Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Tetawɔke hemɔ koshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ

Tetawɔke hemɔ koshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ

Tetawɔke hemɔ koshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ

OHƆSA dia wɛ ambemɔ akombola dia wonya mbidja la ntondo ka vɔ mpotɔ. Wɛ ekɔ lo nkombola dia wonya mbidja esadi nɛ dia wɛ pombaka ndɔshana la hemɔ kayɛ lushi tshɛ. Wɛ mbeyaka ndjoyaoka oko wakayaoke Jɔbɔ lakate ate: “lutulanga nyoi uleki asui ane.” (Jobo 7:15) Ko kakɔna kayoyosala naka ekakatanu wa ngasɔ wambotetemala l’edja k’ɛnɔnyi efula?

Dui dia ngasɔ mbakakomɛ Mɛfibɔshɛtɛ ɔnaki nkumekanga Davidi di’ɔngɛnyi waki Jɔnatana. Etena kakakotsha Mɛfibɔshɛtɛ ɛnɔnyi etanu, nde “akako, akayala ekhusi.” (2 Sam. 4:4) Hemɔ kande ka lo wɔɔngɔ kakaleke mboheka etena kakawomamatanyɛ ɔnɛ nde mbakafunge nkumekanga Davidi ndo kakandashisha lomombo lande. Koko nde akatetemala monga ɛnyɛlɔ ka diambo lo mbikikɛ hemɔ kaki la nde, emamatanya, ekiyanu ndo nde kombetawɔ di’akambo asɔ mboshishɛ ɔngɛnɔngɛnɔ.—2 Sam. 9:6-10; 16:1-4; 19:24-30.

Ɔpɔstɔlɔ Paulo ekɔ ɛnyɛlɔ kekina. Nde akafunde lo kɛnɛ kendana la woho wakandadiɛnɛka la “tende lu dimba.” (2 Kor. 12:7) Tɛndɛ diatɛkɛtama lanɛ mbeyaka monga hemɔ kakandakikɛ edja efula kana ekakatanu wakahomana la nde l’olimu ande w’ɔpɔstɔlɔ. Oyadi ngasɔ mbakidiɔ kana bu, okakatanu ɔsɔ wakatshikala edja ndo nde akahombe mbikikɛ kandji ka lo demba kana lo yimba kakawoshaka okakatanu akɔ.—2 Kor. 12:9, 10.

Ndo ekambi waki Nzambi wa nshi nyɛ mbatata hemɔ yahakɔnɔ. Etena kakandakotsha ɛnɔnyi 18, Magdalena akatate hemɔ kɛmɔtshi ka wolo efula. Nde mbutaka ate: “Hemɔ kɛsɔ kakambotsha wɔma. Oko wakatetaka nshi, hemɔ kakɔ kakatalekaka mpekami, lakayongaka la pâ efula l’otema, lakayohomɔ mpota l’onyɔ ndo dikele diami diakade.” Lo wedi okina Izabela akahomana l’ekakatanu waheyama ɔtɛ l’ekolo. Nde mbutaka ate: “Oma ko nshi yami ya dikɛnda lakadiɛnɛka l’ɔkɔmwɛlɔ. Dui sɔ diakayokonya polo ndo lo nshisha yimba, monga l’okakatanu wendana l’ɔhɛngɛlɔ ndo pâ l’asolo. Laki l’ɔlɛmbɛlɔ wonya tshɛ.”

Etawɔ elelo waya la yɛ

Elando ndo ɛkɔmɔ kokaka mbisha onto okiyanu lo lɔsɛnɔ. Etena kakokomɛ okakatanu wa ngasɔ, wɛ pombaka mbidjasɛ ko nsɛdingola la yambalo tshɛ kɛnɛ kambokokomɛ. Hatonga dui dia wɔdu dia wɛ mbetawɔ elelo waya la yɛ. Magdalena mbutaka ate: “Hemɔ kami kakatalekaka mpeka ntsho. Tena efula l’ɔtɛ w’ɔlɛmbɛlɔ waki la mi takamakokaka mbetɔ. Lam’ele dimi kombeyaka etena shikaa kakakokaka hemɔ kami mundami, takimi l’akoka wa nkongɛ akambo wayomosala. Okiyanu wakaleke woke le mi ele, takimi l’akoka wa nkamba olimu waki Jehowa woho wakamôkambaka la ntondo.”

Zbigniew mbutaka ate: “Lam’akatetaka ɛnɔnyi, mbakatalekaka hemɔ kami ka l’asɔnga nɛndjami demba ndo pekami lo yɛdikɔ y’efula. Mbala efula, hemɔ kɛsɔ kakakonyaka diaha dimi nsala kânga tolimulimu ta totshitshɛ. Ɔnkɔnɛ, dui sɔ diakambishaka lonyangu wonya tshɛ.”

L’ɔkɔngɔ w’ɛnɔnyi ɛmɔtshi, wakayoshola Barbara la kansɛrɛ ka lo wɔɔngɔ kakatahamaka yema yema. Nde mbutaka ate: “Etshikitanu wakasalema lo demba diami. Dimi mongaka l’ɔkɔmwɛlɔ, mbokaka l’ɔtɛ mbala la mbala ndo bu l’akoka wa nshikikɛ yimba lo dui dimɔtshi. L’ɔtɛ w’elelo waya la mi, lakahombe menda awui wakokami nsala la wahamakoke.”

Anto asɔ tshɛ wekɔ ekambi waki Jehowa wakayakimɔ le nde. Osalelo wa lolango lande mbele dui dioleki ohomba le wɔ. Vɔ ndjaɛkɛka tshɛ lo tshɛ le Nzambi ndo nde mbasukɛka.—Tuk. 3:5, 6.

Ngande watokimanyiya Jehowa?

Sho pombaka mbewɔ kanyi y’ɔnɛ naka onto ambohomana l’ekakatanu, kete Nzambi ambowɛdiya ɔkɔngɔ. (Del. 3:33) Ɛnyɛlɔ, kânga mbaki Jɔbɔ “untu l’ololo ndu l’usimbwi,” nde akahomana l’ehemba wa wolo. (Jobo 1:8) Nzambi hahembe ndoko onto l’awui wa kɔlɔ. (Jak. 1:13) Hemɔ tshɛ mbidja ndo ya lo yimba yahakɔnɔ, takayihowɔ oma le ambutshi aso wa ntondo Adama la Eva.—Romo 5:12.

Koko Jehowa nde la Yeso hawotôkalɛ anto w’ɛlɔlɔ. (Osam. 34:15) Sho ndjoshihodiaka dia Nzambi ekɔ ‘eshamelo ndo longele laso’ djekoleko etena keso l’ekakatanu. (Osam. 91:2) Ko kakɔna kayotokimanyiya dia nama ɔngɛnɔngɛnɔ aso etena kalɔshanaso l’ekakatanu wahatakoke shoamɛ nkandola?

Dɔmbɛlɔ: L’ɛnyɛlɔ k’ekambi waki Nzambi wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja, sho lawɔ kokaka nkitsha wetsho aso le Shɛso lele l’olongo lo dɔmbɛlɔ. (Osam. 55:22) Naka sho nsala ngasɔ, kete tayonga la “ki ka [Nzambi] kuleki yimba tshe.” Ki kɛsɔ ‘kayolama etema ndo tokanyi taso.’ (Fil. 4:6, 7) Magdalena ekɔ lo mbikikɛ hemɔ ka wolo kele la nde nɛ dia nde ndjaɛkɛka le Nzambi lo dɔmbɛlɔ. Nde mbutaka ate: “Ndjiholɛ Jehowa otema lo dɔmbɛlɔ kimanyiyakami dia monga la wɛdimo ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ. Ɔnkɔnɛ, dimi shihodiaka kɛnɛ kalembetshiya ndjaɛkɛ le Nzambi.”—2 Kor. 1:3, 4.

Dia nkadimola l’alɔmbɛlɔ aso, Jehowa kokaka tosha wolo lo tshimbo ya nyuma kande k’ekila, y’Ɔtɛkɛta ande ndo y’asekaso ambetawudi. Hatohombe nongamɛ dia Nzambi tɔkɔnɔla lo yoho ya dihindo, koko nde koka tosha lomba ndo wolo wele la so ohomba dia ndɔshana l’ekakatanu. (Tuk. 2:7) Nde kokaka tokeketsha lo tosha “wulu utamanya.”—2 Kor. 4:7.

Nkumbo: Naka ase nkumbo mboka ɔnɛ latata ngandji ndo kɛtshi, kete nde kokaka mbikikɛ hemɔ. Koko tohɛke dia ndo ase nkumbo kayɛ mbele la pâ l’asolo. Vɔ mbeyaka ndjaoka dia vɔ bu l’ekimanyielo oko wayaokayɛ. Koko vɔ hawotokokalɛ kânga lo tena dia pâ. Salaka dɔmbɛlɔ kâmɛ la wɔ ayonyokimanyiya dia monga la ki ka l’otema.—Tuk. 14:30.

Barbara mbutaka lo kɛnɛ kendana l’ɔnande la wamato ndo di’esekaseka ekina wa l’etshumanelo kande ɔnɛ: “Vɔ kimanyiyakami dia ndjasha l’olimu w’esambishelo. Ohetoheto wele la wɔ salanganyaka otema ami.” Zbigniew mbɔsaka la nɛmɔ woho wosukɛ wadɛnde. Nde mbutaka ate: “Wadɛmi ndjashaka lo nkamba elimu efula wa la ngelo. Nde kimanyiyakami nto dia ndɔta ahɔndɔ ndo mbala efula nde mɛmbɛkami tapa diatshɔ la mi lo nsanganya y’Akristo ndo l’olimu w’eshambishelo.”

Asekaso ambetawudi: Etena keso kâmɛ l’asekaso ambetawudi, sho keketshamaka ndo sambemaka. Ko ayoyosala naka hemɔ katatayɛ koshimbaka dia mbɔtɔ lo nsanganya? Magdalena mbutaka ate: “Ase etshumanelo sangwɛkami awui watama lo nsanganya dia dimi ndjahokamɛ la ngelo. Vɔ mbelɛkami mbala la mbala lo telefɔnɛ dia mbeya awui akina wakokawɔ nsala dia kimanyiyami. Ndo nto, vɔ fundɛkami mikanda dia keketshami. Mbeya ɔnɛ vɔ mbohɔkami ndo ndjakiyanyaka dia yônge yami kimanyiyakami dia mbikikɛ hemɔ.”

Izabela lele l’ɔkɔmwɛlɔ mbutaka ate: “L’etshumanelo kaso, lekɔ la waa papa ndo la waa mama wapokamɛ ndo wasala la wolo dia kimanyiyami. Ase etshumanelo mbele nkumbo kami, mbuta ate lɛnɛ akondjami wɔladi ndo ɔngɛnɔngɛnɔ.”

Wanɛ wele l’ekakatanu pombaka mbewɔ dia ‘ndjakakitola l’anto akina.’ Lo dihole dia nsala ngasɔ, vɔ mbɔsaka diɔtɔnganelo diele lam’asawɔ l’ase etshumanelo la nɛmɔ. (Tuk. 18:1) Dui sɔ mbakimanyiyaka dia nkeketsha anto akina. Mbeyaka monga ko wɛ ayengenga mbala ka ntondo dia mbutɛ anangɛso l’akadiyɛso ehomba ayɛ. Koko vɔ wayɔngɛnangɛna naka wɛ mbatɛ akambo hwe hwe nɛ dia dui sɔ diayowasha diaaso dia kɛnya ‘ngandji k’onto l’ɔnangɔ k’oshika.’ (1 Pet. 1:22) Shi wɛ kokaka mbatɛ ɔnɛ wɛ ekɔ l’ohomba w’onto kɛmba lo mutuka kana lo mututu otsha lo nsanganya, otsha l’esambishelo kana dia mbotɛ sheke? Lo mɛtɛ, hatohombe mfundɛ anangɛso kɛnɛ kahombawɔ tosalɛ, koko sho pombaka monga la lowando lo kɛnɛ katosalɛwɔ.

Ɛna akambo la sso di’ɔlɔlɔ: Mbala efula wɛmɛ mbakoka nsala kɛnɛ kahombama dia mbikikɛ hemɔ kahakɔnɔ aha la nshisha ɔngɛnɔngɛnɔ ayɛ. Lonyangu ndo ɔkɔmwɛlɔ kokaka ndjokonya onto dia monga la tokanyi ta kɔlɔ. Bible mbutaka ɔnɛ: “Lumu l’untu latûsukelaka lu kandji. Keli ayeya nkikitsha lumu naka lo lambuheko na?”—Tuk. 18:14.

Magdalena mbutaka ate: “Dimi salaka la wolo dia mendjola ekakatanu wele la mi. Dimi ngɛnangɛnaka etena kâmɔ ekakatanu ɛmɔtshi. Wadielo w’ɛkɔndɔ w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wakatshikala la kɔlamelo kânga mbakiwɔ la hemɔ yahakɔnɔ keketshakami.” Izabela keketshamaka l’ɔtɛ weyande ɔnɛ Jehowa mbôkaka ngandji ndo mbɔ̂saka la nɛmɔ. Nde mbutaka ate: “Dimi mbɔsaka di’anto wekɔ l’ohomba ami ndo ɔnɛ lekɔ l’anto wakoka ngɛnyangɛnyami. Ndo nto, lekɔ l’elongamelo ka lɔsɛnɔ la pondjo lo nshi yayaye.”

Zbigniew mbutaka ate: “Hemɔ kele la mi kimanyiyakami dia monga l’okitshakitsha. Tɔ kimanyiyakami dia monga la shɛnɔdi, l’ekanelo k’ɔlɔlɔ ndo dimanyiya anto akina l’otema ɔtɔi. Tɔ kambokimanyiya dia kambɛ Jehowa aha l’ɔkɛtshi ndo ntetemala mpama lo nyuma.”

Tohɛke dia Jehowa mɛnaka ekikelo kayɛ. Nde ndjadjaka lo dihole diayɛ etena kasowayɛ ndo kokanɛka. Nde hatohɛ ‘olimu ayɛ ndo ngandji kakayɛnya dia lokombo lande.’ (Heb. 6:10) Tohɛke daka dialakande wanɛ tshɛ wawoka wɔma nɛ: “Dimi hakoseke, halakutshiki.”—Heb. 13:5.

Ɔnkɔnɛ naka wɛ ambɔkɔmɔ, ayonga ɔlɔlɔ wɛ nkana yimba l’elongamelo ka ndjɔsɛna pondjo pondjo l’andja w’oyoyo. Kem’edja, wɛmɛ ayanga mɛna woho wayanga ntshɔkɔla Diolelo diaki Nzambi anto.

[Kiombo/​Esato wa lo lɛkɛ 28, 29]

Wekɔ lo nsambisha kânga mbewɔ la hemɔ yahakɔnɔ

Jerzy lahɛnyi dimɛna mbutaka ate: “Lam’ele handjokoka nkɛndakɛnda dimɛ, wadɛmi, anangɛso ndo akadiyɛso amɔtshi tshindɛkami l’esambishelo. Dimi kimɛka mbɔtwɛlɔ ndo avɛsa wa lo Bible l’ɔtɛ dia nsambisha.”

Magdalena lele la hemɔ kɛmɔtshi ka wolo mbutaka ate: “Lâdiko dia nsambisha lo telefɔnɛ, dimi fundɛka anto efula wɛnya nsaki lo losango la Diolelo mbala la mbala ndo sawolaka la wɔ lo telefɔnɛ. Etena kemi lo lopitadi, dimi kitshaka Bible ndo ekanda ekina w’Ɛmɛnyi wa Jehowa l’ɔtɛ wa mbeto. Dui sɔ kimanyiyakami dia nsambisha anto efula.”

Izabela ladisowɛ l’ɔkɔmwɛlɔ mbutaka ate: “Dimi nangaka esambishelo ka lo luudu la luudu, koko naka haloke demba dimɛna dimi sambishaka lo telefɔnɛ.”

Barbara lele la kansɛrɛ ka lo wɔɔngɔ mbutaka ɔnɛ: “Dimi ngɛnangɛnaka nsala waendelo w’eyoyo ndo nɔmbɔla wekelo wa Bible. Etena katamɔka ekakatanu wele la mi, dimi tosambishaka lo luudu la luudu.”

Zbigniew lele la hemɔ ka l’asɔnga mbutaka ate: “Dimi todjaka periodikɛ lo tshapatapa ya tshitshɛ dia ntshɔ l’esambishelo ndo dimi tosambishaka edja tshɛ kahamatoke kandji l’asɔnga.”

[Osato wa lo lɛkɛ 30]

Akɛnda ndo epalanga koka mbisha ekeketshelo