kakɔna kalembetshiya “minya wetsho tshɛ”?

2 Etena kakafunde Pɔɔlɔ dia sho pombaka “minya wetsho tshɛ,” onde nde akalange mɛnya dia aki wotsho ɔmɔtshi wele Okristo hakoke mɛmba? Ndooko, aha kɛsɔ mbakandalange mbuta. Koko, nde akalange mbuta dia sho pombaka minya wotsho tshɛ wele bu ohomba. Wotsho wa ngasɔ koka nkitshakitsha lowango laso ndo tokonya dia sho nɛmba. Sho pombaka mbikikɛ, minya ndo mbeya esadi eto wotsho tshɛ wele bu ohomba wakoka tokonya dia sho nɛmba. Koko l’etena kakɔ kaamɛ, sho hatohombe mbikadja wetsho wahombaso mɛmba. Naka sho ntshika mɛmba wetsho ɛsɔ, kete hatototetemala ndawɔ. (2 Tim. 2:5) Wetsho akɔna wahombaso mɛmba?

3. a) Lo ndjela Ngalatiya 6:5, kakɔna kahombaso mɛmba? b) Kakɔna kayotɔsɛdingola lo sawo nɛ ndo lande na?

3 Adia Ngalatiya 6:5. Pɔɔlɔ akɛnya wotsho ɔmɔtshi wahombaso mɛmba. Nde akafunde ate: “Onto l’onto ayɛmba wotsho ande hita.” Pɔɔlɔ akalange mbuta lanɛ dia ɔkɛndɛ wele la wotsho aso la ntondo ka Nzambi, mbuta ate wotsho ɔmɔtshi wahombaso mɛmba shoamɛ. Lo sawo nɛ, tayɛna awui akina wendana la ‘wotsho aso hita’ ndo woho wakokaso mbowɛmba. Ndo nto, tayeya wetsho wele bu ohomba wakokaso mɛmba ndo mbeya woho wakokaso mbowanya. Mɛmba wotsho aso hita ndo minya wetsho wele bu ohomba ayotokimanyiya dia sho nshidiya lowango laso l’otsha lo lɔsɛnɔ.

WETSHO WAHOMBASO MƐMBA

Mɛmba wotsho aso nembetshiyaka nsɛna lo ndjela dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ kaso le Jehowa, nkotsha ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yaso ndo mbetawɔ etombelo w’oma lo tɛdikɔ taso (Enda odingɔ 4-9)

4. Lande na kele dɔkɔlɔkɔ diaso dia ndjakimɔ bu wotsho amboleka? (Enda ndo osato.)

4 Dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ kaso. Etena kakatayakimɔ le Jehowa, takatshike dɔkɔlɔkɔ dia mbɔtɛmɔlaka paka ndamɛ oto ndo salaka lolango lande. Sho pombaka nkotsha dɔkɔlɔkɔ sɔ. Nsɛna lo ndjela ndjakimɔ kaso ekɔ ɔkɛndɛ wa wolo efula, koko vɔ bu wotsho wamboleka. Laadikɔ dia laasɔ, Jehowa akatotonge dia sho salaka lolango lande. (Ɛny. 4:11) Nde akatotonge la nsaki ka mbeeya ndo mbɔtɛmɔla ndo nde akatotonge l’efanelo kande. Ɔnkɔnɛ, tekɔ l’akoka wa ndjasukanya suke suke la nde ndo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ waya lo salaka lolango lande. (Os. 40:8) Laadiko dia laasɔ, etena kasalaso lolango la Nzambi ndo kayelaso Ɔnande, sho ‘kondjaka ekeketshelo’.​—Mat. 11:28-30.

(See paragraphs 4-5)

5. Kakɔna kayokokimanyiya dia wɛ nkotsha dɔkɔlɔkɔ diayɛ? (1 Joani 5:3)

5 Ngande wakokayɛ mɛmba wotsho ayɛ? Awui ahende koka kokimanyiya. Dui dia ntondo, tetemala mfudia ngandji kayɛ otsha le Jehowa. Wɛ koka nsala dui sɔ lo kanaka yimba l’awui tshɛ w’amɛna wamondokosalɛ ndo ɛtshɔ w’amɛna wamondokolakiyɛ otsha la ntondo. Etena kataleke mfula ngandji kayɛ otsha le Nzambi, mbayoleka monga dui dia wɔdu leyɛ dia wɛ mbokitanyiya. (Adia 1 Joani 5:3.) Dui dia hende, okoya Yeso. Nde akatondoya lo nsala lolango la Nzambi l’ɔtɛ wakandalɔmbaka Jehowa ekimanyielo ndo wakandaleke mbika washo lo difuto diande. (Hɛb. 5:7; 12:2) Oko Yeso, lɔmba Jehowa dia nde kosha wolo ndo ntetemala nama lo yimba elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo. Oko wataleke mfula ngandji kayɛ otsha le Nzambi ndo kokoyayɛ Ɔnande, wɛ ayonga l’akoka wa nkotsha dɔkɔlɔkɔ diayɛ.

6. Lande na kahombaso kotshaka ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yaso? (Enda ndo osato.)

6 Ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yaso. L’esakelo kaso ka lowango k’otsha lo lɔsɛnɔ, sho pombaka mboka Jehowa ndo Yeso ngandji oleki ngandji kokaso ewotɔ aso. (Mat. 10:37) Koko dui sɔ halange mbuta dia sho pombaka minya ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yaso yimba oko wate kana ɛkɛndɛ akɔ toshimbaka dia ngɛnyangɛnya Nzambi ndo Kristo. Lo yoho yotshikitanyi, dia mbetawɔma le Nzambi ndo le Kristo, sho pombaka ntetemala nkotsha ɛkɛndɛ wa lo nkumbo yaso. (1 Tim. 5:4, 8) Etena kasalaso dui sɔ, sho mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ndo nto, Jehowa mbeyaka dia nkumbo yayonga l’ɔngɛnɔngɛnɔ naka wadi l’omi salanɛka akambo la ngandji ndo la dilɛmiɛlɔ, naka ambutshi mboka anawɔ ngandji ndo mbowaetshaka ndo naka ana kitanyiyaka ambutshi awɔ.​—Ɛf. 5:33; 6:1, 4.

(Enda odingɔ 6-7)

7. Ngande wakokayɛ nkotsha ɔkɛndɛ wa lo nkumbo kayɛ?

7 Ngande wakokayɛ mɛmba wotsho ayɛ? Oyadi wɛ ekɔ omi, wadi kana ɔna, yaɛkɛ l’alako wa lomba watanema lo Bible. Tosalake tsho kɛnɛ kakanyiyayɛ dia kekɔ dimɛna nsala kana ketawɔma lɛnɛ odjashiyɛ kana mbetawɔ kɛnɛ kata tomanyi dia wɛ pombaka nsala. (Tok. 24:3, 4) Kamba dimɛna l’ekanda aso walembetshiya Bible. Ekanda ɛsɔ wekɔ l’alako w’eshika wa woho wa nkamba l’atɔndɔ w’oma lo Bible. Ɛnyɛlɔ, seri k’asawo kata ɔnɛ: “De l’aide pour les familles” kekɔ l’awui w’amɛna efula wendana l’ekakatanu shikaa wahomana l’atshukanyi, ambutshi ndo ekakatanu wahomana l’ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka ɛlɔ kɛnɛ. b Yashikikɛ dia nkamba la kɛnɛ kata Bible oyadi kaanga ase nkumbo kayɛ akina hawosale dui sɔ. Etena kasalayɛ dui sɔ, nkumbo kayɛ kayokondja wahɔ ndo kayɔngɛnangɛna l’ɛtshɔkɔ wa Jehowa.​—1 Pe. 3:1, 2.

8. Ngande wakoka tɛdikɔ taso monga la shɛngiya le so?

8 Ɔkɛndɛ wele laso lo tɛdikɔ tɔsaso. Jehowa akatosha lotshungɔ dia sho mbɔsa tɛdikɔ taso hita ndo nde kombolaka dia sho ngɛnangɛna la wahɔ waya lo mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna. Koko nde hatokokɛ oma l’etombelo waya lo mbɔsa tɛdikɔ ta kɔlɔ. (Ngal. 6:7, 8) L’ɔkɔkɔ ɔsɔ mbele, sho tekɔ l’ɔkɛndɛ w’ekakatanu tshɛ wahomana la so l’ɔtɛ w’ɛsɔnɛlɔ, ɛtɛkɛta aso ndo etsha aso wa kɔlɔ. Kɛsɔ nemanɛka la dui diakatasale, sho mbeyaka monga la nkum’otema katatɛndja onongo. Ɔnkɔnɛ, mbeya dia tekɔ l’ɔkɛndɛ wa tɛdikɔ tɔsaso koka totshutshuya dia sho ndjatshumoya oma lo pɛkato yaso, ntshika munga yaso ndo mbewɔ ndjikalolɛ. Mbɔsa tɛdikɔ ta ngasɔ koka tokimanyiya dia sho ndawɔ lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ.

(Enda odingɔ 8-9)

9. Kakɔna kakokayɛ nsala naka wɛ akɔshi yɛdikɔ mɔtshi ya kɔlɔ? (Enda ndo osato.)

9 Ngande wakokayɛ mɛmba wotsho ayɛ? Naka wɛ akɔshi yɛdikɔ mɔtshi ya kɔlɔ, kakɔna kakokayɛ nsala? Etawɔ dia wɛ hakoke ntshikitanya kɛnɛ kamboyosalaka lo nshi yakete. Tetshake wenya ndo wolo ayɛ lo nyanga dia ndjaswɛlɛ kana ndjaɛndja onongo kana mbisha anto akina onongo l’ɔtɛ wa tɛdikɔ tayɛ ta kɔlɔ. Koko, etawɔ munga yayɛ ndo nsala tshɛ kakokayɛ nsala dia ndjaekesanyiya la kɛnɛ kambokokomɛ. Naka wɛ ndjaokaka dia ekɔ l’onongo wa dui dimɔtshi dia kɔlɔ diakayasale, kete lɔmba Jehowa l’okitshakitsha tshɛ, etawɔ munga kayɛ ndo lɔmbande edimanyielo. (Os. 25:11; 51:3, 4) Lɔmba wanɛ wakayasalɛ kɔlɔ edimanyielo ndo naka ekɔ ohomba, kete yanga ekimanyielo le dikumanyi. (Jak. 5:14, 15) Kondja wetshelo oma lo munga yayɛ ndo nsala la wolo diaha ndjikalolɛ. Naka wɛ nsala ngasɔ, kete wɛ koka monga l’eshikikelo dia Jehowa ayokoka kɛtshi ndo ayokosha osukɔ wele layɛ ohomba.​—Os. 103:8-13.

WETSHO WAHOMBASO ‘MINYA’

10. Lande na kele nongamɛ awui weso hatokoke mbasala ekɔ tshondo ya wotsho? (Ngalatiya 6:4)

10 Nongamɛ awui wahakoke salema. Sho koka ndjaɛndja wotsho w’awui wele hatokoke mbasala etena kayaɛdikaso l’anto akina. (Adia Ngalatiya 6:4.) Naka tayoyaɛdikaka l’anto akina mbala la mbala, kete sho koka ndjokoma lo nkɔmiya ndo lo shɛmanedi. (Ngal. 5:26) Naka tekɔ lo mbidja welo dia nsala kɛnɛ kasala anto akina kaanga mbeso bu l’akoka wa kisala, kete tekɔ lo ndjasalɛ kɔlɔ. Ndo nto ohokana yimba la dui nɛ, Bible mbutaka dia nkoka monga tshondo y’ɔkɔmwɛlɔ naka tekɔ lo nkonga dui dimɔtshi diele hadiosalema. Laasɔ, ayoleka monga dui diɔkɔmwɛlɔ efula dia nkonga dui dimɔtshi diele ondo hadiotosalema! (Tok. 13:12) Nsala dui sɔ koka tokonya dia sho nɛmba ndo nkitshakitsha lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ laso.​—Tok. 24:10.

11. Kakɔna kakoka kokimanyiya dia wɛ mbewɔ nongamɛ awui weyɛ hakoke mbasala?

11 Ngande wakokayɛ minya wotsho ɔsɔ? Tolongamɛke awui efula oleki kɛnɛ kakɔlɔmba Jehowa. Nde halongamɛ pondjo dia wɛ mbosha kɛnɛ keyɛ bu la tɔ. (2 Kɔr. 8:12) Onga l’eshikikelo dia Jehowa hɛdika kɛnɛ kasalayɛ la kɛnɛ kasala anto akina. (Mat. 25:20-23) Nde mbɔsaka la nɛmɔ olimu wokambɛyɛ l’anima ayɛ tshɛ, kɔlamelo yayɛ ndo ekikelo kayɛ. La wɛdimo tshɛ, etawɔ dia ɛnɔnyi, yoonge ndo awui wele layɛ mbeyaka kodjɛ elelo l’awui wakokayɛ nsala l’etena kɛnɛ. L’ɛnyɛlɔ ka Barazilai, onga suke dia ntona ɛkɛndɛ etena kayayɛ l’ekakatanu wendana la yoonge. (2 Sa. 19:35, 36) L’ɛnyɛlɔ ka Mɔsɛ, etawɔ ekimanyielo ndo sha anto akina ɛkɛndɛ naka kokaka. (Eto. 18:21, 22) Naka wɛ monga l’okitshakitsha, kete wɛ hatolongamɛ nsala awui wayokokonya dia wɛ nɛmba lo lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ.

12. Onde sho mbele l’onongo wa tɛdikɔ ta kɔlɔ tɔsa anto akina? Lembetshiya.

12 Ndjaɛndja onongo l’ɔtɛ wa tɛdikɔ ta kɔlɔ tɔsa anto akina. Sho hatokoke mbɔsɛ anto akina tɛdikɔ; ndo hatokoke mbakokɛ mbala tshɛ oma l’etombelo w’oma lo ɛsɔnwɛlɔ awɔ wa kɔlɔ wa salawɔ. Ɛnyɛlɔ, ɔna la pami kana la womoto mbeyaka mbɔsa yɛdikɔ ya ntshika kambɛ Jehowa. Dui sɔ koka mbisha ambutshi ɔkɛyi w’efula. Koko, ambutshi wayaɛndja onongo l’ɔtɛ wa yɛdikɔ ya kɔlɔ yɔshi ɔnawɔ, wekɔ lo ndjaɛndja wotsho w’efula. Jehowa hawalɔmbɛ dia vɔ mɛmba wotsho ɔsɔ.​—Rɔmɔ 14:12.

13. Ngande wakoka ombutshi ndɔshana la yɛdikɔ ya kɔlɔ yɔsa ɔna?

13 Ngande wakokayɛ minya wotsho ɔsɔ? Eya dia Jehowa akatosha sho tshɛ lotshungɔ la nsɔna kɛnɛ kalangaso nsala. Nde tshikaka dia onto l’onto nsala ɔsɔnwɛlɔ ande hita. Dui sɔ mendanaka la mbɔsa yɛdikɔ ya mbokambɛ kana bu. Jehowa mbeyaka dia wɛ bu ombutshi wele kokele; nde nangaka dia wɛ nsala tsho kɛnɛ keyɛ l’akoka wa nsala. Ɔsɔnwɛlɔ wa nsala ɔnayɛ ekɔ ɔkɛndɛ ande ndamɛ, koko aha wayɛ. (Tok. 20:11) Koko, wɛ mbeyaka ntetemala nkana yimba lo kɛnɛ kendana la munga yakayasale oko ombutshi. Naka ngasɔ kediɔ, kete tɛ Jehowa woho wayaokayɛ ndo lɔmbande edimanyielo. Eya dia wɛ hakoke ntshikitanya awui wakayasale lo nshi yakete ndo nsala awui lo yoho yotshikitanyi. L’etena kakɔ kaamɛ, nde halongamɛ dia wɛ nshimba ɔnayɛ dia nde mina kɛnɛ kakandonɛ. Eya dia naka ɔnayɛ ambodja welo dia nkalolɛ Jehowa, nde ayolomɔlomɔ dia mbolongola.​—Luka 15:18-20.

14. Lande na kele ndjaɛndja onongo lo yɛdikɔ ya mbotamba elelo ekɔ wotsho wahombaso minya?

14 Ndjaɛndja onongo lo yɛdikɔ ya mbotamba elelo. Etena kasalaso pɛkato, ekɔ dui dia dimɛna ndjaoka dia tekɔ l’onongo. Koko, Jehowa halange dia sho ntetemala ndjaɛndja onongo. Ɔsɔ ekɔ wotsho wakokaso minya. Ngande wakokaso mbeya dia tekɔ lo ndjaɛndja onongo lo yoho yambotamba elelo? Naka takashola pɛkato yaso, takayatshumoya ndo takɔshi tɛdikɔ ta mbewɔ nkalolɛ pɛkato yaso, kete sho koka monga l’eshikikelo dia Jehowa akatodimanyiya. (Ets. 3:19) L’ɔkɔngɔ wa sho ntakola wanya asɔ, Jehowa halange dia sho ntetemala ndjaɛndja onongo. Nde mbeyaka dia ndjaɛndja onongo amboleka koka tosalɛ kɔlɔ. (Os. 31:10) Naka tambɔmɛnama l’ekiyanu, kete sho mbeyaka ndjotshika ndawɔ lowango laso l’otsha lo lɔsɛnɔ.​—2 Kɔr. 2:7.

L’ɔkɔngɔ wa wɛ ndjatshumoya l’otema ɔtɔi, Jehowa hatetemala nkanyiya lo kɛnɛ kendana la pɛkato yayɛ ndo wɛ hahombe nsala dui sɔ (Enda odingɔ 15)

15. Kakɔna kakoka kokimanyiya diaha ndjaɛndja onongo lo yoho yambotamba elelo? (1 Joani 3:19, 20) (Enda ndo osato.)

15 Ngande wakokayɛ minya wotsho ɔsɔ? Naka wɛ ntetemala ndjaoka dia wɛ ekɔ l’onongo, kete ka washo lo “edimanyielo ka mɛtɛ” kasha Nzambi. (Os. 130:4) Etena kadimanyiyande wanɛ wayatshumoya l’otema ɔtɔi, nde ndakaka ɔnɛ: “Hantohɔ pɛkato kawɔ nto.” (Jɛr. 31:34) Dui sɔ mɛnyaka dia Jehowa hatohɔ pɛkato kakandashile kodimanyiya. Laasɔ tɔsake dia etombelo w’oma lo pɛkato yakiyɛ ekɔ djembetelo yɛnya dia nde kokodimanyiya. Ndo toyashake dilanya l’ɔtɛ wa pɛkato yakayasale lo nshi y’edjedja naka yokodjɛ elelo lo kɛnɛ kakokayɛ nsala l’olimu wa Jehowa. Jehowa hatetemala nkanyiya lo dikambo dia pɛkato yayɛ ndo wɛ lawɔ ntshika nkanyiya dui sɔ.​—Adia 1 Joani 3:19, 20.

TOLAWƆ L’OYANGO WA MBIDJA OTSHUMBA

16. Oko weso andawi, kakɔna kahombaso mbeyaka?

16 Etena katatalawɔ lo lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ, sho pombaka ‘ndawɔ woho wa sho likondja.’ (1 Kɔr. 9:24) Sho koka nsala dui sɔ naka sho mbeya otshikitanu wele lam’asa wetsho wahombaso mɛmba la wɛnɛ wahombaso minya. Lo sawo nɛ, tambɔkɛtshanya bɛnyɛlɔ dingana nto dia kɛnɛ kakokaso mɛmba la kɛnɛ kakokaso minya. Koko akina koka shilama. Yeso akate dia sho koka ‘ndjoyaɛndja wotsho wa deshi dia tshambandeko ndo la nɔshi ndo la ekiyanu wa lo lɔsɛnɔ.’ (Luka 21:34) Avɛsa anɛ ndo akina koka kokimanyiya dia wɛ mbeya etshikitanu wele ohomba wahombayɛ nsala etena katayalawɔ lo lowango layɛ l’otsha lo lɔsɛnɔ.

17. Lande na kakokaso ndjashikikɛ dia tayodja otshumba lo lowango laso l’otsha lo lɔsɛnɔ?

17 Sho koka monga l’eshikikelo dia tayodja otshumba lo lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ, nɛ dia Jehowa toshaka wolo wele laso ohomba. (Isa. 40:29-31) Ɔnkɔnɛ, tokitshakitshake lowango layɛ! Tokoya ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ, ɔnɛ lakalawɔ la wolo ande tshɛ dia nkondja difuto diaki la ntondo kande. (Flpɛ. 3:13, 14) Ndooko onto lakoka ndawɔ lowango lɔsɔ lo dihole diaso, koko l’ekimanyielo ka Jehowa sho koka tondoya. Jehowa koka kokimanyiya dia wɛ mɛmba wetsho ayɛ ndo minya wetsho wele bu ohomba. (Os. 68:19) Naka Jehowa ekɔ lo wedi ayɛ, wɛ ayonga l’akoka wa ndawɔ l’ekikelo tshɛ ndo mbidja otshumba!

OSAMBO 65 Totetemale mpama!

a Sawo nɛ diayotokimanyiya dia sho ndawɔ lowango l’otsha lo lɔsɛnɔ. Oko weso andawi wa lowango, sho pombaka mɛmba wetsho ɛmɔtshi. Wetsho ɛsɔ mendanaka la dɔkɔlɔkɔ dia ndjakimɔ kaso, ɛkɛndɛ wele laso lo nkumbo ndo ɔkɛndɛ wele laso lo tɛdikɔ tɔsaso. Koko sho pombaka minya wetsho tshɛ wele bu ohomba wakoka nkitshakitsha lowango laso. Kakɔna kalanga nembetshiya dui sɔ? Sawo nɛ diayokadimola lo dimbola sɔ.

b Wɛ koka ntana seri k’asawo “De l’aide pour les familles” katanema lo jw.org. Ɔnɛ mbele bɛnyɛlɔ dimɔtshi di’asawo diatanema lɔkɔ diendana l’atshukanyi: “Comment témoigner du respect” ndo “woho wa mɛnya lowando”; le ambutshi, “Etsha ana woho wa nkamba la telefɔnɛ la lomba tshɛ” ndo “woho wa nsawola la ɔnayɛ laya mangase”; ndo le ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka, “Comment résister à la pression du groupe” ndo “woho wa ndɔshana la opoko.”