Tshɔka lɛnɛ ele awui

Tshɔka lo ɛtɛ w'awui

Onde wɛ koka mɛna Nzambi kahɛnama?

Onde wɛ koka mɛna Nzambi kahɛnama?

“NZAMBI ekɔ nyuma,” anto hawokoke mbɛna. (Joani 4:24) Koko, Bible mbutaka dia lo yoho mɔtshi, anto amɔtshi wakɛnyi Nzambi. (Hɛbɛru 11:27) Ngande wakoka dui sɔ salema? Onde wɛ mɛtɛ koka mɛna “Nzambi kahɛnama”?—Kɔlɔsayi 1:15.

Toyaɛdike l’onto lakotɔ tshungu. Onde woho wende tshungu mboshimbaka dia mbeya anto woodingi? Aha anto tshɛ mbahandakoke mbeya. Kanga tshungu mbeyaka akambo lo toho totshikitanyi tawokimanyiya dia mbeya anto, diangɔ ndo awui wasalema lo dihole diende. Pami kɛmɔtshi ka tshungu akate ate: “Aha paka la washo mbakoka onto mɛna. Dui sɔ mendanaka la wɔɔngɔ.”

Woho akɔ waamɛ mbele, kaanga mbahayakoke mɛna Nzambi la washo ayɛ wa mɛtɛ mɛtɛ, wɛ koka mbɛɛna la “washo w’[o]tema.” (Ɛfɛsɔ 1:18) Ɛsɔ tende toho tosato takokayɛ nsala dui sɔ.

“MƐNAMA DIMƐNA OMA LO ETONGELO K’ANDJA”

Mbala efula, kanga tshungu kambaka la diwoki dia minanda ndo dia mboka lo yoho yoleki tshɛ nɛ dia dui sɔ mbokimanyiyaka dia mbeya akambo wahandakoke mɛna. Woho akɔ waamɛ mbele, wɛ koka nkamba l’awoki ayɛ dia nsɛdingola anto wokodingi ndo mbeya Nzambi kahɛnama kakatonge awoki akɔ. Bible mbutaka ɔnɛ: “Waonga ande wahɛnama wekɔ lo mɛnama dimɛna oma lo etongelo k’andja, nɛ dia vɔ wekɔ lo mɛnama oma lo diangɔ diakatongama.”—Rɔmɔ 1:20.

Tɔshi ɛnyɛlɔ k’okama aso wa nkɛtɛ. Nkɛtɛ kakatongama l’oyango wa sho ngɛnangɛnaka la lɔsɛnɔ, koko aha dia sho ndjosowaka. Etena kokaso hiɛlɛlɛ ya dimɛna, laaladi l’esase wa wonya, kalɛso elowa w’amɛna kana kokaso esambo w’amɛna wemba tofudu, sho ngɛnangɛnaka. Shi weshasha ɛsɔ tshɛ mɛnyaka dia Otungi aso ekɔ l’ekanelo k’ɔlɔlɔ, la ngandji k’efula ndo la lokaho?

Akokayɛ nshihodia lo dikambo dia Nzambi oma lo diangɔ diakatongama diɛnayɛ? Dui dimɔtshi ele, olongo kɛnɛmɔlaka wolo wa Nzambi. Eyangelo weke ka salema w’awui wa siansɛ mɛnyaka dia andja ɔnɛ bu tsho enanɔnanɔ, koko dui sɔ salemaka esadi esadi. Etena kendayɛ l’olongo l’otsho, yambola ɔnɛ: ‘Ele lo kiɔkɔ ya wolo wasala dia andja ɔnɛ nanɔ esadi esadi?’ Bible totɛka di’Otungi aso ekɔ la ‘wolo w’efula.’ (Isaya 40:26) Etongelo ka Nzambi tɛnyaka dia nde ekɔ “Kanga-Wulu-Tshe,” mbuta ate ɔnɛ lele “wuki lu wulu.”—Jobo 37:23.

‘ONTO LAKATOLEMBETSHIYA WOHO WENDE’

Mama kɛmɔtshi kele l’ana ahende w’apami wahɛnyi dimɛna mbutaka ate: “Ɔtɛkɛta ekɔ dui dimɔtshi dioleki ohomba diawakimanyiya dia mbeya akambo. Naka dimi lakɛngɔdi, kete dimi la dia ndjalɔngɔsɔla dia ndjowalembetshiya kɛnɛ tshɛ kakamatɛna ndo kakamatoka. Dimi kele washo awɔ.” Woho akɔ waamɛ mbele, “ndooko onto lakɛnyi Nzambi,” koko Yeso Ɔna Nzambi lele “lo ntolo ka She kakatolembetshiya woho wende.” (Joani 1:18) Oko wende etongami ka ntondo ndo Ɔna ɛtɔi lakotama, Yeso mbele “washo” aso waleka mɛna dimɛna l’olongo. Nde mbele kiɔkɔ yoleki tshɛ dimɛna yatewoya akambo wendana la Nzambi kahɛnama.

Tende awui amɔtshi wendana la Nzambi wakatewoya Yeso laketsha ɛnɔnyi waheyama mbadia kaamɛ la She:

  • Nzambi kambaka olimu aha la mpekɔ. Yeso akate ate: “Papa ekɔ lo ntetemala nkamba polo ndo kakiye.”—Joani 5:17.

  • Nzambi mbeyaka ehomba aso. Yeso akate ate: “Shɛnyu mbeyaka kɛnɛ kenyu l’ohomba kaanga la ntondo ka nyu mbɔlɔmba.”—Mateo 6:8.

  • Nzambi tokotshɛka ehomba aso la ngandji tshɛ. Yeso akate ate: “Shɛnyu lele l’olongo . . . tohotoyaka wonya le anto wa kɔlɔ ndo le anto w’ɛlɔlɔ ndo tɔlɔshaka  mvula le anto w’ɛlɔlɔ ndo le anto wa kɔlɔ.”—Mateo 5:45.

  • Nzambi tɔsaka la nɛmɔ onto l’onto. Yeso akate ate: “Onde hawotosondjaka sɔlɛ pende la okenga wa lofalanga ɔtɔi woleki tshitshɛ? Koko ndooko ɔmɔtshi l’atei adiɔ lakoka nkɔ la nkɛtɛ aha la Shɛnyu lele l’olongo mbeya. Lo dikambo dianyu, kaanga divo dia l’ɛtɛ anyu mbadiemaka tshɛ. Ɔnkɔnɛ, tanyokake wɔma, nyu ndeka kaanga lemba la sɔlɛ efula nɛmɔ.”—Mateo 10:29-31.

ONTO LAKAKƐNƐMƆLA WAONGA WA NZAMBI KAHƐNAMA

Mbala efula, akanga wa toshungu wekɔ la toho ta mbeya akambo totshikitanyi l’anto wɛɛna. Kanga tshungu koka mbeya ɔnɛ ɔsɔ ekɔ dɛdi, aha dihole dia wodjima diaha la osase, koko dihole dia tshitshi diele bu la yanyi. Oko wele kanga tshungu kahɛnyi kaanga yema bu la dikoka dia mɛna dɛdi kana osase wa wonya, sho lawɔ hatokoke nshihodia woho wele Jehowa lo shoamɛ. Diakɔ diele, Jehowa akatome onto lakayɔkɛnɛmɔla waonga ndo lonto Lande lo yoho ya kokele.

Yeso mbele onto akɔ. (Filipɛ 2:7) Yeso kɔtɛkɛta tsho akambo wendana la She, koko akatɛnya nto woho w’onto wele Nzambi. Filipɛ, ombeki wa Yeso akawombola ate: “Nkumadiɔndjɔ, otɛnya Shɛso.” Ko Yeso akokadimala ate: “Onto lambɔmɛna ambɛna ndo Papa.” (Joani 14:8, 9) Akokayɛ “mɛna” lo dikambo dia Shɛso lo tshimba ya kɛnɛ kakasale Yeso?

Yeso aki la waasaso, okitshakitsha ndo akadjaka anto lo demba. (Mateo 11:28-30) Waonga ande w’amɛna asɔ mbakakutolaka anto oya le nde. Yeso akanyangaka la wanɛ wakanyangaka ndo akangɛnangɛnaka la wanɛ wakangɛnangɛnaka. (Luka 10:17, 21; Joani 11:32-35) Etena katayadia kana katayahokamɛ ɔkɔndɔ wa lo Bible wendana la Yeso, nkamba l’awoki ayɛ tshɛ ndo onga oko onto lɛɛna woho wasalema akambo akɔ. Naka wɛ nkana yimba lo woho wakasɛnaka Yeso l’anto akina, wɛ ayonga l’akoka wa ndeka nshihodia lonto la diambo laki Nzambi ndo wɛ ayoyasukanya la nde.

VƆ SANGANYAKA TOWUIWUI

Lo kɛnɛ kendana la woho wele kanga tshungu la dikoka dia mbeya akambo, ofundji ɔmɔtshi akate ate: “Kanga tshungu shihodiaka tokambokambo tɔmɔtshi oma lo toho efula, (minanda, mboka nsolo, mpokamɛ ndo toho tokina) ndo nde sanganyaka towuiwui takɔ dia nde ntondja lokanyi.” Woho akɔ waamɛ mbele, naka wɛ nsɛdingola etongelo kaki Nzambi, mbadia kɛnɛ kakate Yeso lo dikambo dia She ndo nsɛdingola woho wakakɛnɛmɔla Yeso waonga waki Nzambi, kete wɛ ayoyala la kanyi ya dimɛna lo dikambo dia Jehowa. Nde ayoleka monga onto la mɛtɛ mɛtɛ le yɛ.

Jɔbɔ lakasɛnaka lo nshi y’edjedja akɛnyi mɛtɛ ka dui sɔ. Oma l’etatelo, nde akatɛkɛta “akambu waki[nd]i kumana fundu.” (Jobo 42:3) Koko, l’ɔkɔngɔ wa nde nsɛdingola etongelo kaki Nzambi ka diambo la yambalo tshɛ, Jɔbɔ akatshutshuyama dia mbuta ɔnɛ: “Dimi lakukaka lukumu l’akambu aye lu atui, keli kakiane lambukena la ashu ami.”—Jobo 42:5.

‘Naka wɛ ayoyanga Jehowa, kete nde ayetawɔ dia wɛ mbotana’

Ngasɔ mbakokadiɔ monga ndo le yɛ. Bible mbutaka ɔnɛ: ‘Naka wɛ ayoyanga Jehowa, kete nde ayetawɔ dia wɛ mbotana.’ (1 Ekondo 28:9) Ɛmɛnyi wa Jehowa wayɔngɛnangɛna dia kokimanyiya dia wɛ nyanga ndo ntana Nzambi kahɛnama.