1. Ngande walembetshiya Bible ngandji ka mɛtɛ?

 NGANDJI kele “loombe la dja, loombe la Jah. Ashi wambɔmbɔ hawokoke nyima ngandji, ndo ɛkɛdi hawokoke kikɛdia.” b (Lem. 8:6, 7) Ande woho wolembetshiyami dimɛna ngandji ka mɛtɛ lee! Ɛtɛkɛta ɛsɔ wekɔ lo nkeketsha atshukanyi ɔnɛ: Nyu koka monga la ngandji ka wolo lam’asanyu.

2. Ngande wakoka atshukanyi ndjashikikɛ diaha ngandji kawɔ mbɔla?

² Dui sɔ nɔmbaka dia atshukanyi mbidja welo dia mɛnyanya ngandji lam’asawɔ edja tshɛ kekewɔ la lɔsɛnɔ. Ɛnyɛlɔ, seka dia dja koka ntetemala mpɛta, naka wekɔ lo ntetemala mbidja nkunyi lɔkɔ. Yɔ koka nyimala naka ndooko onto ladja nkunyi lɔkɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, ngandji kele lam’asa wadi l’omi kokaka ntetemala monga wolo paka naka wekɔ lo nkeketsha diɔtɔnganelo diele lam’asawɔ. Lo ntena dimɔtshi, atshukanyi koka ndjaoka dia ngandji kawɔ kambɔla, djekoleko etena kahomanawɔ l’ekakatanu wendana l’ekondjelo, yoonge kana nshɛngiya yendana la wodielo w’ana. Ko naka wɛ ekɔ otshukanyi, ngande wakokayɛ ntetemala mpɛtsha “loombe la Jah” lo diwala diayɛ? Lo sawo nɛ, tayɔkɛtshanya toho tosato takokanyu ntetemala nkeketsha diɔtɔnganelo dianyu ndo monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ lo diwala. c

3. Ngande wele diɔtɔnganelo dia wolo la Jehowa kimanyiyaka atshukanyi dia ntetemala mpɛtsha ngandji kawɔ? (Ondaki 4:12) (Enda ndo osato.)

³ Dia ntetemala mpɛtsha “loombe la Jah,” wadi l’omi pombaka nkamba la wolo dia nkeketsha diɔtɔnganelo diele lam’asawɔ la  Jehowa. Ngande wele diɔtɔnganelo diasawɔ la Jehowa keketshaka diwala diawɔ? Etena kɔsa atshukanyi diɔtɔnganelo diele lam’asawɔ la Shɛwɔ kele k’olongo la nɛmɔ, vɔ mongaka suke dia nkitanyiya alako ande ndo dui sɔ mbakimanyiyaka dia mbewɔ ndo ntondoya ekakatanu wakoka nkitshakitsha ngandji kele lam’asawɔ. (Adia Ondaki 4:12.) Anto wele la lonyuma la dimɛna salaka vɔ lawɔ la wolo dia mbokoya Jehowa ndo nkɛnɛmɔla waonga ande, ɛnyɛlɔ oko ɔlɔlɔ, solo dia lotutsha ndo dimanyiyana. (Ɛf. 4:32–5:1) Etena kakɛnɛmɔla atshukanyi waonga asɔ, mongaka dui dia wɔdu lewɔ dia vɔ mpamia ngandji kawɔ. Kadiyɛso kɛmɔtshi kelɛwɔ Lena, kambotshukama l’edja k’ɛnɔnyi ndekana 25 mbutaka ate: “Ekɔ dui dia wɔdu nanga ndo nkitanyiya onto lele la lonyuma la dimɛna.”

4. Lande na kakasɔnɛ Jehowa Yɔsɛfu nde la Mariya dia ndjonga ambutshi wa ɔnɛ lakahombe ndjonga Mɛsiya?

⁴ Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ kɛmɔtshi k’oma lo Bible. Etena kakasɔnɛ Jehowa atshukanyi amɔtshi dia nkoma ambutshi wa ɔnɛ lakahombe ndjonga Mɛsiya, Nde akasɔnɛ Yɔsɛfu nde la Mariya oma l’atei wa tokanula efula ta Davidɛ. Lande na? Vɔ akɔ ahende waki onto l’onto la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa ndo Jehowa akeyaka dia vɔ wayokenga diwala diolodi la ngandji kawɔ otsha le nde. Atshukanyi lee, wetshelo akɔna wakokanyu nkondja oma le Yɔsɛfu la Mariya?

5. Wetshelo akɔna wakoka waomi nkodja oma le Yɔsɛfu?

⁵ Yɔsɛfu aki suke dia nkamba l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa ndo kɛsɔ akawetɛ omi l’oshika. Lo waaso oko esato, nde akalongola ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le Nzambi lo kɛnɛ kendana la nkumbo kande. Ntena tshɛ, nde akakitanyiyaka aha la ntshimbatshimba, kaanga mbele dui sɔ diakalɔmbaka dia nsala etshikitanu wa weke. (Mat. 1:20, 24; 2:13-15, 19-21) Lo ndjela ɛlɔmbwɛlɔ ka Nzambi, Yɔsɛfu akakokɛ Mariya, akosukɛ ndo akokotshɛka ehomba ande. Ohokanyi woho wele awui wakasalaka Yɔsɛfu wakakonya Mariya dia mboolanga ndo mbɔɔlɛmiya efula! Waomi lee, nyu koka mbokoya Yɔsɛfu lo nyangaka alako oma lo Bible dia mbeya woho wakokanyu nkokɛ nkumbo yanyu. d Etena kakitanyiyanyu dako nɛ, kaanga mbakoka dui sɔ nɔmba dia nsala etshikitanu, nyu mɛnyaka wadɛnyu ngandji ndo nyu keketshaka diwala dianyu. Kadiyɛso kɛmɔtshi ka ndjasɛ la Vanuatu, lambotshukana l’edja kolekanyi ɛnɔnyi 20 mbutaka ɔnɛ: “Etena kayanga omɛmi ndo kakambande l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Jehowa, dimi ndekaka mbɔlɛmiya efula. Dimi ndjaokaka l’ekokelo ndo dimi mongaka l’eshikikelo lo tɛdikɔ t’ɔsande.”

6. Wetshelo akɔna wakoka waa wadi nkondja oma le Mariya?

⁶ Mariya aki la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa; mbetawɔ kande konemanɛka la kɛnɛ kakasalaka Yɔsɛfu. Nde akeyaka Afundelo dimɛna. (Enda Tshoto y’etangelo ya Ngɔndɔ ka hende 2016 lk. 13 od. 17.)  Nde akɔsaka nto etena ka nkana yimba. (Luka 2:19, 51) Aha la taamu, lonyuma la Mariya akawetɛ womoto l’oshika. Ɛlɔ kɛnɛ, waa wadi efula salaka la wolo dia mbokoya ɛnyɛlɔ ka Mariya. Ɛnyɛlɔ, kadiyɛso kɛmɔtshi kelɛwɔ Emiko mbutaka ate: “Etena kakimi onyemba, laki la mbekelo kami dimɛ ka lo nyuma. Koko l’ɔkɔngɔ wa dimi tshukama, lakayoshihodiaka dia lam’ele omɛmi mbalɔmba ndo mbalɔmbɔla ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo, mbetawɔ kami kakayolemanɛka la kɛnɛ kakandasalaka. Lakayɛnaka dia ekɔ ohomba wa dimi mɛmba wotsho ami hita lo kɛnɛ kendana la diɔtɔnganelo diasami la Jehowa. Kakianɛ, loyatshungwɛka etena ka dimi monga kaamɛ la Nzambi, mbuta ate lo mbɔlɔmbaka, mbadiaka Afundelo ndo lo kanaka yimba la tokanyi tande.” (Nga. 6:5) Waa wadi lee, naka nyu ntetemala nkeketsha diɔtɔnganelo diasanyu la Jehowa, kete waomɛnyu wayoleka monga l’ɛkɔkɔ wa nyotombola ndo nyolanga.​—Tok. 31:30.

7. Wetshelo akɔna wakoka atshukanyi nkondja oma le Yɔsɛfu la Mariya lo kɛnɛ kendana la ntɛmɔla kaamɛ?

⁷ Yɔsɛfu nde la Mariya wakakambe nto kaamɛ dia ntetemala nkeketsha diɔtɔnganelo diasawɔ la Jehowa. Vɔ wakashihodia ohomba wa tɛmɔlaka Jehowa kaamɛ lo nkumbo. (Luka 2:22-24, 41; 4:16) Dui sɔ diakahombe monga wolo disala, djekoleko etena kakatahamaka nkumbo, koko vɔ waki l’akoka wa nsala dui sɔ. Ande ɛnyɛlɔ ka dimɛna le atshukanyi ɛlɔ kɛnɛ lee! Naka nyaya l’ana, oko waki Yɔsɛfu la Mariya, kete dui sɔ mbeyaka monga okakatanu wa mbɔtɔ nsanganya kana ndjela ekongelo k’ɔtɛmwɛlɔ anyu wa lo nkumbo. Dui sɔ mbeyaka nyomoleka monga wolo dia ntana etena ka mbekaka kana nɔmbaka kaamɛ oko atshukanyi. Koko, ohɔ dia, etena katɛmɔlanyu Jehowa kaamɛ, nyu ndekaka ndjasukanya suke suke la nde ndo nyu ndekaka monga kaamɛ. Ɔnkɔnɛ, nyetɛ ɔtɛmwɛlɔ dui dioleki ohomba.

8. Kakɔna kakoka atshukanyi wele l’ekakatanu nsala dia nyomoleka nkondja wahɔ oma l’ɔtɛmwɛlɔ awɔ wa lo nkumbo?

⁸ Kakɔna kakokayɛ nsala naka nyaya l’ekakatanu lo diwala dianyu? Kanyi ya nsala ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo kaamɛ, mbeyaka mɛnama diele oko bu dimɛna. Naka ngasɔ, kete nyotate nsɛdingola dui dimɔtshi dia tshitshɛ ndo dia ngɛnyangɛnya, mbuta ate dui dimɔtshi diangɛnangɛnanyu kɛtshanya nyu akɔ ahende. Nna sɔ koka nkeketsha diɔtɔnganelo diele lam’asanyu ndo nsaki kanyu ka nsala awui wa lo nyuma oko atshukanyi.

9. Lande na kahomba wadi l’omi mbetshaka wenya kaamɛ?

⁹ Atshukanyi lee, nyu koka nto mpɛtshahɛtsha ngandji kanyu lo ntetemala mbetshaka wenya kaamɛ. Etena kasalayɛ ngasɔ, dui sɔ diayokokimanyiya dia mbeya tokanyi ndo nsaki yolonganyi ayɛ. (Eta. 2:24) Nyolembete kɛnɛ kakashola Lilia nde la Ruslan yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa vɔ tshukana, ambeta ɛnɔnyi 15. Nde mbutaka ate: “Takayoshihodia dia hatotonga la wenya efula wa mbetsha kaamɛ oko wakatafɔnyaka. Nshi yaso yakalekaka mbeta l’elimu wa l’emunyi, tumu ya langelo ndo oma laasɔ anaso. Takayoshihodiaka dia naka hatoyatshungwe etena le so shoamɛ oko atshukanyi, kete takakoke tayanganyaka onto l’osekande.”

10. Ngande wakoka atshukanyi nkamba la tɔndɔ dia tanema lo Ɛfɛsɔ 5:15, 16?

¹⁰ Kakɔna kakoka atshukanyi nsala dia ndjashikikɛ dia vɔ wekɔ lo mbetsha wenya kaamɛ? Nyu mbeyaka ndjatshungwɛ etena kana nkongɛ etena kanyu mongaka kaamɛ. (Adia Ɛfɛsɔ 5:15, 16.) Ɔnangɛso ɔmɔtshi ladjasɛ la Nigéria lelɛwɔ Uzondu mbutaka ate: “Etena kasalami ekongelo k’elimu ami, dimi mbidjaka ndo etena kahombami mbetshaka kaamɛ la wadɛmi oko atshukanyi ndo dimi mbetɛka etena kɛsɔ dui dioleki ohomba.” (Flpɛ. 1:10) Tɔsɛdingole  woho wakakambe Anastasia, wadaki omendji w’otshimbedi la la Moldavie la wenya ande lo yoho yoleki dimɛna. Nde mbutaka ate: “Dimi pembaka nsala elimu ami etena kele omɛmi l’awui efula wa nsala wendana l’ɛkɛndɛ ande. Lo yoho shɔ, sho koka ndjetsha wenya kaamɛ l’ɔkɔngɔ.” Ko kakɔna kayonyosala naka nyekɔ l’okakatanu wa mbetsha wenya kaamɛ lo ndjela ekongelo kanyu?

11. Elimu akɔna wakasalaka Akula nde la Piriskila kaamɛ?

¹¹ Atshukanyi koka nkondja wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ ka Akula la Piriskila, atshukanyi wakalɛmiyamaka efula oma le Akristo efula wa lo ntambe ka ntondo. (Rɔmɔ 16:3, 4) Kaanga mbele Bible haleke ntɛkɛta awui efula wendana la diwala diawɔ, tɔ mɛnyaka dia vɔ wakakambaka, wakasambishaka ndo wakakimanyiyaka anto akina kaamɛ. (Ets. 18:2, 3, 24-26) Diakɔ diele, etena katɛkɛta Bible dikambo dia Akula la Piriskila, mbala efula tɔ tɛkɛtaka dia vɔ akɔ ahende.

12. Kakɔna kakoka omi la wadi nsala dia nyomoleka monga l’etena ka mongaka kaamɛ? (Enda ndo osato.)

¹² Ngande wakoka atshukanyi mbokoya Akula nde la Priskila? Ohokanyiya akambo efula wakokayɛ wɛ l’olonganyi ayɛ nsala. Onde hanyokoke nkamba elimu ɛmɔtshi kaamɛ oko atshukanyi lo dihole di’onto l’onto nkamba wande? Ɛnyɛlɔ, Akula nde la Priskila wakasambishaka kaamɛ. Onde nyu kongɛka mbala la mbala dia salaka dui sɔ kaamɛ? Akula nde la Priskila wakakambaka nto kaamɛ. Ondo wɛ l’olonganyi ayɛ hanyokambe olimu akɔ waamɛ, ko onde hanyokoke nsala elimu wa la ngelo kaamɛ? (Ond. 4:9) Etena kakimanyiyananyu dia nsala olimu ɔmɔtshi, nyu ndekaka ndjaoka oko olui ndo nyu kondjaka diaaso dia nsawola. Robert nde la Linda wambotshukana l’edja k’olekanyi ɛnɔnyi 50. Nde mbutaka ate: “Lo mɛtɛ, taya bu la wenya efula wa mbetshaka dia kɔkɔlaka demba kaamɛ. Koko etena kasolami alɔnga ndo kakitola wadɛmi kana etena kemi l’andja la nkamba lo jardɛ yaso ndo etena kayande ndjokamba kaamɛ lami, dimi mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Sala elimu kaamɛ, tokimanyiyaka dia sho monga kaamɛ. Ngandji kaso tetemalaka mpama.”

13. Dia monga la kaamɛ ka mɛtɛ, kakɔna kahomba omi la wadi nsala?

¹³ Koko nyohɔke dia, monga kaamɛ halembetshiya dia mbala tshɛ omi la wadi wayoleka ndjasukanya suke suke lam’asawɔ. Womoto ɔmɔtshi la la Brésil mbutaka ate: “L’awui efula wekola yimba waya laso l’etena kɛnɛ, takayoshola dia sho koka ndjɔkɔ lo djonga ya fɔnyaka ɔnɛ tekɔ lo mbetsha wenya kaamɛ paka l’ɔtɛ wadjasɛso dihole diamɛ. Lakayekaka nto dia nɔmbaka akambo efula, koko aha tsho monga kaamɛ. Lekɔ nto l’ohomba wa mbishaka olonganyi ami lotuyi lende lalɔ ohomba.” Tolembete woho wakayashikikɛ Bruno nde la wadɛnde Tays, dia mbishana lotuyi lam’asawɔ. Nde mbutaka ate: “Etena ketshaso wenya kaamɛ, sho kitshaka telefɔnɛ yaso dihole dikina ndo ngɛnangɛnaka l’etena keso kaamɛ.”

14. Naka atshukanyi hawɔngɛnangɛna mbetsha wenya kaamɛ, kakɔna kakokawɔ nsala?

 ¹⁴ Ko kakɔna kayonyosala naka wɛ l’olonganyi ayɛ hanyɔngɛnangɛna mbetshaka wenya kaamɛ? Ondo hanyoyasha l’awui akɔ waamɛ kana mbeyaka monga ko nyu mbotshanyanaka nkɛlɛ lam’asanyu. Kakɔna kakokayɛ nsala? Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ ka seka dia dja diakatatɛkɛtshi oma l’etatelo. Dja hayolombalomba etena katatɛyɔ mpɛta. Yɔ nɔmbaka dia tahɛtaka yema yema etena katayadje nkunyi ya weke lɔkɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, lande na kahanyatatɛ mbetsha wenya yema tshitshɛ kaamɛ lushi tshɛ? Yashikikɛ dia nsala dui dimɔtshi dia ngɛnangɛnanyu nyu akɔ ahende, koko aha dui diakoka momadja ɔmɔtshi. (Jak. 3:18) Lo ntatɛ la towuiwi tatotshitshɛ, nyu mbeyaka ntatɛ mɛna dia ngandji kele lam’asanyu kambotatɛ mpama.

15. Lande na kele dilɛmiɛlɔ diekɔ ohomba dia ngandji ntetemala mpɛtahɛta le atshukanyi?

¹⁵ Dilɛmiɛlɔ diekɔ ohomba efula lo diwala. Diekɔ oko hiɛlɛlɛ yakimanyiya dia seka dia dja ntetemala nombalomba. Dja koka nyimala esadi eto naka hiɛlɛlɛ bu. Woho akɔ waamɛ mbele naka dilɛmiɛlɔ bu, kete atshukanyi wayɛna dia ngandji kawɔ kekɔ lo takitakita esadi esadi. Lo wedi okina, wadi l’omi wasala la wolo dia mɛnyanya dilɛmiɛlɔ lam’asawɔ kambaka la wolo dia ntetemala mpɛtshahɛtsha ngandji kele lam’asawɔ. Koko ohɔka dia, aha tsho mbidja lo yimba dia wɛ ekɔ lo mɛnya dilɛmiɛlɔ, koko kɛnɛ koleki ele mbeya dia olonganyi ayɛ ekɔ lo ndjaoka dia nde ekɔ lo nɛmiyama. Penny nde la Aret wambotshukana l’edja kolekanyi ɛnɔnyi 25. Nde mbutaka ate: “Ngandji kaso katshɔ akalola, kimanyiyaka dia luudu laso monga dihole diolodi tɔɔ la ngandji. Hatengenga dia nkɛnɛmɔla nsaki yaso nɛ dia sho mbeyaka dia onto l’onto nɛmiyaka kanyi y’osekande.” Ko kakɔna kakokayɛ nkimanyiya olonganyi ayɛ dia nde ndjaoka dia mɛtɛ nde ekɔ lo nɛmiyama? Tɔsɛdingole bɛnyɛlɔ dia Abrahama la Sara.

16. Wetshelo akɔna wakoka waomi nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Abrahama? (1 Petero 3:7) (Enda ndo osato.)

¹⁶ Abrahama akasalɛka Sara akambo la dilɛmiɛlɔ. Nde akɔsaka la nɛmɔ tokanyi ta Sara ndo nde akalɛmiyaka nsaki yande. Lo diaaso dimɔtshi, Sara akayakiyanyaka ndo nde akakɛnɛmɔlɛ Abrahama nsaki yande kaanga ndo lo mbohangwɛ. Onde Abrahama akawomalɛ ndo akotondjɛ efata? Ndooko. Nde akeyaka dia Sara aki l’okitshakitsha ndo akakambaka kaamɛ la tɛdikɔ takandɔsaka. Abrahama akohokamɛ ndo akasale la wolo dia nkandola okakatanu akɔ. (Eta. 16:5, 6) Wetshelo akɔna wakokaso nkondja? Waomi le, nyekɔ la lowandji la mbɔsa tɛdikɔ lo nkumbo yanyu. (1 Kɔr. 11:3) Koko dui dia ngandji diakokayɛ nsala ele mbɔsaka kanyi ya wadɛyɛ la nɛmɔ la ntondo ka mbɔsa yɛdikɔ, lo yoho ya laande naka yɛdikɔ yakɔ yayonga la shɛngiya le nde. (1 Kɔr. 13:4, 5) Lo ntena dikina, wadɛyɛ mbeyaka monga la lonyangu ndo  nde koka monga l’ohomba wa nkɛnɛmɔla woho wayaokande. Onde wɛ ayɔlɛmiya nsaki yande lo mbohokamɛ la yambalo tshɛ? (Adia 1 Petero 3:7.) Angela nde la Dmitry wambotshukana aya suke l’ɛnɔnyi 30. Nde nembetshiyaka woho wa nsala omɛnde dia nde ndjaoka dia nde nɛmiyamaka: “Mbala tshɛ Dmitry mongaka suke dia mpokamɛmi etena keemi la lo nyangu kana etena kakombolami ntɛkɛta. Nde ekɔ la solo dia lotshutsha oya le mi, kaanga etena kemi hawɔkɛnɛmɔlɛ nsaki yami lo yoho ya wɔladi.”

17. Wetshelo akɔna wakoka waa wadi nkondja oma l’ɛnyɛlɔ ka Sara? (1 Petero 3:5, 6)

¹⁷ Sara akalɛmiyaka Abrahama lo sukɛka tɛdikɔ tande. (Eta. 12:5) Lo diaaso dimɔtshi, Abrahama akɔsɛ yɛdikɔ ya nongola angɛndangɛnda wakinde konongamɛka. Nde akalɔmbɛ Sara dia nde ntshika kɛnɛ kakandasalaka ko katɛɛ angɛndangɛnda asɔ mbo ya ndɛ. (Eta. 18:6) Sara akasale akambo aha la ntshimbatshimba ndo nde akasukɛ yɛdikɔ ya Abrahama. Waa wadi le, nyu koka mbokoya ɛnyɛlɔ ka Sara lo sukɛka tɛdikɔ ta waomɛnyu. Etena kasalanyu dui sɔ, nyu keketshaka dimama dia lo diwala dianyu. (Adia 1 Petero 3:5, 6.) Dmitry, lakatatɛkɛtshi oma l’odingɔ wetshi, nembetshiyaka woho wa nsala wadɛnde dia nde ndjaoka dia nde ekɔ lo nɛmiyama. Nde mbutaka ate: “Lekɔ la lowando lo welo wadja Angela dia nsukɛ tɛdikɔ tami, kaanga naka tokanyi taso hatɔtɔnɛ. Naka awui akɔ hawolowanyi, nde hamɔnyɔla.” Ekɔ dui dia wɔdu nanga onto ɔmɔtshi lakɔlɛmiya!

18. Ngande wayokondja atshukanyi wahɔ lo ntetemala nkamba dia mpɛtshahɛtsha ngandji kawɔ?

¹⁸ Ɛlɔ kɛnɛ, Satana nangaka nyima ngandji kele lo awala w’aseka Kristo. Nde mbeyaka dia naka atshukanyi nshisha ngandji kele lam’asawɔ, kete vɔ mbeyaka ntatɛ ndjanganya yema yema la Jehowa. Koko, ngandji ka mɛtɛ hakoke nyimala! Laasɔ, ngandji ka lo diwala dianyu konge oko ngandji kɔtɛkɛtami lo Lembo la Sɔlɔmɔna. Ɔnkɔnɛ, ɔsa yɛdikɔ ya mbetɛ Jehowa lo dihole dia ntondo lo diwala dianyu, nyotshungolake etena ka mbetshaka wenya kaamɛ ndo nɛmiyaka nsaki ndo ehomba w’onto l’onto. Naka nyu nsala ngasɔ, kete diwala dianyu diayotombola ɔnɛ le le Kiɔkɔ ya ngandji ka mɛtɛ, mbuta ate Jehowa ndo l’ɛnyɛlɔ ka dja ya mɛtɛ mɛtɛ yakombolayɛ dia yɔ pɛtaka, ngandji kanyu kayotetemala monga wolo pondjo pondjo.