Onde wɛ shihodiaka tolembetelo tɛnya dia Nzambi ekɔ lo tɔlɔmbɔla?

NDOKO ose Isariyɛlɛ kana ose Edjibito lakɛnyi dui dia ngasɔ lushi lɔmɔtshi. Etena kakatatombaka ase Isariyɛlɛ oma l’Edjibito, ɛkɔhɔ ka dinge kakɛnama suke la wɔ ndo tɔ kakatshikalaka nshi tshɛ lalewɔ. L’otsho, tɔ kakongaka ɛkɔhɔ ka dja. Ɔsɔ mɛtɛ aki dikambo dia diambo efula. Ko oma lende akatombe ɛkɔhɔ kɛsɔ? Tɔ kaki l’oyango akɔna? Wetshelo akɔna wakokaso nkondja oma lo woho wakɔsaka ase Isariyɛlɛ ‘ɛkɔhɔ ka dja ndo ka dinge’ ambeta ɛnɔnyi 3 500?—Etum. 14:24.

Ɔtɛkɛta wa Nzambi mɛnyaka ɔnɛ laki kiɔkɔ y’ɛkɔhɔ kɛsɔ ndo oyango atɔ lo mbuta ɔnɛ: “[Jehowa] aketaka la ntundu kawo lu ekoho ka dingi la yanyi, dia mbalombola lu mbuka ndu lu ekoho ka dja, l’utshu dia mbasha usasi, dia vo nteyaka nkendakenda la yanyi ndu l’utshu.” (Etum. 13:21, 22) Jehowa Nzambi akakambaka l’ɛkɔhɔ ka dja ndo ka dinge dia ntondja ekambi ande oma l’Edjibito ndo mbalɔmbɔla l’oswe wa shɛnga. Vɔ wakahombe mbetawɔ ndjela ɛkɔhɔ kɛsɔ. Etena kaki alembe w’ase Edjibito suke la munda ase Isariyɛlɛ, ɛkɔhɔ kɛsɔ kakayemala lam’asawɔ dia nkokɛ ase Isariyɛlɛ. (Etum. 14:19, 20) Kânga mbele ɛkɔhɔ kɛsɔ kɔmɛnyaka ase Isariyɛlɛ mboka katɔla mbala kakɔ ɔtɔi otsha lo Nkɛtɛ ya daka, vɔ wakahombe kiyela dia vɔ nkoma lɛkɔ.

Ɛkɔhɔ kɛsɔ kakashikikɛka ekambi waki Jehowa dia nde aki kâmɛ la wɔ. Tɔ kaki didjidji dia Jehowa ndo nde akatɛkɛtaka mbala mɔtshi oma lɔkɔ. (Wal. 14:14; Osam. 99:7) Ndo nto, ɛkɔhɔ ka dinge kakashikikɛka ase Isariyɛlɛ dia Jehowa akasɔnɛ Mɔsɛ dia mbalɔmbɔla. (Etum. 33:9) Woho akɔ wâmɛ mbele, mbala k’ekomelo kata Bible dia ɛkɔhɔ ka dinge kakɛnama kakashikikɛ dia Jehowa akasɔnɛ Jashua dia nde ndjokita Mɔsɛ. (Euh. 31:14, 15) Lo mɛtɛ, di’ase Isariyɛlɛ mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya daka, vɔ wakahombe nshihodia djembetelo yakɛnyaka dia Nzambi akâlɔmbɔlaka ndo ndjiyela.

Vɔ wakanya yimba lo tolembetelo tɛnya dia Nzambi akâlɔmbɔlaka

Weho akɔ tshɛ ase Isariyɛlɛ wakoke wɔma etena kakawɛnyi ɛkɔhɔ kɛsɔ mbala ka ntondo. Lonyangu ko, kânga mbakawakiɛnaka wonya tshɛ, vɔ komonga la wɛkamu le Jehowa. Vɔ wakatone ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi mbala efula. Etena kakayawatshanyaka alembe w’ase Edjibito, vɔ kombetawɔ ɔnɛ Jehowa ayowashimbɛ. Koko, vɔ wakate dia Mɔsɛ ekɔ lo tâlɔmbɔla dia tâdiaka. (Etum. 14:10-12) L’ɔkɔngɔ wa vɔ ntenyanya ndjale ka Beela, vɔ wakangunɛngunɛ Mɔsɛ, Arɔna ndo Jehowa nɛ dia vɔ wakɛnyi dia waya bu la diangɔ dia ndɛ ndo l’ashi wa nnɔ. (Etum. 15:22-24; 16:1-3; 17:1-3, 7) Ndo nto, mingu ngana oma lâsɔ, vɔ wakatshutshuya Arɔna dia mbasɛlɛ yana ya ngɔmbɛ ya paonyi. Ohokanyiya yema, atete edja kɛnyi ase Isariyɛlɛ ɛkɔhɔ ka dja ndo ka dinge, mbuta ate djembetelo ya woke yɛnya dia Ɔnɛ lakâtondja oma l’Edjibito ekɔ lo tâlɔmbɔla, koko yema tshitshɛ oma lâsɔ vɔ wambotatɛ ntɛmɔla ekishi lo mbuta ɔnɛ: “Isariyele li, etemolatemola kanyu, kakanyutundja uma lu kete ya Edjibitu kene!” Mbokɛmaka hwe dia vɔ ‘mɛtɛ kɔnɛmiya Nzambi.’—Etum. 32:4; Neh. 9:18.

Ɔtɔmbɔkwɛlɔ w’ase Isariyɛlɛ wakɛnyaka dia vɔ wakɔnyɔlaka ɛlɔmbwɛlɔ kaki Jehowa l’okonda tshɛ. Kɛnɛ kakâkonya dia ntɔmbɔkɔ ele woho wakawanya yimba lo ɛkɔhɔ. Vɔ wakakiɛnaka, koko wakohɛ dia Jehowa  akatawalɔmbɔlaka lo tshimbo yatɔ. Kânga ‘mbakawanyangiya l’Ekila l’Isariyɛlɛ’ l’ɔtɛ w’etsha awɔ, nde akatetemala mbalɔmbɔla la kɛtshi tshɛ lo tshimbo y’ɛkɔhɔ polo lam’akawɔtɔ lo Nkɛtɛ ya daka.—Osam. 78:40-42, 52-54; Neh. 9:19.

Tolembetelo tɛnya dia Nzambi ekɔ lo tɔlɔmbɔla

Ndo ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa ekɔ lo ntetemala nɔmbɔla ekambi ande. Oko wakinde konongamɛka di’ase Isariyɛlɛ mbidjɛ lo mboka yawɔ vɔamɛ, mbele ndo ɛlɔ kɛnɛ nde hatɔlɔmbɛ dia sho mbidjɛ lo mboka yaso hita dia mbɔtɔ l’andja w’oyoyo watolakiyande. Yeso Kristo mbele Ɔnɔmbɔdi w’etshumanelo wakasɔnama. (Mat. 23:10; Ef. 5:23) Nde akasha olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo wokengami l’Akristo w’akitami wa kɔlamelo yema ya lowandji. Olui w’ɔhɔmbɔ vɔ lawɔ sɔnaka emendji lo tshumanelo di’Akristo dia l’andja w’otondo.—Mat. 24:45-47; Tito 1:5-9.

Ngande wakokaso mbeya ele olui w’ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo ɔsɔ? Yeso kadimolaka dimbola sɔ lo mbuta ɔnɛ: “Ulami akona weli la kolamelu la yimba, wayukitsha uwandji andi ladiku dia wa lu luundu landi, dia mbakahelaka mbu ya nde lu tena diayo? Ukambi oso ayuyala la otshoko lam’ayuya uwandji andi, lam’ayundutana atsha osoku.”—Luka 12:42, 43.

Ɔnkɔnɛ, olui w’ɔhɔmbɔ wekɔ la ‘kɔlamelo’ nɛ dia ndoko lushi lakawatone Yeso, akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, Jehowa kana ekambi ande. Olui ɔsɔ wekɔ la ‘kɛsɔ’ nɛ dia vɔ wekɔ l’ekanelo k’ɔlɔlɔ lo kɛnɛ kendana la nɔmbɔla olimu w’ohomba w’esambishelo ka “lukumu l’ololo lone la diulelu” ndo wa mbetɛ “wedja tshe ambeki.” (Mat. 24:14; 28:19, 20) ‘L’etena kahombama,’ olui ɔsɔ toshaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma y’amɛna ndo yakeketsha la ngandji tshɛ. Woho wetawɔmawɔ le Jehowa mɛnamaka lo woho watahame lofulo la atɛmɔdi wa mɛtɛ, woho wawashande ɛlɔmbwɛlɔ dia vɔ mbɔsa tɛdikɔ t’ohomba, woho wâkimanyiyande dia vɔ monga la eokelo k’ɔlɔlɔ k’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible, woho wâkokɛnde oma le atunyi ndo woho wawashande wɔladi wa lo yimba ndo ki ka l’etei k’otema.—Isa. 54:17; Fil. 4:7.

Tetawɔ ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi

Ngande wakokaso mɛnya ɔnɛ sho mbetawɔka ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi? Ɔpɔstɔlɔ Paulo akate ate: “Nyukitanyia aui w’elombodi anyu, nyuyali l’okongo awo.” (Heb. 13:17) Nsala dui sɔ hatongaka nshi tshɛ wɔdu. Ohɔsa dia wɛ ekɔ ose Isariyɛlɛ ɔmɔtshi la lo nshi ya Mɔsɛ. Ohɔsa nto dia l’ɔkɔngɔ wa wɛ nkɛndakɛnda lo tshanda mɔtshi, ɛkɔhɔ kambemala. Wɛ mbeyaka ndjambola wate: Nshi ngana yayemala ɛkɔhɔ kɛnɛ lanɛ? Onde lushi ɔtɔi, lomingu ɔtɔi kana ngɔndɔ efula? Wɛ kokaka ndjambola nto ɔnɛ: ‘Onde ekɔ ohomba dimi nkandola etshumu ami tshɛ lanɛ?’ Wɛ mbeyaka ntatɛ nkandola paka diangɔ dimɔtshi dioleki ohomba. Koko, l’ɔkɔngɔ wa nshi ngana, wɛ oyakiyanya lo woho wahombayɛ nkandola etshumu ayɛ tshɛ dia nyanga diangɔ dimɔtshi. Koko yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa wɛ nshidiya nkandola etshumu ayɛ tshɛ, ɛkɔhɔ kambokola lɔkɛndɔ ndo wɛ pombaka ntatɛ nkanda etshumu ayɛ nto. Ɔsɔ mɛtɛ kema dui dia wɔdu nsala. Koko, kânga mbakidiɔ ngasɔ, ase Isariyɛlɛ “wakunelaka.”—Wal. 9:17-22.

Kakɔna katotosalaka etena katoshawɔ ɛlɔmbwɛlɔ k’oma le Nzambi? Onde sho salaka la wolo dia ‘nkitanyiya’ kana sho tetemalaka nsala akambo paka woho wokotosalaka? Onde sho mbetawɔka etshikitanu wasalema l’okongamelo, ɛnyɛlɔ oko wɛnɛ wendana la woho wa mbeka l’anto Bible lawakawɔ, nsambisha anto watɛkɛta ɔtɛkɛta okina, sukɛka ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo mbala la mbala, kambaka kâmɛ la Kɔmite ka diɔtɔnganelo la mpitadi ndo ndjelaka nsanganya ya weke dimɛna? Ndo nto, sho mɛnyaka dia sho mbetawɔka ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi lo mbetawɔ alako watoshawɔ. Etena kahombaso mbɔsa tɛdikɔ ta weke, hatohombe ndjaɛkɛ lo lomba laso hita, koko sho pombaka mendɛ le Jehowa ndo le okongamelo ande dia vɔ tɔlɔmbɔla.  Ndo nto, oko wahomba ɔna dikɛnda nyanga ekokelo k’ambutshi ande etena kalɔ mvula ka wolo, woho akɔ wâmɛ mbahombaso nyanga ekokelo l’okongamelo waki Jehowa etena katokomɛ ekakatanu wakoka mbɛdikama la mvula ka wolo.

Lo mɛtɛ, wanɛ walɔmbɔla etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo waki Nzambi kema kokele oko waki Mɔsɛ komonga kokele. Kânga mbaki Mɔsɛ onto lele kema kokele, ɛkɔhɔ kaki la ntondo k’ase Isariyɛlɛ kakawashikikɛka dia Nzambi mbakɔ̂sɔnɛ ndo ɔnɛ nde akatetemalaka nkamba la nde. Ndo nto, tatohɛke dia aha ose Isariyɛlɛ tshɛ mbaki la lotshungɔ la nshikikɛ etena kakawahombaka monɛ nɛ dia vɔ “wakakitanyiaka olembe wa [Jehowa] uma le Mose.” (Wal. 9:23) Ɔnkɔnɛ, ondo Nzambi akawatɛka etena ka vɔ monɛ lo tshimbo ya Mɔsɛ.

Olui w’ɔhɔmbɔ wa Jehowa mbatotɛ ɛlɔ kɛnɛ dia kana etena ka sho monɛ lo yoho ya didjidji kambokoka. Ngande wasalawɔ dui sɔ? Lo tshimbo ya Tshoto y’Etangelo, Olimu aso wa Diolelo, abuku w’eyoyo watomba ndo asawo washama lo nsanganya ya weke. Lâdiko dia lâsɔ, tshumanelo nongolaka alako lo tshimbo y’emendji weteta, ya mikanda kana ya kalasa yɔtɔ anangɛso wele l’ɛkɛndɛ lo tshumanelo.

Onde wɛ shihodiaka tolembetelo tɛnya dia Nzambi ekɔ lo tɔlɔmbɔla? Lo nshi y’ekomelo nyɛ, Jehowa ekɔ lo nkamba l’okongamelo ande dia tɔlɔmbɔla l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ waki Satana wafɔna l’oswe wa shɛnga. Ɛlɔmbwɛlɔ kɛsɔ tokimanyiyaka dia sho monga kâmɛ, lo wɔladi ndo mbokana ngandji.

Etena kakɔtɔ ase Isariyɛlɛ lo Nkɛtɛ ya daka, Jashua akawatɛ ate: “Nyu mbeyaka l’etema anyu ndu lu nyumu yanyu tshe nyati: Nduku dikambu diakati [Jehowa, Nzambi k]anyu, lu dikambu dianyu, diahatakotshama.” (Jas. 23:14) Woho akɔ wâmɛ mbele, ekambi waki Nzambi wa nshi nyɛ wayɔtɔ l’andja w’oyoyo watolakiyande ndoko onyake. Koko dia ɔmɔmɔ la l’atei aso mbɔtɔ lɔkɔ, nde pombaka mbetawɔ ɛlɔmbwɛlɔ kaki Nzambi l’otema ɔtɔi ndo l’okitshakitsha tshɛ. Ɔnkɔnɛ, nyɛsɔ sho tshɛ toshihodiake tolembetelo tɛnya dia Jehowa ekɔ lo tɔlɔmbɔla.

[Esato wa lo lɛkɛ 5]

Okongamelo wa Jehowa mbatɔlɔmbɔla ɛlɔ kɛnɛ

Ekanda watondjama lo nsanganya ya weke

Kalasa y’okongamelo

Alako walongolaso lo nsanganya y’otsha l’esambishelo