NƆA la nkumbo kande waki kaamɛ etena kakatatɛ Mvula k’elola ndɔ. Ohɔsa dia wɛ ekɔ lo mbaɛna woho wadungadungawɔ lo wodjima l’atala wesɔ l’anya, washo hanga ndo wooka woho wasutshasutshama waato la asuku w’ashi. Aha la taamu, dui sɔ diakakoke mbakiyanya.

Etena kakendaka Nɔa ase nkumbo kande, mbuta ate wadɛnde la ngandji, anande asato la waadiɛwɔ, aha la taamu nde aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula. L’etena ka paa kɛsɔ, Nɔa akakeketshama etena kakandɛnyi dia nde aki kaamɛ l’anto wakandokaka ngandji. Vɔ tshɛ wakake. Dia mɛnya lowando laki la wɔ, Nɔa nde l’ase nkumbo kande wakalɔmbɛ Nzambi la awui wa wolo.

Nɔa aki pami kaki la mbetawɔ ka wolo, diakɔ mbakookokɛ Jehowa Nzambi kaamɛ l’ase nkumbo kande. (Hɛbɛru 11:7) Ko onde mbetawɔ kawɔ kakahombe nkitakita etena kakatatɛ mvula mpembɔ? Ndooko, vɔ waki l’ohomba w’efula wa dionga sɔ nɛ dia ekakatanu efula wakaakongɛka la ntondo. Ngasɔ mbakokaso mbuta ndo lo kɛnɛ kendana la tena dia wolo diasɛnaso ɛlɔ kɛnɛ. Ɛsɔ tende wetshelo wakokaso nkondja oma lo mbetawɔ kaki Nɔa.

Mvula kakalɔ “tanyi akumi anei la etshu akumi anei” etena kaki Nɔa la nkumbo kande lo waato. (Etatelu 7:4, 11, 12) Ashi wakatalekaka ndolanɛ. Nɔa akɛnyi dia Jehowa Nzambi kande kokɛka anto w’ɛlɔlɔ ndo mbishaka anto wa kɔlɔ dilanya.

Mvula k’elola kakashidiya ɔtɔmbɔkwɛlɔ wakela andjelo. Oko wakawatshutshuyama l’eyango wa lokaki oma le Satana, andjelo efula wakatshike “ahole awɔ wakawaakitsha” l’olongo dia ndjotshukana l’ana wa wamato ko ndjota la wɔ ana w’akongote. (Judɛ 6; Etatelu 6:4) Aha la taamu, Satana aki l’ɔngɛnɔngɛnɔ w’efula etena kakatɔmbɔkɔ andjelo ndo kakawatatetemalaka ndanya waonga w’anto wakatonge Jehowa la nkɛtɛ.

Etena kakatatɛ Mvula k’elola ndɔ, andjelo asɔ wakakolola alemba awɔ wa l’emunyi ko ndɔta alemba wa lo nyuma dia nkalola l’olongo. Vɔ wakatshike wadiɛwɔ l’ana w’akongote wakayovɔka kaamɛ l’atshi wa kɔlɔ akina lo Mvula k’elola.

Oma ko nshi y’Ɛnɔka, ntambe oko esambele la ntondo, Jehowa akewoya dia nde ayodiaka anto wa kɔlɔ tshɛ. (Etatelu 5:24; Judɛ 14, 15) Ntatɛ oma k’etena kɛsɔ, anto wakaleke nsala akambo wa kɔlɔ, wakalanya nkɛtɛ ndo andja w’otondo wakalole l’akambo wa ngala. Diakɔ diakawalanyema. Onde Nɔa nde la nkumbo kande wakangɛnangɛna lo woho wakadiakema anto asɔ?

Keema. Nɛ dia Nzambi ekɔ kanga kɛtshi. (Ezekiyele 33:11) Jehowa akasale kɛnɛ tshɛ kakandakoke nsala dia mbasha diaaso dia vɔ mbika. Ɛnyɛlɔ, nde akasha Ɛnɔka ɔkɛndɛ wa mbewola anto ndo akatɛ Nɔa dia nsɛla waato. Nɔa nde la nkumbo kande wakayasha tshɛ l’olimu ɔsɔ l’edja k’ɛnɔnyi efula kaanga mbaki anto la ɛnɛlɔ ka kɔlɔ. Kɛnɛ koleki ele, Jehowa akakambe la Nɔa oko “osambisha w’akambo w’ɛlɔlɔ.” (2 Petero 2:5) L’ɛnyɛlɔ k’Ɛnɔka lakasɛnɛ la ntondo kande, Nɔa akewola anto dia Jehowa ayanga ndanya anto wa kɔlɔ. Ko kakɔna kakasale anto asɔ? Yeso lakɛnaka awui asɔ oma l’olongo akayotaka lo kɛnɛ kendana  l’anto wa lo nshi ya Nɔa ate: “Vɔ kombidja yimba edja ndo lam’akaye Mvula k’ekola, ko tɔ kakawakumɛ vɔ tshɛ.”​—Mateo 24:39.

Ohokanyiya woho wakakoke Nɔa la nkumbo kande ndjaoka l’edja ka nshi 40 l’ɔkɔngɔ wa Jehowa ndiha lokuke la waato. Etena kakalɔka mvula kɛsɔ lushi la lushi, ondo ɔmɔ l’ɔmɔ la l’atei awɔ akasalaka awui amɔtshi w’amɛna, ɛnyɛlɔ kokanɛ lam’asawɔ, nkokɛ waato a luudu ndo nkokɛ nyama yaki lo waato. L’etena kɛmɔtshi, waato w’otondo wakatasokasokaka ndo wakatɛngɛngaka. Lam’akatatehaka waato ladiko di’ashi, vɔ wakatalekaka nombɛ “ladiku [dia nkɛtɛ].” (Etatelu 7:17) Ande woho wakɛnama wolo wa Jehowa Nzambi Kanga-Wolo-Tshɛ lee!

Nɔa mɛtɛ akahombe monga la lowando aha tsho lo woho wakandake nde la nkumbo kande, koko ndo lo kɛtshi kakawoke Jehowa lo woho wakandakambe la wɔ dia mpɛmɔla anto wakayovɔka lo Mvula k’elola. L’edja tshɛ kakawakambaka olimu wa wolo ɔsɔ, akayɛnama di’oko vɔ wakakambe okambakamba. Anto kombidja yimba lo losango lawɔ. Ohokanyiya yema, ondo Nɔa aki la anango, akadiyɛnde ndo l’ewotɔ ande ekina wakasɛnaka la ntondo ka Mvula k’elola, koko vɔ tshɛ wakayovɔka onyake ana ande hita, wadi w’ana ande la wadɛnde. (Etatelu 5:30) Etena kaki anto enanɛi asɔ l’ekokelo lo waato a luudu, vɔ wakakeketshama etena kakawohɔka dia wakakambe la wenya awɔ dia mbisha anto asɔ diaaso dia vɔ mbika.

Oma ko nshi ya Nɔa polo ndo ɛlɔ kɛnɛ, Jehowa atatshikitana. (Malaki 3:6) Yeso Kristo akate dia tena diaso nɛ fɔnaka la “nshi ya Nɔa.” (Mateo 24:37) Tekɔ lo nsɛna l’etena k’ekakatanu wa wolo kayokonya l’ekomelo ka dikongɛ nɛ di’akambo wa kɔlɔ. Diakɔ diasambisha ekambi waki Nzambi anto tshɛ waahokamɛ losango l’ɔhɛmwɛlɔ ɛlɔ kɛnɛ. Onde wɛ ayolietawɔ? Ko naka wɛ ambetawɔka akambo wa mɛtɛ washimbɛ nsɛnɔ asɔ, onde wɛ ayoyasha kaamɛ l’anto akina dia nsambisha? Nɔa nde la nkumbo kande wakatotshikɛ ɛnyɛlɔ ka dimɛna.

Etena kakatakɛlaka waato ladiko dia ndjale, aha la taamu wanɛ waki l’etei wakakoke mboka  wɔma ndo wakatafukutanyemaka la londjo la waato. Onde Nɔa akatayakiyanyaka lo woho wakatasokasokaka waato ndo akafɔnya ɔnɛ vɔ wayolana? Keema. Anto wa nshi nyɛ wele bu la mbetawɔ mbakoka ndjakiyanya l’akambo asɔ koko Nɔa kondjakiyanya. Bible mbutaka ɔnɛ: “Oma lo mbetawɔ, Nɔa . . .  akasɛlɛ waato wa luudu.” (Hɛbɛru 11:7) Nɔa aki la mbetawɔ lo dikambo diakɔna? Jehowa akoolake dia nde ayowoshimbɛ nde la diangɔ tshɛ lo Mvula k’elola. (Etatelu 6:18, 19) Onde onto lakatonge olongo la nkɛtɛ ndo diangɔ tshɛ diele lɔkɔ kookoka nama waato ɔsɔ? Nde akakoke. Nɔa akayaɛkɛ le Jehowa ɔnɛ nde ayokotsha daka diande. Diakɔ ‘diakawashimbamɛ lo Mvula k’elola’ nde la nkumbo kande.​—1 Petero 3:20.

L’ɔkɔngɔ wa nshi 40 la etsho 40, Mvula k’elola kakahembɔ. Lo ndjela alamanaka wa nshi nyɛ, ondo dui sɔ diakasalema lo Ngɔndɔ ka dikumi l’ahende 2370 N.T.D. Koko laasɔ tshɛ ko ditongami diaki lo waato sɔ diatakoke ntomba oma lo waato ndo laasɔ ko ashi weke polo lo tɔsɔdi t’akona. (Etatelu 7:19, 20) Ohokanyiya olimu wakahombe Nɔa nde la anande, Shɛma, Hama ndo Jafɛta nsala dia vɔ ntetemala ndesha nyama, ndjietɛ pudipudi ndo ndjikokɛ. Koko paka Nzambi lakasale dia nyama shɔ mbɔtɔ lo waato aha l’okakatanu, mbakakoke nsala dia yɔ ntshikala la lɔsɛnɔ edja tshɛ kakalɔka Mvula k’elola. *

Aha la taamu, Nɔa akendaka akambo asɔ la yambalo tshɛ. Ɔkɔndɔ ɔsɔ totɛka etena kakatatɛ ndo kakakomɛ mvula. Vɔ totɛka nto dia ashi wakatshikala la nkɛtɛ l’edja ka nshi 150. Oma laasɔ, ashi wakatatɛ nkitakita. Lo tshanda mɔtshi, waato wakatemalaka “lo dikona dia Arara” diatanema nshi nyɛ lo wodja wa Turquie. Ondo dui sɔ diakasalema lo Ngɔndɔ ka nɛi ɔnɔnyi 2369 N.T.D. Akona wakatatɛ mɛnama nshi 73 l’ɔkɔngɔ, mbuta ate lo Ngɔndɔ ka samalo. Ngɔndɔ shato l’ɔkɔngɔ, mbuta ate lo Ngɔndɔ ka Divwa mbakadihola Nɔa adidishi wa waato. Dui sɔ mɛtɛ diakaakimanyiya dia vɔ nkondja yema y’osase ndo dia lɔpɛpɛ mbɔtɔ. Oma laasɔ, Nɔa akahembe dia mbeya kana nkɛtɛ yambokoka mbidjasema. Nde akatome dingwangwa ndo diɔ diakatotshimbatshimba nɛ dia laasɔ ko ashi watome. Oma laasɔ, Nɔa akayotoma fudu k’enga ndo tɔ kakatoyaka la dikatshi di’otamba diakawɛnya ɔnɛ wambokoka ntana dihole dia mbidjasɛ lo nkɛtɛ.​—Etatelu 7:24–8:13.

Nɔa mɛtɛ akalekaka ndjasha l’akambo wa lo nyuma. Sho koka nkanyiya woho wakalɔmbaka nkumbo kɛsɔ kaamɛ ndo wakawasawolaka lo woho wambakokɛ Jehowa. Nɔa akayangaka ɛlɔmbwɛlɔ le Jehowa dia mbɔsa tɛdikɔ. Kaanga etena kakɛnyi Nɔa dia ashi ‘wamboma’ la nkɛtɛ ndekana ɔnɔnyi w’otondo, nde koodihola, waato, kootomba oma lɔkɔ ndo kombisha tɛkɛ nɛndɛ ɔnɛ ekudunga amboleka. (Etatelu 8:14) Nde akakongaka dia Jehowa mbotɛ kɛnɛ kahombande nsala.

Ɛlɔ kɛnɛ, waa papa ya nkumbo koka nkondja wetshelo wa dimɛna oma le Nɔa pami ka kɔlamelo. Nde komonga kanga ofukutanu, akakambaka olimu l’etete, aki la solo dia lotutsha ndo akakokɛka ase luudu lande. Laadiko dia laasɔ, nde aketshaka lolango la Jehowa Nzambi lo dihole dia ntondo. Naka sho mbokoya mbetawɔ ka Nɔa l’akambo asɔ, kete tayonga tshondo y’ɔtshɔkɔ le anto tshɛ wokaso ngandji.

L’ekomelo, Jehowa akayotɛka Nɔa dia nde ntomba oma lo waato. Nde akawotɛ ate: “Nyutumbi uma lu watu, we, wadeye, la an’aye w’apami, ndu wadi wa an’aye.” L’okitanyiya tshɛ, Nɔa akatondja nkumbo kande ndo nyama tshɛ l’andja. Ngande wakandayitondjaka? Onde la lofunge? Ndooko. Bible mbutaka ɔnɛ diangɔ tshɛ diakatombe “uku wehu adio.” (Etatelu 8:15-19) Etena kakawadihola adidishi lam’akiwɔ lo dikona dia Arara ndo kakɔtɔ lɔpɛpɛ lo waato, Nɔa nde la nkumbo kande wakɛnyi dia nkɛtɛ yambɛdiama. Akongote, awui wa ngala, andjelo wakatɔmbɔkɔ ndo awui wa kɔlɔ tshɛ wakanyɛma. * Vɔ waki la diɛsɛ dia nyomotatɛ yoho ya lɔsɛnɔ y’oyoyo.

 Nɔa akeyaka kɛnɛ ka nsala. Nde akatatɛ ntɛmɔla Nzambi. Nde akake dihole di’elambwelo ko akatatɛ nambola Nzambi nyama y’amɛna, mbuta ate waomi “esambeli” w’oma l’atei wa weho wa nyama tshɛ yaki lo waato ndo akalambola Jehowa olambo wa lotshumba. (Etatelu 7:2; 8:20) Ngande wakɔshi Jehowa olambo ɔsɔ?

Bible kadimulaka l’eshikikelo ɔnɛ: ‘Jehowa akoke opumu w’ɔlɔlɔ.’ Lonyangu laki la Nzambi etena kakalole nkɛtɛ l’awui wa ngala lakahɛnyama l’ɔngɛnɔngɛnɔ etena kakandɛnyi nkumbo k’atɛmɔdi ande kele la kɔlamelo wasala lolango lande. Jehowa kombalɔmba dia vɔ monga kokele. Divɛsa diakɔ tetemalaka mbuta ɔnɛ: “Tukanyi t’utema w’untu mbatuyalaka kolo umaka nshi yandi ya dikenda.” (Etatelu 8:21) Nyɛsɔ tende toho tokina takakɛnɛmɔla Jehowa solo dia lotutsha otsha le anto.

Mananu kakadje Nzambi nkɛtɛ kakayongaka oko kamboshila. Etena kakatɔmbɔkɔ Adama la Eva, Nzambi akate dia anto wayodiɛnɛka la asui. Lamɛka akɔlɛ ɔnande ɔnɛ Nɔa, tshɛkɛta yalembetshiya ondo ɔnɛ “momuya” kana “esambelo” ndo akatatshi ɔnɛ ɔnande ayokonya anto lo mumuya. Ɔnkɔnɛ, Nɔa akahombe ngɛnangɛna etena kakandeye dia nde akahombe mɛna ekotshamelo ka prɔfɛsiya kɛsɔ ndo ɔnɛ anto tshɛ wayosha lonya dia dui sɔ kotshama. Diakɔ diahatakoke mamba lo woho wakayasha Nɔa l’olimu ɔsɔ aha la ntshimbatshimba.​—Etatelu 3:17, 18; 5:28, 29; 9:20.

L’etena kakɔ kaamɛ, Jehowa akasha tokanula taki Nɔa ɛlɛmbɛ wokama hwe wakahombe mbalɔmbɔlaka, ɛnyɛlɔ ɔlɛmbɛ watona dia ndjaka ndo nkamba la dikila lo yoho ya kɔlɔ. Nzambi akadje l’anto sheke ndo akaalake ɔnɛ nde hadiakaki anto nto la Mvula k’elola. Dia mɛnya dia nde ayokotsha daka sɔ, Jehowa akasha djembetelo lo mbaɛnya ngolo ka ntondo l’olongo. Polo nshi nyɛ, etena tshɛ kɛnaso ngolo l’olongo, sho mbohɔka daka diaki Jehowa dia ngandji sɔ.​—Etatelu 9:1-17.

Otondonga ɔkɔndɔ wa Nɔa wekɔ shimu tsho, tshike djembetelo ya ngolo yakakomɛ lo nshi shɔ. Koko Nɔa aki onto la mɛtɛ mɛtɛ ndo nde akasɛnɛ la nkɛtɛ. Lam’ele anto wakalekaka nsɛna edja lo nshi shɔ, pami ka kɔlamelo kɛsɔ akayɔsɛnaka nto ɛnɔnyi 350 wa paa ndo wa shɔkɔ. Lonyangu ko nde akayosalaka munga ka woke lo mbidjɔ waanu lo diaaso dimɔtshi, ndo munga kɛsɔ kakayosanganyemaka la pɛkato kakasale Kanana k’okana ande, pɛkato kakayonga l’etombelo wa kɔlɔ efula le ase nkumbo kaki Kanana. Nɔa akɛnyi woho wakayasha tokanula tande lo pɛkato ya ngasɔ ndo l’awui wa ngala lo nshi ya Nimɛrɔdɛ. Lo wedi okina, Nɔa akɛnyi woho waki ɔnande Shɛma ɛnyɛlɔ ka dimɛna lo nkumbo kawɔ.​—Etatelu 9:21-28; 10:8-11; 11:1-11.

L’ɛnyɛlɔ ka Nɔa, sho lawɔ pombaka ntshikala la kɔlamelo le Jehowa oyadi l’atei w’ekakatanu. Etena kele anto efula wotodingi haweye Nzambi ka mɛtɛ ndo katshikawɔ mbokambɛ, sho pombaka ntetemala nsala kɛnɛ kakasale Nɔa. Jehowa mbɔsaka wanɛ watshikala la kɔlamelo oyadi l’atei w’ekakatanu la nɛmɔ di’efula. Oko wakadite Yeso Kristo, “onto layokikɛ polo l’ekomelo mbayoshimbamɛ.”​—Mateo 24:13.