Mukanda w’oma lo Congo (Kinshasa)

Lo dɛdi dia dikona diaki suke la dja

ETENA katomba wonya l’osomba wa Goma, olongo mongaka etshingitshingi ndo ɛnɔndɔ. Lushi tshɛ, Dikona dia Nyiragongo dia diambo efula sɔ, mbuta ate vɔlka mɔtshi l’atei wa waa vɔlka yoleki wolo l’andja w’otondo, mɛnamaka. Edinga wahashile tombaka oma lo wosho wa shɔdi ya dikona diakɔ. L’otsho edinga ɛsɔ mongaka la kulɛrɛ ka beela ndo tondjaka oduwo wele lo shɔdi ya dikona.

L’ɔtɛkɛta wa Kisahidi, dikona sɔ mbelamɛka ɔnɛ: Mulima ya Moto, mbuta ate Dikona diatohɔ dja. Mbala k’ekomelo kakatowɔ dikona dia Nyiragongo dja aki lo 2002. Asukanyi aso efula ndo angɛnyi aso wele lanɛ la Goma wakashisha diangɔ diawɔ tshɛ. L’ahole amɔtshi wosukanyi la so lɛnɛ atotosambishaka dimi l’omɛmi, sho kɛndakɛndaka lâdiko di’oduwo wa vɔlka ndo dimi kanyiyaka woho wayamba anto dia mɛna oduwo wa ngasɔ wahawatɛnaka lo mboka. Kânga mbele oduwo watomba oma lo dikona sɔ wolo oko elongo, ase Goma mbidjasɛ la wedi w’oduwo wa vɔlka shɔ. Vɔ wekɔ la waasaso ndo mbetawɔka lokumu l’ɔlɔlɔ lasambishaso l’etema w’ɔngɛnɔngɛnɔ. Kɛsɔ konyaka dia esambishelo ka lo dɛdi suke la dikona dia dja sɔ monga dui di’ɔngɛnɔngɛnɔ efula.

Lushi lɔmɔtshi la samalo la pindju, lakemɔ l’asolo wa lomɔlomɔ. Dimi l’omɛmi kâmɛ l’angɛnyi aso wakaye dia ndjotenda ndo waa misiɔnɛrɛ w’asekaso, taketsha lushi l’otondo l’esambishelo lo mpango k’ase dawo ka la Mugunga yema l’andja w’osomba l’olelo wa lo lɛkɛ l’edjelo ka wonya. Anto efula wa lo mpango kɛsɔ wakalawɔ ngelo yawɔ ya lôtɔ l’ɔtɛ w’ata.

Takalodia mutuka aso la mikanda walembetshiya Bible wa lo Falase, Kisahidi ndo Kinyarwanda. Oma lâsɔ, takande lɔkɛndɔ. Etena kakatatatshɔka lo mboka k’oduwo wa vɔlka kelɛwɔ Route Sake, ko ase osomba wambotatɛ nsala elimu awɔ. Ɛlɔngɔ w’apami wakayɛmbaka wetsho awɔ lo pusupusu yasalawɔ l’etamba yelɛwɔ ɔnɛ chukudus. Wamato wakalɔtɛ alɔtshi waki la kulɛrɛ yotshikitanyi watakɛndakɛnda l’omamu wa mboka wɛmbi wetsho l’ɛtɛ awɔ. Mitutu wakɛmbɛmbaka anto otsha l’elimu ndo otsha lo lobingu. Mvudu ya lo mboka kɛsɔ yakakama l’etamba ndo wakadise mukubu wa bule.

Takakome lo Mbalasa ka Diolelo ka la Ndosho ndo takatane Ɛmɛnyi wa Jehowa w’asekaso wakaye dia ndjosambisha kâmɛ la so lo mpango ka dawɔ kakɔ. Lakanandema efula lo menda ɛlɔngɔlɔngɔ l’esekaseka, wadi waki edo, ana wa tshike ndo anto waki la dikɔmɔ. Efula ka l’atei awɔ wakadiɛnɛ efula l’asui, koko wakalowanya nsɛnɔ yawɔ lo nsɛna lo yoho yɔtɔnɛ l’atɔndɔ wa lo Bible. Elongamelo ka lo Bible kakasalanganya etema awɔ ndo vɔ nomɔlomɔka dia nsambisha anto akina. Yema tshitshɛ l’ɔkɔngɔ wa sho nongola alako w’oma lo Bible wɛnya  woho wakatahombe nkeketsha anto wayohomana la so lo losanganya l’otsha l’esambishelo laki kombiviya, sho anto 130 takɔtɔ lo bisi tshanu ya totshitshɛ ndo lo mituka ɛnɛi wa weke.

Suke la minitɛ 30 l’ɔkɔngɔ diko, takakome lo mpango k’ase dawo. Wakake mvudu y’apɛma ya totshitshɛ ya wɛma nkama l’oduwo wa vɔlka. Wakasale nkomba y’anto tshɛ yaki pudipudi ndo dihole diakawahombaka nsola ahɔndɔ l’atei atei wa mpango k’ase dawo kɛsɔ. Anto wakikɔ ahole tshɛ, mbuta ate wanɛ wasola ahɔndɔ, wanɛ wakatɛ, wanɛ wasondja nkɔndɛ ndo wanɛ wɔmba mvudu yawɔ y’apɛma.

Takahomana la pami kɛmɔtshi kelɛwɔ papa Jacques lele owandji w’etenyi kɛmɔtshi ka mpango kɛsɔ. Nde akayakiyanyaka efula lo woho wahombande mbodia anande lo nshi ya pâ nyɛ. Nde akangɛnangɛna etena kakatawosha dibuku Les jeunes s’interrogent — Réponses pratiques ndo akate dia ayodiadia ndo oma lâsɔ nde ayotshumanya tolui t’anto dia mbatɛ kɛnɛ kayondadia oma lɔkɔ.

Yema tshitshɛ oma lâsɔ, takahomana la womoto ɔmɔtshi lelɛwɔ mama Béatrice. Nde akatombola lande na katshika Nzambi asui. Nde akafɔnyaka ɔnɛ Nzambi mbakawosha dilanya. Omɛnde akadiakema lo ta, ɔnande la womoto ekɔ lo mbodia ɔnande l’ashashi ndamɛ lo mpango k’ase dawo ndo ɔnande la pami akandama la wolo ambeta ngɔndɔ efula. Nde ateye lɛnɛ akawɔtɔlɛ.

Ɔkɔndɔ wa lonyangu waki mama Béatrice akambohola woho wakayaoke Jɔbɔ etena kakandalongola nsango yande ya kɔlɔ tshɛ. Takawɛnya ɛkɔkɔ wasowa anto ndo takoshikikɛ ɔnɛ asui ande kema dilanya di’oma le Nzambi. (Jobo 34:10-12; Jakoba 1:14, 15) Ndo nto takawɛnya etshikitanu wayanga nsala Nzambi kem’edja lanɛ la nkɛtɛ lo tshimbo ya Diolelo diande. Etena kakatasawolaka la nde, nde akatatɛ mɔnamɔna ndo akate dia nde amboyashikikɛ dia ntetemala mbeka Bible ndo nɔmba Nzambi dia nde mbokimanyiya.

Onto tshɛ la l’olui aso akangɛnangɛna lushi lɔsɔ ndo sho tshɛ takoke dia Jehowa akatokimanyiya efula dia sho mbisha anto wakahomana la so elongamelo ndo ekeketshelo. Etena kakatatamɔka lo mpango kɛsɔ, anto efula wakedia traktɛ, periodikɛ ndo abuku wakatawasha ndo wakatohohiyawɔ dia tokombolɛ okalwelo w’ɔlɔlɔ!

Lam’akatatakalolaka la ngelo, lakɔshi etena ka nkana yimba. Laki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula l’ɔtɛ wa lushi la lânde lɔsɔ. Lakohɔ lowando lakɛnya papa Jacques, ɔngɛnɔngɛnɔ waki la mama Béatrice, mɔyɔ wa la wangasanu wakambisha mama kɛmɔtshi k’opalanga kaki l’elundji k’ɔmɔnɔmɔnɔ. Lakakanyiya dikambo di’akɛnda wakokaka ambola wa lomba ndo wakɛnya dia vɔ wambotshunda kânga mbakiwɔ weke akɛnda. Lakakeketshama lo menda dungi di’ɔngɛnɔngɛnɔ diakamɛnyi le anto wɔla kânga mbakiwɔ lo diɛnɛ l’asui wahatakoke ndo mbuta.

L’ɛtshi ka nkɛtɛ kɛsɔ, takɛnyi welo wa shikaa wadja anto efula wasala la wolo dia nkimanyiya wanɛ wadiɛnɛ l’asui. Ɛlɔ kɛnɛ, tekɔ la diɛsɛ dia woke dia nkamba la Bible dia mɛnya anto woho wayokandɔma asui wele lawɔ lo pondjo. Lekɔ l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula dia monga ɔmɔtshi l’atei w’anto washa osukɔ wa wolo lo nyuma wahatongaka l’andja ɔnɛ.