Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Nyɛsɔ tosungukalake nɛ dia—Satana kombolaka dia tɔlɛ

Nyɛsɔ tosungukalake nɛ dia—Satana kombolaka dia tɔlɛ

“Nyosungukalake. Diabolo otunyi anyu ekɔ lo mbeteta oko ntambwɛ kadikita kayanga onto la nde ndɛ.”—1 PET. 5:8.

1. Lembetshiya woho wakayokoma etongami kɛmɔtshi ka lo nyuma Satana.

L’ETATELO etongami kɛmɔtshi ka lo nyuma aki la diɔtɔnganelo dia dimɛna la Jehowa. Koko l’etena kɛmɔtshi, etongami ka lo nyuma kɛsɔ akayotatɛ monga la nsaki k’anto mbɔtɛmɔla. Lo dihole dia nde minya nsaki ka kɔlɔ kɛsɔ, nde akakilame, tɔ kakafulanɛ polo tɔ ndjota pɛkato. (Jak. 1:14, 15) Sho mbeyaka dia etongami kɛsɔ ekɔ Satana, ɔnɛ laki “koshikikala lo mɛtɛ.” Nde akatɔmbɔkwɛ Jehowa ndo akakome “she kashi.”—Jni. 8:44.

2, 3. Tɔtɛkɛta “Satana,” “Diabolo,” “Oloyi” ndo “Dragɔ” ɛnyatɔ lo dikambo dia otunyi wa Jehowa w’oleki woke?

2 Ntatɛ etena kakandatɔmbɔkɔ, Satana akayaetɛ otunyi woleki woke waki Jehowa ndo nde bu ɔngɛnyi w’anto. Nkombo yakawasha Satana mɛnyaka dia nde ekɔ kanga lokeso la mamba. Lokombo Satana nembetshiyaka “Ɔndɔshi” ndo dui sɔ mɛnyaka dia etongami ka lo nyuma ka kɔlɔ kɛsɔ hasukɛ lowandji laki Nzambi koko nde lihetshaka ndo lilɔshaka. Kɛnɛ koleki tshɛ ele, Satana kombolaka dia lowandji laki Jehowa nkita tatala.

3 Lo Ɛnyɛlɔ 12:9, Satana mbelamɛka ɔnɛ Diabolo, mbuta ate “omamanyishi.” Dui sɔ toholaka dia Satana akatɛkɛta kɔlɔ lo dikambo dia Jehowa lo mbelɛ ɔnɛ kanga kashi. Etelo k’ɔnɛ “oloyi w’edjedja” toholaka kɛnɛ kakatombe lushi lɔmɔtshi lo Ɛdɛna etena kakakambe Satana la yoho ya mayɛlɛ dia nkesa Eva. Etelo k’ɔnɛ “dragɔ dia woke” toholaka etongami kɛmɔtshi ka wɔma, mbuta ate Satana layanga dia mfukutanya sangwelo diaki Jehowa ndo ndanya anto ande.

4. Kakɔna kayangaso nsɛdingola lo sawo nɛ?

4 Mbokɛmaka hwe dia Satana salaka tshɛ dia tofukutanyiyɛ olowanyi aso. Diakɔ diatɔhɛmɔla Bible ɔnɛ: “Nyambalɛke, nyosungukalake. Diabolo otunyi anyu ekɔ lo mbeteta oko ntambwɛ kadikita kayanga onto la nde ndɛ.” (1 Pet. 5:8) Lo kɛnɛ kendana la ɔhɛmwɛlɔ ɔsɔ, lo sawo nɛ tayanga nsɛdingola waonga asato waki Satana wɛnya ohomba wa sho sungukalaka la ntondo ka otunyi wa lokaki waki Jehowa ndo w’anto ande.

SATANA EKƆ LA WOLO

5, 6. a) Sha bɛnyɛlɔ diɛnya dia ditongami dia lo nyuma diekɔ la “khudu.” b) Lo yoho yakɔna yele Satana “la akoka wa ndjakisha”?

5 Ditongami dia lo nyuma dielɛwɔ andjelo diekɔ “akanga a khudu.” (Osam. 103:20) Andjelo ndeka anto, vɔ wekɔ la yimba y’efula ndo la wolo. Andjelo wele la kɔlamelo kambaka la wolo awɔ lo yoho ya dimɛna. Ɛnyɛlɔ, lushi lɔmɔtshi ondjelo wa Jehowa akadiake asɔlayi w’ase Asuriya 185 000, dui diele onto hakoke pondjo disala ndo diakoka monga wolo kaanga le olui w’alembe. (2 Khum. 19:35) Lushi lokina, ondjelo akakambe la wolo ande woleki anto ko akatshungola apɔstɔlɔ waki Yeso oma lo lokanu. Etongami ka lo nyuma kɛsɔ akanya dihomɔ diakawadihe luudu, akadihola nkuke, akatondja apɔstɔlɔ ndo oma laasɔ nde akadihe nkuke l’ɔkɔngɔ wa nde mbatondja etena kele alami wa lokanu wakemala la soko.—Ets. 5:18-23.

6 Ditongami dia lo nyuma diele la kɔlamelo kambaka la wolo awɔ lo yoho ya dimɛna, koko Satana kambaka la wolo ande lo yoho ya kɔlɔ. Nde mɛtɛ ekɔ la wolo ndo la shɛngiya. Afundelo mbeelɛka ɔnɛ “owandji w’andja ɔnɛ” ndo ɔnɛ “nzambi k’andja ɔnɛ.” (Jni. 12:31; 2 Kɔr. 4:4) Satana Diabolo ekɔ ndo “la akoka wa ndjakisha.” (Hɛb. 2:14) Kɛsɔ hɛnya dia nde ndjakaka anto tshɛ mbala kakɔ ɔtɔi. Koko yimba yande ya kɔlɔ yambokokanɛ l’andja ɔnɛ. Lam’ele Eva aketawɔ kashi kaki Satana ndo Adama akɔnyɔla Nzambi, pɛkato la nyɔi kakadiangana le anto tshɛ. (Rɔmɔ 5:12) Lo yoho shɔ mbele Satana ekɔ “la akoka wa ndjakisha.” Yeso akelɛ Satana ɔnɛ “ondjakanyi.” (Jni. 8:44) Satana mɛtɛ ekɔ otunyi aso wele la wolo.

7. Ngande wɛnya ɛdiɛngɛ dia wekɔ la wolo?

7 Etena kalɔshanaso la Satana hatonge tsho atunyi ande koko ndo wa wanɛ tshɛ wele lo wedi ande walɔshana la lowandji laki Jehowa. Vɔ wekɔ ɛdiɛngɛ kana olui a woke wa ditongami dia lo nyuma diakatɔmbɔkɔ. (Ɛny. 12:3, 4) Mbala ko mbala ɛdiɛngɛ wokokambaka la wolo awɔ woleki anto dia nsoya anto. (Mat. 8:28-32; Makɔ 5:1-5) Hatohombe mɔnyɔla wolo wele la andjelo wa kɔlɔ asɔ ndo wele la “owandji w’ɛdiɛngɛ.” (Mat. 9:34) Hatokoke mbidja otshumba lo ta dialɔso la Satana naka Jehowa hatodje lonya.

SATANA EKƆ KANGA NGALA

8. a) Naa oyango waki Satana? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.) b) Oko le yɛ, ngande wakɛnɛmɔla andja ɔnɛ yimba ya ngala yaki Satana?

8 Ɔpɔstɔlɔ Petero akɛdika Satana la “ntambwɛ kadikita.” Lo ndjela dibuku dimɔtshi, vɛrbɛ ya lo Grɛkɛ yokadimɔmi ɔnɛ ‘dikita’ mɛnyaka ‘olonga wa wolo wada nyama kele la ndjala k’efula.’ Kɛsɔ mɛtɛ mɛnyaka dia Satana ekɔ kanga ngala. Kanga mbele andja w’otondo wekɔ lo anya ande, Satana eke l’ohomba di’anto efula nyometa lo wedi ande. (1 Jni. 5:19) Le Satana andja w’otondo wekɔ oko yangɔ ya ndɛ ya tshitshɛ. Satana ndekaka sɔmana l’atshikadi w’akitami wanɛ wakimanyiama oma le asekawɔ “ɛkɔkɔ ekina.” (Jni. 10:16; Ɛny. 12:17) Oyango waki Satana ele wa ndɛ ekambi wa Jehowa. Woho wasoya Satana ambeki waki Yeso ntatɛ oma lo ntambe ka ntondo polo ndo nshi nyɛ mɛnyaka dia nde ekɔ kanga ngala.

9, 10. a) Kakɔna kakasale Satana dia mfukutanya sangwelo diaki Nzambi le wodja w’Isariyɛlɛ? (Sha bɛnyɛlɔ.) b) Lande na kakasɔmanaka Satana l’ase Isariyɛlɛ w’edjedja? c) Oko leyɛ, ngande wayaoka Diabolo etena kasala okambi waki Jehowa ɔmɔtshi pɛkato ka woke?

9 Lo welo wadjande dia mfukutanya sangwelo diaki Nzambi, Satana mɛnyaka dia nde ekɔ kanga ngala lo yoho kina. Ntambwɛ hongaka la kɛtshi ka nyama yandatɔ. Ntambwɛ hoke kandji dia ndjaka nyama ndo hayakiyanya l’ɔkɔngɔ. Woho akɔ waamɛ mbele, Satana bu la kɛtshi k’anto walɛnde. Ɛnyɛlɔ, tokanyiya yema woho wakayaoke Satana Diabolo etena kakasalaka ana w’ase Isariyɛlɛ pɛkato k’awui wa mindo wa dieyanelo ndo ka lokaki. Etena kɛnaso etombelo wa kɔlɔ wakakomɛ Zimiri l’ɔtɛ wakandayasha lo awui wa mindo wa dieyanelo ndo Ngehazi l’ɔtɛ wa lokaki laki la nde, shi sho ‘mɛnaka’ woho wadikita ntambwɛ?—Wal. 25:6-8, 14, 15; 2 Khum. 5:20-27.

Satana ngɛnangɛna etena kasala okambi waki Jehowa ɔmɔtshi pɛkato (Enda odingɔ 10)

10 Satana akeyaka lande na kakandasɔmanaka l’ase Isariyɛlɛ w’edjedja. Wodja wa Isariyɛlɛ mbakahombe ntondja Mɛsiya, ɔnɛ lakahombe ndjominola Satana ndo nyindja lowandji laki Jehowa. (Etat. 3:15) Satana konanga di’ase Isariyɛlɛ fulanɛ ndo nde akasale la wolo dia vɔ monga atshi wa pɛkato. Tatɔfɔnyake dia Satana akanyange etena kakasale Davidɛ loseka kana Satana akoke kɛtshi etena kakayonga Mɔsɛ hayokotsha kɛnɛ kalɔmbama dia mbɔtɔ lo Nkɛtɛ ya daka. Kɛnɛ kele mɛtɛ ele, Satana ngɛnangɛnaka etena kasala okambi waki Nzambi ɔmɔtshi pɛkato ka woke. Ondo Satana kambaka ndo la weho w’awui wa ngasɔ dia mɔnyɔla Jehowa.—Tuk. 27:11.

11. Oyango akɔna ondo waki la Satana lo mpemba Sara?

11 Satana aki la lohetsho otsha le nkumbo ka lo ɔlɔndji w’anto wakahombe ndjotondja Mɛsiya. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole kɛnɛ kakatombe yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa Jehowa mbutɛ Abrahama ɔnɛ layoketɛ ‘wodja wa woke.’ (Etat. 12:1-3) Etena kaki Abrahama nde la Sara l’Edjibito, Farawɔ akɔshi Sara lakande l’oyango wa nde ndjokoma wadɛnde. Diɛsɛ ko Jehowa akekɛ lonya ndo akakokɛ Sara oma lo waale ɔsɔ. (Adia Etatelu 12:14-20.) Yema tshitshɛ la ntondo ka Isaka mbotɔ, dui dia woho akɔ wamɛ diakasalema la Ngɛrara. (Etat. 20:1-7) Onde Satana mbaki lo kiɔkɔ y’awui asɔ? Onde nde akalongamɛka dia Sara lakatshike osomba wa Ura w’ɔngɔnyi dia todjasɛ lo totombotombo ayetawɔ kesama la diangɔ dia nɛmɔ dia laka Farawɔ ndo Abimɛlɛkɛ? Onde Satana akafɔnya dia Sara ayokesola omɛnde ndo Jehowa ko mbɔtɔ lo diwala dia loseka? Bible hatotɛ koko tekɔ l’ɔkɔkɔ w’oshika wa mbetawɔ ɔnɛ Diabolo akasale tshɛ diaha Sara nkotsha kɛnɛ kalɔmbama dia ntondja kanula yakalakema. Satana takandakoke pondjo nanya diwala dia dimɛna diaki womoto ɔsɔ, lokumu l’ɔlɔlɔ laki la nde ndo diɔtɔnganelo dia dimɛna diaki lam’asande la Jehowa. Satana mɛtɛ ekɔ kanga ngala.

12, 13. a) Ngande wakɛnya Satana dia nde ekɔ kanga ngala l’ɔkɔngɔ wa eotwelo ka Yeso? b) Oko leyɛ, ngande wayaoka Satana lo kɛnɛ kendana la ɛlɔngɔlɔngɔ woka Jehowa ngandji ndo wasala la wolo dia mbokambɛ?

12 Yeso akayotɔka ntambe efula l’ɔkɔngɔ w’Abrahama. Hatokoke mfɔnya dia Satana kombeyaka dia Yeso ayokoma olangala, ayolangema ndo ɔnɛ nde ayonga ohomba efula. Satana akeyaka dia ɔna leke kambotɔ ɔsɔ ayola polo ndjokoma Mɛsiya wakalakema. Yeso mbaki etenyi ka ntondo ka kanula y’Abrahama, ɔnɛ lakahombe “ndanya akambo wa Diabolo.” (1 Jni. 3:8) Onde Satana akafɔnya ɔnɛ ndjaka ɔna ɔsɔ aki dui dia wolo? Satana bu l’atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ. Diakɔ diele lo kɛnɛ kendana la ɔna ɔsɔ, Satana akasale akambo aha la mengenga. Lo woho akɔna?

13 Khumekanga Hɛrɔdɛ akoke nkɛlɛ k’efula etena kakambola ambeyi w’akambo wa tɔɔtɔ lo kɛnɛ kendana la “nkumekanga k’ase Juda” kakotɔ ndo nde akɔshi tɛdikɔ ta ndjaka ɔna ɔsɔ. (Mat. 2:1-3, 13) Dia ndjashikikɛ dia ɔna ɔsɔ ambodiakema, nde akadjanga dia vɔ ndjaka ana w’apami tshɛ waki l’ɛnɔnyi ehende oya l’ɛse wakadjasɛka la Bɛtɛlɛhɛma ndo lo distrikɛ ya lɛkɔ. (Adia Mateo 2:13-18.) Ko kaanga mbakahande Yeso oma lo nyɔi kɛsɔ, kakɔna katetsha dui sɔ lo dikambo dia Satana lele otunyi aso? Teye dia Diabolo hɔshi lɔsɛnɔ l’onto la nɛmɔ. Nde mɛtɛ hoke ana w’akɛnda kɛtshi. Nde ekɔ “ntambwɛ kadikita.” Hatohombe mbuta ɔnɛ Satana bu ngala.

SATANA EKƆ KANGA LOKESO

14, 15. Ngande wambetɛ Satana “wanɛ wele bu ambetawudi totshungu”?

14 Satana kambaka la lokeso dia mbekola anto oma le Jehowa Nzambi ka ngandji. (1 Jni. 4:8) Lo nkamba la lokeso, Satana ekɔ lo nshimba anto diaha vɔ mbeya dia “wekɔ l’ohomba wa mbeya akambo waki Nzambi.” (Mat. 5:3) Diakɔ diele, nde “ambetɛ wanɛ wele bu ambetawudi totshungu lo timba tawɔ diaha osase wa lokumu l’ɔlɔlɔ la lotombo lendana la Kristo, ɔnɛ lele efanelo ka Nzambi mbahɛtɛ.”—2 Kɔr. 4:4.

15 Yoho mɔtshi yaleka nkamba la Satana dia nkesa anto ele ɔtɛmwɛlɔ wa kashi. Satana mongaka l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kɛnande anto watɛmɔla watshɛwɔ, diangɔ diakatongama kana waa nyama, mbuta ate onto kana ɛngɔ kɛmɔtshi lo dihole dia Jehowa ‘ɔnɛ lalɔmba di’anto mbomamema paka ndamɛ oto.’ (Etum. 20:5) Kaanga efula k’anto wasɛma dia wekɔ lo ntɛmɔla Nzambi lo mɛtɛ, ndjashaka lo mbekelo y’ashidi ndo lo awui akina wa kɔlɔ. Vɔ wekɔ anto wahomba mbokama kandji l’ɛnyɛlɔ k’anto wele Jehowa akawatɛ ɔnɛ: “Okoko wana atunyukimoka falanga yanyu lu kene kaha na? Dikambu kuna diatunyushishaka wulu anyu lu kene kahanyulutsha? Nyumbukeli, nyolekaki kene keli ololo. Etema anyu wangenangenaki lu mbu ya nde y’ololo.”—Is. 55:2.

16, 17. a) Lande na kakatɛ Yeso Petero ɔnɛ “Satana, tshimba l’ɔkɔngɔ ami”? b) Ngande wakoka Satana tokesa lo kɛnɛ kendana la nsala akambo la shamanya?

16 Satana koka nkɔsha kaanga ekambi wa Jehowa wele l’ohetoheto. Ɛnyɛlɔ, tɔsɛdingole kɛnɛ kakatombe etena kakatɛ Yeso ambeki ande dia nde aki suke la ndjakema. L’oyango wa dimɛna, ɔpɔstɔlɔ Petero akatshu la nde l’omamu ko akawotɛ ate: “Nkumadiɔndjɔ, yaoka kandji, dikambo dia ngasɔ diatokokomɛke.” Yeso akatɛ Petero l’eshikikelo tshɛ ɔnɛ: “Satana, tshimba l’ɔkɔngɔ ami.” (Mat. 16:22, 23) Lande na kakelɛ Yeso Petero ɔnɛ “Satana”? Nde akawelɛ ngasɔ nɛ dia Yeso akeyaka kɛnɛ kaki suke la salema. Etena kakakoke ka Yeso mvɔ oko oshinga w’etshungwelo dia mɛnya dia Diabolo ekɔ kanga kashi. Lo etena ka kandji ka l’ɔkɔndɔ w’anto kɛsɔ, ɔsɔ komonga etena ka Yeso ‘ndjaoka kandji.’ Otondɔtɛwɔ, tshike satana otɔngɛnangɛna.

17 Oko watatasukana otsha lo ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo, sho la wɔ tekɔ lo nsɛna lo tena dia wolo. Satana nangaka diaha sho ndjalama ndo ‘ndjaoka kandji’ lo nyanga lomombo la l’andja ɔnɛ ko ntshika nsala akambo la shamanya. Tatetawɔke dia dui sɔ tokomɛ. Lo dihole dia nsala ngasɔ, nyɛsɔ totetemale ‘nsungukala.’ (Mat. 24:42) Tatetawɔke kashi kapɔpa Satana ɔnɛ ekomelo keke etale kana ɔnɛ tɔ hoya.

18, 19. a) Ngande wakoka Satana tokesa lo kɛnɛ kenda na la woho wayaɔsaso? b) Ngande watokimanyiya Jehowa dia sho ntetemala ndjalama ndo sungukalaka?

18 Satana salaka la wolo dia tokesa lo yoho kina. Nde tokonyaka dia sho mbetawɔ ɔnɛ l’ɔtɛ w’atɔndɔ waki Nzambi, hatokama ngandji ndo ɔnɛ pɛkato yaso hayokoke dimanyiyama. Ɔsɔ ekɔ awui wa kashi wadianganya Satana. Onto akɔna mɛtɛ lahokama ngandji lo washo wa Jehowa? Ekɔ Satana. Onto akɔna mɛtɛ lahakoke dimanyiyama? Toko Satana. Koko Bible toshikikɛka ɔnɛ: “Nzambi keema kɔlɔ dia nde mbohɛ olimu anyu ndo ngandji kakanyɛnya dikambo dia lokombo lande.” (Hɛb. 6:10) Jehowa ngɛnangɛnaka welo wadjaso dia mbɔngɛnyangɛnya ndo olimu wokambɛso keema anyanya. (Adia 1 Kɔrɛtɔ 15:58.) Tatokesamake l’awui wa kashi wadianganya Satana.

19 Oko wambotodiɛna, Satana ekɔ la wolo, ngala ndo ekɔ kanga lokeso. Ko ngande wakokaso mbidja otshumba lo ta dialɔshanaso l’otunyi wa wolo ɔsɔ? Jehowa tosukɛka. Ɔtɛkɛta ande tɛnyaka toho takamba la Satana ndo “sho mbeyaka toho ta mayɛlɛ takamba la nde.” (2 Kɔr. 2:11) Etena keyaso tolonga takamba la Satana, sho mongaka l’akoka wa ndjalama ndo ntetemala nsungukala. Hatohombe nkomɛ lo mbeya toho takamba la Satana. Bible mbutaka ɔnɛ: “Nyɔlɔshane la Diabolo, ko nde ayonyolawɔ.” (Jak. 4:7) Sawo diayela diayɛnya awui asato wakokaso ndɔshana la Satana ndo mbodja otshumba.