Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onto akɔna loleki ohomba lo lɔsɛnɔ layɛ?

Onto akɔna loleki ohomba lo lɔsɛnɔ layɛ?

Onto akɔna loleki ohomba lo lɔsɛnɔ layɛ?

“Weme keli Khum’Ulungu, umbuledi wa kete tshe.”—OSAM. 83:18.

1, 2. Dia sho nkondja panda, lande na kele hatohombe komɛ tsho lo mbeya lokombo laki Jehowa?

ONDO mbala ka ntondo kakayeye ɔnɛ Nzambi ekɔ la lokombo l’oshika aki etena kakawakɛnyalɔ lo Bible kayɛ. Ondo wɛ akambe dia mbishola lokombo lakɔ lo Bible kayɛ. Aha la tâmu ntatɛ oma k’etena kɛsɔ, wɛ ekɔ lo nkamba l’Afundelo dia nkimanyiya anto akina dia vɔ mbeya ndo mboka Jehowa Nzambi kaso ngandji.—Romo 10:12, 13.

2 Kânga mbele ekɔ ohomba di’anto mbeya lokombo laki Jehowa, vɔ hawohombe nkomɛ paka lâsɔ ato. Omembi w’esambo akɛnya dui dikina di’ohomba diahombaso mbeya dia sho nkondja panda lo mbuta ɔnɛ: “Weme keli Khum’Ulungu, umbuledi wa kete tshe.” Jehowa mbele Onto loleki ohomba l’andja w’otondo. Oko wende Otungi wa diangɔ tshɛ, nde ekɔ la lotshungɔ la nɔmba anto tshɛ dia vɔ nɛmbɛ lowandji lande. (Eny. 4:11) Ɔnkɔnɛ, sho tshɛ pombaka ndjambola ɔnɛ: ‘Onto akɔna loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lami?’ Ekɔ ohomba sho nsɛdingola la yambalo tshɛ okadimwelo wa dimbola sɔ.

Dimbola diakambɔma l’ekambɔ k’Ɛdɛna

3, 4. Ngande wakayokoma Satana lo nkesa Eva, ndo naa etombelo wakonge la dui sɔ?

3 Ohomba wa dimbola sɔ wakayɛnamaka l’ɔkɔngɔ w’awui wakatombe l’ekambɔ k’Ɛdɛna. Ondjelo w’ɔtɔmbɔki wakayeyamaka oko Satana Diabolo akatshutshuya womoto la ntondo Eva dia nde mbetsha nsaki yande hita la ntondo lo dihole dia nkitanyiya didjango diaki Jehowa diakɔlɔmbaka diaha nde ndɛ olowa wakasekɛma. (Etat. 2:17; 2 Kor. 11:3) Eva akatale lo djonga shɔ ndo lo nsala ngasɔ, nde akɛnya dia nde kɔnɛmiyaka lowandji laki Jehowa. Eva kɔmɛnya dia nde akɔsaka Jehowa oko Onto loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lande. Ko ngande wakayokoma Satana lo nkesa Eva?

4 Satana akakambe la toho ta mayɛlɛ lam’akandasawolaka l’Eva. (Adia Etatelu 3:1-5.) Yoho ya ntondo ele, Satana kokamba la lokombo Jehowa. Nde akakambe tsho la lokombo ‘Nzambi.’ Koko, ofundji wa dibuku di’Etatelu akakambe la lokombo Jehowa lo Etatelu 3:1. Yoho ya hende ele, lo dihole dia nde mumbola Eva ɔnɛ: Onde Nzambi ‘akanyodjangɛ’ diaha nyu ndɛ elowa tshɛ wa l’ekambɔ?, nde akawombola tsho ɔnɛ: Onde Nzambi ‘akanyotɛ’ diaha nyu ndɛ elowa tshɛ wa l’ekambɔ? (Etat. 2:16) Lo nkamba la yoho ya mayɛlɛ ya ngasɔ, Satana akakitshakitsha nɛmɔ diaki la didjango sɔ. Yoho ya sato ele, kânga mbakandasawolaka nde l’Eva ato, Satana akakambe l’okitɔ wa l’efula ‘nyu.’ Lo nsala ngasɔ, Satana akakambe l’otako waki Eva lo mbokonya dia nde ndjaɔsa la nɛmɔ wate kana oko nde akakoke ndjâtɛ akambo ndo monga yɛmba awui y’omɛnde. Etombelo wakonge la dui sɔ ele, l’otako tshɛ Eva akatɛkɛta lo lokombo lande ndo l’omɛnde lo mbutɛ olui ɔnɛ: “Shu mbeyaka nde elua w’etamba weli l’ekambo.”

5. a) Lo na akakonya Satana Eva dia nde ndeka mbidja yimba? b) Kakɔna kakɛnya Eva lo ndɛ olowa wakasekɛma?

5 Satana akakambe nto la kashi. Nde akɛnya diele oko Nzambi bu la losembwe etena kakandatɛ Adama l’Eva ɔnɛ: “Tanyolekaki elua w’etamba tshe weli l’ekambo.” Ndo nto, Satana akakonya Eva lo ndjâkana ndo lo nkanyiya woho wakandakoke ndowanya lɔsɛnɔ lande ndo nkoma ‘oko Nzambi.’ L’ɔkɔngɔ diko, Satana akakonya Eva dia nde ndeka mbidja yimba l’otamba ndo l’olowa oleki lo diɔtɔnganelo diaki lam’asande l’Ɔnɛ lakawosha diangɔ tshɛ. (Adia Etatelu 3:6.) Lonyangu ko lo ndɛ olowa ɔsɔ, Eva akɛnya dia Jehowa komonga Onto loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lande.

Dimbola diakambɔma lo nshi ya Jɔbɔ

6. Ngande wakadje Satana tâmu dia Jɔbɔ bu l’olowanyi, ndo diaaso diakɔna diaki la Jɔbɔ?

6 Ntambe efula l’ɔkɔngɔ, Jɔbɔ pami kaki la kɔlamelo akakondja diaaso dia mɛnya Onto lakaleke ohomba lo lɔsɛnɔ lande. Etena kakatɛka Jehowa Satana dia Jɔbɔ aki la kɔlamelo, Satana akakadimola ate: “Undi, Jobo mbukaka [Nzambi] woma wukuka?” (Adia Jobo 1:7-10.) Satana kombidja tâmu ɔnɛ Jɔbɔ komonga l’okitanyiya le Nzambi. Koko nde akadje tâmu ɔnɛ Jɔbɔ komonga l’eyango w’amɛna. Lo yoho ya woshɛshɛ, nde akɛnya dia Jɔbɔ akakambɛka Jehowa aha la ngandji koko l’eyango wa lokaki waki la nde. Paka Jɔbɔ mbakakoke mɛnya dia kɛnɛ kakate Satana kaki kashi ndo nde aki la diaaso dia nsala dui sɔ.

7, 8. Naa ehemba wakahomana la Jɔbɔ, ndo kakɔna kakandɛnya lo mbikikɛ ehemba akɔ la kɔlamelo tshɛ?

7 Jehowa aketawɔ dia Satana mbela Jɔbɔ lokema l’asui, nɛ diamɔ dikina diakitɛ. (Jobo 1:12-19) Kakɔna kakasale Jɔbɔ la ntondo k’asui wa wolo asɔ? Bible mbutaka ɔnɛ: “Jobo kuntsha kolo, ndu kumamia [Nzambi] lu dikambu so.” (Jobo 1:22) Koko Satana kopekɔ dia mpemba Jɔbɔ. Nde akakotsha ate: “Diuwu lu diuwu. Kene tshe keli la untu, ndi nkikimoka ne dia lumu landi.” * (Jobo 2:4) Satana akasɛmɛ ɔnɛ naka Jɔbɔ ntata hemɔ, kete nde hatɔsa Jehowa oko Onto loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lande.

8 Hemɔ ka sɔnyi kakatataka Jɔbɔ kakolanya elungi ndo nde akasɛngiyama oma le wadɛnde dia ntɛnga Nzambi ko nde mvɔ. L’ɔkɔngɔ diko, angɛnyi asato waki Jɔbɔ wakayataka ɔnɛ asambi ande mbewɔ wakawotɛ ɔnɛ nde ambosala dui dimɔtshi dia kɔlɔ. (Jobo 2:11-13; 8:2-6; 22:2, 3) Koko l’atei w’asui asɔ tshɛ, Jɔbɔ koshisha olowanyi ande. (Adia Jobo 2:9, 10.) Lo mbikikɛ ehemba la kɔlamelo tshɛ, nde akɛnya dia Jehowa mbele Onto loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lande. Nde akɛnya nto dia onto lele kema kokele kokaka mbisha okadimwelo l’awui wa kashi waki Diabolo kânga lo yɛdikɔ ya tshitshɛ.—Ɛdika la Tukedi 27:11.

Okadimwelo woleki dimɛna wakasha Yeso

9. a) Ngande wakahembe Satana Yeso dia nde nkotsha nsaki kande hita? b) Kakɔna kakasale Yeso la ntondo k’ohemba ɔsɔ?

9 Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa batismu ka Yeso, Satana akahembe mbokonya dia nde mbesa nsaki ya lokaki lo dihole dia nde ntetemala mbɔsa Jehowa oko Onto loleki ohomba lo lɔsɛnɔ lande. Diabolo akahembe Yeso tena sato. Etena ka ntondo, nde akahembe Yeso lam’akinde la ndjala dia nde nkadimola ave mapa. (Mat. 4:2, 3) Lâsɔ ko Yeso oma la nsala nshi 40 aha la nɔmbɔla kânga yangɔ ndo nde aki la ndjala k’efula. Ɔnkɔnɛ, Diabolo akotshutshuya dia nde nkamba la wolo ande wa nsala ahindo lo yoho ya kɔlɔ dia nde nshidiya ndjala kande. Kakɔna kakasale Yeso? Otshikitanyi l’Eva, Yeso akakambe l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi ndo mbala kakɔ ɔtɔi nde akatone kɛnɛ kakɔlɔmbɛ Satana.—Adia Mateu 4:4.

10. Lande na kakalɔmbɛ Satana Yeso dia nde mfumbɔ oma lo tshoto ya tɛmpɛlɔ?

10 Satana akahembe Yeso nto dia nde monga la lokaki. Nde akɔlɔmbɛ dia nde mfumbɔ oma lo tshoto ya tɛmpɛlɔ. (Mat. 4:5, 6) Kakɔna kakalongamɛka Satana dia Yeso nsala? Satana akasɛmɛ dia naka Yeso mfumbɔ aha la nde mbokala wâle, kete dui sɔ diakahombe mɛnya dia nde aki ‘ɔna Nzambi.’ Mɛnamaka dia Diabolo akalange dia Yeso ndeka ndjakiyanya lo kɛnɛ kendana la lokumu lande ndamɛ polo ndo lo nde nsala dia mɛnama le anto tshɛ. Satana akeyaka di’onto kokaka ndjadja lo wâle l’ɔtɛ wayakanande ndo diaha nde mbishama sɔnyi la ntondo k’anto akina. Satana akakambe l’Afundelo lo yoho ya kɔlɔ, koko Yeso akɛnya dia nde akashihodiaka Ɔtɛkɛta waki Jehowa dimɛna dimɛna. (Adia Mateu 4:7.) Lo ntona dia nsala kɛnɛ kakawotɛ Satana, Yeso akɛnya mbala kɛsɔ nto dia Jehowa mbaki Onto lakaleke ohomba lo lɔsɛnɔ lande.

11. Lande na kakatone Yeso waolelo wa l’andja w’otondo wakawosha Diabolo?

11 L’ohemba wa sato, Satana akasha Yeso waolelo wa l’andja w’otondo. (Mat. 4:8, 9) Koko Yeso akatone mbala kakɔ ɔtɔi. Nde akeyaka ɔnɛ naka nde mbetawɔ, kete nde ayonga oko onto lambɔtɔmbɔkwɛ lowandji laki Jehowa, mbuta ate lotshungɔ lele la nde la monga Nkum’Olongo. (Adia Mateu 4:10.) L’ehemba akɔ esato tshɛ, Yeso akakadimola Satana lo nshila ɛtɛkɛta wa l’Afundelo watanema lokombo Jehowa.

12. Naa yɛdikɔ ya wolo yakahombe mbɔsa Yeso oya l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ, ndo wetshelo akɔna wakondjaso oma lo kɛnɛ kakandasale dia ndjiɔsa?

12 Oya l’ekomelo ka lɔsɛnɔ lande lanɛ la nkɛtɛ, Yeso akahombe mbɔsa yɛdikɔ ya wolo efula. Edja tshɛ kakandakambe olimu ande lanɛ la nkɛtɛ, nde akɛnya nsaki kaki la nde ka nkimɔ lɔsɛnɔ lande oko olambo. (Mat. 20:17-19, 28; Luka 12:50; Joa. 16:28) Koko, Yeso akeyaka nto dia wayowɔsɔngwɛ akambo wa kashi, wayowanya lo ndjela ɛlɛmbɛ w’ase Juda ko ndjakema oko otshi wa kɔlɔ. Mbeya dia nde ayanga todiakema oko otshi wa kɔlɔ aki dui diakotshindja yimba woho w’anyanya. Nde akalɔmbɛ ate: “Papa, naka nkukaka, dikoho ne diamumweli. Keli aha uku alangami, paka uku alangaye.” (Mat. 26:39) Woho wakatshikala Yeso la kɔlamelo edja ndo lo nyɔi akɛnya ɔnɛ aha la tâmu Jehowa mbaki Onto lakaleke ohomba lo lɔsɛnɔ lande.

Kakɔna kayotosala?

13. Wetshelo akɔna wambotokondja oma l’ɛnyɛlɔ kaki Eva, Jɔbɔ ndo ka Yeso Kristo?

13 Wetshelo akɔna wambotokondja oma l’edingɔ wa la diko engo? Lo kɛnɛ kendana l’Eva, wetshelo wambotokondja ele, wanɛ watala lo djonga ya monga la lokaki kana ya ndjaɔsa la nɛmɔ mɛnyaka dia Jehowa kema Onto loleki ohomba lo nsɛnɔ yawɔ. Ndo wetshelo wambotokondja oma lo woho wakatshikala Jɔbɔ l’olowanyi ele, kânga anto wele kema kokele kokaka mɛnya dia vɔ mbɔsaka Jehowa oko Onto loleki ohomba lo nsɛnɔ yawɔ lo mbikikɛ ehemba la kɔlamelo tshɛ kânga mbahaweye ɛkɔkɔ wahembamawɔ. (Jak. 5:11) Wetshelo wambotokondja oma l’ɛnyɛlɔ kaki Yeso ele, sho pombaka monga suke dia mbetawɔ di’anto tosandja sɔnyi ndo diaha sho ndjakiyanya ɔtɛkɔya dia lokumu laso hita. (Heb. 12:2) Ko ngande wakokaso nkamba la wetshelo ɛsɔ?

14, 15. Ngande wakatshikitana kɛnɛ kakasale Yeso la ntondo k’ehemba esato wakandahembama la kɛnɛ kakasale Eva, ndo ngande wakokaso mbokoya Yeso? (Nyolembetshiya osato wele lo lɛkɛ 18.)

14 Tetawɔke pondjo di’ehemba kokonya dia wɛ mbohɛ Jehowa. Eva aketawɔ mbala kakɔ ɔtɔi dia mbidja yimba l’ohemba waki la ntondo kande. Nde akɛnyi di’olowa akɔ waki “ololo nde, ndu dimena lu ashu, ndu kawo dia nfudia yimba.” (Etat. 3:6) Otshikitanyi l’Eva, Yeso akatshikala la kɔlamelo la ntondo k’ehemba esato wakandahembama. Etena tshɛ kakandahembamaka, nde kombetawɔ di’ehemba mbokonya dia nde mbohɛ etombelo wakoka monga l’etsha ande. Nde akayaɛkɛ l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi ndo akakambe la lokombo Jehowa.

15 Etena kahembamaso dia nsala kɛnɛ kahangɛnyangɛnya Jehowa, lo na ahombaso ndeka mbidja yimba yaso? Naka sho ndeka mbidja yimba l’ohemba, kete tayoleka monga l’okakatanu dia mbotondoya. (Jak. 1:14, 15) Sho pombaka mbɔsa yɛdikɔ ya minya nsaki kɛsɔ oma l’etema aso aha la ntshimbatshimba, kânga etena kele nsala dui sɔ koka mbɛdikama la mpatola etenyi kɛmɔtshi ka demba diaso. (Mat. 5:29, 30) L’ɛnyɛlɔ kaki Yeso, sho pombaka mbidja yimba l’etombelo wakoka monga l’etsha aso lo diɔtɔnganelo diele lam’asaso la Jehowa. Etena kahembamaso, sho pombaka mbohɔ kɛnɛ katotɛ Ɔtɛkɛta ande Bible. Paka sho mbosadi ngasɔ mbakokaso mɛnya dia Jehowa mbele Onto loleki ohomba lo nsɛnɔ yaso.

16-18. a) Kakɔna kakoka tɔkɔmɔla? b) Kakɔna kayotokimanyiya dia sho mbikikɛ asui?

16 Tetawɔke pondjo di’ekakatanu kokonya dia wɛ momalɛ Jehowa. (Tuk. 19:3) Oko wataleke nsukana ekomelo ka dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ nɛ, ekambi waki Jehowa wekɔ lo taleke mpomɔ mpokoso ndo mpomana l’ekakatanu. Hatolongamɛ dia Jehowa ayotokokɛ lo yoho ya dihindo etena kɛnɛ. Koko kânga mbediɔ ngasɔ, l’ɛnyɛlɔ kaki Jɔbɔ sho kokaka nkɔmɔ etena kavushaso wakiso wa ngandji kana kadiɛnɛso l’ekakatanu.

17 Jɔbɔ koshihodia bonde kakatshike Jehowa dia ehemba mbokomɛ. Woho akɔ wâmɛ mbele, mbeyaka tokomɛ ndo sho lawɔ diaha sho nshihodia bonde kasowaso. Ondo takoke di’anangɛso l’akadiyɛso wa kɔlamelo wakadiakema lo didimu dia nkɛtɛ, ɛnyɛlɔ oko nɛ diakasalema lo wodja wa Haïti kana lo mpokoso nkina y’oma lo diangɔ diakatongama. Sho kokaka mbeya onto ɔmɔtshi la kɔlamelo lakakɔ l’anya w’atɔmbɔki kana lakadiakema l’aksida ɔmɔtshi. Kana sho mbeyaka diɛnɛ l’ekakatanu ɛmɔtshi kana wɛngiya. L’ɔtɛ w’ɔkɛi wele la so, sho kokaka nyanga ɔnɛ: ‘Jehowa le, lande na paka dimi? Kɔlɔ kakɔna kakamasale?’ (Hab. 1:2, 3) Kakɔna kayotokimanyiya lo tena dia ngasɔ?

18 Sho pombaka mbewɔ dia nkanyiya ɔnɛ akambo wa ngasɔ wambotokomɛ l’ɔtɛ wahatetawɔma le Jehowa. Yeso akɛnya dia ngasɔ mbediɔ etena kakandatɛkɛtaka dia mpokoso hiende yakasalema lo nshi yakandasɛnaka lanɛ la nkɛtɛ. (Adia Luka 13:1-5.) Anto pomɔka mpokoso efula l’ɔtɛ wa ‘tena ndo awui wa shashimoya.’ (Und. 9:11) Koko oyadi kɛnɛ kele lo kiɔkɔ y’asui wele la so, sho kokaka mbatondoya naka sho ndjaɛkɛ le ‘Nzambi k’esambelo tshɛ.’ Nde ayotosha wolo wele la so ohomba dia sho ntetemala monga la kɔlamelo.—2 Kor. 1:3-6.

19, 20. Kakɔna kakakimanyiya Yeso dia nde mbikikɛ awui wa sɔnyi, ndo kakɔna kakoka tokimanyiya dia sho nsala woho akɔ wâmɛ?

19 Tetawɔke pondjo di’otako kana wɔma wa mbishama sɔnyi nkoma dui dialekayɛ mbidja yimba. Okitshakitsha waki la Yeso wakokimanyiya dia nde ‘ndjasɛka ndo monga oko ɔhɔmbɔ.’ (Fil. 2:5-8) Nde akakikɛ awui wa sɔnyi nɛ dia nde akayaɛkɛka le Jehowa. (1 Pet. 2:23, 24) Lo nsala ngasɔ, Yeso aketsha lolango laki Jehowa lo dihole dia ntondo ndo dui sɔ diakokonya dia nde kitshama lo dihole dia lâdiko. (Fil. 2:9) Yeso akadjangɛ ambeki ande dia vɔ monga la yoho ya lɔsɛnɔ ya ngasɔ.—Mat. 23:11, 12; Luka 9:26.

20 Tena dimɔtshi, ehemba wahembamaso mbeyaka tɔkɔmɔla. Koko, sho pombaka monga la woho w’eshikikelo kaki l’ɔpɔstɔlɔ Paulo lakate ɔnɛ: “Dia dikambu ne, mbemi la asui ane. Keli haluki sonyi, ne dia dimi mbeyaka lakametawo. Dimi lambetawo nti: Ndi la wulu a nama kakamakimo le ndi, edja ndu lam’ayukuka lushi lako.”—2 Tim. 1:12.

21. Kânga mbele ase andja ɔnɛ l’ekanelo ka kɔlɔ, kakɔna kamboyoyashikikɛ dia nsala?

21 Bible kakatatshi dia lo nshi yaso nyɛ “antu wayuyalanga.” (2 Tim. 3:2) Diakɔ diele, hatohombe mamba dia mɛna di’anto wotodingi hawɔshi Jehowa oko Onto loleki ohomba lo nsɛnɔ yawɔ. Tatetawɔke pondjo dia sɛngiyama la woho w’ekanelo ka kɔlɔ ka ngasɔ. Lo dihole dia nsala ngasɔ, etena kahembamaso, kahomɔso mpokoso kana kasala anto la wolo dia tosandja sɔnyi, nyɛsɔ toyashikikɛ onto l’onto dia mɛnya ɔnɛ Jehowa mbele mɛtɛ Onto loleki ohomba lo nsɛnɔ yaso.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

^ od. 7 Waa nomb’ewo mɔtshi y’awui wa lo Bible mɛnyaka dia etelo k’ɔnɛ “diuwu lu diuwu” koka nembetshiya ɔnɛ Jɔbɔ aki suke dia mbetawɔ la lokaki tshɛ di’anande ndo nyama yande mvɔ dia nde nkokɛ lɔsɛnɔ lande. Nomb’ewo nkina mbutaka di’onto kokaka monga suke dia nshisha yema ya diowo diande dia nde nshimbɛ lɔsɛnɔ lande. Ɛnyɛlɔ, onto koka kombɛ lonya l’ɔtɛ ande diaha nde kɔmama ɛngɔ kɛmɔtshi kakoka mbokadia wâle. Lo nsala ngasɔ, nde mbetawɔka nshisha yema ya diowo diande dia shimbɛ lɔsɛnɔ lande. Oyadi kitshimudi yele l’ɔkɛla ɔsɔ, mɛnamaka diele oko Jɔbɔ aki suke dia nkimɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ ɛngɔ tshɛ kaki la nde dia nkokɛ lɔsɛnɔ lande.

Naa wetshelo wakondjaso oma lo . . .

• woho wakakese Satana Eva?

• kɛnɛ kakasale Jɔbɔ etena kakinde la hemɔ?

• woho wakadje Yeso yimba l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi?

[Ambola wa wekelo]

[Osato wa lo lɛkɛ 17]

Eva kombidja yimba lo diɔtɔnganelo diaki lam’asande la Jehowa

[Osato wa lo lɛkɛ 18]

Yeso akashike tanga la ntondo k’ehemba wa Satana ndo akadje yimba l’osalelo wa lolango laki Jehowa

[Esato wa lo lɛkɛ 20]

Esambishelo ka lo totombotombo t’apɛma l’ɔkɔngɔ wa didimu dia nkɛtɛ dia la Haïti

Lo tena dialɔshanaso l’ekiyanu, sho koka ndjaɛkɛ le ‘Nzambi k’esambelo tshɛ’