Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Lande na kahombaso nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi?

Lande na kahombaso nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi?

Lande na kahombaso nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi?

‘Wɛ kele Nzambi kami. Nyuma kayɛ kekɔ ɔlɔlɔ, tɔ kanɔmbɔlake.’—OSAM. 143:10.

1. Lembetshiya woho wakoka wolo ɔmɔtshi wahɛnama nɔmbɔla onto.

TƆSHI ɛnyɛlɔ ka yɛnya nɔrdɛ, mbuta ate yangɔ yele oko tango yofundami ndjɛkɛ nyɛi ya nkɛtɛ. Wolo ɔmɔtshi wahɛnama mbakimanyiya di’onto nkamba la yɛnya nɔrdɛ. L’edja ka ntambe efula, anyangiyangi ndo amɛngɔdi efula wambokamba la yɛnya nɔrdɛ dia nkoma lo bɛtshi dia nkɛtɛ ndo lo ndjale ya weke.

2, 3. a) Wolo akɔna wakakambe la Jehowa edja efula la ntondo? b) Lande na kahombaso nongamɛ dia wolo waki Nzambi wahɛnama tɔlɔmbɔla ɛlɔ kɛnɛ?

2 Koko, ekɔ wolo okina wahɛnama woleki ohomba wakoka tokimanyiya lo yɛdikɔ y’efula. Naa wolo akɔ? Vɔ nembetshiyama l’avɛsa w’etatelo wa lo Bible. Lo nkɔndɔla kɛnɛ kakasale Jehowa edja efula la ntondo, dibuku di’Etatelu mbutaka ɔnɛ: “Ntunduntundu [Nzambi] akatungi ulungu la kete.” Nde akasale dui sɔ diɛsɛ la wolo ande wahadjama anya nɛ dia ɔkɔndɔ w’etongelo kotshaka ɔnɛ: “Nyuma ka [Nzambi k]aketetaka ladiku dia ashi tshe.” (Etat. 1:1, 2) Naa wolo wakakambe olimu ɔsɔ? Ekɔ nyuma k’ekila. Jehowa akakambe la nyuma kɛsɔ dia totonga ndo ntonga diangɔ dikina tshɛ.—Jobo 33:4; Osam. 104:30.

3 Oko weso ditongami diele la lɔsɛnɔ, onde sho pombaka nongamɛ dia wolo waki Nzambi wakamba olimu monga la shɛngiya lo nsɛnɔ yaso? Ɔna Nzambi ndamɛ akɛnya dia sho pombaka nongamɛ dui sɔ nɛ dia nde akatɛ ambeki ande ate: “Nyuma . . . ayunyolombola lu akambu wa mete tshe.” (Joa. 16:13) Nyuma k’ekila kɛdikɛdi na ndo lande na kahombaso mbetawɔ nɔmbwama latɔ?

Kɛnɛ kalembetshiya nyuma k’ekila

4, 5. a) Kakɔna kafɔnya wanɛ wetawɔ wetshelo wa Losato l’osanto lo kɛnɛ kendana la nyuma k’ekila? b) Ko nyuma k’ekila kɛdikɛdi na?

4 Ondo anto amɔtshi wasambishayɛ hawɔshi nyuma k’ekila woho wakiɔsa Afundelo. Wanɛ wetawɔ wetshelo wa Losato l’osanto fɔnyaka ɔfɔnyafɔnya ɔnɛ nyuma k’ekila kekɔ onto la lonyuma lɛdimi la Nzambi Papa. (1 Kor. 8:6) Koko tekɔ la tolembetelo efula tɛnya dia wetshelo wa Losato l’osanto hawɔtɔnɛ la kɛnɛ ketsha Afundelo.

5 Ko nyuma k’ekila kɛdikɛdi na? Nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi kele l’Etatelo 1:2 ka Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau — avec notes et références mbutaka ɔnɛ: Tshɛkɛta ya lo Hɛbɛru “rouaḥ yokadimɔmi ɔnɛ ‘nyuma’ kadimɔmaka nto ɔnɛ ‘lɔpɛpɛ’ kana wolo wahɛnama wakamba olimu.” (Ɛdika la nɔtɛ ka l’ɛse ka dikatshi katanema lo Etatelu 3:8; 8:1.) Oko watotɛnaka kɛnɛ kasala lɔpɛpɛ kânga mbahataliɛnyi, mbele ndo nyuma k’ekila. Nyuma kɛsɔ kekɔ wolo w’oma le Nzambi washande anto kana diangɔ dia nsala lolango lande. Onde ekɔ dui dia wolo dia mbetawɔ ɔnɛ wolo wa diambo ɔsɔ ndja oma le Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ? Ndooko.—Adia Isaya 40:12, 13.

6. Kakɔna kakasɛngasɛnga Davidi Jehowa lo dɔmbɛlɔ?

6 Onde Jehowa âkatetemala nkamba la nyuma kande dia tɔlɔmbɔla? Nde akalake Davidi ate: “Dimi layuketshaka ndu layukenyaka mbuka ka we kendakenda.” (Osam. 32:8) Onde Davidi aketawɔ dui sɔ? Eelo nɛ dia nde akasɛngasɛnga Jehowa ate: ‘Ombetshake dia nsala lolango layɛ nɛ dia wɛ kele Nzambi kami. Nyuma kayɛ kekɔ ɔlɔlɔ, tɔ kanɔmbɔlake.’ (Osam. 143:10) Sho lawɔ pombaka monga la nsaki ka woho ɔsɔ ndo mbetawɔ nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi. Lande na? L’ɔtɛ w’ɛkɔkɔ ɛnɛi ɛnɛ:

Sho kema l’akoka wa ndjalɔmbɔla

7, 8. a) Lande na keso bu l’akoka wa ndjalɔmbɔla aha l’ekimanyielo ka Nzambi? b) Lembetshiya lande na kahatahombe nyanga dia ndjalɔmbɔla lo dikongɛ di’akambo dia kɔlɔ nɛ.

7 Ɔkɔkɔ wa ntondo wahombaso mbetawɔ nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi ele nɛ dia sho kema l’akoka wa ndjalɔmbɔla. Tshɛkɛta “nɔmbɔla” nembetshiyaka “mɛnya onto mboka kahombande mbeta.” Koko, Jehowa kototonga la dikoka dia ndjalɔmbɔla djekoleko oko weso anto wele kema kokele. Ɔprɔfɛta Jeremiya akafunde ate: “[Jehowa] li, dimi mbeyaka nti: Untu hakendakendaka lu mbuka uma lu wulu andi! Lam’atundokendakendaka, ndi ndame heyi nombola ekulu andi.” (Jer. 10:23) Lande na keso bu la dikoka sɔ? Jeremiya akashihodia lande na kakate Nzambi ɔnɛ sho kema l’akoka wa ndjalɔmbɔla. Lo ntɛkɛta dia lonto laso la l’etei k’otema, Jehowa akate ate: “Utema ndeka diango tshe lukesu, vo weko kolo efula. Akona ayeya mbulimbitela?”—Jer. 17:9; Mat. 15:19.

8 Tɔshi dia wɛ ekɔ lo nanga ntenyanya lândja lɔmɔtshi l’oswe. Shi ayonga dui dia lomba dia wɛ nyanga onto ɔmɔtshi lêya dihole sɔ dimɛna dia nde kɔlɔmbɔla diaha wɛ tonganɛ? Naka wɛ hambodi onto ɔmɔtshi leya dia nde kɔlɔmbɔla, kete wɛ ayodja lɔsɛnɔ layɛ lo wâle. Woho akɔ wâmɛ mbele, onto lafɔnya ɔnɛ nde koka ndjalɔmbɔla l’andja wa kɔlɔ ɔnɛ aha l’ekimanyielo ka Nzambi ekɔ lo mbidja lɔsɛnɔ lande lo wâle w’efula. Yoho yâmɛ yakokaso ntondoya lo dikongɛ nɛ di’akambo ele lo nsɛngasɛnga Jehowa oko wakɔsɛngasɛnga Davidi ate: ‘Ekolo ami watshikalake lo mboka kayɛ diaha akaka ami nsɛlɔ.’ (Osam. 17:5; 23:3) Ngande wakokaso nkondja ɛlɔmbwɛlɔ ka ngasɔ?

9. Oko wɛnyamidiɔ l’osato wele lo lɛkɛ 17, ngande wakoka nyuma kaki Nzambi tɔlɔmbɔla?

9 Naka sho monga l’okitshakitsha ndo mendɛ le Jehowa, kete nde ayotosha nyuma kande k’ekila dia tɔ tɔlɔmbɔla. Ngande watokimanyiya wolo ɔsɔ? Yeso akatɛ ambeki ande ate: “Ukimanyidi, nyuma k[ekila], layutuma Papa lu lukumbu lami, ndi ayunyetsha akambu tshe, ayunyuhula aui tshe wakamanyutelaka.” (Joa. 14:26) Alɔmbɛlɔ wa mbala la mbala, wekelo w’Ɔtɛkɛta wa Nzambi ndo osalelo wa kɛnɛ tshɛ kakate Kristo ayotokimanyiya dia ndeka mfudia eokelo kaso ka woke woke wa lomba la Jehowa ndo dia nsala lolango lande dimɛna dimɛna. (1 Kor. 2:10) Ndo nto, oyadi akambo wahatalongamɛ kotokomɛka, nyuma kaki Nzambi kayotɛnya kɛnɛ kahombaso nsala. Tɔ kayotohola atɔndɔ wa lo Bible wakateke ndo kayotokimanyiya dia nkamba l’awui akɔ lo nshi yayaye.

Yeso akalɔmbwamaka la nyuma kaki Nzambi

10, 11. Kakɔna kakalongamɛka Ɔna ɛtɔi laki Nzambi lo kɛnɛ kendana la nyuma k’ekila, ndo etombelo akɔna wakonge la dui sɔ?

10 Ɔkɔkɔ wa hende wahombaso mbetawɔ nɔmbwama la nyuma k’ekila ele nɛ dia Nzambi akalɔmbɔla Ɔnande lo tshimbo yatɔ. La ntondo ka nde ndja la nkɛtɛ, Ɔna ɛtɔi laki Nzambi akeyaka prɔfɛsiya kɛnɛ: “Nyuma ka [Jehowa] kayuyala le ndi, nyuma ka yimba ndu ka ewu, nyuma k’elakanyelu ndu ka wulu, nyuma ka yimba ndu ka woma wa [Jehowa].” (Is. 11:2) Ohokanyiya woho wakalomɔlomɔka Yeso dia nkondja nyuma kaki Nzambi kakayôkimanyiya dia ndɔshana l’ekakatanu wakôkomɛ.

11 Ɛtɛkɛta waki Jehowa ɛsɔ wakakotshama. Evanjiliɔ wa Luka mbutaka kɛnɛ kakatombe yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa batismu ka Yeso ɔnɛ: “Jesu akakalula uma la Jorodana, uludiami la nyuma k’[ekila]. Ndi akalombwama le nyuma l’usui.” (Luka 4:1) Etena kakakile Yeso mbo ya ndɛ l’oswe, kakandalɔmbaka ndo kakandakanaka yimba, mɛnamaka dia Jehowa akawetsha ndo akɔ̂lɔngɔsɔla dia nde ndjonga l’akoka wa ntondoya akambo waki suke la mbokomɛ. Wolo waki Nzambi wakakambe olimu lo yimba ndo l’otema wa Yeso lo nɔmbɔla tokanyi ndo tɛdikɔ tande. Etombelo waki la dui sɔ ele, Yeso akeyaka kɛnɛ ka nsala la ntondo k’oseka dui tshɛ ndo nde akasalaka paka lolango la She.

12. Lande na kahombaso nɔmba dia nyuma kaki Nzambi tɔlɔmbɔla?

12 Lo mbeya shɛngiya ya dimɛna yaki la nyuma kaki Nzambi lo lɔsɛnɔ lande, Yeso akɛnya ambeki ande ohomba wa nɔmbaka dia nɔmbwama la nyuma k’ekila. (Adia Luka 11:9-13.) Lande na kahombaso nɔmba dia nyuma kaki Nzambi tɔlɔmbɔla? Nɛ dia dui sɔ diayotshikitanya ekanelo kaso ko tɔ kayɔfɔna la ka Kristo. (Romo 12:2; 1 Kor. 2:16) Naka sho mbetawɔ dia nyuma kaki Nzambi tɔlɔmbɔla, kete tayonga l’ekanelo kele oko ka Kristo ndo tayokoya ɛnyɛlɔ kande.—1 Pet. 2:21.

Yimba y’andja ɔnɛ yekɔ lo minganyiya anto

13. Yimba y’andja ɔnɛ kɛdikɛdi na, ndo kakɔna kakeketshayɔ anto dia nsala?

13 Ɔkɔkɔ wa sato wahombaso nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi, ele nɛ dia naka hatosadi dui sɔ, kete tayonganyiyama la yimba ya kɔlɔ yalɔmbɔla anto efula ɛlɔ kɛnɛ. Anto efula wekɔ lo nɔmbwama la yimba y’andja ɔnɛ ndo wolo ɔsɔ mbatshutshuyaka dia monga l’etsha wɛnya dia vɔ hawɔlɔmbwama la nyuma k’ekila. Lo dihole dia mbakeketsha dia monga la yimba ya Kristo, yimba y’andja ɔnɛ konyaka anto dia monga la tokanyi ndo l’etsha wafɔna la waki Satana omboledi w’andja ɔnɛ. (Adia Efeso 2:1-3; Tito 3:3.) Naka onto monga la yimba y’andja ɔnɛ ndo ndjasha l’etsha wa demba, kete dui sɔ diayonga l’etombelo wa kɔlɔ efula le nde ndo nde hokita Diolelo diaki Nzambi.—Ngal. 5:19-21.

14, 15. Ngande wakokaso nshika tanga la ntondo ka yimba y’andja ɔnɛ?

14 Jehowa toshaka kɛnɛ tshɛ kahombama dia nshika tanga la ntondo ka yimba y’andja ɔnɛ. Ɔpɔstɔlɔ Paulo totɛka ɔnɛ: “Nyukikitali le Khumadiondjo, ndu lu wulu wa wulu andi tshe . . . dia nyu mbeya nshikikala lu lushi la kolo.” (Ef. 6:10, 13) Lo tshimbo ya nyuma k’ekila, Jehowa tokimanyiyaka dia nshika tanga la ntondo ka welo wadja Satana dia tonganyiya. (Eny. 12:9) Yimba y’andja ɔnɛ yekɔ la wolo ndo hatokoke ndjiewɔ tshɛ lo tshɛ. Koko, hatohombe mbetawɔ kesama la yɔ. Nyuma k’ekila kekɔ la wolo efula ndo tɔ kayotokimanyiya dia nshika tanga la ntondo ka yimba y’andja ɔnɛ.

15 Ɔpɔstɔlɔ Petero akate dia wanɛ wakatombe oma l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ lo ntambe ka ntondo ate: “Vo wakaseke mbuka k’ololo, wakanganela.” (2 Pet. 2:15) Ande lowando lahombaso monga la lɔ lo woho wakatakondja ‘nyuma kaki Nzambi koko, aha yimba y’andja ɔnɛ’ lee! (1 Kor. 2:12) L’ekimanyielo ka nyuma ndo lo nsala la wolo dia nkondja wahɔ oma lo tɛdikɔ tshɛ takɔshi Jehowa dia sho monga la lonyuma la dimɛna, sho kokaka nshika tanga la ntondo ka yimba y’andja ɔnɛ waki Satana.—Ngal. 5:16.

Nyuma k’ekila tokimanyiyaka dia ntɔ elowa w’amɛna

16. Elowa akɔna wakoka nyuma k’ekila tokimanyiya dia sho ntɔ?

16 Ɔkɔkɔ wa nɛi wahombaso mbetawɔ nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi ele, nɛ dia tɔ kimanyiyaka wanɛ wetawɔ nɔmbwama la tɔ dia ntɔ elowa w’amɛna. (Adia Ngalatiya 5:22, 23.) Akɔna l’atei aso ahakombola ndeka monga la ngandji, l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo ki? Akɔna ahakombola monga la ndjakimɛ, la kɛtshi ndo ɔlɔlɔ? Akɔna ahokondja wahɔ lo monga la mbetawɔ ka wolo, la memakana ndo la solo dia lotutsha? Nyuma kaki Nzambi tokimanyiyaka dia monga la waonga w’amɛna wakoka tokondjɛ wahɔ sho l’ase nkumbo yaso ndo l’ase etshumanelo. Sho pombaka nsala la wolo dia ntɔ elowa ɛsɔ nɛ di’Afundelo hawɛnya polo lo yɛdikɔ yakɔna yahombaso nsala dui sɔ.

17. Ngande wakokaso ndeka ntɔ elowa wa nyuma?

17 Ayonga dui dia lomba sho ndjasɛdingola dia ndjashikikɛ kana ɛtɛkɛta ndo etsha aso mɛnyaka ɔnɛ sho nɔmbwamaka la nyuma k’ekila ndo ɔnɛ kekɔ lo tɔsha elowa le so. (2 Kor. 13:5a; Ngal. 5:25) Naka tambɛna ɔnɛ sho bu l’elowa wa nyuma ɛmɔtshi, kete sho kokaka nsala akambo lo yoho yɔtɔnɛ la nyuma k’ekila dia sho monga la wɔ. Sho kokaka nsala dui sɔ lo mbekaka olowa l’olowa l’ekimanyielo ka Bible ndo k’ekanda w’Akristo. Lo nsala ngasɔ, tayoleka nkɛnɛmɔla elowa wa nyuma ɛsɔ lo lɔsɛnɔ laso la lushi la lushi. * Etena kɛnaso etombelo wonga la nyuma kaki Nzambi lo lɔsɛnɔ laso ndo lo nsɛnɔ y’asekaso ambetawudi, sho shihodiaka mɛtɛ dia sho pombaka nɔmbwama la tɔ.

Onde wɛ mbetawɔka dia nyuma kaki Nzambi kɔlɔmbɔla?

18. Ɛnyɛlɔ kakɔna kakatotshikɛ Yeso lo kɛnɛ kendana la nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi?

18 Oko wakinde “ukambi a komba” waki Nzambi etena kakatongamaka andja, Yeso mbeyaka diangɔ tshɛ dia la nkɛtɛ, mbidja ndo woho wakɛndakɛnda wolo wakimanyiya anto etena kakambawɔ la yɛnya nɔrdɛ. (Tuk. 8:30; Joa. 1:3) Bible hɛnya ɔnɛ Yeso akakambe la wolo ɔsɔ etena kakinde la nkɛtɛ, koko tɔ mɛnyaka di’oko wakinde onto, nyuma k’ekila kaki Nzambi kaki la shɛngiya lo lɔsɛnɔ lande. Nde aketawɔ nɔmbwama la tɔ. (Mako 1:12, 13; Luka 4:14) Onde ndo wɛ mbêtawɔ dia nyuma kaki Nzambi kɔlɔmbɔla oko Yeso?

19. Kakɔna kahombaso nsala dia nɔmbwama la nyuma k’ekila?

19 Wolo waki Nzambi wakamba olimu wâkatetemala monga la shɛngiya le wanɛ tshɛ wetawɔ nɔmbwama la wɔ. Ngande wakokaso mbetawɔ dia vɔ tɔlɔmbɔla? Ele lo nɔmbaka Jehowa nyuma kande l’etete dia sho nɔmbwamaka la tɔ (Adia Efeso 3:14-16), lo salaka akambo lo yoho yɔtɔnɛ l’alɔmbɛlɔ aso lo salaka eyangelo l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi wakasambiyama lo wolo wa nyuma k’ekila (2 Tim. 3:16, 17), lo nkitanyiya alako wa lomba wele lɔkɔ dia mɛnya ɔnɛ sho nomɔlomɔka dia nɔmbwama la nyuma k’ekila ndo lo monga la mbetawɔ lo dikoka diele la Jehowa dia tɔlɔmbɔla l’andja ɔnɛ wa kɔlɔ.

[Nɔte ka l’ɛse ka dikatshi]

^ od. 17 Dia mbeya awui akina wendana l’elowa wa nyuma, enda w07 8/1 13-15; w03 2/1 7; w02 2/1 15; w95 2/1 14; w01 11/1 28-29; w03 7/1 5; w01 1/1 32; w03 4/1 19, 22-23; w03 11/1 13.

Onde wɛ akalembete?

• Ngande wakoka nyuma k’ekila monga la shɛngiya le so?

• Naa ɛkɔkɔ ɛnɛi wahombaso mbetawɔ nɔmbwama la nyuma kaki Nzambi?

• Kakɔna kakokaso nsala dia nɔmbwama la nyuma k’ekila?

[Ambola wa wekelo]

[Osato wa lo lɛkɛ 15]

Nyuma kaki Nzambi kaki la shɛngiya le Yeso

[Osato wa lo lɛkɛ 17]

Nyuma kaki Nzambi kekɔ la shɛngiya le wanɛ tshɛ wetawɔ nɔmbwama la tɔ