Woho wa monga la losembwe l’andja wele bu la losembwe

L’ƐNYƐLƆ ka lɔpɛpɛ lahɛngaso, awui wa lokeso tanemaka l’ahole tshɛ. Anto mbutaka kashi, mbuvaka, hawofute abasa ndo ndjafunaka l’ɔtɛ wakesanawɔ l’awui w’okanda. Oko wasɛnaso l’ahole wa ngasɔ, sho tanemaka la ntondo k’akambo wadja yɛdikɔ yaso ya ntshikala la losembwe l’ohemba. Ngande wakokaso ntetemala nshika tanga la ntondo k’ohemba wa ngasɔ? Nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo asato wayotokimanyiya dia sho nsala dikambo sɔ. Akambo akɔ vɔanɛ: Wɔma wa Jehowa, nkum’otema k’ɔlɔlɔ ndo ngɛnangɛna la kɛnɛ kele la so.

Wɔma wa Jehowa

Ɔprɔfɛta Isaya akafunde ate: “[Jehowa] keli umbadi asu, keli umbidji asu w’elembe. Ndi keli khum’ekanga kasu.” (Is. 33:22) Mbeya dia Jehowa ekɔ la lowandji ayototshutshuya dia mbôka wɔma. Wɔma ɔsɔ mbatokimanyiya dia sho ndjashikikɛ dia monga la losembwe l’andja ɔnɛ wele bu la losembwe. Tukedi 16:6 mbutaka ɔnɛ: “Uma lu woma wa [Jehowa] mbatukadimoka antu uma lu kolo.” Ɔsɔ kema wɔma wa kɔlɔ wa nkondja dilanya oma le Nzambi, koko woho wayakiyanyaso l’otema ɔtɔi diaha nyangiya Shɛso lele l’olongo layakiyanya efula di’ɔlɔlɔ aso.—1 Pet. 3:12.

Dikambo dimɔtshi diakakomɛ Ricardo nde la Fernanda ka wadɛnde mɛnyaka shɛngiya y’ɔlɔlɔ yakoka monga la wɔma ɔsɔ le so. Vɔ wakatshu dia tɔsa falanga yakawadje lo bankɛ yaki la yɛdikɔ ya dɔlara di’ase Amɛrikɛ nkama esambele. * Fernanda akadje ɔbɔmbi wa falanga yakawawosha shɔ lo tshapatapa ya tshitshɛ yombawɔ falanga aha la ndjâdia. Etena kakawakome la ngelo l’ɔkɔngɔ wa vɔ minya yema ya dikuta dia mfuta abasa amɔtshi, vɔ wakâmbe dia mɛna dia suke la lofulo la falanga lakawatɔsa leke lɔkɔ. Vɔ wakate vɔate: “Womoto lakamba l’owadi wa falanga lo bankɛ akatosemodi la falanga nyɛ.” Vɔ wakahembama dia ndjiɔsa nɛ dia waki l’abasa efula wa mfuta. Ricardo mbutaka ate: “Takalɔmbɛ Jehowa dia nde tosha wolo wa sho ndjikaloya. Nsaki kaso ka mbɔngɛnyangɛnya ndo nkitanyiya ɛtɛkɛta ande wele lo Tukedi 27:11 kakatotshutshuya dia nkaloya falanga shɔ.”

Nkum’otema kambekiyama l’awui wa lo Bible

Sho kokaka mbekiya nkum’otema kaso lo mbekaka Bible ndo lo salaka la wolo dia nkamba la kɛnɛ kekaso. Naka sho nsala ngasɔ, kete ‘Ɔtɛkɛta wa Nzambi wele la lɔsɛnɔ ndo la nkudu’ wayɔsɛngiya timba ndo etema aso. Kɛsɔ kayototshutshuya ‘dia sho monga la losembwe l’akambo tshɛ.’—Heb. 4:12; 13:18.

Tɔshi ɛnyɛlɔ kaki João. Nde akakolama dibasa dia woke dia yɛdikɔ ya falanga yɛdimi la dɔlara y’ase Amɛrikɛ nunu tanu. Oma lâsɔ, nde akonɔ dia todjasɛ l’osomba okina aha la mfuta dibasa sɔ. Ɛnɔnyi enanɛi l’ɔkɔngɔ, João akeke akambo wa mɛtɛ ndo nkum’otema kande kambekiyama kakôtshutshuya dia nde tɛnana la ɔnɛ lakokolɛ falanga shɔ dia mbofutayɔ. Lam’ele João akahombaka nkotsha ehomba wa wadɛnde ndo w’anande anɛi oma lo difuto dia tshitshɛ diakandalongolaka, ɔnɛ lakokolɛ falanga aketawɔ dia nde mbofutaka yema yema ngɔndɔ tshɛ.

Tɔngɛnɛngɛnɛ la kɛnɛ kele la so

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akafunde ate: “Olemielo a [Nzambi] la ongenongeno weko waho a wuki, . . . lam’ayutuyala la diango dia nde ndu la diango dia ndota, shu tayuyala la ongenongeno  lu diango diako.” (1 Tim. 6:6-8) Naka sho mbɔsa ɛtɛkɛta ɛsɔ la nɛmɔ, kete hatotonga la lokaki, hatotosala okanda wa lokeso kana nyanga dia ngɔna esadi lo yoho ya kɔlɔ. (Tuk. 28:20) Nkamba la dako dia Paulo nɛ ayotokimanyiya dia sho mbetsha wahɔ wa Diolelo lo dihole dia ntondo, tele l’eshikikelo ɔnɛ Nzambi ayokotsha ehomba aso.—Mat. 6:25-34.

Koko, l’ɔtɛ wa “lukesu l’ekundji,” tatɔnyɔlake pondjo wâle waya lo ndjasha tshɛ dia monga la diangɔ efula. (Mat. 13:22) Tatohɛke kɛnɛ kakakomɛ Akana. Ndo nde mbaki l’atei w’anto wakatehɔ ɔkɛdi wa Jɔrɔdana lo yoho ya dihindo. Koko kânga mbakidiɔ ɔsɔku, nde akave fɛsa la paonyi ndo dihɔndɔ di’oshinga wolo oma lo diangɔ dia dimbo dia l’osomba wa Jeriko l’ɔtɛ w’ɔkɔmiya waki la nde. Dikambo sɔ diakoshishɛ lɔsɛnɔ lande. (Jas. 7:1, 20-26) Kema dui dia diambo dia Yeso ndjosha ɔhɛmwɛlɔ ɔnɛ ntambe efula l’ɔkɔngɔ: “Nyendi, nyewo okomiya wa diango tshe.”—Luka 12:15.

Tonge la losembwe lo dihole di’olimu

Nyɛsɔ tɔsɛdingole akambo amɔtshi wakoka mbidja yɛdikɔ yaso ya monga la losembwe l’akambo tshɛ l’ohemba. Monga la losembwe lo dihole diaso di’olimu tɔlɔmbaka ‘diaha mbuva’ oyadi kânga asekaso wa l’olimu mbɔsaka dia nsala dikambo sɔ kema kɔlɔ. (Tito 2:9, 10) Jurandir lakamba lo kɔpanyi kɛmɔtshi ka lɛɛta akɛnya losembwe lande etena kakandɛnyaka lofulo la falanga yakandakambe la yɔ olimu lo lɔkɛndɔ lande. Koko asekande wa l’olimu wakatɛ owandji awɔ lofulo la falanga lolekanyi lɔnɛ lakakambe la wɔ olimu. Vɔ wakasalaka ngasɔ nɛ dia owandji awɔ akâsukɛka. Koko, owandji akɔ wâmɛ ɔsɔ akahangwɛ Jurandir l’ɔtɛ wakinde la losembwe ndo akɔshi yɛdikɔ yaha mbotoma nto lo nkɛndɔ y’okanda. Koko, lam’akawayosalaka owadi wa falanga ya kɔpanyi kɛsɔ, wakândola Jurandir l’ɔtɛ wa losembwe lande. Ndo nto, wakawodiya mpɛtɛ l’olimu.

Owandji w’olimu waki André akɔlɔmbɛ dia nde mbidiya oshinga wa diangɔ diakandasondjaka l’ahende. Ɔnangɛso ɔsɔ akalɔmbɛ Jehowa dihonga dia nde nkamba la atɔndɔ wa lo Bible. (Osam. 145:18-20) Nde akalembetshiya owandji ande w’olimu lande na kahandasale kɛnɛ kawotɛnde, koko nde kombôka. Ɔnkɔnɛ, André akatshike nkamba olimu wakawofutaka dimɛna ɔsɔ. Koko suke l’ɔnɔnyi ɔtɔi l’ɔkɔngɔ, owandji ande akɔlɔmbɛ dia nde nkalola l’olimu lo mboshikikɛ ɔnɛ hawotodiya oshinga wa diangɔ l’ahende nto. André akayokomaka kapita k’olimu.

Tofutake abasa

Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalake Akristo ɔnɛ: “Tanyuyalaki la dibasa le untu.” (Romo 13:8) Sho mbeyaka mbisha tɛkɛ nɛndɛ diaha mfuta  dibasa dimɔtshi lo mfɔnya ɔnɛ onto lotokole ekɔ la falanga efula. Koko, Bible tewolaka ɔnɛ: “Untu a kolo atosombaka, keli hatosombolaka.”—Osam. 37:21.

Ko akokakaso nsala naka ‘dikambo dia shashimoya’ diambotoshimba dia sho mfuta dibasa diokolamiso? (Und. 9:11) Alfredo akasɔndja Francisco yɛdikɔ ya falanga yɛdimi la dɔlara di’ase Amɛrikɛ nunu esambele dia nde totshungola ɛngɔ kande kɛmɔtshi. Koko l’ɔtɛ w’ekakatanu w’awui w’okanda, Francisco komonga l’akoka wa nsɔmbɔla falanga shɔ lo datɛ diakawokana. Nde akɔshi yɛdikɔ ya nsawola la nde ndo Alfredo aketawɔ dia nde mbofutaka yema yema.

Tewɔ dia mbisha kanyi yele bu mɛtɛ

Tatohɛke ɛnyɛlɔ ka kɔlɔ kakatotshikɛ Akristo ahende w’atshukanyi waki l’etshumanelo ka lo ntambe ka ntondo wakawelɛka Ananiya la Safira. L’ɔkɔngɔ wa vɔ nsondja ekambɔ, vɔ wakatɔlɛ paka etenyi ka falanga le apɔstɔlɔ ndo wakate dia ɔnɛ mbele falanga yakawasondjisha ekambɔ. Koko lo tshimbo ya nyuma k’ekila kaki Nzambi, ɔpɔstɔlɔ Petero akatondja kashi kawɔ sɛkɛ ndo vɔ wakadiakema oma le Jehowa.—Etsha 5:1-11.

Otshikitanyi la lokeso la Ananiya la Safira, afundji wa Bible wakataka mɛtɛ ndo waki la losembwe. Mɔsɛ akafunde la losembwe tshɛ dia nde komonga la lotutsha lo diaaso dimɔtshi ndo Jehowa kombetawɔ dia nde mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya daka l’ɔtɛ wa dikambo sɔ. (Wal. 20:7-13) Woho akɔ wâmɛ mbele, Jɔna kombishɛ kɔlɔ yakandasale la ntondo ndo l’ɔkɔngɔ wa nde nsambisha ase Niniva, koko nde akayifunde lo dibuku diande.—Jona 1:1-3; 4:1-3.

Lo mɛtɛ, sho pombaka monga la dihonga dia mbuta mɛtɛ kânga etena kele nsala dikambo sɔ koka tela etombelo wa kɔlɔ. Kɛsɔ mbakakomɛ Nathalia lele l’ɛnɔnyi 14 la kalasa. L’ɔkɔngɔ wa nde mbadia dikatshi diande dia ɛgzamɛ wakandasale, nde akɛnyi dia okadimwelo ɔmɔtshi wakafatola ombetsha komonga dimɛna. Kânga mbakandeyaka ɔnɛ naka nde mbutɛ ombetsha kɛnɛ kele mɛtɛ kete wayowonyɛ pwɛ mɔtshi, nde akasale dui sɔ aha la mengenga. Nde akatɛ ombetsha ate: “Ambutshi ami tombutɛka nshi tshɛ ɔnɛ dia ngɛnyangɛnya Jehowa, dimi pombaka monga la losembwe. Nkum’otema kami kayomanya naka dimi halokote.” Ombetsha akandola Nathalia l’ɔtɛ wa losembwe lande.

Losembwe ekɔ dionga diatombola Jehowa

Giselle ɔna womoto laki l’ɛnɔnyi 17, akatɔngɔna tshapatapa ya tshitshɛ yombawɔ falanga yaki la mikanda ndo la yɛdikɔ ya falanga yɛdimi la dɔlara di’ase Amɛrikɛ 35. Nde akatɛ ewandji wa la kalasa dia vɔ nyanga kanga diangɔ sɔ ndo mboshadiɔ. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ɔtɔi, ɔhɛna wa dikitɛlɛ dia kalasa akadiɛ ambeki tshɛ mukanda wakawandolaka Giselle l’ɔtɛ wa losembwe lande ndo ambutshi ande l’ɔtɛ wakawawodia dimɛna ndo wakawawetsha wetshelo waki Nzambi. ‘Etsha ande w’ɛlɔlɔ’ wakatombola Jehowa.—Mat. 5:14-16.

Sho pombaka mbidja welo dia monga la losembwe etena kasɛnaso l’atei w’anto ‘wayalanga, wele la ngandji ka falanga, wayafuna, wele l’otako ndo wele bu la kɔlamelo.’ (2 Tim. 3:2) Koko naka sho mboka Jehowa wɔma, monga la nkum’otema kambekiyama l’awui wa lo Bible ndo ngɛnangɛna la kɛnɛ kele la so, kete tayonga la losembwe l’andja ɔnɛ wele bu la losembwe. Ndo nto, tayonga la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa ɔnɛ ‘lele kanga losembwe ndo lalanga losembwe.’—Osam. 11:7.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

[Esato wa lo lɛkɛ 7]

Wɔma wa Jehowa tokimanyiyaka dia ntetemala monga la losembwe

[Osato wa lo lɛkɛ 8]

Losembwe lele la so tombolaka Jehowa