Lakɛnyi lo dɔ lêtsha lɔsɛnɔ lami l’otondo lo tɔkɛnyɔ ta lokumu

Kɔndwama oma le Zoya Dimitrova

Lam’akimi l’ɛnɔnyi 15, lakɛnyi dia dɔ diakamɛnyi diambokotshama, mbuta ate laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia mɛngɔla l’akɛnyi wa lokumu dia tâkɛnyaka lawɔ. Koko, lo Ngɔndɔ ka diwa 4, 1970, mpokoso ka wolo kakakomɛ. L’etena kɛmɔtshi, takakɛnyaka kɛnyɔ ya tâhatanaka otsha l’olongo oma lâsɔ, ko sho nkɔ oya la nkɛtɛ.

LAKOTƆ lo Ngɔndɔ ka dikumi l’ahende 16, 1952, ndo lakadjasɛka kâmɛ l’ambutshi ami ndo la enondo ami la womoto l’osomba wa Sofia lo wodja wa Bulgarie. L’etena kɛsɔ, Bulgarie aki wodja wakalɔmbwamaka oma le waa Kɔministɛ waki kombidjaka yimba l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ, koko vɔ koshimbaka anto dia ntɛmɔla. Anto efula komonga la mbetawɔ le Nzambi, ndo wanɛ waketawɔka Nzambi wakawetawɔka lo woshɛshɛ. Kânga mbele ambutshi ami wakataka ɔnɛ vɔ waki ase Ɔrtɔdɔksɛ, dimi kombodiama l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ ndo vɔ kombetshami awui wendana la Nzambi.

Oma ko dikɛnda diami, lakangɛnangɛnaka nkɛnya weho tshɛ wa tɔkɛnyɔ tasotshasotsha demba, djekoleko kɛnyɔ ya mfumbɔfumbɔ. Etena kakamakotsha ɛnɔnyi 13, pami kɛmɔtshi akaye lo kalasa yaso dia ndjoyanga osekaseka ɔmɔtshi dia nde mbolowanya woho wa nde nkɛnya kɛnyɔ mɔtshi ya tâhatanaka otsha l’olongo. Lakasɔnama oma le ombetsha ami wa tɔkɛnyɔ dia ntshɔ lande. Lakangɛnangɛna efula dia mbahema lo mutuka, mbuta ate mutuka w’ase Amɛrikɛ dia vɔ tɔkɔnya ndo tombisha ɛgzamɛ oma le wanɛ wakalowanyaka anto dia nkɛnya. Lakangɛnangɛna efula nɛ dia laketawɔma. L’etena kɛsɔ mbakamatatɛ ndjela ekongelo ka wolo k’olowanyelo wakaviya l’edja k’ɛnɔnyi ehende. Oma lâsɔ, etena kakimi l’ɛnɔnyi 15, olowanyelo ami wakashile ndo lakatatɛ nkɛnya tɔkɛnyɔ takamalowanyema, mbuta ate kɛnyɔ ya tâhatanaka otsha l’olongo. L’etatelo, lakɛngɔla lo wodja wa Bulgarie w’otondo ndo oma lâsɔ, lo wedja wa lo ex-Union soviétique ndo lo Algérie, Hongrie ndo lo ex-Yougoslavie.

L’edja k’ɛnɔnyi esato w’ɔngɛnɔngɛnɔ, lakɛnyi mɛtɛ dia dɔ diami diambokotshama. Oma lâsɔ, takatshu l’osomba wa Titov Veles, lo wodja wa Makɛdɔniya lɛnɛ akamatohomɔka mpokoso kakamatɛkɛtshi lo mbɔtwɛlɔ. Takakɛnyaka kɛnyɔ ya tâhatanaka ko tafumbɔfumbɔka otsha l’olongo dimi l’asekami. Osekami ɔmɔtshi akahombaka mbokɛmi l’olongo etale ko wonya wakamayaholɔka, nde kimɛmi l’anya, ko oma lâsɔ mpoloyɛmi la nkɛtɛ. Etena kɛmɔtshi kakamahandja anya ande ndo kakahembɔ ɔkɔdi wakakokɛka, lakakɔ oma l’olongo l’otale wa mɛtɛlɛ 6 oya la nkɛtɛ. Wakamɛmbɛ esadi eto otsha lo lopitadi, lɛnɛ akawatɛnaka dia lakɔkɔ anya, mpandju mɔtshi ndo okandji. Lakatshikala aha la mbeya kânga dikambo l’edja ka nshi mɔtshi ndo dimi kombeya kɛnɛ kakakomɛ. Etena kakayokalolaka yimba yami, lakayeyaka dia laya ekuse l’ɔtɛ w’aksida ɔsɔ. Koko, oko wakimi osekaseka, laki l’eshikikelo k’ɔnɛ naka vɔ sakɛmi kana salami epaso, kete layɔkɛndakɛnda nto ndo kânga nyomɔkɛnya kɛnyɔ yakɔ.

Lo ɛnɔnyi ehende l’etenyi wakayele, lakasakemɛ lo pitadi efula yasakawɔ hemɔ ya wolo, lele l’elongamelo k’ɔnɛ layɔkɔlɔngana. L’ekomelo,  lakahombe mbetawɔ ɔnɛ dɔ diami diambokomɛ. Oma lâsɔ, lakayɛnaka dia “lɔsɛnɔ l’onto latɛngɔla atakɛnya tɔkɛnyɔ ta lokumu” lakamɛnyi lo dɔ ntshikitana etale la lɔsɛnɔ la monga lo kɔsa k’etshimbi.

Lambotatɛ lɔsɛnɔ l’oyoyo

L’ɔkɔngɔ wa dimi nsɛna lɔsɛnɔ la dimɛna, lakɛnyi dia aki dui dia wolo dia nsala otshikitanu ɔsɔ. Lam’ele lakashisha elongamelo tshɛ, lakayongaka l’ɔkɔmwɛlɔ. Oma lâsɔ, lo 1977 ɔlɔngɔlɔngɔ ɔmɔtshi wakawelɛka Stoyan akakɔkɔla la soko dia luudu lami. Etena kakameye dia nde aki enondo waki osekami lakakɛnyaka la mi, lakawelɛ dia nde mbɔtɔ lo luudu. Etena kakatasawolaka, nde akamimbola dia kana dimi nongamɛka dia layɔkɔnɔ lushi lɔmɔtshi. Lam’ele laki la lonyangu ndo l’ɔkɔmwɛlɔ, lakakadimola nte dimi bu l’elongamelo. Etena kakandambitɛ dia paka Nzambi mbakoka kimanyiyami, lakakadimola la lonyangu tshɛ nte: “Naka Nzambi ekɔ, lande na kakakomɛ dikambo dia nganɛ?”

Oma l’ɛtɛkɛta ande wa mbɔtwɛlɔ ɛsɔ, Stoyan laki eke ka nkoma Ɔmɛnyi wa Jehowa etena kakandakɛnyaka tɔkɛnyɔ ta tâhatanaka l’olongo lo États-Unis, akanembetshiya l’ɔkɔmi tshɛ alaka wa diambo washa Bible lo nshi yayaye. Laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia mbeya ɔnɛ kem’edja nkɛtɛ kayokadimɔ paradiso. Daka di’ɔnɛ “nyoi hayuyala ntu, delu hadiuyuyala ntu, kuyanga ndjawi, kuyanga kandji,” diakananda otema ami. (Enyelo 21:4) Lakalomɔlomɔka mɛtɛ dia monga la yônge ya dimɛna nto! Aha la tshimbatshimba, laketawɔ dia mbekaka Bible mbala la mbala. Ngasɔ mbakamatatɛ nsɛna lɔsɛnɔ l’oyoyo. L’ekomelo, lakayongaka l’ɛkɔkɔ wa monga l’elongamelo ka shikaa.

Lakakongɛka wekelo wa Bible lomingu tshɛ l’asolo walomɔlomɔ. Oma l’etatelo Stoyan mbakambetshaka Bible ndo oma lâsɔ lakayekaka la Totka, Ɔmɛnyi wa Jehowa wakokanaka ngandji efula. Oma l’ekimanyielo kande, ewo kami k’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible kakahame esadi ndo lakayolambolaka lɔsɛnɔ lami le Jehowa Nzambi. L’etena kɛsɔ, ndoko Ɔmɛnyi wa Jehowa wakayalowanya wakakoke nongoyami batismu la Sofia. Ɔnkɔnɛ, lakakongɛ wembwelo w’ɔnangɛso ɔmɔtshi l’oma la Makɛdɔniya. Lo Ngɔndɔ ka divwa 11, 1978, l’ɔkɔngɔ wa dimi mbeka Bible suke l’ɔnɔnyi ɔtɔi, lakabatizama l’oduwa waki lo sɛkɛ diami. Batizama oko Ɔmɛnyi wa Jehowa akambela ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula, ndo lɔsɛnɔ lami lakonge l’oyango wa shikaa.

Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wakameke wakatshumbaka oko dja l’otema ami. Lakalomɔlomɔka dia mbewoya onto tshɛ lakayaka ndjomenda elongamelo k’oyoyo kaki la mi. Lonyangu ko, ndoko onto lakambidjaka yimba, ondo wakafɔnyaka ɔnɛ l’ɔtɛ w’aksida wakamasale lakâhɔ wɔɔngɔ.

Munga ka woke efula

L’etena kɛsɔ, olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa wa lo wodja wa Bulgarie wakashimbama ndo paka Ɛmɛnyi engana eto mbakikɔ lo wodja w’otondo. Ndoko etshumanelo kakasalaka nsanganya yakamakoke mbɔtɔ, ndo lakasanganaka kâmɛ l’anto waki la dietawɔ ɔtɔi lami paka lo pai. Woho  wele ndoko etshumanelo kakasalaka nsanganya ndo oko wakamayongaka la diɔtɔnganelo dia ma ma l’anto waki kokitanyiyaka atɔndɔ wa lo Bible, akayokonyaka dia dimi ndjosala munga ka woke efula.

Nkum’otema kami kakatandɔshaka ta to, lakayongaka la lonyangu l’efula l’ɔtɛ wakamayanganya la Jehowa Nzambi. L’ɔtɛ w’ɔkɛi ndo wa sɔnyi kaki la mi, lakakɛnɛmɔlɛ Jehowa otema lo dɔmbɛlɔ dia nyanga edimanyielo kande. L’ɔkɔngɔ diko, oma l’ekimanyielo ka dikumanyi dia Akristo dioludi la ngandji, lakayongaka nto la lonyuma la dimɛna ndo l’ɔngɛnɔngɛnɔ dia nkambɛ Jehowa. Ekɔ tshondo ya diɛsɛ dia nkambɛ Jehowa la nkum’otema ka pudipudi ndo monga kâmɛ l’anto wa l’okongamelo ande wa pudipudi!

Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ kânga mbemi l’elelo

Aksida wakamasale ambeta ɛnɔnyi 40 akafukutanya dɔ diakamɛnyi dia tɛngɔlaka ndo amboyokonya dia dimi mbetsha lɔsɛnɔ lami lo kɔsa k’etshimbi. Koko, dimi kema la lonyangu l’ɔtɛ w’akambo wakete wate kana oko, lɔsɛnɔ lami lakalana. Akambo wa mɛtɛ wa lo Bible wambokimanyiya dia dimi nshihodia dia dɔ diakamɛnyi dia monga l’ɔngɛnɔngɛnɔ ndo nkotsha oyango wa nkɛnya tɔkɛnyɔ ta lokumu waki paka la nɛmɔ dia yema tshitshɛ. Lakɛnyi woho wele asekami wakakɛnyaka lami tɔkɛnyɔ ta lokumu tɔsɔ wetsha nsɛnɔ yawɔ paka lo tɔkɛnyɔ, koko wakonge la nyangu ya wolo. Lo wedi ami, lamboshola akambo w’ohomba efula ndo laya la diɔtɔnganelo dia ma ma la Otungi ami, Jehowa Nzambi. Dui sɔ diambombisha ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula oleki wɔnɛ wotonga lami otomotetemala nkɛnya tɔkɛnyɔ ta lokumu.

Lâdiko dia lâsɔ, lakonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula lo mɛna anto efula wakondja ewo ka mɛtɛ k’akambo wa lo Bible ndo walambola nsɛnɔ yawɔ le Jehowa, Nzambi ka ngandji. L’etena kakamatatɛ mbeka Bible lo 1977, aki paka Ɛmɛnyi wa Jehowa engana eto lo wodja wa Bulgarie. Kânga l’etatelo ka 1991, etena kakeyama olimu w’Ɛmɛnyi wa Jehowa le lɛɛta, l’ɔkɔngɔ w’ɛkwɛlɔ ka lowandji la waa Kɔministɛ, Ɛmɛnyi wa Jehowa waki paka l’ɛse ka lokama lo wodja w’otondo. Ande ɔngɛnɔngɛnɔ wele la mi dia mɛna woho wambofulanɛ apandjudi wa Diolelo suke la 1 800 lee!

Kɛsɔ mɛnyaka dia olimu efula wa nsala wekekɔ lo wodja wa Bulgarie. Anto efula wekɔ lo nyanga ewo k’oma l’Ɔtɛkɛta waki Nzambi. Dui sɔ  mɛnamaka oma lo lofulo la lânde l’anto 3914 wakɔtɔ lo Eohwelo ka nyɔi ka Kristo lo 2010. Lekɔ l’ɔngɛngɔngɛnɔ dia mɛna tolembetelo tɛnya dia Jehowa akatshɔkɔla djui ya tshitshɛ y’ekambi ande wakatatɛ la Bulgarie. Lambɛna woho wele “one leli tshitshe” ambohama polo lo nkoma “wudja a wulu,” oko wotamidiɔ lo Isaya 60:22.

Dui dikina diakambisha ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula ndo diele la kitshimudi ya shikaa lo lɔsɛnɔ lami ele otombelo wa Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau l’ɔtɛkɛta wa bulgare. Dui sɔ diakasalema lo Ngɔndɔ k’enanɛi 2009 lo Losanganya la distrikɛ laki l’ɔtɛ a dui ɔnɛ: “Nyotetemale sungukala!” lakasalema l’osomba wa Sofia. Otombelo wa Bible l’ɔtɛkɛta ami wa lôtɔ aki dɔ diakakotshama! Aha la tâmu, ehomɔ kɛsɔ kayokimanyiya anto efula wa lo wodja wa Bulgarie dia vɔ nkondja ewo k’akambo wa mɛtɛ wa lo Bible.

Kânga mbele pâ kele la mi hambisha diaaso dia dimi nsambisha lokumu l’ɔlɔlɔ la Diolelo diaki Nzambi efula, lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ efula dia nsambisha asukanyi ami ndo anto tshɛ waya dia ndjomenda akambo wa mɛtɛ wa lo Bible. Lo diaaso dimɔtshi, etena kakamadjasɛ lo dɛfu dia luudu lami, lakelɛ osukanyi ami ɔmɔtshi wakatetaka. Nde aketawɔ ko akaye ndo l’ɔkɔngɔ diko, lakôkeketsha la tokanyi efula t’oma lo Bible, aha la ntshimbatshimba nde aketawɔ wekelo wa Bible. Lakonge l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula etena kakandayobatizamaka oko kadiyɛmi ka lo nyuma. Laki la diɛsɛ dia nkimanyiya wamato anɛi dia vɔ nambola nsɛnɔ yawɔ le Jehowa.

Ondo ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula wele la mi ndo ekeketshelo kakondjami, ndjâka oma lo woho wɔtɔmi lo nsanganya y’Akristo mbala la mbala kâmɛ l’anangɛsɔ ndo l’akadiyɛso ndekana lokama wamboyokoma oko nkumbo kami. Mbidjasɛ lo wodja wele bu la tɛdikɔ ta mɛmbaka esombe ndo anto wele la dikɔmɔ, ekɔ tshondo y’okakatanu dia ntshɔ otsha lo nsanganya ya l’etshumanelo. Koko, lekɔ la lowando l’efula l’ɔtɛ w’ekokelo koludi la ngandji k’oma le ɔnangɛso ɔmɔtshi. Lo losanganya tshɛ, nde tɔmbɔsaka la mutuka la ngelo dia tɔlami lo Mbalasa ka Diolelo ndo l’ɔkɔngɔ wa losanganya nde kaloyakami. Lekɔ lo nkaloya Jehowa losaka l’efula l’ɔtɛ wa diɛsɛ dia monga ɔtɔi ɔmɔtshi wa lo nkumbo ka lo nyuma kokana ngandji.

Etena kakaloyami washo l’ɔkɔngɔ, dimi mɛnaka woho wambotshikitana lɔsɛnɔ lami la kɛnɛ kakamɛnyi lo dɔ etena kakimi dikɛnda. Nkambɛ Jehowa ambombela ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula kakianɛ ndo ambombisha elongamelo ka diambo ka nshi yayaye. Dimi ngɛnangɛnaka daka diaki Nzambi diata dia lo Paradiso ka la nkɛtɛ, “akanga a tshumbi wayulimbolimbo uku peli.” (Isaya 35:6) Lekɔ lo kongɛ l’eshikikelo tshɛ lushi layomonɛ oma lo kɔsa kami k’etshimbi, lele la demba dia wolo ndo dia kokele.

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 20]

“Ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula wele la mi ndo ekeketshelo kakondjami ndjaka oma lo woho wɔtɔmi lo nsanganya y’Akristo”

[Efundelo wa l’etei w’odingɔ wa lo lɛkɛ 21]

“Dui dimɔtshi diele la kitshimudi ya shikaa lo lɔsɛnɔ lami ele otombelo wa Les Saintes Écritures — Traduction du monde nouveau l’ɔtɛkɛta wa bulgare”

[Osato wa lo lɛkɛ 19]

Lakatatɛ nkɛnya tɔkɛnyɔ ta lokumu lele l’ɛnɔnyi 15