Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

AWUI WAMBETAKA

Woho wakatatɛ akambo wa mɛtɛ lo wodja ɔmɔtshi wa lo ehotwelo ka wonya (Japon)

Woho wakatatɛ akambo wa mɛtɛ lo wodja ɔmɔtshi wa lo ehotwelo ka wonya (Japon)

Wakakahe akatshi wa leeta la Tokyo ndo aviyɔ wa totshitshɛ wakadianganya akatshi wa leeta la Osaka

LO Ngɔndɔ ka divwa 6, 1926, omendji weteta ɔmɔtshi (pèlerin) w’ose Japon wakatanemaka l’États-Unis akakawola otsha la Japon dia tokamba oko misiɔnɛrɛ. Onto ɔmɔtshi lakayashaka lo wadielo wa Tshoto y’Etangelo laki l’atei w’olui w’anto wakekaka Bible la Kobe akookongɛka dia mbolongola. Ambeki wa Bible wakasale losanganya lawɔ la woke la ntondo l’osomba ɔsɔ lo Ngɔndɔ ka ntondo 2, 1927. Anto 36 mbakɔtɔ lo losanganya lɔsɔ ndo anto 8 wakabatizama. Ɔsɔ aki etatelo ka dimɛna, ko ngande wakakoke djui ya tshitshɛ y’apandjudi shɔ nsambisha anto miliyɔ 60 wakadjasɛka la Japon waki l’ohomba w’osase w’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible?

Lo Ngɔndɔ ka tanu 1927, ambeki wa Bible wakasale esambishelo ka lo sɛkɛ ndo wakasha asawo wotumbi oma lo Bible. Dia sawo dia ntondo mbishama la Osaka, anangɛso wakakambe la abaya wofundami losango ndo pakartɛ. Vɔ wakasha anto wa lokumu akatshi wa leeta oko 3 000. Vɔ wakakahanya akatshi wa leeta 150 000 ndo wakasha diewoyelo dia sawo sɔ lo tojurnalɛ toleki weke ta la Osaka ndo lo ahole 400000 watosombaka anto atikɛ wa lo kawolo. Lushi lakashama sawo, aviyɔ ehende wa totshitshɛ waketeta l’olongo ndo wakadianganya akatshi wa leeta oko 100 000. Anto oko 2300 wakalole lo Mbalasa ka la Osaka Asahi ndo wakahokamɛ sawo diaki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Diolelo diaki Nzambi diaya suke.” Suke l’anto akina kinunu kopokamɛ sawo sɔ nɛ dia wakayotanaka dia ahole wa vɔ mbidjasɛ wamboshila l’etei. L’ɔkɔngɔ wa sawo, anto ndekana 600 wakatshikala dia ndjela etenyi ka ambola la ekadimwelo. Lo ngɔndɔ yakayele, asawo wa lo sɛkɛ w’oma lo Bible wakashama la Kyoto ndo lo esomba ekina wa lo owɛstɛ wa Japon.

Lo Ngɔndɔ ka dikumi 1927, ambeki wa Bible wakakongɛ dia mbisha asawo la Tokyo. Akatshi wa leeta wakakahanyema nto le anto wa lokumu mbidja ndo premie ministrɛ, ase pɔlitikɛ, ewandji w’ɛtɛmwɛlɔ ndo w’asɔlayi. Wakakahe waa foto, tojurnalɛ ndo akatshi wa leeta oko 710 000 ndo anto oko 4 800 wakayele sawo diakashama lo kapitalɛ ka Japon.

AMBATSHI MBOKA WAKI L’OHETOHETO

Katsuo nde la Hagino Miura

Waa colporteurs (ambatshi mboka) wakasha lonya lo esambishelo ka lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo lo ngelo y’anto. Matsue Ishii, ɔmɔtshi l’atei w’ambatshi mboka wa la Japon nde la Jizo k’omɛnde wakasambisha kasato ka l’anɛi k’osomba, oma la Sapporo lo nɔrdɛ ka Sendai, Tokyo, Yokohama, Nagoya, Osaka, Kyoto, Okayama ndo Tokushima. Kadiyɛso Ishii nde la kadiyɛso k’opalanga Sakiko Tanaka, wakalɔtɛ kimono, ɔlɔtɔ wa la Japon dia vɔ tosambisha ewandji w’asalayi wa laadiko wa lɛkɔ. Ɔmɔtshi la l’atei awɔ akalɔmbɛ kɔpi 300 ya dibuku La Harpe de Dieu ndo dibuku Délivrance dia nde todja lo bibliɔtɛkɛ wa lo lokanu.

Katsuo nde la Hagino Miura waketawɔ abuku oma le kadiyɛso Ishii ndo aha la ntshimbatshimba, wakashola akambo wa mɛtɛ. Vɔ wakabatizama lo 1931 ndo wakakome ambatshi mboka. Haruichi nde la Tane Yamada ndo ewotɔ awɔ efula waketawɔ losango la Diolelo yema tshitshɛ la ntondo ka 1930. Yamada nde la wadɛnde wakɔshi olimu w’ombatshi mboka ndo Yukiko y’ɔnawɔ la womoto akayotshɔka tokamba lo Bɛtɛlɛ ka la Tokyo.

“JEHU” YA WOKE LA YA TSHITSHƐ

Ambatshi mboka asamalo wakakokaka ndala lo Jehu ya woke

L’etena kɛsɔ, mituka wakikɔ oshinga wolo efula ndo etadimbo wakikɔ kɔlɔ. Ɔnkɔnɛ, Kazumi Minoura ndo ɛlɔngɔlɔngɔ ekina w’ambatshi mboka wakakambe la pusupusu yakatakutɔmaka la mituka ndo yɔ komonga la mɔtɛrɛ. Wakɔlɛ pusupusu shɔ ɔnɛ Jehu, lokombo l’onto lakakɛndjakɛndjaka pusupusu efula lakayokomaka nkumekanga kɛmɔtshi l’Isariyɛlɛ. (2 Khum. 10:15, 16) Wakikɔ la Tojehu tosato ta weke ndo Jehu tshɛ aki la mɛtrɛ 2,2 l’otale, 1,9 lo woke, 1,9 lo wemema ndo ambatshi mboka asamalo wakakokaka ndala lɔkɔ. Laadiko dia laasɔ, Bɛtɛlɛ ka la Japon akasale tojehu ta totshitshɛ 11. Kiichi Iwasaki, lakasha lonya l’osalelo wa tojehu mbutaka ɔnɛ: “Jehu tshɛ akikɔ la yidudu ndo bateri wele oko wa lo mituka dia pɛtshaka atala l’otsho.” Ambatshi mboka wakangamula osase w’akambo wa mɛtɛ lo Japon y’otondo, watapuse ndo watakutola tojehu tawɔ lo akona ndo l’ekidi oma lo nɔrdɛ ka Hokkaido polo lo sidɛ ka Kyushu.

Ambatshi mboka ahende wakakokaka ndala lo Jehu ya tshitshɛ

Ikumatsu Ota laki ombatshi mboka mbutaka ate: “Etena kakatakomaka l’osomba, takemɛka Jehu yaso l’omamu w’ashi kana l’oswe. Ntondotondo takatshɔka tɛnana la ɛnɛnɛ wa l’osomba, ɛnyɛlɔ owandji w’osomba ndo oma laasɔ ko sho ndjotshɔ tembola anto la wakawɔ tatakahe ekanda aso. L’ɔkɔngɔ wa sho mana la nsambisha l’osomba ɔmɔtshi, takatshɔka l’osomba okina.”

Ɔsɔ akikɔ ‘etatelo ka lushi l’akambo wa tshitshɛ,’ etena kakatatɛ olui w’ambeki wa Bible 36 nsala losanganya lawɔ la ntondo la Kobe. (Zek. 4:10) Ɛnɔnyi etanu eto l’ɔkɔngɔ mbuta ate lo 1932, ambatshi mboka ndo apandjudi 103 wa la Japon wakakimɔ alapɔlɔ ndo alapɔlɔ akɔ wakɛnya dia wakakahe abuku ndekana 14000. Ɛlɔ kɛnɛ, esambishelo ka lo sɛkɛ kekɔ lo salema dimɛna lo bɛtshi dia nkɛtɛ diatanema anto efula dia la Japon ndo suke l’apandjudi 220 000 wekɔ lo ntetemala mpɛtsha osase w’akambo wa mɛtɛ lo wodja ɔmɔtshi wa lo ɛstɛ (Japon).—Awui wambetaka la Japon.

Asango wakasange Kiichi Iwasaki, ɔnɛ lakasale tojehu lo Bɛtɛlɛ ka la Japon