Nyɛsɔ toyaɛkɛke nshi tshɛ le Jehowa
“Nyu antu tshe, nyekamaki le [Jehowa] tena tshe.”—OSAM. 62:8.
1-3. Ngande wele woho wakayaɛkɛka Pɔɔlɔ le Jehowa akookeketsha? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)
AKIKƆ waale dia monga Okristo la Rɔmɔ l’etena kɛmɔtshi. Ambeki waki Kristo wakasoyama efula nɛ dia wakaamame ɔnɛ vɔ mbakadje dja l’osomba wa Rɔmɔ lo 64 T.D. ndo ɔnɛ vɔ wakahetshaka anto. Otondongaka wɛ aki Okristo l’etena kɛsɔ, tshike lushi tshɛ wɛ akakokaka mundama ndo soyama. Ondo anangɛso l’akadiyɛso amɔtshi wakatshatshemaka oma le waa nyama, wakaahanɛka l’etamba ndo wakaatshumbaka wasɛna l’oyango wa vɔ pɛtaka oko atala l’otsho.
2 Ondo l’etena ka wolo kɛsɔ mbakadjama ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ lo lokanu la Rɔmɔ mbala ka hende. Onde Akristo akina wakakoke ndjookimanyiya? Ondo Pɔɔlɔ akayakiyanyaka lo dikambo sɔ, diakɔ diakandafundɛ Timɔte ɔnɛ: “Lam’akamasambe mbala ka ntondo, ndooko onto laki kaamɛ la mi, anto tshɛ wakandawɔ. Nzambi ataalomboshake lo dikambo sɔ.” Kaanga mbakidiɔ ngasɔ, Pɔɔlɔ akeyaka dia nde kominyɛma yimba tshɛ lo tshɛ. Nde akafunde ate: “Koko, Nkumadiɔndjɔ akemala suke la mi ndo akambisha wolo.” Ekɔ mɛtɛ dia Nkumadiɔndjɔ Yeso 2 Tim. 4:16, 17. *
akasha Pɔɔlɔ ekimanyielo kakinde l’ohomba. Ko wahɔ akɔna wakandakondja oma lo ekimanyielo kɛsɔ? Pɔɔlɔ ndamɛ akate ate: “Dimi lakatshungɔ oma l’onyɔ wa ntambwɛ.”—3 Pɔɔlɔ akohɔ ekimanyielo kakandalongola ndo kɛsɔ kakookeketsha dia nde ndjaɛkɛ le Jehowa ɔnɛ lakakoke mbokeketsha dia nde mbikikɛ ehemba waki la nde ndo wɛnɛ wakandakoke ndjohomana la wɔ. Diakɔ diakandate ɔnɛ: “Nkumadiɔndjɔ ayotshungola oma l’akambo wa kɔlɔ tshɛ.” (2 Tim. 4:18) Pɔɔlɔ akeyaka dia kaanga anto hawookimanyiyisha, Jehowa nde la Ɔnande wayowokimanyiya.
WAASO WA ‘NDJAƐKƐ LE JEHOWA’
4, 5. a) Onto akɔna akoka toshaka mbala la mbala ekimanyielo keso l’ohomba? b) Ngande wakokaso nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa?
4 Onde wɛ amboyaokaka opoko etena kalɔshanayɛ la dikambo dimɔtshi dia wolo? Mbeyaka monga ko wɛ keema l’olimu, ekɔ lo pomana la tɔsɛngiya ta kɔlɔ la kalasa, ekɔ l’okakatanu wendana la yonge ya demba kana ekɔ lo tenyanya tena dia wolo. Mbeyaka monga ko wɛ akalɔmbɛ anto akina ekimanyielo, koko hawokosha kɛnɛ keyɛ l’ohomba. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, ekɔ akambo amɔtshi wahakoke kandɔma la ekimanyielo k’anto. Lo tena dia ngasɔ, onde dako dia lo Bible dia ‘ndjaɛkɛ le Jehowa’ diekɔ anyanya? (Tuk. 3:5, 6) Ndooko. Bɛnyɛlɔ efula dia lo Bible toshikikɛka dia Jehowa mɛtɛ kimanyiyaka ekambi ande.
5 Tatombɛke anto tokumbɛkumbɛ l’ɔtɛ wahawatosha ekimanyielo keso l’ohomba. Koko, l’ɛnyɛlɔ ka Pɔɔlɔ, tɔshi tena sɔ oko diaaso dia ndjaɛkɛ tshɛ lo tshɛ le Jehowa. Dui sɔ diayokeketsha wɛkamu aso le nde ndo diayetɛ diɔtɔnganelo diasaso la nde dui dia mɛtɛ.
EKƆ OHOMBA NDJAƐKƐ LE NZAMBI
6. Lande na kele mbeyaka monga tshondo y’okakakatanu dia sho ndjaɛkɛ le Jehowa djekoleko etena keso la ntondo k’ekakatanu?
6 Wɛ koka mbutɛ Jehowa okakatanu wele layɛ lo dɔmbɛlɔ ko l’ɔkɔngɔ diko wɛ monga la wɔladi, eya dia wɛ ambosala kɛnɛ kakokayɛ nsala lo kɛnɛ kendana la okakatanu akɔ. Ko onde nde ayowokandola? Eelo. (Adia Osambu 62:8; 1 Petero 5:7.) Nsala dui sɔ ekɔ ohomba naka talanga monga la diɔtɔnganelo di’oshika la Jehowa. Monga l’eshikikelo dia Jehowa ayotosha kɛnɛ keso l’ohomba bu yana ya dikambo. Lande na? Ɔkɔkɔ ɔmɔtshi mbeyaka monga ko, woho wahatokadimolaka Jehowa alɔmbɔlɛ aso ko wonya wɔlɔmbaso.—Osam. 13:1, 2; 74:10; 89:46; 90:13; Hab. 1:2.
7. Lande na kele aha mbala tshɛ mbatokadimolaka Jehowa alɔmbɛlɔ aso ko wonya wɔlɔmbaso?
7 Lande na kele aha alɔmbɛlɔ tshɛ wasalaso mbatokadimolaka Jehowa mbala kakɔ ɔtɔi? Tohɔ dia nde mbɛdikaka diɔtɔnganelo diasaso la nde la nɛ diele lam’asa ombutshi wa pami l’anande. (Osam. 103:13) Ɔna hakoke nongamɛ dia ombutshi ande mbosha kɛnɛ tshɛ kalɔmbande kana mboshatɔ kowonya akɔ. Ekɔ awui amɔtshi wakoka ɔna nɔmba wele bu ohomba. Ndo awui akina ndjongaka ohomba l’etena kɛmɔtshi. Ndo nto, awui amɔtshi koka monga ko vɔ bu la waahɔ efula le ɔna kana le anto akina wendana la dui diakɔ. Laadiko dia laasɔ, naka ombutshi mbishaka ɔna mbala kakɔ ɔtɔi kɛnɛ tshɛ kawɔlɔmbande, kete ɔsɔ ayonga oko diɔtɔnganelo dia lam’asa ɔhɔmbɔ la nkumɛnde, mbuta ate ɔna ayonga owandji. Woho akɔ waamɛ mbele, dia waahɔ aso, Jehowa koka ntshika dia etena mbeta la ntondo ka nde ndjokadimola lo alɔmbɛlɔ aso. Ɔsɔ ekɔ lotshungɔ lele la Otungi aso wa lomba, Nkumɛso koludi la ngandji, Shɛso lele l’olongo. Naka sho nɔmbaka la kanyi yɔnɛ paka Jehowa tokadimola ko wonya akɔ, kete dui sɔ koka ndjolanya diɔtɔnganelo di’oshika diasaso la nde.—Ɛdika la Isaya 29:16; 45:9.
8. Kakɔna katolaka Jehowa lo kɛnɛ kendana la elelo aso?
8 Dui dikina ele, Jehowa mbeyaka elelo aso dimɛna. (Osam. 103:14) Diakɔ diele, nde halongamɛ dia sho ndɔshana shoamɛ la ekakatanu aso, koko nde tokimanyiaka oko wende ombutshi. Lo tena dimɔtshi sho koka ndjaoka dia hatoyeya ka nsala. Koko Jehowa toshikikɛka dia nde hetawɔki pondjo di’ekambi ande nsowa polo lo yoho yahawakoke mbikikɛ. Lo mɛtɛ, nde ‘ayotatɛ mboka.’ (Adia 1 Kɔrɛtɔ 10:13.) Diakɔ diele, sho tekɔ l’ɛkɔkɔ w’eshika wa ndjaɛkɛ lo ekimanyielo kaki Jehowa nɛ dia nde mbeyaka kɛnɛ kele ɔlɔlɔ leso.
9. Kakɔna kahombaso nsala naka alɔmbɛlɔ aso hawokadimɔmi mbala kakɔ ɔtɔi?
9 Naka alɔmbɛlɔ aso hawokadimɔmi mbala kakɔ ɔtɔi, sho pombaka mendɛ le Ɔnɛ leya etena kakokande tokadimola. Tohɔ dia nde la wɔ ekɔ la solo dia lotutsha nɛ dia nde nomɔlomɔka dia tokimanyiya. “[Jehowa] atulangaka nyuhumuya lukulu l’olo, ndu atukumbulaka nyuka ketshi, ne dia [Jehowa] keli [Nzambi ka] sambu k’ololo. Waku tshe watulungamelaka le ndi weli la otshoko.”—Is. 30:18.
“ONYƆ WA NTAMBWƐ”
10-12. a) Kakɔna kakoka mbetɛ akambo wolo le Okristo wakɔnya ose nkumbo lele la hemɔ kahakɔnɔ? b) Ngande wele ndjaɛkɛ le Jehowa lo tena dia wolo ekɔ la shɛngiya lo diɔtɔnganelo diasa onto la nde? Sha ɛnyɛlɔ.
10 Etena keyɛ l’ekakatanu wa wolo, wɛ koka ndjaoka oko wakayaoke Pɔɔlɔ, mbuta ate wɛ koka ndjaoka oko wɛ amboshila kana aya suke la mbɔtɔ “[l’]onyɔ wa ntambwɛ.” Lo tena dia ngasɔ mbele, ndjaɛkɛ le Jehowa ekɔ ohomba efula. Ohɔsa dia wɛ ekɔ lo nkɔnya ose nkumbo ɔmɔtshi lokayɛ ngandji lele la hemɔ kahakɔnɔ, ko wɛ ambɔlɔmba Jehowa dia nde kokimanyiya dia wɛ mbɔsa tɛdikɔ t’amɛna ndo nkeketala. * Oma laasɔ wɛ koka ndjaoka lo wɔladi etena kohɔyɛ dia Jehowa mɛnaka okakatanu wele layɛ ndo kohokamɛka.—Osam. 32:8.
11 Awui wa lo lɔsɛnɔ koka nkonya onto dia mɛna akambo lo yoho kina. Adɔkɔtɛlɛ mbeyaka kosha alako wahafɔnɛ. Kana ewotɔ ayɛ wakayalongamɛka dia vɔ kosha ekimanyielo koka ndjokonya akambo amboleka wolo le yɛ. Ekɔ ohomba ntetemala nyanga ekimanyielo le Jehowa. Tetemala ndjasukanya la nde. (Adia 1 Samuele 30:3, 6.) Etena kayoyɛna dia Jehowa ambokokimanyiya, diɔtɔnganelo diasayɛ la nde diayoleka nkeketala.
12 Linda * akayɛnaka mɛtɛ ka dui sɔ l’ɔkɔngɔ wa nde nkimanyiya ambutshi ande wakatataka oya l’ekomelo ka nsɛnɔ yawɔ. Nde mbutaka ate: “Lo etena kɛsɔ, dimi l’omɛmi ndo kosɛmi ka pami kombeyaka ka nsala. Lo tena dimɔtshi takayaoke dia taya bu ndooko l’ekimanyielo. Etena kohɔso kɛnɛ kakete, sho mɛnaka dia Jehowa akatokimanyiya. Nde akatokeketsha ndo akatosha kɛnɛ kaki la so ohomba, kaanga l’etena kakadiɛnamaka dia tamboshisha tshɛ.”
13. Ngande wele ndjaɛkɛ le Jehowa akakimanyiya kadiyɛso kɛmɔtshi dia ntondoya lokema l’ekakatanu wakookomɛ?
13 Ndjaɛkɛ tshɛ lo tshɛ le Jehowa koka nto tokimanyiya etena kalɔshanaso la dui dimɔtshi dia kɔlɔ. Omi aki Rhonda laki komonga Ɔmɛnyi wa Jehowa akalangaka dia vɔ ndjaka diwala ndo l’etena kɛsɔ mbakawatosholaka kose aki Rhonda la pami la hemɔ ka lo lokoho la demba (lupus) kakahombe mbokonya lo nyɔi. L’ɔkɔngɔ wa ngɔndɔ ngana, wadi kose aki Rhonda akavu.
Etena kakɛnyi Rhonda dia kandji k’akambo wa wolo wakookomɛ kambotatɛ nkitakita, nde akatatɛ nkamba olimu w’ombatshi mboka wa pondjo. Kombet’edja oma laasɔ, nyango akavu. Kakɔna kakakimanyiya Rhonda dia ntondoya ekakatanu ɛsɔ? Nde mbutaka ate: “Lakasawolaka la Jehowa lushi tshɛ lo dɔmbɛlɔ, oyadi dia mbɔsa tɛdikɔ tatotshitshɛ. Kɛsɔ akankimanyiya dia mbɔsa Jehowa onto la mɛtɛ le mi. Dui sɔ diakambetsha dia dimi ndjaɛkɛ le Jehowa lo dihole dia ndjaɛkɛ le mi dimɛ kana le anto akina. Ekimanyielo kakandambisha kaki ka mɛtɛ, mbuta ate ehomba ami tshɛ wakakotshama. Etombelo waki la dui sɔ ele, lakɛnyi dia laki suke suke la Jehowa.”14. Eshikikelo kakɔna kakoka monga la Okristo wele owotɔ ande ambotshanyema oma l’etshumanelo?
14 Tɔshi ɛnyɛlɔ kekina. Ohɔsa dia owotɔ ayɛ wa ngandji ambotshanyema oma l’etshumanelo. Oma lo wekelo ayɛ wa Bible, wɛ mbeyaka woho wahombaso salɛ wanɛ wambotshanyema akambo. (1 Kɔr. 5:11; 2 Jni. 10) L’etena kɛmɔtshi, nɛmiya yɛdikɔ yendana l’onto lambotshanyema mbeyaka monga okakatanu wa wolo efula. * Wɛ kokaka monga l’eshikikelo dia Shɔ lele l’olongo ayokosha akoka weyɛ l’ohomba dia wɛ mbokitanyiya la kɔlamelo. Shi wɛ ambɛna yoho yakokayɛ nkeketsha diɔtɔnganelo diasayɛ la Jehowa lo monga la nde la diɔtɔnganelo dia ma ma?
15. Lande na kakahindola Adama ɔlɛmbɛ wa Jehowa lo Ɛdɛna?
15 Lo dui sɔ, tokane yimba lo kɛnɛ kendana la Adama, pami ka ntondo. Onde Adama akeyaka mɛtɛ dia nde akakoke pindolɛ Jehowa ndo ntshikala la lɔsɛnɔ? Ndooko, nɛ dia Afundelo totɛka dia 1 Tim. 2:14) Lande na kakandahindolɛ Nzambi? Adama akale olowa wakawosha Eva nɛ dia nde aki la ngandji k’efula otsha le wadɛnde. Adama akahokamɛ dui dia wadɛnde lo dihole dia mpokamɛ dui dia Jehowa Nzambi kande.—Etat. 3:6, 17.
“Adama kokesama.” (16. Otsha le na ahombaso ndeka monga la ngandji k’efula, ndo lande na?
16 Onde dui sɔ mɛnyaka dia hatohombe monga la ngandji k’efula otsha le ewotɔ aso? Aha ngasɔ. Koko sho pombaka ndeka monga la ngandji k’efula otsha le Jehowa. (Adia Mateo 22:37, 38.) Dui sɔ diekɔ la wahɔ le ewotɔ aso oyadi vɔ wekɔ lo kambɛ Jehowa kana bu. Diakɔ diele, ekɔ ohomba sho ntetemala nkeketsha ngandji kokaso Jehowa ndo wɛkamu aso le nde. Naka tekɔ lo ndjakiyanya l’ɔtɛ wambotshanyema owotɔ aso ɔmɔtshi, kete ekɔ ohomba sho diholɛ Jehowa otema lo dɔmbɛlɔ. * (Rɔmɔ 12:12; Flpɛ. 4:6, 7) Tokambe la dui diatosha paa sɔ dia sho ndeka nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la Jehowa. Dui sɔ diayotokimanyiya dia sho nongamɛ dia Jehowa mbela etombelo w’amɛna.
ETENA KAKONGASO
17. Ngande wakokaso mɛnya dia sho ndjaɛkɛka le Jehowa?
17 L’ɔtɛ w’ɔkɔkɔ akɔna wakatshungɔ Pɔɔlɔ “oma l’onyɔ wa ntambwɛ”? Nde mbutaka ɔnɛ: “Kele lo tshimbo yami, olimu w’esambishelo wakambeme dimɛna ndo kele wedja tshɛ woke esambishelo kakɔ.” (2 Tim. 4:17) L’ɛnyɛlɔ ka Pɔɔlɔ, tekɔ l’awui efula wa nsala l’olimu w’esambishelo, diakɔ diele tekɔ l’eshikikelo dia Jehowa ayɛna kɛnɛ tshɛ kele ohomba ko “ayo[to]kotshɛ diangɔ dikina.” (Mat. 6:33) Oko weso esambisha wa Diolelo, takalongola “ɔkɛndɛ wa nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ” ndo Jehowa tɔsaka oko “ekambi kaamɛ” la nde. (1 Tɛs. 2:4; 1 Kɔr. 3:9) Naka sho ndjasha l’olimu waki Nzambi, kete hatonga wolo sho nkonga dia Jehowa nkadimola lo alɔmbɛlɔ aso.
18. Lo toho takɔna takokaso ndjaɛkɛ le Jehowa ndo nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la nde?
18 Nyɛsɔ tokambe la etena kɛnɛ dia nkeketsha diɔtɔnganelo diasaso la Nzambi. Naka ekɔ dui dimɔtshi diatokiyanya, kete tokambe la dui diakɔ dia ndjasukanya la Jehowa. Etena kayashaso tshɛ lo Ɔtɛkɛta waki Nzambi, kalɔmbaso ndo kayashaso tshavu lo akambo wa lo nyuma, nyɛsɔ tonge l’eshikikelo ɔnɛ Jehowa ayotokimanyiya dia sho mbikikɛ ehemba wahomana la so ndo wakoka ndjohomana la so lo nshi yaye.
^ od. 2 “Onyɔ wa ntambwɛ” wakatshungɔ Pɔɔlɔ oma lɔkɔ ɔsɔ koka mbɔsama lo yoho ya mɛtɛ mɛtɛ kana ya didjidji.
^ od. 10 Asawo efula wakatondjama dia nkimanyiya Akristo wele la hemɔ ndo wanɛ waakɔnya. Enda Réveillez-vous ! wa Ngɔndɔ ka hende 8, 1994; Ngɔndɔ ka hende 8, 1997; Ngɔndɔ ka tanu 22, 2000; ndo wa Ngɔndɔ ka hende 22, 2001, lo Falase.
^ od. 12 Nkombo yakatshikitanyema.
^ od. 14 Enda sawo diele l’ɔtɛ a dui ɔnɛ “Wotshanyelo w’onto oma l’etshumanelo ekɔ yɛdikɔ yoludi la ngandji,” diele lo numɛlɔ kɛnɛ.
^ od. 16 Asawo efula wakatondjama dia nkimanyiya ase nkumbo wele la kɔlamelo dia vɔ ntondoya etena katshika owotɔ awɔ ɔmɔtshi dia kambɛ Jehowa. Enda Tshoto y’Etangelo ya Ngɔndɔ ka divwa 1, 2006 (lɛkɛ 17-21) ndo ya Ngɔndɔ ka ntondo 15, 2007 (lɛkɛ 17-20), lo Falase.