TEKƆ lo nsɛna lo tena diamboleka ekakatanu dia l’ɔkɔndɔ w’ana w’anto. (2 Tim. 3:1-5) Ngandji kokaso Jehowa ndo yɛdikɔ yaso ya sɛnaka lo ndjela atɔndɔ ande wendana la lɔkɛwɔ mbɔtɔka l’ohemba lushi tshɛ. Yeso akeyaka dia tena dia wolo diayoyala, diakɔ diakandashikikɛ ambeki ande ɔnɛ wayolongola ekeketshelo kewɔ la tɔ ohomba dia vɔ mbikikɛ polo l’ekomelo. (Mat. 24:3, 13; 28:20) Dia mbakeketsha, nde akasɔnɛ ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo dia mbashaka “mbo ya ndɛ [ya lo nyuma] l’etena kahombama.”—Mat. 24:45, 46.

Ntatɛ lam’akasɔnama ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo lo 1919, miliyɔ “[y]’anto wa lo luudu lande” w’oma l’ɛtɛkɛta tshɛ wakatatɛ tshumanyema l’okongamelo waki Nzambi ndo wekɔ lo ndeshama lo nyuma. (Mat. 24:14; Ɛny. 22:17) Koko mbo ya ndɛ shɔ hayotondjama lofulo lakɔ laamɛ lo l’ɛtɛkɛta tshɛ ndo aha anto tshɛ mbele l’akoka wa mbadia ekanda aso watanema lo Ɛtɛrnɛtɛ. Ɛnyɛlɔ, anto efula bu la tovidɛo ndo ekanda aso wadjama paka lo sitɛ kaso ka jw.org. Onde dui sɔ nembetshiyaka di’anto amɔtshi wekɔ lo mpandja mbo ya ndɛ mɔtshi yahombama dia vɔ monga la yonge ya dimɛna ya lo nyuma? Dia sho nkondja okadimwelo w’oshika, tɔsɛdingola ekadimwelo lo ambola anɛi w’ohomba anɛ:

Etena kakoohembe Satana lo mbotɛ dia nde nkadimula ave mapa, Yeso akookadimula ate: “‘Onto hayala la lɔsɛnɔ oma lo mbo ya ndɛ tsho, koko ndjalaka la lɔ oma lo ɔtɛkɛta tshɛ watomba oma l’onyɔ wa Jehowa.’” (Mat. 4:3, 4) Ɔtɛkɛta wa Jehowa ɔsɔ tanemaka lo Bible. (2 Pet. 1:20, 21) Ɔnkɔnɛ, Bible mbele ɛngɔ ka ntondo ka mbo ya ndɛ yaso ya lo nyuma.—2 Tim. 3:16, 17.

Okongamelo waki Jehowa wambotondja Bible ekadimwelo k’andja w’oyoyo la tshondo kana etenyi lo ɛtɛkɛta ndekana 120, ndo ɛtɛkɛta ekina wekɔ lo kotshama ɔnɔnyi tshɛ. Laadiko dia ekadimwelo kɛsɔ, miliyɔ ya dikadimwelo dikina dia Bible tanemaka la tshondo kana l’etenyi lo ɛtɛkɛta nunu. Woho wambotondjama Bible polo lo yɛdikɔ shɔ, mɛnyaka dia Jehowa nangaka dia “weho w’anto tshɛ shimbamɛ ndo nkondja ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ.” (1 Tim. 2:3, 4) Lam’ele “Ndooko etongami kashɛma lo washo [waki Jehowa]”, sho koka monga l’eshikikelo ɔnɛ nde ayokotola “wanɛ weya dia wekɔ l’ohomba wa mbeya akambo waki Nzambi” oya l’okongamelo ande ndo ayowashaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma.—Hɛb. 4:13; Mat. 5:3, 6; Jni. 6:44; 10:14.

Di’onto monga la mbetawɔ ka wolo, nde hahombe nkomɛ tsho lo mbadiaka Bible. Nde pombaka nshihodia kɛnɛ kadiande ndo nkamba la kɛnɛ kekande. (Jak. 1:22-25) Ɔlɛnga w’ose Etiyɔpiya wa lo ntambe ka ntondo akɛnyi dia dui sɔ diekɔ mɛtɛ. Nde akatadiaka Ɔtɛkɛta waki Nzambi ko osambisha Filipɛ akawombola ate: “Onde wɛ mɛtɛ ekɔ lo nshihodia kɛnɛ katayadia?” Ɔlɛnga ɔsɔ akookadimula ate: “Ngande mɛtɛ wayomoshihodia naka onto hambetshisha?” (Ets. 8:26-31) Filipɛ akakimanyiya ɔlɛnga ɔsɔ dia nde nkondja ewo ka mɛtɛ oma l’Ɔtɛkɛta wa Nzambi. Ɔlɛnga ɔsɔ akanandema la kɛnɛ kakandeke ndo oma laasɔ nde akabatizama. (Ets. 8:32-38) Woho akɔ waamɛ mbele, ekanda aso walembetshiya Bible wakatokimanyiya dia sho nkondja ewo k’oshika k’akambo wa mɛtɛ. Awui wakatadia asɔ wakananda timba taso ndo wakatotshutshuya dia sho nkamba la kɛnɛ kakateke.—Kɔl. 1:9, 10.

Lo tshimbo y’ekanda, ekambi waki Jehowa wekɔ lo nkondja mbo ya ndɛ ndo ya nnɔ efula ya lo nyuma. (Is. 65:13) Ɛnyɛlɔ, Tshoto y’Etangelo tanemaka lo ɛtɛkɛta ndekana 210, yɔ nembetshiyaka prɔfɛsiya ya lo Bible, fudiaka eokelo kaso k’akambo wa mɛtɛ wa lo nyuma woshɛmi etale ndo totshutshuyaka dia sho nkamba l’atɔndɔ watanema lo Bible. Réveillez-vous ! tondjamaka lo ɛtɛkɛta oko 100, vɔ fudiaka ewo kaso lo elimu w’etongelo waki Jehowa ndo vɔ tɛnyaka woho wakokaso nkamba l’alako w’eshika watanema lo Bible. (Tuk. 3:21-23; Rɔmɔ 1:20) Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo totondjɛka dihomɔ dialembetshiya Bible lo ɛtɛkɛta ndekana 680. Onde wɛ mbɔsaka etena ka mbadiaka Bible lushi tshɛ? Onde wɛ mbadiaka oseka pɛriodikɛ tshɛ ndo ekanda ekina watondjama ɔnɔnyi tshɛ lo Ɔtɛtɛla?

Laadiko dia ntondja ekanda, okongamelo waki Jehowa nɔngɔsɔlaka asawo washama lo nsanganya ya l’etshumanelo ndo ya weke. Onde wɛ ngɛnangɛnaka asawo, adramɛ, wɛnyɛlɔ ndo ɛkɔnya watosalemaka lo nsanganya shɔ? Ɔsɔ mɛtɛ ekɔ dambo dia lo nyuma diatosha Jehowa.—Is. 25:6.

Ndooko. Hatokoke mambiyama lo mɛna dia lo tena dimɔtshi, ekambi waki Jehowa ɛmɔtshi kondjaka mbo ya ndɛ ya lo nyuma efula oleki asekawɔ akina. Lande na? Tɔsɛdingole ɛnyɛlɔ k’apɔstɔlɔ. Vɔ wakalongolaka wetshelo efula oleki ambeki akina wa lo ntambe ka ntondo. (Makɔ 4:10; 9:35-37) Kaanga mbakidiɔ ngasɔ, ambeki akina komonga la ndjala ka lo nyuma, koko wakakondjaka kɛnɛ kakiwɔ la tɔ ohomba.—Ɛf. 4:20-24; 1 Pet. 1:8.

Ekɔ nto ohomba sho mbeya ɔnɛ aha kɛnɛ tshɛ kakate Yeso ndo kakandasale mbakafundama lo evanjiliɔ. Ɔpɔstɔlɔ Joani akafunde ate: “Yeso akasale akambo akina efula wele otondonga kiambokambo tshɛ fundama, dimi fɔnyaka dia kaanga andja w’otondo totowokoka dia mbidja wɛɔmbɔ akɔ w’Afundelo.” (Jni. 21:25) Kaanga mbele ambeki waki Yeso wa lo ntambe ka ntondo wakeyaka akambo efula wendana la Yeso toleka, dui sɔ hɛnya ɔnɛ hateye awui efula lo kɛnɛ kendana la Yeso. Jehowa mbeyaka dia sho mbeyaka akambo efula wendana la Yeso watokimanyiya dia sho monga ambeki ande watoyele lo wanya ande.—1 Pet. 2:21.

Tokanyiya nto dia mikanda wakatomɛ apɔstɔlɔ tshumanelo dia lo ntambe ka ntondo. Mɛnamaka dia mukanda ɔmɔtshi l’atei wa wɛnɛ wakafunde Pɔɔlɔ hawotanema lo Bible. (Kɔl. 4:16) Onde mbo yaso ya ndɛ ya lo nyuma yekɔ yema tshitshɛ l’ɔtɛ wahatɛnyi mukanda ɔsɔ? Ndooko, nɛ dia Jehowa mbeyaka kɛnɛ keso la tɔ ohomba ndo nde toshaka mbo ya ndɛ yakoka tokimanyiya dia sho monga la lonyuma la wolo.—Mat. 6:8.

Ɛlɔ kɛnɛ, ekambi wa Jehowa ɛmɔtshi wekɔ lo nkondja mbo ya ndɛ ya lo nyuma oleki asekawɔ akina. Onde ekanda aso tombaka yema tshitshɛ lo ɔtɛkɛta ayɛ? Naka ngasɔ mbediɔ, kete eya dia Jehowa ekɔ lo ndjakiyanya dikambo diayɛ. Ekaka ekanda wakokayɛ ntana ndo naka kokaka ɔtɔka nsanganya lo ɔtɛkɛta ɔmɔtshi wokayɛ. Onga l’eshikikelo ɔnɛ, Jehowa ayokokimanyiya dia wɛ ntetemala monga la lonyuma la wolo.—Osam. 1:2; Hɛb. 10:24, 25.

Lo sitɛ kaso ka jw.org, sho mbidjaka waa periodikɛ ndo ekanda ekina wakoka onto mbeka Bible. Sitɛ kaso kekɔ nto la ekanda ekina wakoka nkimanyiya atshukanyi, ɛlɔngɔlɔngɔ ndo ana w’akɛnda. Ase nkumbo kondjaka wahɔ etena kasɛdingolawɔ ekanda ɛsɔ lo Ɔtɛmwɛlɔ awɔ wa lo nkumbo. Laadiko dia laasɔ, sitɛ kaso mongaka la dikongelo dia laande ɛnyɛlɔ, woshelo w’apɔlɔmɛ lo Kalasa ka Ngiliyadɛ, nsanganya yaso ya l’ɔnɔnyi, mpokoso yakomɛ anangɛso wele lo ahole wotshikitanyi ndo etshumba ɛmɔtshi wadja Ɛmɛnyi wa Jehowa laka lɛɛta lo wedja ɛmɔtshi. (1 Pet. 5:8, 9) Sitɛ kaso kekɔ nto ehomɔ katokimanyiya dia nsambisha ndo tɔ konyaka lokumu l’ɔlɔlɔ kaanga l’ahole wakashimbama olimu aso.

Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, wɛ koka monga la lonyuma la wolo oyadi wɛ ekɔ l’akoka wa nkamba la sitɛ kaso kana bu. Ɔhɔmbɔ wa kɔlamelo salaka la wolo dia ntondja mbo ya ndɛ ya lo nyuma yakimanyiya di’onto tshɛ monga la yonge ya lo nyuma ya dimɛna. Koko dui sɔ hɛnya dia wɛ pombaka nsomba ehomɔ kɛmɔtshi dia mbɔtɔka lo jw.org. Anangɛso amɔtshi wekɔ la dihomɔ diawɔ vɔamɛ diaakimanyiya dia ntondja mikanda ɛmɔtshi watanema lo sitɛ kaso l’oyango wa mbisha wanɛ wele bu l’akoka wa mbɔtɔ lɔkɔ, koko kɛsɔ hɛnya dia tshumanelo pombaka nsala dui sɔ.

Tekɔ la lowando efula le Yeso lo woho watetemalande nkotsha daka diande dia tokotshɛ ehomba aso wa lo nyuma. Kaanga mbele tekɔ lo taleke nyɔngɔmɛ lo nshi y’ekomelo, tonge l’eshikelo ɔnɛ Jehowa ayotetemala tosha ‘mbo ya ndɛ ya lo nyuma l’etena kahombama.’