Onde sho petshaka akambo wa kɔlɔ?
Onde sho petshaka akambo wa kɔlɔ?
“[Yeso] akahetsha kolo.”—HEB. 1:9.
1. Kakɔna kaketsha Yeso lo kɛnɛ kendana la ngandji?
LO MBIDJA dikako vɔlɛ l’ohomba wa ngandji, Yeso Kristo akatɛ ambeki ande ate: “Olembe w’uyuyu mbamumunyusha, dia nyu mbukana ngandji. Nyukani ngandji uku akamanyuki ngandji. Uma lu dikambu ne, antu tshe wayeya vati: Ambeki ami mbenyu, naka nyu nyayukana ngandji.” (Joa. 13:34, 35) Yeso akadjangɛ ambeki ande dia vɔ mbokana ngandji ka ndjahombia. Ngandji kɛsɔ mbele djembetelo yakawahombe mbeyama. Yeso akawatɛ nto ate: “Nyulangi atunyi anyu, nyolombele wane watunyusuyaka.”—Mat. 5:44.
2. Kakɔna kahomba ambeki waki Kristo mpetsha?
2 Koko, lâdiko dia mbetsha ambeki ande awui wendana la ngandji, Yeso akawaetsha nto kɛnɛ kahombawɔ mpetsha. Bible akatatshi lo dikambo dia Yeso ɔnɛ: “We akalangi ololo, akahetsha kolo [akambo wa kɔlɔ].” (Heb. 1:9; Osam. 45:7) Kɛsɔ mɛnyaka dia hatohombe tsho nanga akambo w’ɔlɔlɔ, koko sho pombaka nto mpetsha pɛkato kana akambo wa kɔlɔ. Diakɔ diele, akakoke mɛtɛ dia ɔpɔstɔlɔ Joani mbuta ɔnɛ: “Untu tshe latutshaka kolo, atudiakaka elembe, ne dia kolo eli undjaki w’elembe.”—1 Joa. 3:4.
3. Lo kɛnɛ kendana la mpetsha akambo wa kɔlɔ, akambo akɔna wa lo lɔsɛnɔ wayangaso nsɛdingola?
3 Koko, oko weso Akristo sho pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde dimi petshaka akambo wa kɔlɔ?’ Nyɛsɔ tende woho wakokaso mɛnya ɔnɛ sho mpetshaka kɛnɛ kele kɔlɔ l’akambo anɛi wa lo lɔsɛnɔ anɛ: 1) dionga diaso lo kɛnɛ kendana la ɔnwɛlɔ wa wanu wa tshambandeko, 2) woho wɔsaso awui w’ɛdiɛngɛ, 3) woho wɔsaso awui wa mindo, ndo 4) woho wɔsaso anto walanga akambo wa kɔlɔ.
Tokitsha wanu lo dihole diawɔ
4. Lande na kaki Yeso la dihonga dia mbewola anto diaha vɔ nnɔ wanu wa tshambandeko?
4 Lo tena dimɔtshi Yeso akanɔ wanu nɛ dia nde akeyaka dia wanu ekɔ woshasha w’oma le Nzambi. (Osam. 104:14, 15) Koko, nde kokamba pondjo la woshasha ɔsɔ lo yoho ya kɔlɔ lo nnɔ wanu lo tshambandeko. (Tuk. 23:29-33) Ɔnkɔnɛ, la dihonga tshɛ Yeso akalake anto diaha mbidjɔ wanu. (Adia Luka 21:34.) Ɔnwɛlɔ wa wanu wa tshambandeko kokaka nkonya onto dia nsala pɛkato nkina ya weke. Ɔnkɔnɛ, ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Tanyudjoki wanu weli la somboki loko, keli nyuludiami la nyuma.” (Ef. 5:18) Nde akalake nto wamato w’epalanga wa lo tshumanelo diaha vɔ monga “fumbi ya wanu.”—Tito 2:3.
5. Ambola akɔna wakoka ndjaoka wanɛ wasɔna dia nnɔ wanu?
5 Etena kasɔnayɛ dia nnɔ wanu, wɛ pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde lekɔ la dionga diele oko nɛ diaki la Yeso lo kɛnɛ kendana la ɔnwɛlɔ wa wanu lo tshambandeko? Naka dimi pombaka ndaka anto akina lo dikambo sɔ, onde layosala dui sɔ la dihonga tshɛ? Onde dimi nɔka wanu dia mbewɔ ekakatanu kana dia nkitshakitsha lonyangu? Yɛdikɔ ya ngande ya wanu yanɔmi lomingu tshɛ? Kakɔna katomosalaka naka onto ɔmɔtshi ambombutɛ dia dimi nɔka wanu lo yɛdikɔ yamboleka? Onde dimi mbishaka tɛkɛ nɛndɛ kana mbombɛka kɛlɛ l’otema?’ Naka sho monga fumbe ya wanu, kete dui sɔ diayolanya akoka aso w’ekanelo ka yimba ndo hatotonga l’akoka wa mbɔsa tɛdikɔ ta lomba. Ambeki waki Kristo pombaka nsala la wolo dia namaka akoka awɔ w’ekanelo ka yimba.—Tuk. 3:21, 22.
Tewɔ awui w’ɛdiɛngɛ
6, 7. a) Kakɔna kakasalaka Yeso la ntondo ka Satana nde l’ɛdiɛngɛ? b) Lande na kambodiangana awui w’ɛdiɛngɛ ɛlɔ kɛnɛ?
6 Etena kakinde lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akahangakalɛ Satana la ɛdiɛngɛ ande la wolo tshɛ. Nde kombetawɔ dia Satana ndanya kɔlamelo yande. (Luka 4:1-13) Nde akeye ndo akashike ekolo la ntondo ka tɔsɛngiya ta mayɛlɛ takalange ndanya tokanyi ndo etsha ande. (Mat. 16:21-23) Yeso akakimanyiya anto w’etema ɛlɔlɔ dia vɔ ndjâtshungola oma l’ɛlɔmbwɛlɔ ka kɔlɔ k’ɛdiɛngɛ.—Mako 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27.
7 L’ɔkɔngɔ wa Yeso mbahenyama l’okudi oko Nkumekanga lo 1914, nde akɛdia olongo oma lo tɔsɛngiya ta kɔlɔ taki Satana nde la ɛdiɛngɛ ande. Diakɔ diele, Satana amboyashikikɛ lo yɛdikɔ yoleki dia ‘nkesa anto tshɛ wodjashi lâdiko dia nkɛtɛ.’ (Eny. 12:9, 10) Hatokoke mamba lo woho wele shɛngiya ya wolo yele l’awui w’ɛdiɛngɛ yambodiangana ahole tshɛ ndo yekɔ lo tatetemala mfula. Tɛdikɔ takɔna tahombaso mbɔsa dia sho ndjakokɛ?
8. Ɔsɛdingwelo akɔna w’onto ndamɛ wakoka tokimanyiya lo kɛnɛ kendana la ɔsɔnwɛlɔ wa tɔkɛnyɔ?
8 Bible tewolaka hwe lo kɛnɛ kendana la wâle waya lo monga la diɔtɔnganelo l’ɛdiɛngɛ. (Adia Euhwelu k’Elembe 18:10-12.) Ɛlɔ kɛnɛ, Satana la ɛdiɛngɛ ande wekɔ lo nsɛngiya anto lo tshimbo ya waa filmɛ, abuku ndo tɔkɛnyɔ ta lo ɔrdinatɛrɛ takeketsha awui wendana la diɔtɔnganelo dia la ɛdiɛngɛ. Koko, etena kasɔnaso tɔkɛnyɔ sho tshɛ pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Lo ngɔndɔ yeke kambeta nyɛ, onde lakende waa filmɛ, tɔkɛnyɔ ta l’ɔrdinatɛrɛ, abuku kana ɛkɔndɔ wa tɔɔla watɔtɔmiya awui waheyama ɔtɛ l’ekolo? Onde dimi shihodiaka ohomba wa ntona tɔsɛngiya t’awui w’ɛdiɛngɛ kana dimi mɔnyɔlaka wâle ɔsɔ? Onde dimi lambôkanyiyaka woho wayaoka Jehowa lo kɛnɛ kendana la tɔkɛnyɔ tasɔnami? Naka dimi mbetawɔ tɔsɛngiya taki Satana tɔsɔ, onde ngandji kokami Jehowa ndo ɛlɛmbɛ ande wosembwe ayotshutshuya dia dimi mbɔsa yɛdikɔ ya wolo ndo titona?’—Etsha 19:19, 20.
Tokitanyiya ɔhɛmwɛlɔ wa Yeso wendana l’awui wa mindo
9. Ngande wakoka onto monɛ ngandji k’akambo wa kɔlɔ l’otema ande?
9 Yeso akasukɛ ɛlɛmbɛ waki Jehowa wendana l’awui wa dieyanelo. Nde akate ate: “Nyu nyatali nyati: One lakâtungi l’etatelu, akâtungi umi la wadi? Ndu mbakandati ati: Aha dia dikambu ne mbayutshika untu shi la nyangu, mbayundumamana la wadendi, ku vo ahendi wayuyala untu otoi? Okone vo kema antu ahendi ntu, wambuyala untu otoi. Untu tamamitulaki kene kakamamanya [Nzambi].” (Mat. 19:4-6) Yeso akeyaka dia kɛnɛ kendaso kokaka monga la shɛngiya l’etema aso. Ɔnkɔnɛ, lo Dako diande dia lo dikona, nde akate ate: “Nyu nyakuki diui diakawati vati: Tunanaki luseka. Keli dimi lambunyutela nti: Untu tshe lenda umuntu, ku ndi ambûkumbula, ndi ambunana la ndi l’utema.” (Mat. 5:27, 28) Wanɛ wɔnyɔla ɛtɛkɛta waki Yeso ɛsɔ wekɔ lo monɛ ngandji k’akambo wa kɔlɔ l’etema awɔ.
10. Kɔndɔla ɔkɔndɔ wɛnya dia onto kokaka ntshika dia menda esato wɛnyawɔ anto etakataka.
10 Satana ekɔ lo nkeketsha awui wa mindo wa dieyanelo lo tshimbo y’esato wɛnyawɔ anto etakataka. Dikongɛ nɛ di’akambo diambolola tɔɔ l’esato ɛsɔ. Wanɛ wenda esato wɛnyawɔ anto etakataka mongaka l’okakatanu dia minya alɛdi wa mindo asɔ oma lo timba tawɔ. Vɔ mbeyaka ndjokoma fumbe y’esato wɛnyawɔ anto etakataka. Tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ Okristo ɔmɔtshi. Nde mbutaka ate: “Lakendaka esato wɛnyawɔ anto etakataka lo woshɛshɛ. Le mi, dimi laki l’andja okina wânganyi etale l’andja wakamakambɛka Jehowa. Lakeyaka dia tshelo shɔ yaki kɔlɔ, koko lakataka l’otema ami nte Nzambi âketawɔ olimu ami.” Kakɔna kakakimanyiya ɔnangɛso ɔsɔ dia nde ntshikitanya ekanelo kande ka yimba? Nde mbutaka ate: “Kânga mbele ɔsɔ aki dikambo diakaleke wolo efula dia nsala, lakɔshi yɛdikɔ ya mbutɛ dikumanyi dikambo diaki la mi.” Ɔnangɛso ɔsɔ akayotshikaka tshelo ya kɔlɔ shɔ. Nde mbetawɔka ate: “L’ɔkɔngɔ wa dimi mbɛdia lɔsɛnɔ lami oma lo pɛkato kɛsɔ, lakayoyaokaka dia laya la nkum’otema ka pudipudi.” Wanɛ wahetsha akambo wa kɔlɔ pombaka mbeka dia mpetsha esato wɛnyawɔ anto etakataka.
11, 12. Ngande wakoka ɔsɔnwɛlɔ aso wa mishiki mɛnya dia tekɔ lo mpetsha akambo wa kɔlɔ?
11 Mishiki la nkembo ya lɔkɔ kokaka monga la shɛngiya ya wolo efula lo tokanyi ndo l’etema aso wa didjidji. Mishiki vwamɛ wekɔ woshasha w’oma le Nzambi ndo wokokambaka la wɔ l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ oma ko nshi y’edjedja. (Etum. 15:20, 21; Ef. 5:19) Koko, andja wa kɔlɔ waki Satana wekɔ lo nkeketsha mishiki wasukɛ awui wa mindo. (1 Joa. 5:19) Ngande wakokaso mbeya dia kana mishiki wahokamɛso wekɔ lo todja mindo kana bu?
12 Sho kokaka ntatɛ ndjambola ɔnɛ: ‘Onde mishiki wahokamɛmi keketshaka awui wa diakatanelo, loseka, monanyi ndo ntɛngɔ? Naka dimi mbadiɛ onto ɔmɔtshi ɛtɛkɛta wa lo nkembo mɔtshi, onde onto ɔsɔ ayɔsa dia dimi petshaka akambo wa kɔlɔ ko kana ɛtɛkɛta wa lo nkembo yakɔ wayɛnya dia otema ami wambɔtɔ mindo?’ Hatokoke mpetsha akambo wa kɔlɔ ko l’etena kakɔ kâmɛ tekɔ lo mpokamɛ mishiki wakeketsha akambo akɔ. Yeso akate ate: “Kene katutumbaka uma l’unyo, katuyakaka uma l’utema. To katulanyaka untu. Ne dia uma l’utema katutumbaka tukanyi ta kolo, diakanelu, luseka, munanyi, uvi, omenyi wa kashi, la dimamanyelu.”—Mat. 15:18, 19; ɛdika la Jakoba 3:10, 11.
Tɔsake anto walanga akambo wa kɔlɔ woho wakawaɔsaka Yeso
13. Ngande wakɔsaka Yeso anto wamboka edio lo ditshelo diawɔ dia kɔlɔ?
13 Yeso akate dia nde akaye dia ndjoyanga anto wa kɔlɔ, kana atshi wa kɔlɔ dia vɔ nkadimola etema. (Luka 5:30-32) Ko ngande wakandɔsaka anto wamboka edio lo ditshelo diawɔ dia kɔlɔ? Yeso akasha ɔhɛmwɛlɔ wa wolo diaha sho sɛngiyama oma le anto asɔ. (Mat. 23:15, 23-26) Nde akate hwe ate: “Aha untu tshe latumbetaka ati: Khumadiondjo, Khumadiondjo, kayoto lu diulelu dia l’ulungu. Keli paka one latutshaka lulangu la Papa leli l’ulungu. Lushi loso, [layela Nzambi elombwelo], antu efula wayumvutela vati: Khumadiondjo, Khumadiondjo, shu kumvutaka akambu wahatayi lu lukumbu laye, shu kuntundjaka edienge lu lukumbu laye, shu kuntshaka akambu wa mamba efula lu lukumbu laye?” Koko, nde ayotona anto asɔ wasala akambo wa kɔlɔ aha la ndjatshumoya lo mbatɛ ɔnɛ: “Nyumanganeli.” (Mat. 7:21-23) Lande na kayolomboshama anto asɔ lo yoho ya ngasɔ? Nɛ dia vɔ mɔnyɔlaka Nzambi ndo nyangiyaka anto akina oma lo ditshelo diawɔ dia kɔlɔ.
14. Lande na kahomba mbitshanyema anto wasala pɛkato aha la ndjatshumoya oma l’etshumanelo?
14 Ɔtɛkɛta wa Nzambi mbidjangaka dia mbitshanya wanɛ wasala pɛkato aha la ndjatshumoya oma l’etshumanelo. (Adia 1 Koreto 5:9-13.) Dikambo sɔ diekɔ ohomba l’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ esato wayela ɛnɛ: 1) diaha mbisha lokombo la Jehowa sɔnyi, 2) dia nkokɛ etshumanelo diaha tɔ mbɔtɔ mindo ndo 3) dia nkimanyiya otshi wa pɛkato dia nde ndjatshumoya naka kokaka.
15. Naka sho nangaka ntshikala la kɔlamelo le Jehowa, ambola akɔna w’ohomba wahombaso ndjaoka?
15 Onde sho mbɔsaka anto wamboka edio l’akambo awɔ wa kɔlɔ woho wawaɔsa Yeso? Sho pombaka nkana yimba la ambola wayela anɛ: ‘Onde dimi koka nsɔna dia mbekesanɛka mbala la mbala l’onto ɔmɔtshi lakatshanyema kana lakayatondja ndamɛ oma l’etshumanelo k’Akristo? Kayomota naka onto ɔsɔ ekɔ owotɔ ami wa kasuke wahayodjasɛ la mi dihole ɔtɔi?’ Dikambo dia ngasɔ kokaka monga tshondo y’ohemba lo ngandji kokaso akambo w’ɔlɔlɔ ndo lo kɔlamelo yaso le Nzambi. *
16, 17. Okakatanu akɔna wakahomana la kadiyɛso kɛmɔtshi k’Okristo, ndo kakɔna kakôkimanyiya dia nde nsukɛ yɛdikɔ yendana la mbitshanya onto lahayatshumoya oma l’etshumanelo?
16 Tɔsɛdingole kɛnɛ kakakomɛ kadiyɛso kɛmɔtshi kele ɔnande l’opalanga akokaka Jehowa ngandji l’etena kɛmɔtshi. Koko l’ɔkɔngɔ, ɔnande ɔsɔ akayosalaka awui wa kɔlɔ aha la ndjatshumoya. Ɔnkɔnɛ, nde akayotshanyemaka oma l’etshumanelo. Kadiyɛso kɛsɔ akokaka Jehowa ngandji, koko nde akokaka ndo ɔnande ngandji ndo akɛnyi dia aki dikambo dia wolo dia nkitanyiya didjango dia l’Afundelo diata diaha mbekesanɛ l’onto lambotshanyema.
17 Dako diakɔna diotoyosha kadiyɛso kɛsɔ? Ekumanyi kɛmɔtshi akôkimanyiya dia nde nshihodia dia Jehowa akɛnaka pâ kaki la nde. Ɔnangɛso ɔsɔ akɔlɔmbɛ dia nde nkana yimba lo kɛnɛ kendana la pâ kakonge la Jehowa etena kakatɔmbɔkɔ andjelo ande amɔtshi. Ekumanyi kɛsɔ akakane la nde yimba lo mbotɛ dia kânga mbele Jehowa mbeyaka pâ konga la dikambo sɔ, nde akadjanga dia mbitshanya otshi wa pɛkato wahayatshumoya oma l’etshumanelo. Kadiyɛso kɛsɔ akalame waohwelo asɔ l’otema ndo la kɔlamelo tshɛ, nde akasukɛ yɛdikɔ yendana la mbitshanya onto oma l’etshumanelo. * Kɔlamelo ya ngasɔ ngɛnyangɛnyaka otema waki Jehowa.—Tuk. 27:11.
18, 19. a) Mpembola losambi la otshi wa kɔlɔ mɛnyaka dia sho petshaka na? b) Woho walamaso kɔlamelo yaso le Nzambi ndo lo yɛdikɔ yande kokaka monga l’etombelo akɔna?
18 Naka wɛ ekɔ lo diɛnɛ la dikambo dia ngasɔ, kete lam’alangayɛ ohɔ dia Jehowa kôkaka kɛtshi. Lo mpembola losambi l’onto lambotshanyema kana lamboyatondja oma l’etshumanelo, wɛ mɛnyaka dia wɛ petshaka ditshelo diakayôkonya dia nde mbitshanyema. Ndo lo nsala ngasɔ, wɛ mɛnyaka nto dia wɛ nangaka dia otshi wa kɔlɔ ndo wɛ nangaka mbosalɛ kɛnɛ koleki ɔlɔlɔ. Kɔlamelo yayɛ le Jehowa ayokimanyiya efula dia ɔnɛ lolongodi dilanya ndjatshumuya ndo nkalola le Jehowa.
19 Onto ɔmɔtshi lakatshanyema ko l’ɔkɔngɔ diko akayokaloyama l’etshumanelo akafunde ate: “Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ l’ɔtɛ wa ngandji koka Jehowa ekambi ande, nde salaka dia okongamelo ande tshikalaka nshi tshɛ pudipudi. Kɛnɛ kakoka mbɔsama oko dikambo dia kɔlɔ le anto wa l’andja ɔnɛ, ekɔ dikambo di’ohomba efula ndo dioludi la ngandji diakoka salema.” Onde wɛ fɔnyaka dia onto ɔsɔ otokimanyiyama dia nde ndjota ngasɔ, otondonga ase etshumanelo ndo ase nkumbo kande wakekesanɛka la nde mbala la mbala etena kakandatshanyema? Yoho yasukɛso yɛdikɔ ya l’Afundelo ya mbitshanya onto lahayatshumoya ekɔ tshelo yɛnya dia sho nangaka akambo w’ɔlɔlɔ ndo sho shihodiaka lotshungɔ lele la Jehowa la nshikikɛ atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ.
‘Tohetsha akambo wa kɔlɔ’
20, 21. Lande na kele ekɔ ohomba dia mbeka dia mpetsha akambo wa kɔlɔ?
20 Ɔpɔstɔlɔ Petero akatewola ate: “Nyuyali ki, nyendaki.” Lande na? Nɛ dia “utunyi anyu uhimbanyi atokendakendaka uku tambwe kadikita kayanga walendi.” (1 Pet. 5:8) Onde onto lalanga otunyi ɔsɔ munda ayonga wɛ? Okadimwelo wa dimbola sɔ nemanɛka la kɛnɛ kamboyeka dia mpetsha akambo wa kɔlɔ.
21 Mpetsha akambo wa kɔlɔ kema dui dia wɔdu. Takotɔ lo pɛkato ndo tekɔ lo nsɛna l’andja watokeketsha dia ndjela nsaki yaso y’alemba. (1 Joa. 2:15-17) Lo mbokoya Yeso Kristo ndo lo mboka Jehowa Nzambi ngandji k’efula, sho koka ntondoya dia mpetsha akambo wa kɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ toyashikikɛ dia ‘mpetsha akambo wa kɔlɔ’ l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ‘atolamaka ekilami ande ndo atâtshungolaka oma l’anya w’atshi wa kɔlɔ.’—Osam. 97:10.
[Nɔtɛ ya l’ɛse ka dikatshi]
^ od. 15 Dia ntana awui akina wendana l’onto lambotshanyema oma l’etshumanelo, enda Okotsha wa lo dibuku ‘Ngandji ka Nzambi,’ lɛkɛ 207-209.
^ od. 17 Enda nto lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka ntondo 15, 2007, lɛkɛ 17-20, lo Falase.
Ngande wayoyokadimola?
• Kakɔna kayotokimanyiya dia nsɛdingola dionga diele la so otsha l’ɔnwɛlɔ wa wanu?
• Tɛdikɔ takɔna t’ekokelo takokaso mbɔsa l’awui wendana l’ɛdiɛngɛ?
• Lande na kele esato wɛnyawɔ anto etakataka ekɔ wâle?
• Ngande wɛnyaso dia sho petshaka akambo wa kɔlɔ etena katshanyema onto ɔmɔtshi lokaso ngandji oma l’etshumanelo?
[Ambola wa wekelo]
[Osato wa lo lɛkɛ 29]
Naka wɛ ambɔsɔna dia nnɔ wanu, kakɔna kahombayɛ nsɛdingola?
[Osato wa lo lɛkɛ 30]
Tewɔ shɛngiya yaki Satana oma lo tɔkɛnyɔ
[Osato wa lo lɛkɛ 31]
Onto lenda esato wɛnyawɔ anto etakataka monɛka ngandji k’awui akɔna l’otema ande?
