1, 2. Lo Afundelo wa lo Hɛbɛru, vɔ kambaka la etelo k’ɔnɛ “kihuna k’ekulu” dia nembetshiya na?

JEHOWA NZAMBI akate ate: “Ulungu eko kiti kami ka diulelu, la kete eko kihuna k’ekulu ami.” (Isaya 66:1) Nzambi akatɛkɛta nto lo dikambo dia “kihuna k’ekulu” ande etena kakandate ɔnɛ: “Dimi layutumbula dihuli diatumukitshaka ekulu.” (Isaya 60:13) Ngande wakokande ntombola kihona k’ekolo ande kana kietɛ dimɛna efula? Ndo kakɔna kalembetshiya dui sɔ le wanɛ wodjashi lo kihona k’ekolo ande, mbuta ate nkɛtɛ?

² Lo Afundelo wa lo Hɛbɛru, vɔ kambaka la etelo k’ɔnɛ “kihuna k’ekulu” nto dia nembetshiya tɛmpɛlɔ ka lo nshi y’edjedja kaki l’Isariyɛlɛ. (1 Ekondo 28:2; Osambu 132:7) Tɛmpɛlɔ kɛsɔ kaki dimɛna efula le Jehowa nɛ dia tɔ kaki dihole diakalɔmbwamaka ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Ndo wakakambaka la tɔ dia ntombola Jehowa la nkɛtɛ.

3. Alembetshiya dihole dialɔmbwama ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ, ndo etena kakɔna kakadiatatɛ monga?

 ³ Kakɔna kalembetshiya dihole dialɔmbwama ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ ɛlɔ kɛnɛ? Diɔ keema luudu la loka oko tɛmpɛlɔ. Ɔsɔ ekɔ tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ndo tɔ tombolaka Jehowa ndeka woho wakokadiɔ salema l’oseka luudu tshɛ loki anto. Kakɔna kalembetshiya tɛmpɛlɔ ka lo nyuma? Ɔsɔ ekɔ yɛdikɔ ya Nzambi yasha anto diaaso dia monga angɛnyi ande ndo mbɔtɛmɔla. Yɛdikɔ shɔ kokaka salema paka diɛsɛ l’oshinga w’etshungwelo wa Yeso. Yɛdikɔ shɔ yakatatɛ lo ɔnɔnyi wa 29 etena kakabatizama Yeso ndo kakandasɔnama oko Ɔlɔmbɛdi a laadiko wa lo tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ka Jehowa.—Hɛbɛru 9:11, 12.

4, 5. a) Lo ndjela Osambu 99, kakɔna kalanga atɛmɔdi wa mɛtɛ wa Jehowa nsala? b) Dimbola diakɔna diahomba onto l’onto ndjambola?

⁴ Tekɔ la lowando l’efula lo yɛdikɔ ya Nzambi yendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ shɔ. Sho mɛnyaka lowando laso lo mbutɛ anto akina awui wendana la lokombo la Jehowa ndo la woshasha ande wa diambo w’oshinga w’etshungwelo. Tekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula nɛ dia ɛlɔ kɛnɛ Akristo wa mɛtɛ watombola Jehowa lushi tshɛ waya ndekana miliyɔ enanɛi. Etena kele anto efula wa l’ɛtɛmwɛlɔ fɔnyaka ɔfɔnyafɔnya ɔnɛ vɔ wayototombola Nzambi l’olongo l’ɔkɔngɔ wa nyɔi kawɔ, ekambi wa Jehowa mbeyaka di’ekɔ ohomba mbotombola la nkɛtɛ ndo oma ko kakianɛ.

⁵ Etena katombolaso Jehowa, sho mbokoyaka ɛnyɛlɔ k’ekambi wa Nzambi wa kɔlamelo watɛkɛtama lo Osambu 99:1-3, 5. (Adia.) Apami wa kɔlamelo wa lo nshi y’edjedja, ɛnyɛlɔ Mɔsɛ, Arɔna ndo Samuɛlɛ wakasukɛ tshɛ lo tshɛ yɛdikɔ ya Nzambi yendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. (Osambu 99:6, 7) Ɛlɔ kɛnɛ, la ntondo ka Akristo w’akitami weke la nkɛtɛ ntatɛ nkamba oko ɛlɔmbɛdi kaamɛ la Yeso l’olongo, vɔ wekɔ lo kambɛ Jehowa la kɔlamelo tshɛ lo etenyi ka la nkɛtɛ ka tɛmpɛlɔ ka lo nyuma. Miliyɔ ya “ɛkɔkɔ ekina” wekɔ lo mbasukɛ la kɔlamelo tshɛ. (Joani 10:16) Elui akɔ ehende ɛsɔ tɛmɔlaka Jehowa kaamɛ. Koko, onto l’onto koka ndjambola ɔnɛ: ‘Onde lekɔ lo sukɛ tshɛ lo tshɛ yɛdikɔ ya Jehowa yendana l’ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ?’

6, 7. Okakatanu akɔna wakatombe lo etshumanelo k’Akristo wa lo ntambe ka ntondo, ndo kakɔna kakatombe oya l’ɔnɔnyi wa 1919?

⁶ Suke l’ɛnɔnyi 100 l’ɔkɔngɔ w’etshumanelo k’Akristo kengama, apɔstazi wakayotomba oko wakadiatama. (Etsha 20:28-30; 2 Tɛsalɔnika 2:3, 4) L’ɔkɔngɔ w’etena kɛsɔ, akayonga dui dia wolo efula dia mbeya atɛmɔdi wa mɛtɛ waki Nzambi. Ɛnɔnyi nkama wakete la ntondo ka Jehowa ndjokamba la Yeso dia mbeya wanɛ mɛtɛ wakambɛ Nzambi lo tɛmpɛlɔ kande ka lo nyuma.

⁷ Oya l’ɔnɔnyi wa 1919, wanɛ waketawɔma le Nzambi ndo wakawokambɛka lo tɛmpɛlɔ kande ka lo nyuma wakeyama dimɛna. Vɔ wakasale etshikitanu  di’ɔtɛmwɛlɔ awɔ ndeka mbetawɔma le Jehowa. (Isaya 4:2, 3; Malaki 3:1-4) Mbokɛmaka dia ɛnɛlɔ kakɛnyi ɔpɔstɔlɔ Pɔɔlɔ ɛnɔnyi nkama la ntondo kakatatɛ kotshama.

8, 9. Kakɔna kalembetshiya “paradiso” kakɛnyi Pɔɔlɔ lo ɛnɛlɔ?

⁸ Ɛnɛlɔ kakɛnyi Pɔɔlɔ kakakɔndwama lo 2 Kɔrɛtɔ 12:1-4. (Adia.) Lo ɛnɛlɔ kɛsɔ, Jehowa akɛnya Pɔɔlɔ dui dimɔtshi diakahombe ndjosalema lo nshi yayaye. Kakɔna kalembetshiya “paradiso” kakɛnyi Pɔɔlɔ kɛsɔ? Ntondotondo, tɔ koka nembetshiya Paradiso ka mɛtɛ mɛtɛ kaya suke la ndja la nkɛtɛ. (Luka 23:43) Dui dia hende, tɔ koka nembetshiya paradiso ka lo nyuma kayototɔngɛnangɛna l’ɛtshɔkɔ wa lɔkɔ tshɛ lo tshɛ l’andja w’oyoyo. Dui dia sato, tɔ koka nembetshiya eongelo ka diambo ka “paradiso ka Nzambi” kele l’olongo.—Ɛnyɛlɔ 2:7.

⁹ Ko lande na kakate Pɔɔlɔ ɔnɛ nde “akoke ɛtɛkɛta wahakoke tɛkɛtama ndo wahakoke onto mbuta”? Nɛ dia ɔsɔ komonga etena ka nde nembetshiya vuiwui tshɛ yendana l’akambo wa diambo wakandɛnyi lo ɛnɛlɔ. Koko ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa ambetawɔ dia sho mbutɛ anto akina akambo wendana la ɛtshɔkɔ wakondja ekambi ande oma ko nshi nyɛ.

10. Lande na kele paradiso ka lo nyuma ndo tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ntshikitana?

¹⁰ Mbala efula, sho mbutɛka anto akambo wendana la paradiso ka lo nyuma. Ko paradiso kɛsɔ alembetshiyatɔ? Ɔsɔ ekɔ dihole dia laande dia wɔladi diasha Nzambi ekambi ande. Diakɔ diele, paradiso ka lo nyuma ndo tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ntshikitana. Tɛmpɛlɔ ka lo nyuma ekɔ yɛdikɔ ya Nzambi yendana la ɔtɛmwɛlɔ wa mɛtɛ. Koko, paradiso ka lo nyuma mɛnyaka hwe wanɛ wetawɔma le Nzambi ndo wɔɔtɛmɔla lo tɛmpɛlɔ kande ka lo nyuma.—Malaki 3:18.

11. Diɛsɛ diakɔna diele la so ɛlɔ kɛnɛ?

¹¹ Ekɔ dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ dia mbeya ɔnɛ oma ko 1919, Jehowa aketawɔ di’anto wele keema kokele nkamba, nkeketsha ndo nunya paradiso ka lo nyuma. Onde wɛ ekɔ lo mbisha lonya dia nsala olimu wa diambo ɔsɔ? Onde wɛ ekɔ lo ngɛnangɛna diɛsɛ diele la so dia nkamba kaamɛ la Jehowa dia mbotombola la nkɛtɛ?

12. Ngande weyaso ɔnɛ Isaya 60:17 akakotshama? (Enda osato wele lo mbɔtwɛlɔ.)

¹² Omvutshi Isaya akatatshi dia etshikitanu ndo ɛlɔngɔswɛlɔ efula wa diambo wayosalema lo etenyi k’okongamelo wa Nzambi ka la nkɛtɛ. (Adia Isaya 60:17.) Ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka kana Akristo weke kabatizama wakaadɛ kana wakoke tsho awui wendana l’etshikitanu ɛsɔ. Koko, anangɛso la akadiyɛso efula wakakondja diɛsɛ dia mɛna etshikitanu wa diambo ɛsɔ! Ekambi wa Nzambi wa kɔlamelo ɛsɔ wamboshikikɛ dia Nzambi ekɔ lo nkamba la Yeso Nkumekanga kaso dia nɔmbɔla okongamelo Ande. Naka sho mpokamɛ asekaso Akristo asɔ etena  katɔkɔndwɛwɔ etshikitanu wakawɛnyi, kete mbetawɔ ndo wɛkamu aso le Jehowa wayokeketala.

13. Lo ndjela Osambu 48:12-14, kakɔna kahombaso salaka?

¹³ Akristo wa mɛtɛ tshɛ pombaka kɔndɔlɛka anto akina akambo wendana l’okongamelo wa Jehowa. Ekɔ tshondo ya dihindo nɛ dia kaanga mbasɛnaso l’andja wa kɔlɔ waki Satana, tekɔ lo nkumbo k’onto l’ɔnango ka l’andja w’otondo kele la wɔladi ndo kaamɛ. L’ɔngɛnɔngɛnɔ tshɛ sho pombaka ndjɔkɔndɔlɛ ‘nɔnga yayaye’ akambo wendana la okongamelo wa Jehowa ndo awui wendana la paradiso ka lo nyuma.—Adia Osambu 48:12-14.

14, 15. Etshikitanu akɔna wakasalema l’ɔkɔngɔ wa 1970, ndo wahɔ akɔna wookondja okongamelo?

¹⁴ Epalanga efula wa lo tshumanelo diaso wambɛna etshikitanu wambosalema dia mbetɛ etenyi ka la nkɛtɛ k’okongamelo wa Jehowa dimɛna efula. Vɔ mbohɔka dia lo nshi y’edjedja aki okambi w’etshumanelo, koko nshi nyɛ aya olui wa dikumanyi, lo wedja aki okambi wa filialɛ, koko nshi nyɛ aya Kɔmite ka filialɛ ndo prezida ka Société Watch Tower mbakalɔmbɔlaka, koko nshi nyɛ Olui-walɔmbɔla w’Ɛmɛnyi wa Jehowa mbɔlɔmbɔla. Kaanga mbele anangɛso asɔ tshɛ waki la akimanyiedi wa kɔlamelo, koko onto ɔtɔi mbaki l’ɔkɛndɛ wa mbɔsa tɛdikɔ lo etshumanelo l’etshumanelo, lo filialɛ ndo lo mbalasa kalɔmbɔla olimu l’andja w’otondo. L’ɔkɔngɔ wa 1970, etshikitanu wakasalema dia elui wa dikumanyi monga l’ɔkɛndɛ wa mbɔsaka tɛdikɔ, koko aha onto ɔtɔi.

 ¹⁵ Lande na kele okongamelo wookondja wahɔ oma lo etshikitanu ɛsɔ? Nɛ dia etshikitanu ɛsɔ wakasalema diɛsɛ la eokelo koleki ɔlɔlɔ k’Afundelo. Lo dihole dia monga la onto ɔtɔi lɔsa tɛdikɔ tshɛ, okongamelo wookondja wahɔ oma lo tɛdikɔ toleki amɛna tɔsa dikumanyi tshɛ kana “apami wele oko weshasha” wakatosha Jehowa.—Ɛfɛsɔ 4:8; Tukedi 24:6.

16, 17. Etshikitanu akɔna weke kasalema wakaambiya, ndo lande na?

¹⁶ Ohokanyiya yema lo kɛnɛ kendana l’etshikitanu weke kasalema lo ekanda aso. Sho ngɛnangɛnaka mbisha anto ekanda wawakimanyiya ndo wawangɛnyangɛnya l’olimu aso w’esambishelo. Ohokanyiya nto lo kɛnɛ kendana la woho wakambaso la dihomɔ di’eyoyo dia tshulatshula dia nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ. Ɛnyɛlɔ, sitɛ kaso k’Ɛtɛrnɛtɛ ka jw.org kekɔ lo nkoma l’ahole wele anto efula l’oyango wa vɔ nkondja ekimanyielo kewɔ mɛtɛ l’ohomba. Etshikitanu wasalema ɛsɔ tshɛ mɛnyaka dia Jehowa ndjashaka efula le anto ndo mbaokaka ngandji.

¹⁷ Sho ngɛnangɛnaka nto etshikitanu wambosalema lo nsanganya yaso l’oyango wa sho ntana etena ka salaka Ɔtɛmwɛlɔ wa lo nkumbo kana wekelo w’onto ndamɛ. Ndo nto, tekɔ lo ngɛnangɛna etshikitanu wambosalema lo ekongelo ka nsanganya yaso ya weke. Yɔ yekɔ lo taleke nɔngɔswama ɔnɔnyi tshɛ. Tekɔ la lowando lo olowanyelo walongolaso oma lo kalasa yaso efula ya Bible. Etshikitanu wasalema ɛsɔ tshɛ mɛnyaka hwe dia, Jehowa ekɔ lo talɔmbɔla okongamelo ande  ndo ɔnɛ nde ekɔ lo tatetemala mbetɛ paradiso ka lo nyuma dimɛna efula.

18, 19. Ngande wakokaso mbisha lonya dia paradiso ka lo nyuma ndeka monga dimɛna?

¹⁸ Jehowa akatosha diɛsɛ dia mbishaka lonya dia paradiso ka lo nyuma ndeka monga dimɛna. Ko ngande wasalaso dui sɔ? Ele lo nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo l’ohetoheto ndo lo mbetɛ anto efula ambeki. Etena tshɛ kakimanyiyaso onto ɔmɔtshi dia nkoma okambi wa Nzambi, sho mbishaka lonya dia paradiso ka lo nyuma nuna.—Isaya 26:15; 54:2.

¹⁹ Sho mbishaka lonya nto dia paradiso ka lo nyuma ndeka monga dimɛna etena kasalaso la wolo dia ndowanya lonto laso l’Okristo. Dui sɔ kimanyiyaka dia paradiso ka lo nyuma ndeka nkutola anto akina. Tena tshɛ aha ewo kaso ka Bible keto, koko dionga diaso dia dimɛna ndo woho wasɛnaso l’anto lo wɔladi mbele dui dia ntondo diakutola anto oya l’okongamelo ndo oya le Jehowa la Yeso.

20. Lo ndjela Tukedi 14:35, nsaki kakɔna kahomba monga la so?

²⁰ Jehowa la Yeso wekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula etena kɛnawɔ woho wamboleka paradiso kaso ka lo nyuma monga dimɛna ɛlɔ kɛnɛ. Ɔngɛnɔngɛnɔ wele la so ɛlɔ kɛnɛ l’ɔtɛ wakambaso dia ndeka mbetɛ paradiso ka lo nyuma dimɛna, ekɔ tsho dɛtɔ dia wɔnɛ wayotokondja etena kayotokamba dia mbetɛ nkɛtɛ paradiso ka mɛtɛ mɛtɛ. Sho pombaka mbohɔka ɛtɛkɛta wa lo Tukedi 14:35, wata ɔnɛ: ‘Nkumekanga ngɛnangɛnaka okambi wasala akambo la shɛnɔdi.’ Nyɛsɔ tonge la lomba lo nkamba la wolo tshɛ dia paradiso ka lo nyuma ndeka monga dimɛna!