1. Paradiso ka lo nyuma kɛdikɛdi na ndo kakɔna kahombaso ndjashikikɛ dia nsala?

 EKƆ paradiso kɛmɔtshi ka didjidji kele lanɛ la nkɛtɛ kele anto efula wekɔ lo nsala awui w’ɛlɔlɔ lɔkɔ. Miliyɔ y’anto yekɔ lo nsɛna lo wɔladi wa mɛtɛ lo paradiso kɛsɔ. Wanɛ wamboshilaka mbɔtɔ lo paradiso kɛsɔ wambɔsaka yɛdikɔ ya ntetemala ntshikala lɔkɔ. Vɔ kombolaka di’anto efula nyomɔtɔ lɔkɔ. Dihole diakɔna sɔ? Paradiso ka lo nyuma! a

2. Kakɔna ketɛ paradiso ka lo nyuma dihole dia diambo?

² Lo yoho ya diambo, Jehowa akasale dihole dimɔtshi dia didjidji lɛnɛ ele ekambi ande wekɔ lo wɔladi ndo kaamɛ, kaanga mbasɛnawɔ l’andja wa kɔlɔ wa Satana ndo wa waale, lɛnɛ ahetshana anto lam’asawɔ. (1 Jni. 5:19; Ɛny. 12:12) Nzambi kaso ka ngandji mɛnaka shɛngiya ya kɔlɔ yele la dikongɛ di’akambo nɛ ndo nde toshaka ekokelo keso latɔ ohomba dia ntetemala mpama lo nyuma. Ɔtɛkɛta Ande nembetshiyaka paradiso ka lo nyuma kɛsɔ oko dihole dia dimɛna dia “eshamelo” ndo diele “oko ekambɔ katɛwɔ ashi dimɛna.” (Isa. 4:6; 58:11) Diɛsɛ l’ɛtshɔkɔ wa Jehowa, wanɛ wasɛna lo paradiso kɛsɔ wekɔ lo ndjaoka dia wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo wekɔ l’ekokelo lo nshi y’ekomelo yambolola l’ekakatanu nyɛ.—Isa. 54:14; 2 Tim. 3:1.

3. Ngande wakakotshama prɔfɛsiya kɔtɛkɛtami lo Isaya tshapita 65 lo nshi y’edjedja?

³ Lo tshimbo ya omvutshi Isaya, Jehowa akɛnya woho wayoyala wanɛ wayɔsɛna lo paradiso ka lo nyuma kɛsɔ. Wɛ koka ntana  elembetshielo wa dui sɔ lo Isaya tshapita 65, lɛnɛ akakotshama dui sɔ mbala ka ntondo lo 537 N.T.D. L’etena kɛsɔ, ase Juda wakayatshumoya wakatshungɔ oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna ndo wakakalola otsha lo wodja awɔ wa lootɔ. Jehowa akatshɔkɔla ekambi ande ndo akaakimanyiya dia nyomohika nto osomba w’olangala wa Jɛrusalɛma ndo nyomohika tɛmpɛlɔ kaki dihole diakasalemaka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ lo Isariyɛlɛ.—Isa. 51:11; Zɛk. 8:3.

4. Ngande wakotshama prɔfɛsiya kɔtɛkɛtami lo Isaya tshapita 65 nshi nyɛ?

⁴ Okotshamelo wa hende wa prɔfɛsiya ka Isaya wakatatɛ lo 1919 T.D. etena kakatshungɔ atɛmɔdi wa Jehowa wa nshi nyɛ oma lo lɔhɔmbɔ la Babilɔna ka Woke. Oma laasɔ paradiso ka lo nyuma kakatatɛ kokanɛ lo nkɛtɛ k’otondo. Apandjudi wa Diolelo waki l’ohetoheto wakakenge tshumanelo efula ndo wakatatɛ nkɛnɛmɔla waonga w’Okristo. Apami ndo wamato wakasalaka ntondo awui wa ngala, wakasɛnaka yoho ya lɔsɛnɔ ya mindo wakayɔlɔtaka “lonto l’oyoyo lakatongama lo ndjela lolango la Nzambi.” (Ɛf. 4:24) Lo mɛtɛ, ɛtshɔkɔ efula wɔtɛkɛtami lo Isaya wayokotshama lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ l’andja w’oyoyo wayaye. Koko kaanga ɛlɔ kɛnɛ tekɔ lo nkondja wahɔ lo toho efula lo paradiso ka didjidji kɛsɔ. Nyɛsɔ tende shɛngiya yele la paradiso ka lo nyuma le so ndo lande na kahatahombe pondjo ntomba oma lɛkɔ.

WOHO WAYAOKA WANƐ WELE LO PARADISO KA LO NYUMA

5. Oko wakalake Isaya 65:​13, kakɔna kangɛnangɛnaso lo paradiso ka lo nyuma?

⁵ Wekɔ la yoonge ya dimɛna ndo keketshamaka. Prɔfɛsiya ka Isaya mɛnyaka otshikitanu wa woke wele lam’asa wanɛ wasɛna l’etei ka paradiso ka lo nyuma la wanɛ wasɛna l’andja wa paradiso ka lo nyuma kɛsɔ. (Adia Isaya 65:13.) Jehowa kotshaka lo yɛdikɔ y’efula ehomba wa lo nyuma w’atɛmɔdi ande. Sho nongolaka nyuma kande k’ekila, Ɔtɛkɛta ande wakafundama ndo ekanda efula walembetshiya Bible dia sho ‘ndɛ, nnɔ ndo ngɛnangɛnaka.’ (Ɛdika la Ɛnyɛlɔ 22:17.) Lo yoho yotshikitanyi, wanɛ wasɛna l’andja wa paradiso ka lo nyuma wekɔ la ‘ndjala, mposa ndo diɛnɛka la nsɔnyi.’ Ehomba awɔ wa lo nyuma hawokotshama.—Amɔ. 8:11.

6. Ngande walembetshiya Jɔɛlɛ 2:​21-24 weshasha ɛmɔtshi wakatosha Jehowa ndo wahɔ akɔna watokondjiyɛwɔ?

⁶ Lo prɔfɛsiya ka Jɔɛlɛ, nde akakambe la ntɔngɔ, wanu ndo esɔ k’ɔlivɛ dia mɛnya dia Jehowa kotshɛka ekambi Ande la lokaho tshɛ kɛnɛ kewɔ latɔ ohomba mbidja ndo mbo ya ndɛ ya lo nyuma. (Jɔɛ. 2:​21-24) Nde salaka dui sɔ lo tshimbo ya Bible, y’ekanda walembetshiya Bible, sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ, mbidja ndo nsanganya ya l’etshumanelo, nsanganya ya weke ndo ya rɛjɔ. Sho koka nkondja wahɔ oma lo toho tɔsɔ lushi la lushi ndo etombelo wonga ele lo yoho ya didjidji sho mongaka la yoonge ya dimɛna ndo ndekaka nkeketshama.

7. Kakɔna katosha “eongelo k’ɔlɔlɔ k’otema”? (Isaya 65:14)

⁷ Wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo l’ɔlɔ. Ekambi wa Nzambi koka “[mbida] ekoko w’ɔngɛnɔngɛnɔ” nɛ dia etema awɔ wambolola la lowando. (Adia Isaya 65:14.) Mbetawɔ kaso keketalaka ndo sho kondjaka esambelo l’alaka watanema l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo elongamelo ka wolo kele laso kohikami l’oshinga w’etshungwelo wakakimɔ Kristo toshaka “eongelo k’ɔlɔlɔ k’otema.” Sawolaka awui asɔ kaamɛ l’anangɛso ndo l’akadiyɛso tokimanyiyaka dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ!—Os. 34:8; 133:​1-3.

8. Awui akɔna ahende w’ohomba efula wele la wanɛ wele lo paradiso ka lo nyuma?

⁸ Ngandji ndo kaamɛ kele l’atei w’ekambi wa Nzambi ekɔ awui ahende wa weke washikikɛ dia tekɔ lo paradiso ka lo nyuma. “Dimama dia kokele” sɔ toshaka kanyi ya woho wayoyala lɔsɛnɔ  l’andja w’oyoyo, lɛnɛ ayotɔngɛnangɛnaka ekambi wa Jehowa lo ngandji ndo lo kaamɛ oleki woho wasalawɔ ɛlɔ kɛnɛ. (Kɔl. 3:14) Kadiyɛso kɛmɔtshi k’Okristo kɔndɔlaka kɛnɛ kakandɛnyi lo dikambo di’ekambi wa Jehowa etena kakandahomana lawɔ mbala ka ntondo. Nde mbutaka ate: “Dimi kombeyaka elɛwɔ monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ kaanga lo nkumbo kami. Mbala ka ntondo kakamɛnyi ngandji l’etsha ele l’atei w’Ɛmɛnyi wa Jehowa.” Onto tshɛ lalanga monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ wa mɛtɛ ndo l’ɔlɔ pombaka mbɔtɔ lo paradiso kaso ka lo nyuma. Oyadi kɛnɛ tshɛ kakanyiya anto wa l’andja ɔnɛ lo dikambo di’ekambi wa Jehowa, vɔ wekɔ la lokombo kana lokumu la nɛmɔ le Jehowa, ɔnɛ latɛmɔlawɔ vɔ tshɛ.—Isa. 65:15.

9. Kakɔna kalaka Isaya 65:​16, 17 lo kɛnɛ kendana l’akambo watosha paa?

⁹ Wekɔ la ki ka lo yimba. Isaya 65:14 mbutaka dia wanɛ wasɔna dia ntetemala ntshikala l’andja wa paradiso ka lo nyuma ‘wekɔ lo mbida ekoko l’ɔtɛ wa kandji ka l’otema ndo wekɔ lo nkuma akumu l’ɔtɛ wa yimba yambohandjɔ.’ Ko kayotota lo dikambo di’awui tshɛ wadiɛnɛ ekambi wa Nzambi ndo asui wele lawɔ? L’ekomelo, awui asɔ “wayohamɛ [ndo] wayoshɛma oma lo washo [wa Nzambi].” (Adia Isaya 65:​16, 17.) Jehowa ayokomiya ekakatanu aso ndo l’ekomelo hatotohɔ kaanga yema paa yakatɛnyaka ekakatanu ɛsɔ.

10. Lande na kayaokayɛ dia ekɔ tshondo yɔtshɔkɔ dia monga kaamɛ l’anangɛso l’akadiyɛso w’Akristo? (Enda ndo osato.)

¹⁰ Kaanga l’etena kɛnɛ, tekɔ lo ndjaoka lo wɔladi etena kɔtɔso lo nsanganya yaso y’Akristo, lɛnɛ akokaso monga la ki ka lo yimba ndo kohɛso awui watokiyanya wa l’andja wa kɔlɔ ɔnɛ. Sho mbishaka lonya dia wɔladi wele lo dihole dia lo nyuma sɔ ntetemala etena kakɛnɛmɔlaso ngandji, ɔngɛnɔngɛnɔ, wɔladi, ɔlɔlɔ w’otema ndo memakana, mbuta ate waonga wa l’olowa wa nyuma ka Nzambi. (Ngal. 5:​22, 23) Aande lowando lele laso la monga l’atei w’anto wele l’okongamelo wa Nzambi lee! Wanɛ wayotetemala ntshikala lo paradiso ka lo nyuma wayɛna okotshamelo wa tshɛ lo tshɛ wa daka dia Nzambi dia “olongo w’oyoyo ndo nkɛtɛ k’oyoyo.”

11. Lo ndjela Isaya 65:​18, 19, ngande wahomba paradiso ka lo nyuma kakatosha Jehowa monga la shɛngiya le so?

¹¹ Wekɔ la lowando ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ndo nto Isaya nembetshiyaka lande na kahombaso ‘monga l’ɔlɔ ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ’ lo paradiso ka lo nyuma. Paradiso ka didjidji kɛsɔ kakasalema oma le Jehowa. (Adia Isaya 65:​18, 19.) Ɔnkɔnɛ, ɔsɔ bu dui diahombaso mamba nɛ dia Jehowa ekɔ lo nkamba laso dia nkimanyiya anto dia  vɔ ntomba oma l’ekongamelo wa l’andja ɔnɛ, lɛnɛ ewɔ hawowaetsha akambo wa mɛtɛ wendana la Nzambi ndo hawakimanyiya dia vɔ monga laso lo paradiso k’olangala ka didjidji kɛsɔ! Tekɔ la lowando efula l’ɛtshɔkɔ wakondjaso lo woho weso l’akambo wa mɛtɛ ndo sho tshutshuyamaka dia mbitɛ anto akina awui wendana lawɔ.—Jɛr. 31:12.

12. Ngande wayaokayɛ lo dikambo di’alaka wɔtɛkɛtami lo Isaya 65:​20-24 ndo lande na?

¹² Tekɔ nto la lowando nɛ dia tekɔ lo wɔladi lo diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa oko weso wanɛ wele lo paradiso ka lo nyuma. Ohokana yimba l’akambo tshɛ wayotɛna ndo wayotosala l’andja w’oyoyo waki Nzambi! Bible ndakaka ɔnɛ: “Ndooko ɔna layonga lɛkɔ layɔsɛna nshi yema tshitshɛ tsho, ndo ndooko osombe wayovɔ aha la nkotsha nshi yande.” Tayoka ‘mvudu ndo tayodjasɛka lɔkɔ ndo tayokamba dikambɔ ndo tayɔlɛ elowa w’oma lɔkɔ.’ ‘Hatotɛna paa wɛnɛna’ nɛ dia ‘tayɔtshɔkwama oma le Jehowa.’ Nde ekɔ lo tolaka dia ayotokokɛ, tayonga la lɔsɛnɔ la dimɛna lele l’oyango. “Kaanga la ntondo ka vɔ mbe[lɛ]” nde ayeya kɛnɛ kele l’onto tshɛ ohomba ndo ndo ayokotsha “nsaki ka ɛngɔ tshɛ kasɛna.”—Isa. 65:​20-24; Os. 145:16.

13. Ngande wɛnya Isaya 65:25 etshikitanu wasala anto etena katatɛwɔ kambɛ Jehowa?

¹³ Wekɔ lo wɔladi ndo l’ekokelo. L’ekimanyielo ka nyuma k’ekila ka Nzambi, efula ka wanɛ wakasalaka ntondo akambo wa ngala wakasale etshikitanu wa diambo efula lo nsɛnɔ yawɔ. (Adia Isaya 65:25.) Vɔ wakasale la wolo dia minya waonga wa kɔlɔ waki lawɔ ntondo. (Rɔmɔ 12:2; Ɛf. 4:​22-24) Kaanga mbediɔ ngasɔ, ekambi wa Nzambi wekɔ anto wele bu kokele, diakɔ diele tayotetemala nsala munga. Koko, Jehowa akatshumanya “weho w’anto tshɛ” lo dihole dia diambo dioludi la ngandji ndo dia wɔladi. (Tito 2:11) Ɔsɔ ekɔ dihindo diele paka Nzambi kanga-wolo-tshɛ mbakoka nsala!

14. Ngande wɛnya mɛtɛ ka Isaya 65:25 lo dikambo di’ɔnangɛso ɔmɔtshi?

¹⁴ Onde anto koka ntshikitanya lonto lawɔ? Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛnɛ. Ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi akandama mbala la mbala lo lokanu etena kakinde l’ɛnɔnyi 20 l’ɔtɛ wakandayashaka l’awui wa mindo ndo lo lɔkɛwɔ la ngala. Nde akandama lo lokanu l’ɔtɛ wakandave mutuka, wakandɔtɔka lo mvudu dia tova ndo l’ɔtɛ w’awui akina wa kɔlɔ efula wa ngala. Nde akongaka suke dia ndɔ l’onto tshɛ lakahomanakande. Etena kakandoke mbala ka ntondo akambo wa mɛtɛ w’oma lo Bible ndo kakandatatɛ mbɔtɔ lo nsanganya y’Ɛmɛnyi wa Jehowa, nde akashikikɛ dia nde ambotana dihole dia dimɛna dia nsɛna, mbuta ate lo paradiso ka lo nyuma. L’ɔkɔngɔ wa nde batizama oko Ɔmɛnyi wa Jehowa, nde mbohɔka mbala efula woho wakakotshama Isaya 65:25 le nde. Nde akatshikitana oma lo onto lakasalaka akambo oko ntambwɛ otsha lo onto lalanga wɔladi oko ɔkɔkɔ.

15. Lande na kakombolaso mbelɛ anto akina dia mbɔtɔ laso lo paradiso ka lo nyuma ndo ngande wakokaso nsala dui sɔ?

¹⁵ Isaya 65:13 tatɛka l’ɛtɛkɛta ɛnɛ: “Nkum’Olongo Nkumadiɔndjɔ Jehowa kata ate.” Divɛsa 25 komiyaka l’ɛtɛkɛta w’ɔnɛ “mbata Jehowa.” Ɛtɛkɛta Ande wokokotshamaka mɛtɛ. (Isa. 55:​10, 11) Paradiso ka lo nyuma kamboshilaka monga l’etena kɛnɛ. Jehowa akasale nkumbo k’onto l’ɔnango kele mɛtɛ dui dia laande. Lam’ele tekɔ l’atei wa nkumbo kɛsɔ, tekɔ lo wɔladi w’efula oma ko kakianɛ ndo sho ndjaokaka l’ekokelo l’andja woludi l’awui wa ngala. (Os. 72:7) L’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ ɛsɔ, sho kombolaka nkimanyiya anto efula dia vɔ mbɔtɔ kaamɛ laso lo nkumbo kaso k’Akristo k’onto l’ɔnango. Sho koka nsala dui sɔ lo nsala la wolo dia mbetɛ anto ambeki.—Mat. 28:​19, 20.

 WOHO WA NKOTOLA ANTO AKINA OYA LO PARADISO KA LO NYUMA

16. Ngande wakotɔma anto oya lo paradiso ka lo nyuma?

¹⁶ Onto tshɛ l’atei aso ekɔ l’ɔkɛndɛ w’ohomba efula wa nsala ndo nkotola anto akina oya lo paradiso ka lo nyuma. Sho koka nkotsha ɔkɛndɛ ɔsɔ naka sho mbokoya Jehowa. Nde hakotola anto la wolo oya l’okongamelo ande aha la lolango lawɔ. Lo dihole dia nsala ngasɔ, nde “kotolaka” anto oya le nde la wɔlamu tshɛ. (Jni. 6:44; Jɛr. 31:3) Anto wele l’etema w’ɛlɔlɔ weka awui wendana la ngandji ka Jehowa ndo lonto lande la diambo kotɔmaka oya le nde. Ngande wakokaso oma lo waonga aso w’amɛna ndo lɔkɛwɔ laso la dimɛna nkotola anto oya lo paradiso ka lo nyuma?

17. Ngande wakokaso nkotola anto akina oya lo paradiso ka lo nyuma?

¹⁷ Yoho mɔtshi yakokaso nkotola anto akina oya lo paradiso ka lo nyuma ele woho wasalɛso asekaso atɛmɔdi akambo la ngandji ndo l’ɔlɔlɔ. Etena kaya eyoyo oya lo nsanganya yaso ya l’etshumanelo, sho kombolaka dia vɔ mbuta oko wakate ase Kɔrɛtɔ waki komonga ambetawudi etena kakawɔtɔ lo nsanganya. Vɔ wakate ɔnɛ: “Nzambi ekɔ mɛtɛ l’atei anyu.” (1 Kɔr. 14:​24, 25; Zɛk. 8:23) Ɔnkɔnɛ, sho pombaka ntetemala ndjela dako diata dia ‘monga la wɔladi lam’asaso.’—1 Tɛs. 5:13.

18. Kakɔna ondo kakotola anto oya l’okongamelo aso?

¹⁸ Sho pombaka mbala tshɛ nsala la wolo dia mɛna anangɛso ndo akadiyɛso w’Akristo woho wawaɛna Jehowa. Sho salaka dui sɔ lo mbika washo lo waonga awɔ w’amɛna koko aha lo wandja awɔ, wele l’edjedja ka wonya wayoshila. Sho koka nkandola okakatanu tshɛ wele lam’asaso la yimba ya ngandji lo kɛnɛmɔlaka mbala tshɛ ‘ɔlɔlɔ w’otema lam’asaso, mbokanaka kɛtshi k’efula, dimanyiyanaka l’otema ɔtɔi.’ (Ɛf. 4:32) Oma laasɔ paradiso ka lo nyuma ayokotola  anto wakombola dia vɔ mbasalɛ akambo la ngandji. b

TSHIKALA LO PARADISO KA LO NYUMA

19. a) Oko wɛnyamidiɔ lo kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “ Vɔ wakatombe ndo wambokalola,” kakɔna kakate anto amɔtshi wakakalola lo paradiso ka lo nyuma? b) Kakɔna kamboyoyashikikɛ dia nsala? (Enda ndo osato.)

¹⁹ Ande lowando lele laso l’ɔtɛ wa paradiso kaso ka lo nyuma lee! Tɔ kekɔ lo taleke monga dimɛna efula oleki woho wakitɔ ntondo ndo kaya l’anto efula watɛmɔla Jehowa lɔkɔ oleki nshi ya ntondo. Sho kombolaka ntetemala monga la lowando l’efula l’ɔtɛ wa paradiso kakatosha Jehowa kɛsɔ. Onto tshɛ lakombola keketshama, monga l’ɔlɔ ndo monga l’ekokelo pombaka mbɔtɔ lo paradiso ka lo nyuma ndo aha ntomba pondjo oma lɔkɔ! Koko sho pombaka mongaka mbala tshɛ la shɛnɔdi nɛ dia Satana salaka tshɛ kakokande nsala dia totondja oma lɔkɔ. (1 Pe. 5:8; Ɛny. 12:9) Hatohombe pondjo mbetawɔ dia nde ntondoya. Nyɛsɔ tosale la wolo dia nkokɛ olangala, pudipudi ndo wɔladi wa lo paradiso ka lo nyuma.