Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Waa na wahomba mbetsha ana awui wa Nzambi?

Waa na wahomba mbetsha ana awui wa Nzambi?

Waa na wahomba mbetsha ana awui wa Nzambi?

“Umbeki haleki umbetsha andi. Keli untu tshe layumana mbeka, ayuyala uku umbetsha andi.”—LUKA 6:40.

AMBUTSHI amɔ ndjaokaka dia vɔ bu l’akoka wa mbetsha anawɔ awui wa Nzambi. Vɔ mbeyaka mfɔnya ɔnɛ l’ɔtɛ wakiwɔ kɔmbɔtɔ kalasa efula kana wahaweye awui efula wa l’ɔtɛmwɛlɔ, hawokoke monga embetsha w’eshika. Etombelo wele la dui sɔ ele, vɔ ndjoshaka owotɔ awɔ kana owandji ɔmɔ w’ɔtɛmwɛlɔ ɔkɛndɛ w’ohomba efula ɔsɔ.

Ko, waa na mɛtɛ wele l’ɔkɛndɛ wa mbetsha ana akambo wa mɛtɛ wa l’ɔtɛmwɛlɔ ndo atɔndɔ wendana la lɔkɛwɔ? Tɔsɛdingole kɛnɛ kata Bible lo dikambo sɔ, kele tɛdike awui asɔ la kɛnɛ kakashola anyangiyangi.

Ɔkɛndɛ akɔna wele l’ombutshi wa pami?

Kɛnɛ ketsha Bible: “Ndu nyu washi, tanyutshaki ananyu kele, keli nyuwaudia lu elembe la lu wetshelu wa Khumadiondjo.”—Efeso 6:4.

Kɛnɛ kakashola anyangiyangi: Wahɔ akɔna wakondja ambutshi w’apami lo monga la dietawɔ dia wolo l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ? Sawo dimɔ diakatondjama lo jurnalɛ (Fathers’ Religious Involvement and Early Childhood Behavior), lo 2009, mbutaka ɔnɛ: “Ndjasha l’awui w’ɔtɛmwɛlɔ mbeyaka nkimanyiya apami dia vɔ monga ambutshi w’ɛlɔlɔ. Ɔtɛmwɛlɔ kimanyiyaka anto dia mbeya nsɛna lo tshunda, mbahemɛ tokanyi tawɔ ndo mbeya ndjalɔmbɔla lo nsɛnɔ yawɔ.”

Bible tɔtɔmiyaka ɔkɛndɛ wa woke wele l’ombutshi wa pami lo wodielo ndo wetshelo w’ana. (Tukedi 4:1; Kolosai 3:21; Heberu 12:9) Ko onde alako washatɔ wekɔ ohomba ɛlɔ kɛnɛ? Lo Kalasa k’adidi ka la Florida wakatondja sawo dimɔ lo 2009, diakalembetshiya shɛngiya ya wolo yele l’ambutshi w’apami le anawɔ. Anyangiyangi wakashola dia ana wele ambutshi awɔ w’apami wakayasha tshɛ lo wodielo awɔ ndjokomaka ana wokana kɛtshi ndo wayasha nɛmɔ. Ana w’apami wa ngasɔ hawoleke ndjasha l’awui wa kɔlɔ ndo ana wa wamato mongaka l’ekanelo k’ɔlɔlɔ. Lo mɛtɛ, alako wa lo Bible wekɔ ohomba polo ndo ɛlɔ kɛnɛ.

Ohomba akɔna wele l’ɔkɛndɛ w’ombutshi wa womoto?

Kɛnɛ ketsha Bible: “Tutunaki alaku wa nyo.”—Tukedi 1:8.

Kɛnɛ kakashola anyangiyangi: Lo 2006, dibuku (Handbook of Child Psychology) diakɛnya ɔnɛ: “Ambutshi wa wamato mbetshaka wenya efula l’anawɔ oleki ambutshi w’apami. Dui sɔ diekɔ ngasɔ lo wedja efula.” Diɔtɔnganelo di’efula sɔ konyaka dia ɛtɛkɛta, ditshelo ndo waonga w’ambutshi wa wamato monga la shɛngiya ya wolo l’ohamelo w’ɔna.

Etena kakamba ombutshi wa womoto la wa pami kâmɛ dia mbetsha anawɔ akambo wa mɛtɛ waki Nzambi, vɔ mbashaka weshasha ehende w’ohomba efula. Ntondotondo, ana kondjaka diaaso dia mbɔtɔ lɔngɛnyi vɔ la Shɛwɔ lele l’olongo, ndo lɔngɛnyi lɔsɔ koka monga la wahɔ lo nsɛnɔ yawɔ. Dui dia hende ele, ana kondjaka wetshelo oma l’ɛnyɛlɔ ka woho wakamba ombutshi wa pami la wa womoto kâmɛ dia nkotsha eyango w’ohomba efula. (Kolosai 3:18-20) Kânga mbakoka anto akina nkimanyiya ombutshi wa pami kana wa womoto, ambutshi mbele l’ɔkɛndɛ wa mbetsha anawɔ awui wa Nzambi ndo woho walanga Nzambi dia nkumbo nkɛndakɛnda.

Ko ngande wahomba ambutshi mbetsha anawɔ? Toho ta wetshelo takɔna toleki amɛna?