‘Ande woke woke wa lomba laki Nzambi lee!’
‘Ande woke woke wa lomba laki Nzambi lee!’
‘Ande woke woke wa lomba laki Nzambi ndo dombwelo diande diahamanema fundo lee! Ande mboka yande yaheyama nɔnda lee!’—ROMO 11:33.
1. Naa diɛsɛ dioleki woke diele l’Akristo wambobatizama?
NAA diɛsɛ dioleki woke diamboyokondjaka? Ondo wɛ mbeyaka nkanyiya dia waɛsɛ amɔtshi wele la yɛ l’atei w’etshumanelo kana dia yema ya kɛnɛmɔ yakakosha Nzambi. Koko le Akristo wambobatizama, diɛsɛ dioleki woke ele woho weso la diɔtɔnganelo dia ma ma la Jehowa Nzambi ɔtɔi ka mɛtɛ. Etombelo wakonge la dui sɔ ele ‘takeyama oma le nde.’—1 Kor. 8:3; Ngal. 4:9.
2. Lande na kele mbeya Jehowa ndo mbeyama oma le nde ekɔ diɛsɛ dioleki woke?
2 Lande na kele mbeya Jehowa ndo mbeyama oma le nde ekɔ diɛsɛ dioleki woke? Nɛ dia nde bu tsho Onto loleki woke l’andja, koko nde ekɔ ndo Okokedi a wanɛ wokande ngandji. Ɔprɔfɛta Nahuma akasokoyama la nyuma k’ekila etena kakandafunde ate: “[Jehowa] eli ololo. Ndi eli eshamelu lu lushi la pa. Ndi mbeyaka wane watuyangaka eshamelu le ndi.” (Nah. 1:7; Osam. 1:6) Ɔnkɔnɛ, dia sho ndjokondja lɔsɛnɔ la pondjo, sho pombaka mbeya Nzambi ka mɛtɛ ndo Ɔnande Yeso Kristo.—Joa. 17:3.
3. Kakɔna kalembetshiya mbeya Nzambi?
3 Mbeya Nzambi nembetshiyaka akambo efula lâdiko dia mbeya tsho lokombo lande l’oshika. Sho pombaka mbêya oko Ɔngɛnyi ndo nshihodia kɛnɛ kalangande ndo kɛnɛ kahandalange. Dia sho mɛnya dia tambeya Nzambi dimɛna dimɛna, sho pombaka nto nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’ewo kɛsɔ. (1 Joa. 2:4) Koko, sho nɔmbamaka dia nsala dui dikina naka sho kombolaka mbeya Jehowa dimɛna dimɛna. Sho pombaka mbeya aha tsho kɛnɛ kakandasale, koko ndo nto woho ndo lande na kakandasale akambo lo yoho shɔ. Etena katataleke nshihodia asangwelo waki Jehowa, mbatataleke tshutshuyama dia mamba efula ka ‘woke woke wa lomba laki Nzambi.’—Romo 11:33.
Jehowa ekɔ Nzambi k’asangwelo
4, 5. a) Ngande wakambema tshɛkɛta “sangwelo” lo Bible? b) Lembetshiya woho wakoka oyango ɔmɔtshi kotshama lo toho efula.
4 Jehowa ekɔ Nzambi k’asangwelo ndo Bible totɛka dia nde ekɔ la ‘sangwelo dia pondjo.’ (Ef. 3:10, 11) Kakɔna kalembetshiya dui sɔ mɛtɛ? Tshɛkɛta “sangwelo” kambemaka lo Bible dia mɛnya oyango w’oshika wakoka kotshama lo toho efula.
5 Tɔshi ɛnyɛlɔ k’onto ɔmɔtshi lakombola mɛngɔla otsha lo dihole dimɔtshi shikaa. Nkoma lo dihole sɔ aya tshondo y’oyango le nde. Nde kokaka monga la tokanyi totshikitanyi lo kɛnɛ kendana la woho wakokande ntshɔ otsha lɛkɔ ndo mboka yakokande mbidjɛ. Etena katandande lɔkɛndɔ lo mboka kakandasɔnɛ, tanyi kokaka mbowalɛ, mvula kokaka mbɔlwɛ, mituka efula kokaka ndolanɛ l’otadimbo, asɔlayi kana apulushi kokaka mbemadja ndo dui sɔ kokaka mbokonya dia nde mbidjɛ lo mboka nkina. Koko oyadi etshikitanu wahombande nsala, nde ayokotsha oyango wakandayadjɛ l’etena kayondokoma lo dihole diatandatshu.
6. Ngande wakɛnya Jehowa dikoka diande dia ndjaɔtɔnganyiya l’akambo watomba dia nkotsha sangwelo diande?
6 Woho akɔ wâmɛ mbele, Jehowa akɛnya dikoka diande dia ndjaɔtɔnganyiya l’akambo watomba dia nde nkotsha sangwelo diande dia pondjo. Lo mbɔsa la nɛmɔ lotshungɔ lele la ditongami diande dia lomba la nsɔna kɛnɛ kalangawɔ, Jehowa tshikitanyaka akambo esadi eto di’asangwelo ande kotshama. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole woho wakakotsha Jehowa sangwelo diande diendana la Kanula yakalakema. Oma k’etatelo, Jehowa akatɛ atshukanyi wa ntondo ate: “Nyuyali la diwutshi, nyufulaneli, nyuludia kete, nyuyûli.” (Etat. 1:28) Onde sangwelo diaki Jehowa kokotshama l’ɔtɛ w’ɔtɔmbɔkwɛlɔ wakatombe l’ekambɔ k’Ɛdɛna? Kema nɛ dia Jehowa akasale esadi eto diaha sangwelo sɔ kotshama lo nkamba la yoho kina dia dikotsha. Nde akatatshi di’oyelo wa ‘Kanula’ yakahombe ndjonya awui wa kɔlɔ wakasale atɔmbɔki.—Etat. 3:15; Heb. 2:14-17; 1 Joa. 3:8.
7. Wetshelo akɔna wakondjaso oma lo kɛnɛ kakate Jehowa lo dikambo diande ndamɛ l’Etumbelu 3:14?
7 Dikoka dia Jehowa dia ndjaɔtɔnganyiya l’akambo watomba dia nkotsha sangwelo diande mbɔtɔnɛka la kɛnɛ kakandate lo dikambo diande ndamɛ. Etena kakawotɛ Mɔsɛ ate nde bu l’akoka wa nkotsha ɔkɛndɛ wakandawosha, Jehowa akoshikikɛ ate: ‘Dimi layoyala kɛnɛ kayomoyala.’ Nde akakotsha ate: ‘Kotote ase Isariyɛlɛ wate: Dimi layoyala mbotomi le nyu.’ (Etum. 3:14) Eelo, Jehowa ekɔ l’akoka wa ndjala woho w’onto tshɛ lahombande ndjala dia nkotsha sangwelo diande tshɛ lo tshɛ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalembetshiya dui sɔ dimɛna lo mukanda wakandafundɛ ase Rɔma lo tshapita 11. Lo tshapita yakɔ, nde akatɛkɛta di’otamba w’owele wa didjidji. Ɔsɛdingwelo w’otamba w’owele wa didjidji ɔsɔ ayohamia lowando laso lo woke woke wa lomba laki Jehowa, oyadi tekɔ l’elongamelo ka tɔsɛna l’olongo kana ka nkondja lɔsɛnɔ la pondjo lanɛ la nkɛtɛ.
Sangwelo diaki Jehowa diendana la Kanula yakalakema
8, 9. a) Naa awui anɛi wayotokimanyiya dia sho nshihodia kitshimudi y’otamba w’owele wa didjidji? b) Okadimwelo wa dimbola diakɔna wɛnya dikoka diele la Jehowa dia ndjaɔtɔnganyiya l’akambo watomba dia nkotsha sangwelo diande?
8 La ntondo ka sho nshihodia kitshimudi y’otamba w’owele ɔsɔ, sho pombaka mbeya awui anɛi wendana l’okotshamelo wa sangwelo diaki Jehowa lo dikambo dia kanula yakalakema. Dui dia ntondo ele, Jehowa akalake Abarahama ɔnɛ “wedja tshe wa la kete wayotshokwama” lo tshimbo ya Kanula yande. (Etat. 22:17, 18) Dui dia hende ele, ase Isariyɛlɛ wakatombe oma lo Kanula y’Abarahama wakakondja elongamelo ka nkenga “diulelu di’elombedi.” (Etum. 19:5, 6) Dui dia sato ele, lam’ele ase Juda efula wa l’emunyi kɔmbɔsa Yeso oko Mɛsiya, Jehowa akɔshi tɛdikɔ dia nkenga “diulelu di’elombedi.” (Mat. 21:43; Romo 9:27-29) Dui dia nɛi ndo di’ekomelo ele, kânga mbele Yeso etenyi ka ntondo ka kanula y’Abarahama, anto akina wekɔ la diɛsɛ dia mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ wa wanɛ wakenga kanula shɔ.—Ngal. 3:16, 29.
9 Awui anɛi asɔ tokimanyiyaka dia sho mbeya ɔnɛ anto 144 000 watɛkɛtama lo dibuku di’Enyelo mbayotolɛ l’olongo kâmɛ la Yeso oko nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi. (Eny. 14:1-4) Olui ɔsɔ mbelamɛka nto ɔnɛ: ‘ana w’ase Isariyɛlɛ.’ (Eny. 7:4-8) Koko onde lâsɔ anto 144 000 wekɔ vɔ tshɛ paka ase Isariyɛlɛ wa l’emunyi? Okadimwelo wa dimbola sɔ mɛnyaka dikoka diele la Jehowa dia ndjaɔtɔnganyiya l’akambo watomba dia nkotsha sangwelo diande. Nyɛsɔ tende woho watokimanyiya mukanda wakafundɛ ɔpɔstɔlɔ Paulo ase Rɔma dia sho nkondja okadimwelo lo dimbola sɔ.
“Diulelu di’elombedi”
10. Diɛsɛ diakɔna dia lânde diaki la wodja w’Isariyɛlɛ?
10 Oko wakatashidi diɛna, wodja w’Isariyɛlɛ waki la diɛsɛ dia lânde dia nkenga “diulelu di’elombedi ndu wudja w’ekila.” (Adia Romo 9:4, 5.) Ko, kakɔna kakatombe etena kakaye Kanula yakalakema? Onde wodja w’Isariyɛlɛ wa l’emunyi wakakoke nkotsha lofulo l’anto 144 000 w’Isariyɛlɛ wa lo nyuma wakahombe ndjokenga etenyi ka hende ka Kanula y’Abarahama?
11, 12. a) Etena kakɔna kakatatɛ sɔnama wanɛ wakahombe tokenga Diolelo dia l’olongo, ndo kakɔna kakasale efula k’ase Juda l’etena kɛsɔ? b) Ngande wakahombe Jehowa nkotsha ‘lofulo’ la wanɛ wakahombe nkenga Kanula y’Abarahama?
11 Adia Romo 11:7-10. Wodja w’ase Juda wa lo ntambe ka ntondo kɔmbɔsa Yeso oko Mɛsiya. Ɔnkɔnɛ, vɔ komonga nto la diɛsɛ dia nkenga Kanula y’Abarahama vɔamɛ. Koko, etena kakatatɛ sɔnama wanɛ wakahombe nkenga “diulelu di’elombedi” l’olongo lo Pɛntɛkɔsta ka lo 33 T.D., ase Juda amɔtshi w’etema ɛlɔlɔ waketawɔ leeta lɔsɔ. Lam’ele vɔ waki nunu dingana to, ase Juda asɔ waki oko “atshikadi” lo mbaɛdika la wodja w’ase Juda w’otondo.—Romo 11:5.
12 Ko ngande wakahombe Jehowa nkotsha ‘lufulo’ l’anto wakahombe ndjokenga Kanula y’Abarahama? (Romo 11:12, 25) Tende okadimwelo wakasha ɔpɔstɔlɔ Paulo lo dimbola sɔ. Nde akafunde ate: “Dikambu so hadiututela ati: Diui dia [Nzambi] diambuyala uyalayala. Aha wane tshe weli tukanula ta Isariyele, mbeli asika Isariyele. Ndu aha wane tshe weli tukanula t’Abarahama, mbeli an’andi . . . Dikambu so ntenyaka ati: Aha waku wakuto lu dimba mbeli ana wa [Nzambi], keli ana wa daka mbatalemaka uku an’andi.” (Romo 9:6-8) Mbokɛmaka hwe dia Jehowa halɔmbɛ dia wanɛ wahomba nkenga Kanula yakalakema monga paka tokanula t’Abarahama ta l’emunyi.
Otamba w’owele wa didjidji
13. Kakɔna kalembetshiya a) otamba w’owele, b) edio awɔ, c) okendeka awɔ ndo d) ntahe yawɔ?
13 Ɔpɔstɔlɔ Paulo akɛdika wanɛ wakahombe nkenga Kanula y’Abarahama la ntahe y’otamba w’owele wa didjidji. * (Romo 11:21) Otamba w’owele wa didjidji wakonɛma ɔsɔ nembetshiyaka okotshamelo wa sangwelo diaki Nzambi diendana la sheke yakandadje l’Abarahama. Edio w’otamba ɔsɔ wekɔ ekila ndo vɔ wekɔ didjidji dia Jehowa lasha Isariyɛlɛ wa lo nyuma lɔsɛnɔ. (Isa. 10:20; Romo 11:16) Okendeka w’otamba ɔsɔ wekɔ didjidji dia Yeso lele etenyi ka ntondo ka Kanula y’Abarahama. Ntahe y’otamba ɔsɔ tshɛ yekɔ didjidiji dia ‘lofulo’ la wanɛ wakenga etenyi ka hende ka Kanula y’Abarahama.
14, 15. Waa na ‘wakahembwama’ oma l’otamba w’owele wa didjidji wakonɛma, ndo waa na wakasɔngama l’otamba akɔ?
14 Lo kitshimudi y’otamba w’owele, ase Juda wa l’emunyi wanɛ waki kombetawɔ Yeso oko Mɛsiya mbɛdikamaka la ntahe y’otamba ‘yakahembwama.’ (Romo 11:17) Vɔ wakashisha diɛsɛ dia mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ wa wanɛ wakenga Kanula y’Abarahama. Ko waa na wakahombe mbakita? Lo ndjela kanyi y’ase Juda wa lôtɔ, wanɛ wakayaetɛ ɛlɔmbɛdi l’ɔtɛ wakiwɔ tokanula ta l’emunyi t’Abarahama, dimbola sɔ hadiokoke monga l’okadimwelo. Koko, Joani Obatizanyi akashile mbaewoya ɔnɛ otondonga Jehowa akɛnaka akambo lo yoho shɔ, tshike nde ototondja tokanula t’Abarahama oma l’ave.—Luka 3:8.
15 Ko kakɔna kakasale Jehowa dia nkotsha sangwelo diande? Paulo akalembetshiya ɔnɛ ntahe y’oma l’otamba w’owele wa l’okonda yakasɔngama l’otamba w’owele wakawonɛ dia mpɛna ntahe yakahembwama. (Adia Romo 11:17, 18.) Ɔnkɔnɛ, Akristo w’akitami w’ase Wedja ɛnyɛlɔ oko amɔtshi waki l’etshumanelo ka la Rɔma wakasɔngama lo yoho ya didjidji l’otamba w’owele wakonɛma ɔsɔ. Lo yoho shɔ mbakawɔtɔ l’ɔnɔngɔ wa wanɛ wakenga Kanula y’Abarahama. Oma l’etatelo, vɔ waki oko ntahe y’otamba w’owele wakawonɛ l’okonda ndo vɔ kokondja diaaso dia monga l’atei wa wanɛ wakenga sheke ya lânde shɔ. Koko, Jehowa akâdiholɛ mboka ndo vɔ wakakome ase Juda wa lo nyuma.—Romo 2:28, 29.
16. Ngande wakalembetshiya ɔpɔstɔlɔ Petero woho wakakengama wodja w’oyoyo wa lo nyuma?
16 Ɔpɔstɔlɔ Petero akalembetshiya dui sɔ lo yoho nyɛ: “Ndi eko ushinga a wulu le nyu [Isariyɛlɛ wa lo nyuma mbidja ndo Akristo w’ase Wedja], nyu wane wetawo. Keli le wane wahetawo, dive diakatuni ambiki wa luudu, diakawakitsha l’ote a tshuku, la dive, diayutakanya antu. . . . Keli nyu nyeko wudja wakawasonola, nyeko elombedi wa lu diuhu dia khum’ekanga, la wudja w’ekila, antu wa [Nzambi] ndame, dia nyu menya akina ololo wa one lakanyeti uma lu udjima utsha lu yanyi yandi ya mamba. Takinyu antu andi ntundu, keli kakiane nyambuyala antu wa [Nzambi]. Nyu kunkundja ketshi ntundu, keli kakiane nyambukundja ketshi.”—1 Pet. 2:7-10.
17. Ngande wakɛnama kɛnɛ kakasale Jehowa oko “wuhu wahatutshamaka”?
17 Jehowa akasale dui dimɔtshi diakoka anto efula mɛna oko hadiokoke pondjo salema. Paulo akalembetshiya dia ntahe shɔ yakasɔngama “wuhu wahatutshamaka.” (Romo 11:24) Ngande wakasalema dui sɔ? Lo mɛtɛ, ekɔ dui diaki kondekaka salema dia mbɔsa ntahe y’oma l’otamba w’owele wa l’okonda ko ndjisɔnga l’otamba w’owele wakawonɛ l’oyango wa yɔ ndjoleshama ko ntɔ elowa, koko kɛsɔ mbakasalaka akambi amɔtshi wa dikambɔ wa lo ntambe ka ntondo. * Woho akɔ wâmɛ mbele, Jehowa akasale dui dimɔtshi dia diambo efula. Lo kanyi y’ase Juda wa lôtɔ, ase Wedja waki oko etamba wahakoke ntɔ elowa w’amɛna. Koko, Jehowa aketawɔ di’anto asɔ monga amɔtshi l’atei wa ‘wodja’ watɔsha elowa wa Diolelo. (Mat. 21:43) Ntatɛ etena kakasɔnama Kɔnɛliyɔ ose Wodja la ntondo laki kombahenyama ohekele lo 36 T.D., wanɛ waki komonga ase Juda waki kombahenyama ohekele wakakondja diaaso dia sɔngama l’otamba w’owele wa didjidji.—Etsha 10:44-48. *
18. Naa diaaso diakakondja ase Juda wa lôtɔ l’ɔkɔngɔ wa 36 T.D.?
18 Onde dui sɔ nembetshiya dia l’ɔkɔngɔ wa 36 T.D., ase Juda wa lôtɔ komonga nto la diaaso dia mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ wa wanɛ wakahombe ndjokenga Kanula y’Abarahama? Kema nɛ dia Paulo akalembetshiya ate: “Naka [ase Juda wa lôtɔ] wakako hawutetemadi l’uhedia, ndu vo wayukalula ne dia [Nzambi] eko la wulu wa mbasonga ntu. Naka we akahimbwama uma l’utamba w’uweli watuyalaka l’ukunda, ku we akasongama wuhu wahatutshamaka l’utamba w’uweli w’ololo, keti huki tahi nye y’uma l’utamba w’uweli w’ololo dia yo nsongama l’utamba awo hita?” *—Romo 11:23, 24.
“Isariyele tshe wayushimbamela”
19, 20. Kakɔna kasala Jehowa oko wadiɛnya otamba w’owele wa didjidji?
19 Eelo, sangwelo diaki Jehowa diendana ‘l’Isariyɛlɛ wa Nzambi’ diekɔ lo kotshama lo yoho ya diambo. (Ngal. 6:16) Oko wakadite Paulo, “Isariyele tshe wayushimbamela.” (Romo 11:26) L’etena kakashikikɛ Jehowa, “Isariyele tshe,” mbuta ate ase Isariyɛlɛ wa lo nyuma tshɛ wayonga nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi l’olongo. Ndoko dui diakoka nshimba Jehowa dia nde nkotsha sangwelo diande.
20 Oko wakadiatatami, ‘Kanula’ y’Abarahama Yeso Kristo kâmɛ l’anto 144 000 wayɔtshɔkɔla “asi wedja.” (Romo 11:12; Etat. 22:18) Lo yoho shɔ mbayokondja ekambi waki Nzambi tshɛ wahɔ oma l’ɛlɔmbwɛlɔ ka Kanula y’Abarahama. Lo mɛtɛ, oko wakongɛso okotshamelo wa sangwelo dia pondjo diaki Jehowa l’asolo walomɔlomɔ, tekɔ la diambo di’efula lo kɛnɛ kendana la ‘woke woke w’ɔngɔnyi wa lomba ndo wa ewo ka Nzambi.’—Romo 11:33.
[Nɔte ya l’ɛse ka dikatshi]
^ od. 13 Otamba w’owele ɔsɔ wekɔ paka didjidji di’Isariyɛlɛ wa lo nyuma. Kânga mbele ase Isariyɛlɛ wa l’emunyi wakatondja nkumi ya dikanga ndo ɛlɔmbɛdi, wodja ɔsɔ kondjoyala diolelo di’ɛlɔmbɛdi. Ɛlɛmbɛ kombetawɔka dia nkumi ya dikanga ya l’Isariyɛlɛ nkoma ɛlɔmbɛdi. Koko, ase Isariyɛlɛ wa l’emunyi komonga oko otamba w’owele wa mɛtɛ mɛtɛ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo akalembetshiya woho wakahombe Isariyɛlɛ wa lo nyuma nkotsha sangwelo diaki Nzambi dia nkenga “diulelu di’elombedi.” Elembetshiyelo ɛsɔ wambotshikitanya eokelo kaso k’otamba w’owele wa didjidji kakatondjama lo Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka dikumi l’ɔtɔi 15, 1983, lɛkɛ 14-19, lo Falase.
^ od. 17 Enda kiombo yele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Bonde kakawasɔngɛ ntahe nkina l’otamba w’owele wa didjidji?”
^ od. 17 Aki otsha l’ekomelo ka diaaso diakaviya ɛnɔnyi esato l’etenyi diakawasha ase Juda wa lôtɔ diaaso dia mbɔtɔ l’ɔnɔngɔ w’anto wakenga wodja w’oyoyo wa lo nyuma. Prɔfɛsiya kendana la mingu 70 y’ɛnɔnyi wakatatɛkɛtami kakɛnya ndo woho wayokotshama awui akɔ.—Dan. 9:27.
^ od. 18 Tshɛkɛta ya lo Grɛkɛ kal·li yokadimɔmi ɔnɛ “w’ololo” lo Romo 11:24 lo Bible k’Ekila nembetshiyaka ntondotondo “dimɛna, dimɛna efula” kana “lakotsha oyango ande.” Yɔ kambemaka djekoleko lo kɛnɛ kendana la diangɔ diakotsha oyango wakadiasalema.
Onde wɛ âkohɔ?
• Wetshelo akɔna wakondjaso lo kɛnɛ kendana la woho wakotsha Jehowa sangwelo diande?
• Lo Romo 11, alembetshiya . . .
otamba w’owele wa didjidji?
edio awɔ?
okendeka awɔ?
ntahe yawɔ?
• Bonde kakate Paulo dia ntahe yakasɔngama l’otamba w’owele wa didjidji “wuhu wahatutshamaka”?
[Ambola wa wekelo]
[Kiombo/Osato wa lo lɛkɛ 24]
Bonde kakawasɔngɛ ntahe nkina l’otamba w’owele wa didjidji?
▪ Lucius Junius Moderatus Columella aki ɔsɔlayi w’ose Rɔma ndo okambi wa dikambɔ wa lo ntambe ka ntondo T.D. Anto ndekaka mbêya l’ɔtɛ w’abuku 12 wakandafunde lo kɛnɛ kendana la lɔsɛnɔ la lo tosamba ndo la lo dikambɔ.
Lo dibuku diande dia tanu, nde akafunde yokedi y’edjedja nyɛ ate: “Ɔnɛ lɔmbɛ adiyo l’ɛsɛ k’etamba w’ewele mbalɔmbaka elowa; ɔnɛ lawadjɛ ɛtɛtɔ mbalɔmbaka elowa; ɔnɛ lahembola ntahe yawɔ mbalɔmbaka dia vɔ ntɔ elowa efula.”
L’ɔkɔngɔ wa nde ntɛkɛta di’etamba wambɔmɔnga akatshi w’ashashi koko hawɔtɔ elowa, nde akakeketsha akambi wa dikambɔ dia vɔ nkamba la yoho nyɛ: “Ayonga dimɛna ntshimola ntahe yakɔ ko nsɔsɔmiya ntahe yakɔsama oma l’otamba w’owele wa l’okonda lo wesho akɔ. Etombelo wayonga la dui sɔ ele, otamba ɔsɔ wayɔtɔ elowa efula nɛ dia waya la ntahe yakɔsama oma l’otamba okina.”
[Osato wa lo lɛkɛ 23]
Onde wɛ amboshihodia kitshimudi y’otamba w’owele wa didjidji?